На денешен ден
На денешен ден: 30 јануари

1648.- Осумгодишната војна меѓу Шпанија и Обединетите покраини на Холандија (Холандија) заврши со потпишувањето на Минстерскиот договор. Во октомври истата година, Шпанија беше принудена да ја признае независноста на Холандија, што овозможи забрзан економски и културен просперитет на новата држава.
1649.- Англискиот крал Чарлс I е погубен во Лондон за предавство, откако ги поразил своите сили во граѓанска војна со републиканските сили на Оливер Кромвел. Неговата егзекуција предизвика огорченост и гнев во европските судови, а дипломатски претставници на државата Кромвел беа убиени во Холандија и Шпанија. Монархијата била обновена во Англија во 1660 година.
1835.- Американскиот претседател Ендрју Џексон преживеа обид за атентат. Тоа беше првиот обид за атентат врз шефот на државата во американската историја.
1882.- Роден е Френклин Рузвелт, кој четири пати е избран за претседател на САД од 1932 до неговата смрт во 1945 година, што е единствен настан во американската историја. Со политиката на „Њу Дил“ успеал да ги извлече САД од големата економска криза, воспоставил дипломатски односи со СССР (1935), а во Втората светска војна бил еден од најзначајните фигури во анти -Хитлеровата коалиција.
1933.- Германскиот претседател фелдмаршал Пол фон Хинденбург го назначи Адолф Хитлер за канцелар. Истиот ден во 1937 година, Хитлер изјавил во Рајхстагот дека Германија го повлекува својот потпис од Версајскиот мировен договор.
1937.- Тринаесет високи функционери на Комунистичката партија на СССР беа осудени на смрт поради наводно учество во заговорот на Лав Троцки против државниот врв.
1937.- Роден е рускиот велемајстор Борис Василевич Спаски, светски шампион во шах од 1969 година. Ја загуби титулата во мечот со американскиот велемајстор Боби Фишер, кој го победи во Рејкјавик во 1972 година со резултат 12,5:8,5.
1943.- Британските воздухопловни сили го започнаа првото деноноќно бомбардирање на Берлин во Втората светска војна.
1948.- Во Њу Делхи, шест месеци по независноста на Индија, беше убиен Махатма Ганди, водач на индиското движење за независност. Тој беше убиен од Натурам Годсе (Натурам), фанатик на сектата „Хинду Махасаба“ кој се спротивстави на неговата политика на помирување Хиндусите и муслиманите.
1948.- Умре американскиот пилот и дизајнер на авиони Орвил Рајт, пионер на авијацијата.
1964.- За прв пат во историјата на космонаутиката во СССР, сателитите беа лансирани во различни орбити со помош на една ракета – „Електрон 1“ и „Електрон 2“.
1967.- Папата Павле VI се сретна со претседателот на Президиумот на Врховниот совет на СССР Николај Подгорни, првиот шеф на советската држава што го посети Ватикан.
1968.- Во Виетнамската војна започнала едномесечна офанзива наречена „Тет“ (Нова година) под команда на северно виетнамскиот генерал Нгујен Гиап, за време на која северно виетнамските трупи и јужно виетнамските герилци го нападнале Сајгон и повеќе од 100 други локации на југ. Виетнам.
1972.- Британскиот марш уби 13 луѓе во Лондон, Северна Ирска, во Лондон. Тој конфликт беше наречен „Крвава недела“.
1972.- Пакистан го напушти Комонвелтот во знак на протест поради одлуката на Велика Британија, Австралија и Нов Зеланд да го признаат Бангладеш (поранешен Источен Пакистан).
1992.- Аргентина отвори досиеја за нацистите кои побегнале во Јужна Америка по Втората светска војна.
1995.- Во експлозија на автомобил-бомба загинаа најмалку 20 луѓе, а околу 60 беа повредени во еден од најтешките напади за време на тригодишниот бунт на исламските екстремисти во Алжир.
2000.- Цијанидот се излеа од романскиот рудник Баја Маре во притоките на реките Тиса, Лапос и Самос, а потоа во Дунав, предизвикувајќи огромна еколошка катастрофа. Во речниот слив беа пуштени 120 тони цијанид и 20.000 тони талог што содржи тешки метали.
2000.- По повод Денот на холокаустот, стотици неонацисти демонстрираа во Берлин и поминаа низ Бранденбуршката порта, потсетувајќи се на времето кога нацистите беа на власт во Германија.
2003 – Договорот за двојно државјанство на СРЈ и Босна и Херцеговина (БиХ) беше ратификуван од Собранието на СР Југославија (СРЈ).
2005.- Ирак ги одржа своите први повеќепартиски избори по 50 години, први по соборувањето на Садам Хусеин.
2011.- Британскиот композитор Џон Бери, добитник на пет Оскари за филмска музика, умре во „Танц со волците“ и „Моја Африка“, а компонираше музика за 11 филмови за Џејмс Бонд. Во текот на кариерата освои четири Греми и еден Златен глобус.
2013 – На отворањето на изложбата „Берлин 1933, на патот кон диктатурата“ по повод 80-годишнината од доаѓањето на власт на Хитлер, германската канцеларка Ангела Меркел побара од Германците секогаш да се борат за своите принципи и да не паѓаат во самозадоволство и истакна дека нацистичкото владеење дека „елитата на германското општество соработувала со нив, а пред се мнозинството во Германија барем го толерирало нивниот подем“.
2020 – Светската здравствена организација (СЗО) прогласи глобална закана поради нова форма на коронавирус што се шири надвор од Кина. Кина пријави 170 смртни случаи од новиот вирус, а неколку земји пријавија инфекции кај патници и студенти кои биле во Вухан, централниот кинески град каде што новиот коронавирус првпат се појави во декември.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Кичево9 часа
Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Хороскоп23 часа
Хороскоп за четврток (18 септември)
-
Музика2 дена
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Скопје12 часа
Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет
-
Временска прогноза2 дена
Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд
-
Временска прогноза14 часа
Следната седмица вистинска промена на времето
-
Магазин1 ден
Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате