На денешен ден
На денешен ден (3 септември)
1189.- Ричард I Плантагенет, познат како Лавовско срце Ричард, е крунисан за крал на Англија во Вестминстерската опатија во Лондон.
1658.- Умре англискиот државник и воен лидер Оливер Кромвел, водач на парламентарните сили во граѓанската војна во Англија. По победата над ројалистите, тој ја укина монархијата и во 1653 година стана господар-заштитник на Англија, Шкотска и Ирска. Две години по неговата смрт, монархијата била обновена.
1759.- Во Португалија започна протерувањето на римокатоличките језуити.
1783.- Потпишан мировен договор помеѓу Велика Британија и САД, со што заврши Американската револуционерна војна. Британија ги призна САД како слободна суверена и независна држава. Американската војна за независност започна во април 1775 година со битките кај Лексингтон и Конкорд.
1791 – Францускиот парламент усвои устав за воспоставување уставна монархија.
1806 – Во првото српско востание, Србите ја поразија турската војска кај Делиград, а војводата Станоје Главаш го ослободи Прокупlе.
1821.- Румелија беглербег и белградскиот везир Марашли Али Паша умреле во Белград. За време на Второто српско востание, тој постигнал договор со востаниците за прекин на непријателствата, а во 1815 година склучил договор со принцот Милош Обреновиќ, според кој на Србите им била дадена ограничена самоуправа.
1826 година – Николај Павлович Романов е крунисан за цар на Русија во Москва.
1869.- Роден е српскиот археолог Милоје Васиќ, професор на Универзитетот во Белград до 1955 година, член на Српската академија на науките и уметностите. Врз основа на ископувањата на праисториската локација во Винча, тој дошол до заклучок дека културата на Дунав потекнува од Медитеранот (егејска култура) и пред Азија, а не од нордиските земји.
1877.- Умре францускиот државник и историчар Луј Адолф Тир, прв претседател на Третата република (1871-1873). Како шеф на Версајската влада во 1871 година, ја загуши во крв Париската комуна („Крвава недела“).
1883.- Умре рускиот писател Иван Сергеевич Тургенев, еден од најважните претставници на рускиот реализам. Тој беше првиот руски писател чии дела навлегоа на Запад, каде што беше многу популарен и имаше поголема репутација на француски отколку во руските литературни кругови („Татковци и деца“, „Записи на ловецот“, „Во пресрет на новите денови“) На
1884.- Првиот патнички воз тргна од Белград на линијата Белград -Ниш, прв во Србија. Почетокот на изградбата на 21 јуни 1881 година беше означен со сребрен будак од принцот Милан Обреновиќ. Освен голем број граѓани, истакнати гости од Виена, Будимпешта и Париз присуствуваа на збогувањето на возот украсен со цвеќиња и српски тробојки. Возот тргна во 8.30 часот, а во Ниш пристигна во 18.23 часот.
1931 година – Кралот Александар I Караѓорѓевиќ од Југославија објави донесен устав кој ја легитимира монархистичката диктатура, донесен на 6 јануари 1929 година.
1939.- Два дена по германскиот напад врз Полска, Велика Британија и Франција и објавија војна на Германија.
1939.- На кружниот тек околу Калемегдан, во Белград се одржаа најголемите меѓународни автомобилски трки во Југославија.
1943 – Сојузничките трупи ја нападнаа Италија во Втората светска војна, приземјувајќи ја 8 -та британска армија во Сицилија под фелдмаршалот Бернард Ло Монтгомери.
1948.- Умре Едуард Бенеш, претседател на Чехословачка од 1935 до 1938 година и од 1946 до 1948 година, кога поднесе оставка откако комунистите дојдоа на власт. Тој беше водач на Народната партија и најблизок соработник на првиот претседател на Чехословачка, Томас Гариге Масарик. За време на Втората светска војна, тој беше претседател на бегалската влада во Лондон.
1969.- Умре Хо Ши Мин, претседател на Демократска Република Виетнам од прогласувањето во 1945 година, еден од основачите на Комунистичката партија на Индокина во 1930 година. За време на Втората светска војна, тој беше водач на герилците во борбата против Јапонија Француските војници во Индокина (1946-54).
1976.- Американско вселенско летало „Викинг 2“ слета на Марс и почна да испраќа фотографии од планетата.
1991.- Умре американскиот филмски режисер со италијанско потекло Френк Капра, добитник на три Оскари за филмовите „Се случи една ноќ“, „Господин Дидс оди во град“ и „Не можеш да го земеш со тебе“.
1992.- За време на војната во Босна, италијански авион со хуманитарна помош за Сараево беше соборен во близина на Јасеник, 34 километри западно од Сараево. Четворица членови на екипажот загинаа, а следниот месец испораката на хуманитарна помош преку сараевскиот аеродром беше прекината.
1994.- Русија и Кина прогласија крај на непријателствата и се согласија да ги отстранат нуклеарните ракети насочени од една во друга земја.
1999.- Мисијата на ОН на Косово го суспендираше југословенскиот валутен закон и воспостави царинска контрола на границата Косово -Македонија.
2001.- Соединетите држави и Израел ги повлекоа своите делегации од конференцијата на ОН за расизмот во Дурбан во знак на протест против обидите да се означи Израел како расистичка земја.
2004.- Најстариот чешки затвореник, осумдесетгодишниот Карел Хофман, е ослободен од понатамошно издржување на четиригодишна затворска казна поради здравствени причини. Тој беше единствениот Чех осуден за помагање на советската окупација на Чехословачка во 1968 година.
2004.- Заложничката криза во Беслан, Северна Осетија, заврши три дена подоцна, при што загинаа 335 заложници и безбедносните сили, а 126 беа повредени, од кои 70 деца. Чеченските бунтовници киднапираа и затворија повеќе од илјада деца и родители кои присуствуваа на прославата на почетокот на учебната година, заземајќи училишна зграда во Беслан, барајќи од руските власти да ги ослободат затворениците за нападите врз државните институции во Ингушетија во јуни и да ги повлечат своите војници Чеченија.
2009 година – Во серијата експлозии што ја погодија фабриката за муниција „Први Партизан“ во Ужице, загинаа седум работници, а 14 беа повредени.
2014.- Јапонскиот премиер Шинзо Абе ја смени владата по 20 месеци на власт. Аналитичарите проценуваат дека премиерот се одлучил на тој чекор со цел да го подобри својот имиџ и популарност, која почнала да опаѓа откако граѓаните не ги виделе конкретните резултати од неговите ветувања.
2015.- Израелскиот парламент усвои закон со кој се забранува новинарите во државните медиуми да ги изнесуваат своите ставови во живо на програмата. Новинарите го критикуваа контроверзниот закон, велејќи дека владата сака да ја задуши слободата на изразување и да ги замолчи оние што не се согласуваат со некои нејзини потези.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево1 ден(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Хороскоп15 часаХороскоп за среда (19 ноември)
-
Временска прогноза1 денВо овој момент се формира влажен бран кој носи обилен дожд и невреме!
-
Македонија2 денаМВР: Сузбиена криминална група инволвирана во вршење на кривично дело криумчарење мигранти, поднесена кривична пријава
-
Култура2 дена(ФОТО) Празничната убавина во чест на Христовиот војвода во славниот манастир на свети Георгиј во Рајчица
-
Македонија1 денЦУК: Апелираме за на зголемена внимателност при движење низ улиците каде има проблеми со апсорпцијата на атмосферските и фекалните канализации во урбаните делови на градот
-
Lifestyle1 денКако да го спречите замаглувањето на прозорците со средство што веќе го имате дома
