На денешен ден
На денешен ден – 5 јуни

754 година – Атентат врз Бонифациј, именуван како Апостол од Германија, мисионер на папата Григориј Втори. За време на мисијата меѓу германските племиња од 719 година, тој основал епархии на повеќе места на германската територија. Тој бил убиен од пагански Фризиец.
1723 година – Роден е шкотскиот економист и филозоф Адам Смит, заедно со Дејвид Рикардо, најпознат претставник на англиската класична политичка економија („Богатството на народите“, „Теорија на моралните чувства“).
1806 година – Наполеон го прогласи Кралството Холандија и го назначи својот брат Луис Бонапарта за крал.
1819 година – Роден е англискиот астроном и математичар Johnон Кауч. Врз основа на неправилности во движењето на Уран, тој утврди, скоро истовремено со Ирбаин Ле Вериер, орбитата на Нептун.
1826 година – Умре германскиот композитор и пијанист Карл Марија фон Вебер, еден од креаторите на романтично изразување во германската музика, а неговото ремек-дело „Стрелецот“ се смета за прототип на германската романтична опера.
1827 година – Османлиските трупи ја окупираат Акрополата и влегуваат во Атина, уништувајќи го востанието за ослободување на Грција.
1837 година – Српскиот принц Милош Обреновиќ ги назначил првите економисти (агрономи), чија задача била да ги советува селаните и да се обиде да посее од секој одредена количина пченица, овес, јачмен, пченка, компир …
1873 година – Под притисок на Велика Британија, султанот од Занзибар, Саид бин Баргаш, го затвори пазарот на робови.
1878 година – Роден е Франсиско Панчо Вила, водач на Селанската револуција во Мексико (1910-17), заедно со Емилијано Запата, најпопуларната трибина во Мексико. Тој беше прогласен за мексикански национален херој во 1966 година.
1883 година – Роден е англискиот економист Johnон Мејнард Кејнс, познат по својата „Општа теорија за вработување, камата и пари“, што носи радикален пресврт во економската теорија.
1887 година – Роден е докторот Коста Тодоровиќ, инфектолог и микробиолог, член на Српската академија на науките и уметностите и Националната медицинска академија во Париз. Покрај научната, значајна е неговата работа за библиографија на југословенските публикации за микробиологија, имунологија, епидемиологија и хигиена.
1898 година – Роден е поетот и драматург Федерико Гарсија Лорка, една од најважните фигури во шпанската литература во 20 век. Во 1936 година бил застрелан од припадниците на Цивилната гарда на Франко („Циган Романцеро“, „Поет во Newујорк“, „Крвава венчавка“, „Дом на Бернард Алба“).
1915 година – Womenените добија право на глас во Данска.
1916 година – потона британскиот фелдмаршал со ирско потекло, лордот Хорацио Киченнер, освојувач на Судан и министер за војна во Првата светска војна, со оклопниот крстосувач „Хемпшир“, кој, додека пловел кон Русија, наишол на мина.
1941 година – Во тврдината во Смедерево во Втората светска војна експлодира складиште за муниција на германската армија. Неколку илјади луѓе беа убиени, а стотици куќи беа срушени и оштетени. Причината за експлозијата остана непозната.
1945 година – Претставници на СССР, САД, Велика Британија и Франција ја потпишаа Декларацијата во Берлин за преземање на врховната команда над Германија поразена во Втората светска војна и ја поделија на четири окупациони зони.
1947 година – Државниот секретар на САД, Georgeорџ Маршал, го претстави планот за обезбедување финансиска помош на Европа уништена од Втората светска војна. „Маршаловиот план“, со кој Соединетите држави доделија помош од 15 милијарди долари на европските земји од 1948 до 1952 година, беше усвоен истата година на Економската конференција во Париз.
1967. година – Почна војната меѓу Израел и Египет, Сирија и Јордан. Во следните шест дена израелските сили избувнаа на Суецкиот канал, ги окупираа Синајскиот Полуостров, Појасот Газа, дел од Јордан и Голанските висорамнини во Сирија.
1968 година – Палестинецот Сирхан Сирхан смртно го рани американскиот сенатор Роберт Кенеди, помладиот брат на претседателот Johnон Кенеди, во Лос Анџелес, кој исто така беше убиен во Далас во 1963 година. Роберт Кенеди им подлегна на раните следниот ден.
1972 година – Во Стокхолм започна првата конференција на ООН за заштита и подобрување на човековата околина.
1975 година – Суецкиот канал, кој е затворен од израелско-арапската војна во 1967 година, е повторно отворен за меѓународен сообраќај.
1992 година – Југословенската народна армија (ЈНА) ја напушти касарната Маршал Тито во Сараево, завршувајќи го своето повлекување од Босна и Херцеговина.
2000 година – На последниот ден од неговата посета на Русија, американскиот претседател Бил Клинтон зборуваше во Државната дума, како прв американски претседател кој се обрати на рускиот парламент.
2000 година – Апелациониот суд во Сантијаго го укина пратеничкиот имунитет на поранешниот диктатор Августо Пиноче, отворајќи го патот за судење за злосторствата извршени во Чиле за време на неговиот режим. Следната година, судот го прекина процесот, прогласувајќи го Пиноче ментално неспособен.
2001 година – Лабуристичката партија извојува убедлива победа во Велика Британија, а Тони Блер станува прв лабуристички премиер со два последователни мандати.
2001 година – Обединетите нации ја одбележаа 20-годишнината од СИДА-та. Се проценува дека 58 милиони луѓе се заразени со ХИВ вирусот и дека повеќе од 22 милиони починале во последните две децении.
2003 година – САД и Јужна Кореја се согласија да ги преместат американските трупи од демилитаризираната зона што ги одделува Јужна и Северна Кореја. Американските трупи се преместени во базите јужно од зоната.
2004 година – Почина поранешниот американски претседател Роналд Реган. За време на неговиот мандат (1981-1989), односите на САД со Русија се подобрија, со претседател на државата Михаил Горбачов, а двајцата државници постигнаа голем број договори насочени кон запирање на трката со вооружување.
2005 година – Референдумот во Швајцарија донесе одлука за пристапување кон „Шенген зоната“.
2012 година – Умре легендарниот писател на научна фантастика Реј Бредбури, автор на познатиот роман „Фаренхајт 451“, по кој беше снимен и истоимениот филмски хит. Автор е на 27 романи, десетина збирки раскази и повеќе од 600 раскази. Неговите најпознати романи се „Марсовски хроники“, „Илустриран човек“, „Златни јаболка на сонцето“ и „Окробарска Земlа“, како и приказни за популарните серии „Зона на самракот“ и „Театар Реј Бредбери“.
2017 година – Црна Гора стана полноправна членка на Организацијата за северноатлантски договор (НАТО).
2018 година – Ерупцијата на вулканот Фуего во Гватемала уби 109 лица, а повеќе од 200 исчезнаа.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај
📜 Среден и нов век
- 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
- 1498 – Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
- 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.
✍️ Култура и филозофија
- 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
- 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
- 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.
⚔️ Војни и политика
- 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
- 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
- 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
- 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
- 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.
🌍 Независности и државни промени
- 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
- 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
- 2002 – Источен Тимор прогласува независност.
- 2000 – Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.
🧑🤝🧑 Друштвени и економски настани
- 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
- 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
- 1995 – Ебола карантин во Заир.
- 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.
🎨 Кражби и културни загуби
- 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Култура и уметност
-
1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).
-
1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.
-
1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.
Политика и конфликти
-
1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.
-
1804 – Наполеон е прогласен за император.
-
1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.
-
1996 – Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.
-
2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.
Наука и технологија
-
1974 – Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.
-
1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.
Човекови права и меѓународна правда
-
1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.
-
2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.
-
2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.
Родени
-
1836 – Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.
-
1868 – Николај II, последниот руски цар.
-
1872 – Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.
-
1883 – Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.
-
1919 – Марго Фонтејн, легендарна балерина.
-
1920 – Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај
🎨 Култура и уметност
-
1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.
-
1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.
-
2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.
⚕️ Медицина и наука
-
1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.
⚔️ Политика и воени настани
-
1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.
-
1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.
-
1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.
-
1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.
-
1997 – Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.
📺 Технологија и медиуми
-
1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.
-
2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.
⚖️ Човекови права и општествени промени
-
1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.
-
2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.
-
2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (19 мај)
-
Хороскоп17 часа
Хороскоп за вторник (20 мај)
-
Македонија1 ден
Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата
-
Македонија1 ден
МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч
-
Македонија1 ден
Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар
-
Здравје и убавина2 дена
Положбата на спиењето кај луѓето е многу важна за здравјето и метаболизмот
-
Скопје1 ден
Универзитетската клиника за урологија стана лиценциран центар за поставување на уринарен сфинктер
-
Lifestyle1 ден
Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика