На денешен ден
На денешен ден – 5 јуни
754 година – Атентат врз Бонифациј, именуван како Апостол од Германија, мисионер на папата Григориј Втори. За време на мисијата меѓу германските племиња од 719 година, тој основал епархии на повеќе места на германската територија. Тој бил убиен од пагански Фризиец.
1723 година – Роден е шкотскиот економист и филозоф Адам Смит, заедно со Дејвид Рикардо, најпознат претставник на англиската класична политичка економија („Богатството на народите“, „Теорија на моралните чувства“).
1806 година – Наполеон го прогласи Кралството Холандија и го назначи својот брат Луис Бонапарта за крал.
1819 година – Роден е англискиот астроном и математичар Johnон Кауч. Врз основа на неправилности во движењето на Уран, тој утврди, скоро истовремено со Ирбаин Ле Вериер, орбитата на Нептун.
1826 година – Умре германскиот композитор и пијанист Карл Марија фон Вебер, еден од креаторите на романтично изразување во германската музика, а неговото ремек-дело „Стрелецот“ се смета за прототип на германската романтична опера.
1827 година – Османлиските трупи ја окупираат Акрополата и влегуваат во Атина, уништувајќи го востанието за ослободување на Грција.
1837 година – Српскиот принц Милош Обреновиќ ги назначил првите економисти (агрономи), чија задача била да ги советува селаните и да се обиде да посее од секој одредена количина пченица, овес, јачмен, пченка, компир …
1873 година – Под притисок на Велика Британија, султанот од Занзибар, Саид бин Баргаш, го затвори пазарот на робови.
1878 година – Роден е Франсиско Панчо Вила, водач на Селанската револуција во Мексико (1910-17), заедно со Емилијано Запата, најпопуларната трибина во Мексико. Тој беше прогласен за мексикански национален херој во 1966 година.
1883 година – Роден е англискиот економист Johnон Мејнард Кејнс, познат по својата „Општа теорија за вработување, камата и пари“, што носи радикален пресврт во економската теорија.
1887 година – Роден е докторот Коста Тодоровиќ, инфектолог и микробиолог, член на Српската академија на науките и уметностите и Националната медицинска академија во Париз. Покрај научната, значајна е неговата работа за библиографија на југословенските публикации за микробиологија, имунологија, епидемиологија и хигиена.
1898 година – Роден е поетот и драматург Федерико Гарсија Лорка, една од најважните фигури во шпанската литература во 20 век. Во 1936 година бил застрелан од припадниците на Цивилната гарда на Франко („Циган Романцеро“, „Поет во Newујорк“, „Крвава венчавка“, „Дом на Бернард Алба“).
1915 година – Womenените добија право на глас во Данска.
1916 година – потона британскиот фелдмаршал со ирско потекло, лордот Хорацио Киченнер, освојувач на Судан и министер за војна во Првата светска војна, со оклопниот крстосувач „Хемпшир“, кој, додека пловел кон Русија, наишол на мина.
1941 година – Во тврдината во Смедерево во Втората светска војна експлодира складиште за муниција на германската армија. Неколку илјади луѓе беа убиени, а стотици куќи беа срушени и оштетени. Причината за експлозијата остана непозната.
1945 година – Претставници на СССР, САД, Велика Британија и Франција ја потпишаа Декларацијата во Берлин за преземање на врховната команда над Германија поразена во Втората светска војна и ја поделија на четири окупациони зони.
1947 година – Државниот секретар на САД, Georgeорџ Маршал, го претстави планот за обезбедување финансиска помош на Европа уништена од Втората светска војна. „Маршаловиот план“, со кој Соединетите држави доделија помош од 15 милијарди долари на европските земји од 1948 до 1952 година, беше усвоен истата година на Економската конференција во Париз.
1967. година – Почна војната меѓу Израел и Египет, Сирија и Јордан. Во следните шест дена израелските сили избувнаа на Суецкиот канал, ги окупираа Синајскиот Полуостров, Појасот Газа, дел од Јордан и Голанските висорамнини во Сирија.
1968 година – Палестинецот Сирхан Сирхан смртно го рани американскиот сенатор Роберт Кенеди, помладиот брат на претседателот Johnон Кенеди, во Лос Анџелес, кој исто така беше убиен во Далас во 1963 година. Роберт Кенеди им подлегна на раните следниот ден.
1972 година – Во Стокхолм започна првата конференција на ООН за заштита и подобрување на човековата околина.
1975 година – Суецкиот канал, кој е затворен од израелско-арапската војна во 1967 година, е повторно отворен за меѓународен сообраќај.
1992 година – Југословенската народна армија (ЈНА) ја напушти касарната Маршал Тито во Сараево, завршувајќи го своето повлекување од Босна и Херцеговина.
2000 година – На последниот ден од неговата посета на Русија, американскиот претседател Бил Клинтон зборуваше во Државната дума, како прв американски претседател кој се обрати на рускиот парламент.
2000 година – Апелациониот суд во Сантијаго го укина пратеничкиот имунитет на поранешниот диктатор Августо Пиноче, отворајќи го патот за судење за злосторствата извршени во Чиле за време на неговиот режим. Следната година, судот го прекина процесот, прогласувајќи го Пиноче ментално неспособен.
2001 година – Лабуристичката партија извојува убедлива победа во Велика Британија, а Тони Блер станува прв лабуристички премиер со два последователни мандати.
2001 година – Обединетите нации ја одбележаа 20-годишнината од СИДА-та. Се проценува дека 58 милиони луѓе се заразени со ХИВ вирусот и дека повеќе од 22 милиони починале во последните две децении.
2003 година – САД и Јужна Кореја се согласија да ги преместат американските трупи од демилитаризираната зона што ги одделува Јужна и Северна Кореја. Американските трупи се преместени во базите јужно од зоната.
2004 година – Почина поранешниот американски претседател Роналд Реган. За време на неговиот мандат (1981-1989), односите на САД со Русија се подобрија, со претседател на државата Михаил Горбачов, а двајцата државници постигнаа голем број договори насочени кон запирање на трката со вооружување.
2005 година – Референдумот во Швајцарија донесе одлука за пристапување кон „Шенген зоната“.
2012 година – Умре легендарниот писател на научна фантастика Реј Бредбури, автор на познатиот роман „Фаренхајт 451“, по кој беше снимен и истоимениот филмски хит. Автор е на 27 романи, десетина збирки раскази и повеќе од 600 раскази. Неговите најпознати романи се „Марсовски хроники“, „Илустриран човек“, „Златни јаболка на сонцето“ и „Окробарска Земlа“, како и приказни за популарните серии „Зона на самракот“ и „Театар Реј Бредбери“.
2017 година – Црна Гора стана полноправна членка на Организацијата за северноатлантски договор (НАТО).
2018 година – Ерупцијата на вулканот Фуего во Гватемала уби 109 лица, а повеќе од 200 исчезнаа.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Кичево1 денОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство
-
Кичево10 часаОВР Кичево го пронајде возачот кој предизвика сообраќајна несреќа во Кичево и го напушти местото на настанот
-
Кичево2 дена„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Македонија4 часа„ЛУКОИЛ Македонија“ во своите малопродажни објекти го враќа купувањето со „VISA“ дебитните и кредитни картички, од денес во целосна функционалност може да се користат услугите за плаќање
-
Хороскоп23 часаХороскоп за среда (26 ноември)
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Хроника1 денМлад затвореник од струшко починал, откако во тешка здравствена состојба бил донесен во Општата болница во Охрид
-
Временска прогноза1 денОд утре повторно нови обилни врнежи од дожд и засилен ветер, снегот ќе биде застапен на повисоките места од државата
