На денешен ден
На денешен ден (28 септември)

48 п.н.е. – Гнај Помпеј Велики, еден од најголемите римски државници и воени водачи, е убиен во Египет, кој го задуши востанието на Спартацистите во 69 п.н.е., и го освои Ерусалим во 61 н.е. Римскиот Сенат го избра за конзул 52, и тој ја загуби власта по поразот на Гај Јулиј Цезар во битката кај Фарсала, по што се засолни во Египет.
1066 – Вилијам Норманскиот војвода, идниот англиски крал Вилијам I Освојувачот, се симнал со војската во Певенси во јужната англиска провинција Сасекс и започнува со освојување на Англија.
1841.- Роден е францускиот државник orорж Бенџамин Клемансо, премиер од 1906 до 1909 година и од 1917 до 1920 година, кога се повлече од политичкиот живот. Во времето на аферата Драјфус, тој го објави познатото писмо на Зола до претседателот на Републиката „Обвинувам“ во неговиот весник „Л’Аурор“.
1864 година – Во Лондон е основана Првата интернационала (Меѓународна асоцијација на работници), за која основачкиот документ со наслов „Почетна адреса и статут“ е напишан од Карл Маркс.
1895.- Умре францускиот хемичар и биолог Луј Пастер, пронаоѓач на вакцини против беснило, антракс и рубеола. Тој, исто така, го открил процесот на зачувување на храната преку спречување на размножување на бактерии, што подоцна било наречено „пастеризација“. Тој е основач на научните гранки за микробиологија и стереохемија. Во 1888 година, тој го организира познатиот институт во Париз, именуван по него.
1902.- Умре францускиот писател Емил Зола (Емил), творец и најистакнат претставник на натуралистичкиот роман, автор на „Тереза Ракен“, „Germерминал“, „Нане“ и други романи. Познат е и по отвореното писмо (1898) до претседателот на Франција со наслов „Обвинувам“ во кое ги откри махинациите на највисоките воени кругови во „аферата Драјфус“.
1914.- Умре српскиот композитор и музички педагог Стеван Стојановиќ Мокрањац, член на Српската кралска академија и хорски мајстор на белградското пејачко друштво. Неговото дело се смета за најважна фаза во развојот на српската национална музика во 19 век („Руковети“, „Приморски напјеви“, „Литургија“).
1944.- Единиците на Црвената армија преминаа во Србија во Втората светска војна врз основа на југословенско -советскиот договор.
1949 година – Москва еднострано го откажа договорот за пријателство и взаемна помош помеѓу СССР и Југославија, како и другите земји од „социјалистичкиот логор“ – Унгарија на 30 септември, Бугарија и Романија на 1 октомври и Чехословачка на 4 октомври.
1958.- Во Франција се одржа референдум за усвојување на нов устав, воведувајќи ја Петтата република. Новиот устав ја зајакнува претседателската моќ.
1965.- Вулканска ерупција на Филипините, 56 километри јужно од Манила, уби 184 луѓе.
1966.- Умре францускиот писател Андре Бретон, теоретичар и основач на надреалистичкото движење. Тој ги искажа своите ставови за психоанализата и автоматизмот на потсвеста како основа на уметничкото творештво во Манифестите на надреализмот (1924, 1930) („Надреалистичка револуција“, „Надја“, „Сјај на земјата“, „Изгубени чекори“, „Зора“, „Фатаморгана“, „Надреализам и сликарство“).
1970.- Умре египетскиот државник Гамал Абдел Насер. Еден од иницијаторите на воениот удар со кој беше соборен кралот Фарук I на 23 јули 1952 година, се прогласи за премиер две години подоцна, а во 1956 година беше избран за претседател на Египет. Тој ја национализираше Суецската компанија, што доведе до неуспешен англо-француско-израелски напад врз Египет во есента 1956 година, а во јуни 1967 година тој ја предводеше и загуби шестдневната војна со Израел. Тој беше еден од водачите на Движењето на неврзаните.
1989.- Поранешниот филипински диктатор Фердинанд Маркос почина во егзил на Хаваи. Тој стана претседател на Филипините во 1965 година, како еден од најпопуларните политичари, а во 1986 година беше соборен во бран масовни протести, по што побегна на Хаваите.
1990 година; – Во Собранието на Србија беше донесен нов Устав, беше воведен повеќепартиски политички систем, а провинциите Војводина и Косово ги загубија атрибутите на државност и станаа територијални автономии.
1994 година -; Ферибот „Естонија“ потона во бура во Балтичкото Море во близина на финскиот брег. Повеќе од 900 луѓе загинаа во таа најголема мирна поморска несреќа во Европа.
1996.- Две експлозивни направи беа фрлени во воената касарна во Вуштри, Косово, а полициски станици беа нападнати во селото Рудник и Подуево. Вооружените напади на косовските Албанци врз српските полициски станици се засилија во следните месеци, што доведе до отворени конфликти на почетокот на 1998 година.
1998.- По две недели улични немири и насилство кои се закануваат со сила да ја соборат владата, албанскиот премиер Фатос Нано поднесе оставка.
2000.- Федералната изборна комисија ги објави конечните резултати од претседателските избори во СР Југославија, според кои Слободан Милошевиќ и Воислав Коштуница одат во вториот круг. Имајќи предвид дека резултатите се фалсификувани, поддржувачите на Демократската опозиција на Србија започнаа масовни протести низ целата земја, а во следните 11 дена, Србија ја минува најтешката политичка криза откако Милошевиќ дојде на власт.
2001.- Советот за безбедност на ОН ги укина санкциите кон Судан, воведени во 1996 година, откако земјата одби да ги испорача осомничените во обидот за атентат врз египетскиот претседател Хосни Мубарак во Етиопија во 1995 година. И Египет и Етиопија повикаа на укинување на санкциите.
2003.- Умре Алтеа Гибсон, првата тенисерка со темна кожа која победи на Вимблдон и националното првенство на САД.
2007.- Во Newујорк започнаа директни преговори помеѓу делегациите на Белград и Приштина за статусот на Косово во новиот преговарачки процес, со посредство на „тројката“ на Контакт групата. Белград ја објави својата визија за значителна автономија во границите на Србија, додека Приштина понуди „пријателство и соработка меѓу двете независни држави“.
2010.- Умре Артур Пен, режисер на филмски класици, вклучително и „Чејс без милост“, „Бони и Клајд“ и „Малиот голем човек“.
2012 година – Посмртните останки на принцот Павле Караѓорѓевиќ, неговата сопруга Олга и синот Никола беа ексхумирани во Лозана, Швајцарија и префрлени во Србија, каде што беа погребани во семејната гробница во црквата Свети Georgeорѓија во Опленац кај Топола.
2013.- Советот за безбедност на ОН едногласно донесе резолуција за обезбедување и уништување на сириското хемиско оружје. Тоа е прва резолуција на Советот за безбедност од почетокот на сирискиот конфликт (март 2011 година), бидејќи Русија и Кина стави вето на три претходно предложени резолуции со кои се врши притисок врз сирискиот претседател Башар ал Асад да стави крај на насилството во нивната земја.
2014 година – Парадата на гордоста помина без инциденти во Белград, а малку повеќе од 1.000 учесници кои се залагаат за правата на ЛГБТ заедницата беа обезбедени од голем број полициски сили. Претходната парада се одржа во 2010 година, кога имаше конфликт и насилство помеѓу учесниците на Парадата и екстремните националисти и хулигани, поради што, од безбедносни причини, овој настан беше забранет во следните три години. ;
2015 – Неколку милиони луѓе умираат секоја година од излечива форма на рак, бидејќи тие пациенти немаат пристап до радиотерапија или операција, според медицинскиот весник Лансет онкологија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
Хороскоп16 часа
Хороскоп за петок (6 јуни)
-
Кичево19 часа
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“
-
Спорт2 дена
ФФМ на дечињата кои учествуваа во финалниот турнир во „Детската лига“ ќе им овозможи бесплатно да го следат мечот Македонија-Белгија од трибините на „Тодор Проески“
-
Кичево2 часа
Кичевското архиерејско намесништво истакна соопштение по повод „Духовденска задушница“
-
Македонија5 часа
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Македонија22 часа
На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода
-
Скопје1 ден
За еден ден во Скопје изречени 180 мерки во областа на сообраќајот