На денешен ден
На денешен ден – 30 март

1135 година – Мојсеј Мајмонидис е роден во Кордоба, Шпанија, најважниот еврејски филозоф од средниот век и еден од најпознатите лекари во своето време. Неговите дела се преведени на многу јазици и имаат влијание врз еврејската филозофија и средновековната схоластика.
1746 година – Роден е шпанскиот сликар Франциско Гоја. Како дворски сликар од 1786 година, тој сликал познати портрети на членови на кралското семејство, дворјани и еминентни личности.
1814 година – Британците и нивните сојузници триумфално влегоа во Париз во војната против Наполеон Бонапарта.
1842 година – Американскиот лекар Крафорд Лонг најпрво користел етер како анестетик за време на операцијата во болницата во Jeеферсон, Вирџинија.
1853 година – Роден е холандскиот сликар Винсент ван Гог. Еден од најголемите уметници на 20 век, чие дело решително влијаеше врз создавањето на нов уметнички израз во европското сликарство, се здоби со слава постхумно. Лошо разбран и непризнат за цел живот, тој изврши самоубиство во длабока депресија на 29 јули 1890 година.
1856 година – Мировниот договор ја заврши Кримската војна меѓу Париз и Отоманската империја во 1853 година во Париз.
1863 година – Принцот Вилијам, помладиот син на данскиот крал Кристијан IX, стана крал на Грција под името Georgeорџ Први.
1867 година – Потпишан е договор со Сенатот на САД за купување на Алјаска од Русија. Територијата од еден и пол милиони квадратни километри тогаш беше купена за 7,2 милиони долари, околу два цента по утро на земја. Алјаска официјално беше прогласена за територија на САД во 1912 година, а во 1959 година стана 49-та американска држава.
1894 година – Роден е рускиот дизајнер на авиони Сергеј Иlyушин, кој конструирал повеќе од 50 видови авиони во текот на три децении. Тој е особено познат по оклопниот нападен авион „Ил-2“ за потребите на советското воено воздухопловство во Втората светска војна.
1912 година – Договорот склучен помеѓу Франција и мароканскиот султан во Фес, Мароко е припоен кон француските колонијални поседи како протекторат.
1945 година – Советската армија го зазеде полското балтичко пристаниште Данциг (Гдањск) во Втората светска војна.
1950 година – Умре францускиот политичар и државник Леон Блум, лидер на Социјалистичката партија од нејзиното основање во 1920 година, првиот социјалистички премиер на Франција. Тој ја водеше владата на Народниот фронт во 1936-37 година. По германската окупација на Франција во Втората светска војна, тој беше однесен во Германија, каде што беше затворен во логорите Бухенвалд и Дахау. По крајот на војната, тој беше повторно премиер во 1946-47 година.
1967. година – НАТО го затвори воениот штаб во Франција, откако претседателот Чарлс Гол одлучи да се повлече од западниот воен сојуз.
1972 година – Велика Британија ја стави Северна Ирска под директна британска власт. Северноирскиот парламент и владата на унионистичката партија на Брајан Фокнер се суспендирани.
1973 година – Военото повлекување на САД од Виетнам е официјално завршено со повлекување на последните американски трупи и ослободување на затвореници.
1979 година – Со огромно мнозинство се одржа дводневен референдум во корист на воспоставување на Исламска Република.
1981 година – Во Вашингтон се одржа неуспешен обид за атентат врз американскиот претседател Роналд Реган.
1983 година – почина Родоolуб Колаковиќ, револуционер, политичар и писател, учесник во Шпанската граѓанска војна и Народноослободителната борба, носител на Партизанскиот меморијал во 1941 година и други украси, вклучително и Орденот на народниот херој (Шпанија во пламен, Приказни за еден Генерација, впечатоци од Индија).
1986 година – Умре американскиот филмски актер Jamesејмс Кагни, познат по улогите во крими филмови, од кои најпознати се „Непријател на државата“ и „Ангели со изгорени лица“. Доби Оскар за филмот „Јенки Дудл Данди“.
1987 година – Слика на Ван Гог „Сончогледи“ е продадена на аукција во Лондон за 24,75 милиони фунти (39,7 милиони долари).
2000 година – Новинари, издавачи и организации за слобода на медиуми од целиот свет започнаа кампања во Брисел за одбрана на независни медиуми и новинари во Србија кои беа погодени од режимот на југословенскиот претседател Слободан Милошевиќ.
2000 година – Почина поранешниот австриски претседател Рудолф Киршшлагер. Тој беше избран за претседател на Австрија двапати во периодот од 1974 до 1986 година и беше првиот австриски претседател кој не беше член на ниту една политичка партија.
2002 година – Умре британската кралица Елизабета.
2003 година – Пушењето е забрането во ресторани и барови во американската држава Newујорк.
2004.- Умре Алистер Кук, легендарен соработник на британската радио и телевизиска станица БиБиСи, во својата позната емисија „Писма од Америка“, тој известуваше за културните и политичките настани во САД скоро шест децении.
2009 година – почина францускиот композитор Морис arаре, познат по својата музика во филмовите „Лоренс од Арабија“, „Доктор ivиваго“, „Патот до Индија“, што му донесе Оскар за филмска музика. Компонираше музика за повеќе од 150 филмови и соработуваше со познати режисери (Алфред Хичкок, Johnон Хјустон, Лучино Висконти, Дејвид Лин и Питер Вер).
2010 година. Интернет доменот .yu престана да постои со бришење од серверот на Електротехничкиот факултет во Белград. Доменот .yu беше воведен во 1989 година за СФР Југославија, и по неговото распаѓање за СР Југославија и конечно за Србија и Црна Гора. На српските страници, доменот .yu го замени доменот .rs, а на црногорските страници, доменот .me.
2017 година – Министрите за култура на земјите од Групата седум најразвиени индустриски земји (Г7) го одржаа првиот состанок во Фиренца посветен на грабежи и шверц на културни добра на екстремистички организации.
2018 година – 16 лица беа убиени во демонстрациите долж границата на Појасот Газа со Израел во кои учествуваа 30.000 Палестинци. Тоа беше денот со најмногу жртви во Газа од израелската војска-Хамас во 2014 година.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Кичево6 часа
Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Хороскоп19 часа
Хороскоп за четврток (18 септември)
-
Музика1 ден
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Временска прогноза1 ден
Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд
-
Скопје8 часа
Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет
-
Временска прогноза10 часа
Следната седмица вистинска промена на времето
-
Магазин1 ден
Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате