На денешен ден
На денешен ден – 3 мај

1469 година – Роден е италијанскиот државник и историчар Николо Макијавели, автор на „Владетелот“, во кој тој тврди дека владетелот не треба да избира средства за да постигне цел, од која подоцна бил изведен поимот „макијавелизам“.
1494 година – Шпанскиот навигатор Кристофоро Коломбо го откри островот, подоцна наречен Јамајка.
1500 – Патувајќи на запад, португалскиот навигатор Педро Алварес Кабрал го открил Бразил на пат кон Индија и го прогласил за португалски посед.
1748.- Роден е францускиот политичар Емануел Josephозеф Сијес, познат како Абе Кие, еден од водачите на Француската револуција. Во брошурата „Која е третата класа?“ тој ги разоткри политичките барања на буржоазијата.
1791 година – Полскиот крал Станислав Август Понијатовски потпиша либерален устав за воспоставување парламентарна монархија. Тоа беше втор пишан устав во светот, по американскиот.
1814 година – Францускиот крал Луј XVIII се врати во Париз под заштита на сојузниците по поразот на императорот Наполеон Први во битката кај Ватерло.
1841 година – Нов Зеланд е прогласен за британска колонија.
1895 година – Териториите во сопственост на британската јужноафриканска компанија, јужно од реката Замбези, се преименуваат во Родезија.
1898 година – Во Киев е родена израелската државничка Голда Мебович Мејрсон, првата жена што стана премиер на Израел од 1969 до 1974 година.
1898 година – почина литературниот и театарски критичар и историчар на книжевноста Светислав Вуловиќ, професор на Големата школа во Белград, член на Српската кралска академија, една од највлијателните домашни литературни критичари во 19 век.
1902 година – Роден е францускиот физичар Алфред Кастлер, член на Француската академија, добитник на Нобеловата награда за физика во 1966 година. Неговата научна работа придонесе за развој на ласери.
1922 година – Во Париз е основана Меѓународната железничка унија, со основачи на Југословенските железници.
1936 – Во Јагодина се одржаа најмасовните антифашистички демонстрации, организирани од Фронтот за народна слобода, во Поморавjeе меѓу двете светски војни.
1939 година – Советскиот министер за надворешни работи Максим Литвинов е заменет со Вјачеслав Молотов, кој кон крајот на август истата година потпиша пакт за неагресија со нацистичка Германија.
1945 година – Британците за време на Втората светска војна го окупираа Рангун, главниот град на тогашна Бурма (сега Мјанмар), ослободувајќи го од јапонската окупација.
1946 година – Во Токио започна седницата на Меѓународниот воен трибунал за Далечниот исток, на кој им судеа јапонски воени злосторници од Втората светска војна. На судењето, кое траеше до ноември 1948 година, од 28 обвинети, седум беа осудени на смрт, 16 на доживотен затвор, а останатите на пократки казни.
1968 година – Vioестоките судири со полицијата во Париз доведоа до студентски демонстрации и штрајкови поради неподготвеноста на владата да ги спроведе универзитетските реформи. Студентските протести наскоро се проширија и во другите европски земји, а протестот прерасна во бунт против граѓанското општество.
1971 година – Валтер Улбрихт поднесе оставка од функцијата генерален секретар на Источногерманската комунистичка партија. Него го замени Ерих Хонекер.
1991 година – Моштите на контроверзниот владика на Српската православна црква, Николај Велимировиќ, се пренесени од САД во неговото родно село Лелиќ во близина на Ваjeево.
1992 година – Муслиманските сили нападнаа конвој возила на ЈНА што се повлекуваа кон касарната Лукавица во Сараево. Неколку офицери, војници и цивили беа убиени и ранети.
1996 година – Делегатите од 55 земји се согласија на конференцијата на ООН во Geneенева за новите правила за употреба на нагазни мини, но не прифаќаат целосна забрана.
1999 година – Напад на НАТО врз СР Југославија удри во автобус во близина на градот Пеќ, Косово. Загинаа 20 лица, а 43 беа повредени. Зградата на телевизијата Нови Сад беше погодена во Нови Сад. Во седиштето на НАТО во Брисел беше објавено дека се извршени 14.000 летови за 42 дена од нападот на СРЈ.
2003 година – Конгресот на САД гласаше за буџет од скоро 80 милијарди долари за војната во Ирак, вклучително и дел за сојузниците и борбата против тероризмот.
2006 година – Соучесник во нападот на Светскиот трговски центар во Newујорк на 11 септември 2001 година, Закаријас Мусауи е осуден на доживотен затвор. Тоа е прва и единствена пресуда донесена од американскиот суд за нападите врз Соединетите држави на 11 септември, во кои беа убиени скоро 3.000 луѓе.
2008 година – Умре поранешниот шпански премиер Леополдо Калво Сотело, вториот премиер по крајот на фашистичката диктатура на генералот Франциско Франко и воспоставувањето либерална демократија. Една од неговите најголеми одлуки е влегувањето на Шпанија во НАТО.
2008 година – Уништувачки циклон, Нагрис, го погоди Мјанмар, убивајќи 77.738 лица, а исчезнати 55.917.
2012 година – Сликата „Врисок“ на Едвард Мунк се продаде за 120 милиони долари во Сотби во Newујорк, со што стана најскапото уметничко дело досега продадено на аукција.
2014 година – почина американскиот нобеловец Гери Бекер, економист и социолог, еден од креаторите на теоријата за влијанието на економските закони врз човековото однесување и социјалните проблеми, кои претходно беа исклучиво теми во социологијата.
2016 година – Европската фудбалска унија (УЕФА) го прифати Косово како 55-та членка на таа организација.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Скопје2 дена
(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!
-
Македонија2 дена
Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата
-
Музика18 часа
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Свет2 дена
„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија
-
Временска прогноза2 дена
По ладни утра проследени со ладен воздух од северен правец
-
Македонија2 дена
„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила
-
Магазин2 дена
iOS 26 е тука! 10 големи нови функции и три модели на iPhone без поддршка