На денешен ден
На денешен ден (29 септември)

1399.- Кралот Ричард II стана првиот англиски монарх што абдицирал. Бил принуден да абдицира од благородниците кои се побуниле против неговата апсолутистичка власт.
1518 – Роден е италијанскиот сликар Јакопо, Тинторето, еден од најголемите мајстори на 16 век, познат по својата способност да постигне исклучителни светлосни ефекти. Тој имаше големо влијание врз европското сликарство, особено врз импресионистите („Последната вечера“, „Последниот суд“).
1758.- Роден е англискиот адмирал Хорацио Нелсон, еден од најголемите стратези во историјата на поморските војни. Тој освои клучни победи над флотата на Наполеон, а во 1805 година нанесе катастрофален пораз на заедничката шпанско-француска флота во близина на Трафалгар.
1854.- Во Ваjeево умрел отец Матија Ненадовиќ, војвода и еден од водачите на Првото српско востание. Тој беше првиот дипломат на обновената Србија и креатор и прв претседател на Управниот совет. Неговите „Мемоари“ се вредно сведоштво за луѓето и настаните од тоа време.
1901.- Роден е италијанскиот нуклеарен физичар Енрико Ферито, добитник на Нобеловата награда за физика во 1938 година. Тој датум се зема и како почеток на атомската ера.
1911 година – Италија и објави војна на Турција и ја нападна либиската провинција Триполи.
1918 година – По поразот на Солунскиот фронт во Првата светска војна, Бугарија потпиша примирје со своите сојузници („примирје во Солун“).
1913.- Рудолф Дизел, германски инженер и дизајнер на првиот мотор со внатрешно согорување со самозапалување (1893), исчезнал во морето на Англискиот канал додека патувал од Антверпен до Лондон.
1923.- Мандатот на Обединетите нации ја воспостави власта во Палестина.
1930.- Умре рускиот сликар Илја Јефимович Рјепин, главниот претставник на реализмот во руското сликарство. Имаше големо влијание врз уметниците од своето време и беше модел на советските социјалистички реалисти („Бурлаци на Волга“, „Литија“, „Иван Грозни и неговиот син Иван“, „Апсење пропагандисти“).
1938.- Велика Британија, Франција, Италија и Германија потпишаа договор во Минхен, со кој на Германија и се дозволува да ја анектира Судетенланд, дел од Чехословачка, со германско национално малцинство. Договорот од Минхен се смета за клучен чин што го отвори патот за Хитлер да ја започне Втората светска војна.
1940 година – Романија се повлече од Балканскиот пакт во Втората светска војна, завршувајќи со Југославија, Турција и Грција на 9 февруари 1934 година во Атина.
1941 година – Во Баба Јар, во близина на Киев, Германците убиле 33.771 цивил, вклучувајќи жени и деца, во дводневниот масакр врз Евреите за време на Втората светска војна.
1957 – Околу 300 луѓе загинаа во Западен Пакистан кога експресен воз удри во танкер за нафта.
1958 – Првата заедничка програма на ТВ предаватели беше емитувана во Белград, Загреб и jубlана.
1967 година – Меѓународниот монетарен фонд ги собра своите 106 членови на состанокот во Рио де Janeанеиро, каде што беше одобрена реформата на светскиот монетарен систем.
1970.- Египетскиот потпретседател Анвар ја презеде функцијата шеф на државата по смртта на Гамал Абдел Насер и официјално стана претседател на 5 октомври.
1972 година – Јапонија и Кина ги нормализираа дипломатските односи.
1979.- За време на неговата прва папска посета на Ирска, папата Јован Павле Втори апелира за мир во Северна Ирска на повеќе од милион луѓе во Даблин.
1979.- Претседателот на Екваторијална Гвинеја Франциско Масијас беше соборен од власт во август 1979 година и убиен под обвинение за „геноцид, предавство, малверзации и систематски кршење на човековите права“.
1988.- Мировните сили на ОН ја добија Нобеловата награда за мир за 40 -годишната служба.
1993.- Еден од комунистичките ветерани и претставник на тврдата линија на европските комунисти, Georgeорџ Марше, поднесе оставка поради лошото здравје од позицијата претседател на Комунистичката партија на Франција, на чие чело беше две децении.
1994.- Министрите за одбрана на НАТО на состанокот во Севиvilleа одлучија НАТО да ги засили воздушните напади врз позициите на босанските Срби.
1999.- Специјалните полициски сили за растурање на демонстрациите брутално ги претепаа демонстрантите во Белград, додека тие се обидуваа да стигнат до резиденцијата на претседателот на СР Југославија, Слободан Милошевиќ и да изразат незадоволство од неговото деветгодишно владеење.
2000.- На повикот на водачите на Демократската опозиција на Србија за граѓанска непослушност и генерален штрајк поради обидот на режимот да ги фалсификува резултатите од изборите на 24 септември, првпат одговорија средношколци во Горњи Милановац и рудари од рудникот Колубара Тамнава На Следните денови, бран штрајкови ја зафати цела Србија и започна блокадата на автопатите.
2000.- Почина поранешниот канадски премиер Пјер Трудо на 80 -годишна возраст. Премиерот на Канада од 1968 до 1979 година и од 1980 до 1984 година, Тридо, по првите избори за премиер, започна вистинска „тридоманија“, која им донесе на политичарите, за нив досега недостижни, статус на starsвезди.
2001.- Усвоена е резолуција на Советот за безбедност на ОН за борба против тероризмот и спречување на финансирање тероризам. Резолуцијата предвидува воведување санкции против секоја земја која не ги почитува антитерористичките мерки.
2002.- Учеството на авганистанските спортисти на 14. Азиски игри, кои започнаа во Бусан, Јужна Кореја, го означува нивното враќање на меѓународните натпревари, по осумгодишно отсуство.
2004.- Султанот Хасанал Болкија од Брунеи потпиша нов устав што ќе овозможи одржување на првите избори од 1962 година во ова кралство богато со нафта.
2009.- Францускиот државјанин Брис Татон почина во Клиничкиот центар во Србија како резултат на хулигански напад во Белград. Татон беше претепан од хулигани на 17 септември на „Обилишев венац“ во центарот на Белград, во пресрет на фудбалскиот натпревар помеѓу белградски Партизан и француски Тулуз.
2010.- Умре американскиот актер Тони Кертис, кој се прослави со улогата во филмот на Били Вајлдер „Некои го сакаат тоа жешко“ во кој глумеше со Мерилин Монро и Jackек Лемон.
2010.- Умре Воислав Воки Костиќ, српски композитор и писател.
2013 – На парламентарните избори во Австрија, владејачките партии, Социјалдемократската партија на Австрија (СЈО) и Народната партија (ОВП), го задржаа мнозинството во парламентот.
2013.- Умре Шри Сатја Нарајан Гоенка, водечки лаик наставник на медитација Випасана.
2014 година – Гојко Ерор, Србин од Хрватска, обвинет за воени злосторства против цивили во 1991 година во Берак во близина на Вуковар, е ослободен откако неговото обвинение е преквалификувано и откако окружниот суд во Осиек ќе го примени Законот за амнестија.
2018 година – Земјотрес со јачина од 7,5 степени го погоди островот Сулавеси во Индонезија, предизвикувајќи цунами што речиси целосно го уништи крајбрежниот град Палу, убивајќи 1.347 луѓе.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
Хороскоп15 часа
Хороскоп за петок (6 јуни)
-
Кичево19 часа
(ФОТО) ТППЕ Кичево: Се гаси дива депонија зад „Стара централа“
-
Спорт2 дена
ФФМ на дечињата кои учествуваа во финалниот турнир во „Детската лига“ ќе им овозможи бесплатно да го следат мечот Македонија-Белгија од трибините на „Тодор Проески“
-
Кичево2 часа
Кичевското архиерејско намесништво истакна соопштение по повод „Духовденска задушница“
-
Македонија5 часа
СВР Охрид: Армијата на Република Македонија ќе реализира тактичко-технички активности
-
Македонија22 часа
На граница кај бугарин во возило пронајдени биле електрошок и солзавец, бил веднаш лишен од слобода
-
Скопје1 ден
За еден ден во Скопје изречени 180 мерки во областа на сообраќајот