На денешен ден
На денешен ден: 5 февруари

1596.- Јапонскиот шогун Хидејоши го забрани христијанството во Јапонија и нареди да се погубат 26 лица кои го прифатиле католицизмот. Ова беа првите јапонски католички „маченици“.
1679.- Умре холандскиот писател Јост ван ден Фундел (Јост ван, Вондел), најплодниот и најзначајниот писател на холандскиот барок. Неговите дела „Ное“, „Луцифер“ и „Адам во егзил“ се едни од најголемите достигнувања на холандската литература.
1792.- Британците окупирале половина од индиската држава Мајсор, откако ја поразиле војската на султанот Типу Сахиб.
1814.- Во Виена е објавена „Малата народна словенско-српска песнарка“ на Вук Караџиќ, што го означи почетокот на воведувањето на Европа во српската народна поезија.
1840.- Роден е Џон Бојд Данлоп, шкотски пронаоѓач, кој ја измислил пневматската гума во 1887 година.
1885.- Белгискиот крал Леополд II го прогласи африканскиот Конго за личен имот наречен „Независна држава Конго“.
1887.- Операта Отело на Верди е за првпат изведена во Ла Скала во Милано.
1893.- Умре српскиот актер Тоша Јовановиќ, член на Народниот театар во Загреб и Народниот театар во Белград, еден од најголемите српски актери во 19 век.
1917.- Со усвојувањето на новиот устав, Мексико стана федерална република од 28 држави. Била прогласена аграрна реформа и црквата била одвоена од државата.
1919.- Роден е грчкиот државник и економист Андреас Папандреу, основач на Сегрчкото социјалистичко движење (ПАСОК) во 1974 година и прв социјалистички премиер на Грција од 1981 до 1989 година и од 1993 до јануари 1996 година, кога се пензионирал поради болест.
1971.- Британски војник е убиен во немири во Белфаст, први откако британските трупи пристигнале во Северна Ирска во 1969 година.
1983.- Во експлозија на бомба во Палестинската ослободителна организација во Бејрут загинаа 22 лица.
1983.- Во Лион, откако беше екстрадиран од Боливија, беше уапсен воениот злосторник Клаус Барби, кој е еден од водачите на Гестапо во окупирана Франција за време на Втората светска војна. Барби наречена „џелатот од Лион“ се крие во Боливија 32 години.
1988.- Врховниот суд на СССР ја укина пресудата со која беа осудени, а подоцна и убиени Николај Бухарин, Алексеј Риков и други високи советски партиски и државни лидери во март 1938 година за време на „чистките“ на Сталин. Тие потоа беа постхумно рехабилитирани.
1993.- Умре американскиот режисер, сценарист и продуцент Џозеф Лео Манкиевич, кој освои два Оскари за режија и два за сценарио „Се за Ева“, „Писма до три жени“, „Писма до три жени“, „Јулиј Цезар“, „Клеопатра“. „Боса грофица“, „Одеднаш минатото лето“).
1994.- Босанската граната уби 68 и рани 200 за време на војната во Босна на пазарот Маркале во Сараево во центарот на градот. Лидерите на НАТО им дадоа ултиматум на босанските Срби, под закана дека ќе ги бомбардираат нивните позиции, да го повлечат тешкото оружје на 20 километри од центарот на Сараево во рок од десет дена, а од Армијата на БиХ беше побарано да го стави своето тешко оружје во градот под контрола на мировници.
1996.- Властите во Сараево ги уапсија и подоцна ги предадоа српските офицери Ѓорѓе Ѓукиќ и Алекса Крсмановиќ на Хашкиот трибунал за воени злосторства, што предизвика сериозна политичка криза во нововоспоставените контакти меѓу двата босански ентитета. Генералот Ѓукиќ почина во затвор, а полковникот Крсмановиќ беше ослободен.
1997.- Трите најголеми швајцарски банки основаа фонд од 100 милиони швајцарски франци за жртвите на Холокаустот под силен меѓународен притисок. Притисокот дојде по откритието дека швајцарските банки соработувале со германските нацисти во Втората светска војна во криењето пари и скапоцености од заробените и убиените Евреи.
1997.- Во акциите на белградската полиција против мирните протести на граѓаните поради фалсификување на изборните резултати, во периодот од 2 до 5 февруари беа уапсени околу 100 демонстранти, а повеќе од 300 беа повредени. Секојдневните демонстрации продолжија.
1999.- На 76-годишна возраст умре Невил Бонер, првиот пратеник од Абориџините во австралискиот парламент.
2000.- Умре Клод Отан-Лара, еден од најистакнатите и најплодните француски филмски режисери.
2002.- Белгискиот министер за надворешни работи Луис Мишел се извини за улогата на неговата земја во атентатот на тогашниот конгоански лидер Патрис Лумумба во 1961 година. Тој понуди 3,25 милиони долари помош на Фондот Патрис Лумумба за промовирање на демократијата во земјата.
2003 – Северна Кореја соопшти дека го рестартирала нуклеарниот реактор во Јонгбјон. Во декември 2002 година објави серија активности за повторно активирање на своите нуклеарни програми, и покрај фактот што две години претходно (1994) потпиша договор за нивно суспендирање.
2004.- Умре Џон Хенч, официјален автор на Мики Маус, долгогодишен карикатурист во студиото Волт Дизни и официјален портретист на Мики Маус. Хенч доби Оскар за специјални ефекти во филмот „20.000 милји под морето“, снимен во 1955 година.
2005.- Умре претседателот на западноафриканската држава Того, Гнашингбе Ејадема, кој владееше со земјата 38 години.
2009 – Европскиот парламент усвои резолуција за Косово и ги повика членките на ЕУ кои не ја признаа поранешната српска покраина да го сторат тоа. Резолуцијата ги дефинира обврските на ЕУ кон Косово во поглед на неговиот развој и членство во Европската унија.
2012 – 131 лице почина во Украина поради силен студ.
2017 – По неколкудневни демонстрации на граѓани во над 20 градови во Романија предизвикани со указот за ублажување на антикорупциските мерки, владата на оваа земја го поништи спорниот декрет.
2020.- Умре новинарот Драгољуб Жарковиќ, основач на неделникот „Време“ и негов главен уредник од 1991 година.
2020 – Умре Кирк Даглас, американски актер, режисер и продуцент на златното доба на Холивуд. Неговите најпознати филмови се Шампион (1949), Пресметката со ОК корал (1957), Спартак (1960), Седум дена во мај (1964) и Жестоките момчиња (1986).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Хроника1 ден
Кичево и кичевско во тага по страшната трагедија која се случи вчера, каде по пад од четирицикл две малолетнички ги изгубија своите животи
-
Кичево4 часа
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (22 август)
-
Хороскоп20 часа
Хороскоп за сабота (23 август)
-
Култура2 дена
Бдение и Божествена Литургија по повод „Успение на Мајката Божја“ во кичевскиот Манастир „Св.Богородица Пречиста“, богослужение на човечка посветеност и небесната утеха, земната привременост и вечниот живот
-
Македонија20 часа
Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“
-
Македонија1 ден
Уште една измама со лажна сообраќајка, тетовчанка измамена за огромна сума на евра и швајцарски франци
-
Спорт1 ден
Утре започнува првото коло во втората македонска фудбалска лига, според новите правила само шампионот обезбедува место во ПМФЛ