На денешен ден
На денешен ден (30 септември)

1399.- Хенри Болингброк, основач на англиската династија Ланкастер, стана крал Хенри IV, ден по абдикацијата на Ричард II, првиот монарх во историјата на Англија кој абдицираше.
1846.- Американскиот стоматолог Вилијам Мортон првпат користел анестезија (етер) за вадење заби.
1876.- Роден е српскиот писател, театарски критичар и дипломат Милан Ракиќ. Поетот на модерниот сензибилитет ги следеше француските Парнасијци и симболистите во совршенството на неговата форма. Бил член на Српската кралска академија и претседател на српскиот ПЕН клуб („Јефимија“, „Долап“, „Симонида“, „Напуштена црква“, „Орхидеја“, „Songубовна песна“, „За Газиместан“).
1882.- Роден е германскиот физичар Ханс Вилхелм Гајгер, кој во 1928 година измислил уред за откривање и броење на наелектризирани честички и гама зраци (мерење на радиоактивност), познат како „Гајгеров бројач“.
1891.- Францускиот генерал orорж Ернест Буланже, водач на реакционерното антипарламентарно движење „Буланж“, изврши самоубиство во Брисел и се закани дека ќе ја собори Третата република.
1912.- Србија и Бугарија објавија мобилизација за војна против Турција. Првата балканска војна, од октомври 1912 до мај 1913 година, во која и Грција и Црна Гора се бореа против Турција, заврши со ослободување на балканските народи од турската власт.
1941 година – Првата германска офанзива против Москва започна во една од најголемите битки во Втората светска војна, која заврши во јануари 1942 година со поразот на Германците.
1949.- Берлинскиот „воздушен мост“ воспоставен по советската блокада на Западен Берлин на крајот на јуни 1948 година, беше завршен, при што американските и британските авиони извршија 277.264 летови и испорачаа 2.323.738 тони храна.
1955.- Во сообраќајна несреќа на 24 -годишна возраст почина американскиот актер Jamesејмс Дин, симбол на проблематичната и бунтовна младина по Втората светска војна. Иако сними само три филма „Источно од рајот“, „Бунтовник без причина“ и „џин“, тој стана култна фигура на младоста во тоа време.
1962 година – Белите расисти предизвикаа немири во Оксфорд, Мисисипи, кога федералниот суд одлучи дека црнецот Jamesејмс Jamesејмс Мередит е запишан на Универзитетот во Мисисипи, на кој дотогаш присуствуваа само белци.
1965.- Членовите на индонезиското „Движење 30 септември“ киднапираа шест генерали и се обидоа за државен удар. Генералите беа пронајдени мртви на 3 октомври, а генералот Сухарто дојде на власт во контранапад. Се проценува дека во одмаздата против комунистите и нивните симпатизери, што следеше, беа убиени околу половина милион луѓе.
1966.- Поранешниот британски протекторат на Африка, Бетзуаналенд, доби независност под името Република Боцвана. Сереце Кама стана првиот претседател.
1966.- Германските воени злосторници Алберт Шпир и Балдур фон Ширах се ослободени од затворот Спандау, каде што отслужуваат 20 години затвор. Во затворот што беше направен за 600 станари, остана само еден – Рудолф Хес.
1970.- Ричард Никсон пристигна во Белград за прва посета на американски претседател на СФРЈ.
1980 – Симболично потсетување на библиските времиња, Израел воведе шекел, кој ја заменува фунтата.
1985.- Умре американскиот сеизмолог Чарлс Рихтер, по кого е именувана скалата на земјотресот.
1988.- Пет високи функционери се пензионираа во СССР, вклучувајќи го и претседателот на Президиумот на Врховниот совет, Андреј Громико.
1990-Советскиот Сојуз ги нормализира дипломатските односи со Израел, прекинати за време на Шестдневната израелско-арапска војна во 1967 година и воспостави целосни дипломатски односи со Јужна Кореја.
1991.- Со воен удар беше соборен претседателот Jeanан -Бертран Аристид на Хаити.
1992 – Под покровителство и во присуство на сопретседателите на Меѓународната конференција за Југославија, претседателите на СРЈ и Хрватска, Добрица osосиќ и Фрањо Туѓман, потпишаа заедничка Декларација со која се обврзуваат дека ќе ги прекинат непријателствата и ќе ги решаваат споровите преку преговори.
1992.- Банка во Москва дистрибуираше ваучери за приватизација како дел од владините економски реформи за претворање на милиони Руси во капиталисти.
1993.- Серија силни земјотреси во југозападна Индија уништија 36 села и убија најмалку 22.000 луѓе.
1999.- Еден од најголемите германски писатели на 20 век, Гинтер Грас, ја доби Нобеловата награда за литература. Во август 2006 година, Грас откри дека како 17-годишник бил член на злогласната нацистичка единица „Вафен-СС“. Ова откритие на писателот на „Калај тапан“ ја шокираше јавноста и предизвика жестоки критики од писатели, историчари и политичари во Европа.
2000. – Со целосна поддршка на Демократската опозиција на Србија и новоизбраниот претседател на СР Југославија, Воислав Коштуница, светската демократска јавност нервозно го очекуваше исходот од постизборната криза во Југославија. Русија го предупреди поразениот Слободан Милошевиќ да не користи сила за да остане на власт.
2002.- Петнаесет министри за надворешни работи на ЕУ гласаа за да им се дозволи на земјите -членки да потпишат индивидуални договори со Соединетите држави, ослободувајќи ги американските војници и офицери од гонење на Меѓународниот кривичен суд во Хаг.
2005.- Данскиот весник „ilandиланд -постен“ објави карикатури за Мухамед, предизвикувајќи протести во муслиманските земји што ги сметаа за богохулни и исламофобични.
2006.- Авионска несреќа на бразилската компанија Гол, кога авион на релација Манаус -Бразил се урна во државата Мато Гросо во многу непристапна област, загинаа 155 патници и членови на екипажот.
2007.- На предвремените парламентарни избори во Украина, партијата на прорускиот премиер Виктор Јанукович освои најмногу гласови, потоа „портокаловата хероина“ Јулија Тимошенко, а третата коалиција на украинскиот претседател Виктор Јушченко.
2009.- Земјотрес со јачина од 7,9 степени според Рихтеровата скала го погоди островот Суматра, при што загинаа 1.115 луѓе, а 1.214 беа повредени.
2014 година – Авганистан потпиша безбедносен договор со Соединетите држави што ќе им овозможи на американската војска да остане во земјата во текот на 2015 година.
2015.- Градот Париз, на чии улици годишно се фрлаат 350 тони отпушоци од цигари, воведе казна од 68 евра за пушачи кои гаселе цигари на улица.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Македонија22 часа
МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (30 јули)
-
Хороскоп19 часа
Хороскоп за вторник (1 јули)
-
Кичево2 дена
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Магазин1 ден
Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“
-
Македонија1 ден
Од ноќеска цената на нафтените деривати се намалува, ова е новата цена
-
Македонија1 ден
СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост
-
Спорт2 дена
Ландо Норис ја забележа својата трета победа