На денешен ден
На денешен ден (31 јануари)
1747.- Во лондонската болница Лок е отворена првата клиника за сексуално преносливи болести во светот.
1808 – Наполеон ја анектира Република Дубровник. Анексијата ја прогласил генералот Огист Мармон, војводата од Рагуза. Така, Република Дубровник престанала да постои, а тој град и бил доделен на Австрија на Конгресот во Виена во 1815 година.
1841.- Роден е Лаза Костиќ, основоположник на модерната српска поезија, последниот голем поет меѓу српските романтичари. Покрај поезијата, пишувал драми, есеи, критики, филозофија, превод и новинарство. Поддржувач на водачот на војводинските Срби, Светозара Милетиќ и борец за обединување на Србите, бил пратеник во унгарскиот парламент (збирка „Песни“, од кои најпозната е „Санта Марија дела поздрав“ , драми „Максим Црнојевиќ“, „Пера Шегединац“).
1917.- Германија објави „тотална војна на море“ во Првата светска војна со намера да ја принуди Британија да капитулира со неограничена подморска војна. Германското торпедирање на американските бродови кои носеа оружје во Велика Британија, ги принудија досега неутралните САД да влезат во војна против Централните сили.
1918.- Во Русија, 31 јануари бил последниот ден на сметање на времето според стариот, јулијански календар, а следниот ден датумот бил означен како 14 февруари, според новиот, Грегоријански календар.
1930.- Отворена е Лондонската поморска конференција, која заврши на 22 април со договор меѓу Велика Британија, САД, Франција, Италија и Јапонија за регулирање на војувањето со подморници.
1946.- Југословенското уставно собрание го усвои првиот устав на државата под ново име Федеративна Народна Република Југославија.
1950.- Американскиот претседател Хари Труман објави дека наредил производство на хидрогенска бомба.
1956.- Умре англискиот писател Алан Александар Милн, автор на популарната детска приказна „Вини Пух“.
1958.- Од Кејп Канаверал, Флорида, лансиран е првиот вештачки сателит во Америка, Explorer I.
1962.- На иницијатива на САД, на состанокот во Уругвај, Куба беше исклучена од Организацијата на американските држави и беше донесена резолуција за забрана на трговијата со неа.
1962.- Умре карикатуристот Петар (Пјер) Крижаниќ, еден од основачите на југословенската карикатура, писател и есеист и еден од основачите на сатиричниот весник „Ошишани јеж“ (1935). По Втората светска војна ја објавил картата „Против фашизмот“.
1964.- Советската автоматска станица „Луна 9“ е лансирана кон Месечината, која тивко се спушта три дена подоцна и ги емитува првите ТВ снимки од површината на Месечината.
1971.- Воведен е ограничен телефонски сообраќај меѓу Источен и Западен Берлин, за прв пат по 19 години.
1974.- Умре американскиот филмски продуцент Семјуел Голдвин, еден од основачите на Metro-Goldwyn-Mayer („Најдобрите години од нашите животи“, „Малите лисици“, „Порги и бес“).
1990.- Во Москва е отворен американски ресторан за брза храна Мекдоналдс.
1994.- Во главниот град на Сомалија, Могадишу, американските маринци, придружувани од конвој американски дипломати, отворија оган врз луѓето собрани во центарот за дистрибуција на храна, при што загинаа најмалку пет цивили, а многумина беа ранети.
1996.- Специјалниот пратеник на генералниот секретар на ОН за човекови права, Елизабет Рен, рече дека во Босна има околу 200 до 300 масовни гробници и дека босанските Хрвати и муслиманите се одговорни за злосторствата за време на војната во Босна.
1996.- Тамилски бомбаш самоубиец удри во камион полн со експлозиви во централната банка на Шри Ланка во Коломбо. Во експлозијата загинаа 90, а беа повредени 1.400 луѓе.
1997.- Во конфликт меѓу вооружените Албанци и српската полиција во близина на Вучитри, Косово, загинаа тројца Албанци, а тројца припадници на српското МВР беа ранети.
1998.- Собранието на Република Српска, на седницата во Бања Лука, донесе одлука за преместување на седиштето на Владата на Република Српска од Пале во Бања Лука.
2001.- По деветмесечно судење, шкотскиот суд го осуди на доживотен затвор Либиецот Абдел Басет ал-Мегра за поставување бомба во авионот на Пан Ам кој се урна во близина на шкотскиот град Локбери во декември 1988 година, при што загинаа 270 луѓе. Ослободен е неговиот соучесник Амин Калифа Фахим.
2002 – Католичката црква во Ирска се согласи да плати 110 милиони долари како компензација на луѓето кои го поминале своето детство во црковни сиропиталишта, каде што биле сексуално злоупотребувани од свештенството. Дотогаш тужби поднеле 3.500 луѓе кои живееле во вакви црковни институции.
2006.- Умре Корета Скот Кинг, сопруга на Мартин Лутер Кинг, која по неговата смрт стана лидер на борбата за расна еднаквост во САД.
2007.- Американскиот романсиер Сиднеј Шелдон, добитник на Оскар за најдобро сценарио во 1948 година за комедијата „Ергенот и Боби Соксер“ со Сери, Сери, Мирна Лој и Ширли Темпл, умре во главните улоги.
2011.- Умре Питер Егнер, осомничен дека учествувал во убиството на околу 17.000 луѓе како припадник на нацистичките окупаторски сили за време на Втората светска војна во Србија, а чија екстрадиција еднаш Србија побарала од САД.
2012 – Јапонските власти го ограничија времетраењето на нуклеарните реактори на четириесет години по катастрофата во Фукушима.
2015.- Пожар избувна во библиотеката на рускиот институт за општествени науки во Москва, каде се чуваат повеќе од 14,2 милиони примероци од книги и ракописи.
2020 – Судот на Европската унија во Луксембург се прогласи за ненадлежен за тужбата на Словенија против Хрватска за наводно прекршување на европското право со неспроведување на арбитражната одлука на државната граница.
2020 година – Обединетото Кралство ја напушта ЕУ на последниот ден од јануари, по 47 години. Од 1 февруари, Европскиот парламент има помалку пратеници поради излегувањето на Велика Британија, наместо 751 до 705. Велика Британија имаше 73 места во тоа тело, 27 беа прераспоредени во другите земји-членки, додека 46 места останаа празни.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Кичево2 денаОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Македонија2 дена„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Кичево21 часОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп1 денХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Временска прогноза1 денПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Хороскоп11 часаХороскоп за петок (28 ноември)
-
Lifestyle20 часа„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Магазин2 денаGoogle Photos добива шест нови AI-функции: Подобрено уредување, пребарување и креативност
