На денешен ден
На денешен ден – 30 април

313 година – Римскиот император Константин Велики го легализирал христијанството во Римската империја со Милански едикт.
1777 година – Роден е германскиот математичар и астроном Карл Фридрих Гауш, пронаоѓач на методи во теоријата на броеви, алгебра, геометрија (Гаусов алгоритам, Гаусова константа, Гаусова крива, Гаус-Кригер проекција). Тој важи за еден од најголемите математичари на сите времиња.
1789 година – orорж Вашингтон е избран за прв претседател на Соединетите држави. По два претседателски мандати, во септември 1796 година, тој испрати проштална порака до американскиот народ и се повлече во својот имот.
1803 година – САД ја купуваат Луизијана од Наполеон Бонапарта за 15 милиони долари, што официјално им се придружува на Соединетите Држави на истиот датум во 1812 година со нивната 18-та членка.
1804 година – Во битките во Суринам, Британците прво користеа муниција со повеќе житни култури – „шрапнели“, именувана по пронаоѓачот Хенри Шрапнел (Хенри Шрапнел).
1870 година – Роден е австрискиот композитор со унгарско потекло Франц Лехар, најважниот претставник на виенската оперета во првата половина на 20 век („Веселата вдовица“, „Земјата на насмевките“).
1883 година – Умре францускиот сликар Едуард Мане, еден од основачите на импресионизмот („Појадок на трева“, „Топче кај Фоли-Бергер“, „Балкон“, „Олимпија“).
1883 година – Роден е чешкиот писател Јарослав Хасек, автор на романот „Искуства на добар војник Швајк“.
1893 година – Роден е Јоаким фон Рибентроп, министер за надворешни работи на нацистичка Германија. Меѓународниот суд на правдата во Нирнберг го осуди на смрт за злосторства во Втората светска војна. Бесењето беше извршено во 1946 година.
1895 година – Официјално беше отворена првата меѓународна изложба во Венеција, која со текот на времето стана најголемиот фестивал на современа уметност во светот – „Биеналето во Венеција“.
1900 година – Хаваи стана дел од Соединетите држави.
1909 година – Родена е холандската кралица Јулијана. Таа стана кралица во 1948 година, а во 1980 година абдицираше во корист на нејзината постара ќерка Беатрикс.
1915 година – Во Париз е основан Југословенскиот комитет – организација на српски, хрватски и словенечки политички емигранти од Австро-Унгарија, која за време на Првата светска војна водеше акции за ослободување на јужнословенските земји од Австро-Унгарија и нивно обединување со Србија и Црна Гора
1934 година – Австрија донесе устав со кој се легализира диктатурата на канцеларката Енгелберт Долфуш.
1941 година – Независната држава Хрватска донесе закон за расна припадност, врз основа на кој започна прогонството на Србите, Евреите и Ромите.
1945 година – Адолф Хитлер и неговата ressубовница Ева Браун извршија самоубиство во подземен бункер во Берлин. Руските трупи влегоа во центарот на Берлин, го окупираа Рајхстагот и другите државни институции, додека сојузничките трупи го освоија Минхен, а француските војници влегоа во Австрија.
1945 година – Југословенската армија (НОВ и ПОЈ) го ослободи усташкиот логор Јасеновац во Втората светска војна.
1953 година – Во Белград се отвори Museumелезничкиот музеј, прв од ваков вид во Југославија, основан во февруари 1950 година.
1973 година – Претседателот на САД Ричард Никсон ја прифати одговорноста за прислушувањето на ривалската Демократска партија во зградата Вотергејт во 1972 година, што доведе до оставка во август 1974 година.
1975 година – Падот на Саигон (град Хо Ши Мин), кој ги вклучува силите на Северен Виетнам, ја заврши 30-годишната Виетнамска војна, во која загинаа 58.000 Американци и три милиони Виетнамци, вклучувајќи два милиони цивили.
1989 година – Умре италијанскиот филмски режисер Серхио, автор на „Шпагети вестерн“ („За грст долари“, „Јас се викам Нико“, „Некогаш некое време на дивиот запад“, „Се случи во Америка“).
1991 година – Циклон во Бангладеш уби 125.000 луѓе.
1995 година – Американскиот претседател Бил Клинтон нареди запирање на трговијата со Иран и забранува инвестиции во земјата, обвинувајќи го Техеран за поддршка на меѓународниот тероризам.
1999 година – Воздушните напади на НАТО врз СР Југославија ги погодија зградите на Министерството за одбрана и Генералштабот на Југословенската армија во центарот на Белград.
2000 година – Почина поранешниот дански премиер Пол Хартлинг, тој стана висок комесар на ООН за бегалци во 1978 година и беше награден со Нобелова награда за мир во 1981 година
2002 година – Претседателот Роберт Мугабе прогласи вонредна состојба во Зимбабве поради големиот недостиг на храна што доведе илјадници луѓе на работ на глад. Кризата со храната се случи поради сушата, и поради затворањето на фармите во сопственост на белците.
2003 година – Соединетите држави, Русија, Европската унија и Обединетите нации официјално објавија „мапа“ за мировните преговори Израел-Палестина, кои требаше да доведат до создавање на независна палестинска држава во 2005 година.
2005 година – Во јужен Ирак, меѓународните истражувачи открија гробница во која има 1.500 тела, за кои се верува дека главно убивале Курди кои биле протерани од населбите во северен Ирак за време на 80-тите години на минатиот век под режимот на Садам Хусеин
2007 година – Писателката Јара Рибничар почина на 95-годишна возраст во Белград. Автор е на повеќе романи, збирки раскази и мемоари, а преведуваше и од чешки и германски јазик. („Незавршен круг“, „Победа и пораз“, „Јан Непомуки“).
2008 година – Швајцарскиот хемичар и пронаоѓач на халуциногена наркотична ЛСД, Алберт Хофман, почина во Базел на 102-годишна возраст. Хофман првпат произвел ЛСД во 1938 година додека истражувал печурки за медицински цели.
2009 година – Американскиот производител на автомобили „Крајслер“ прогласи банкрот по неуспехот во преговорите за преструктуирање на долгот со доверителите. Крајслер веднаш потпиша договор за спојување со италијански Фиат.
2009 година – На универзитетот во Баку, Азербејџан, неидентификуван напаѓач застрела 13 лица и рани 15.
2011 година – почина аргентинскиот писател Ернесто Сабато, автор на романите „Тунел“, „За хероите и гробовите“ и „Абадон, ангел на уништувањето“, на 99-годишна возраст.
2013 година – Холандскиот принц престолонаследник Вилијам-Александар (46) е востоличен, бидејќи неговата мајка, кралицата Беатрикс (75) официјално поднесе оставка по 33 години.
2015 година – Се одржаа демонстрации низ Соединетите држави во знак на солидарност со протестот во Балтимор, против расна дискриминација и прекумерно полициско насилство што предизвика смрт на афроамериканци во Кливленд, Фергусон, Мисури, Newујорк и други градови.
2017 година – Несреќа во близина на Монт Еверест го уби славниот планинар Уели Штек, наречен „Швајцарска машина“ поради неговата брзина и упорност во освојувањето на врвовите.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево1 ден
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (23 август)
-
Македонија2 дена
Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за недела (24 август)
-
Временска прогноза21 час
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Хроника1 ден
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Lifestyle1 ден
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети
-
Спорт23 часа
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови