Следете не

На денешен ден

На денешен ден – 5 мај

Објавено пред

на

1705 година – Умре римско-германскиот император Леополд Први. Тој успешно се бореше против Турците, а неговата слава ја донесе одбраната на Виена во 1683 година. За време на неговото владеење (од 1658 година) Србите, под раководство на патријархот Арсениј Шарнојевиќ, се преселија во јужна Унгарија и Срем.

1813 година – Роден е данскиот филозоф Сорен Киркегор, основач на филозофијата на егзистенцијализмот („Или-или: фрагменти од животот“, „Концептот на вознемиреност“, „Болест до смрт“, „Фази на патот на животот“) „Филозофски трошки“).

1815 година – Роден е францускиот писател на комедија и војводил, Јуџин Мартин Лабис. Некои од неговите комедии спаѓаат во најпопуларните комедии во 19 век („Сламена капа“, „Патот на господин Перишон“).

1818 година – Роден е германскиот филозоф Хајнрих Маркс, теоретичар на современиот социјализам и комунизам. Тој го напиша Комунистичкиот манифест со Фридрих во 1848 година („Прилог кон критиката на филозофијата на правото на Хегел“, „Тезите на Фојербах“, „Осумнаесеттиот бример на Луис Бонапарта“, „Капитал – критика на политичката економија“).

1821 година – Умре францускиот император Наполеон I Бонапарта (Бонапарта), еден од најголемите воени водачи во историјата, чии освојувања ја сменија Европа. Умре на островот Света Елена како британски затвореник.

1846 година – Роден е Хенрик Сиенкиевич, полски писател и автор на романот Кво Вадис и добитник на Нобеловата награда за литература во 1905 година.

1855 година – Црногорскиот принц Данило Први Петровиќ го донесе Генералниот законик за земјиште, кој воведува реформи во имотот и данокот.

1860 година – Италијанскиот револуционер useузепе со своите „илјада црвени кошули“ исплови од Genенова до Сицилија, кои ги освои кон крајот на јули.

1883 година – роден е српскиот композитор и музички писател Петар Коњовиќ, ректор на Музичката академија во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите и директор на Музиколошкиот институт („Кнез од Зета“, „Вилин вео“, „Коштана“) , „Сеjаци“).

1904 година – Првата радио-телеграфска станица на системот Маркони на Балканот е поставена на ридот Волујица кај Бар.

1930 година – Британските власти во Индија го уапсија Махатма Ганди за неговата кампања на граѓанска непослушност.

1936 година – Италијанските трупи под раководство на фелдмаршалот Пјетро Бадоliо го окупираат Адис Абеба, главниот град на Етиопија. Истиот ден во 1941 година, етиопскиот цар Хајле Селасие влезе во ослободениот град.

1945 година – Советските трупи влегоа во Пинемунде за време на Втората светска војна, од каде Германците истрелаа ракети „Фау 1“ и „Фау 2“. Американските трупи го ослободија германскиот нацистички концентрационен логор Матхаузен.

1954 година – Воен удар го симна парагвајскиот претседател Федерико Чавез, со што започна 34-годишната диктатура.

1955 година – Со одлука на сојузниците, Сојузна Република Германија го поврати својот суверенитет.

1961 година – Првиот вселенски брод со екипаж на САД, лансиран од Алан Бартлет Шепард, беше лансиран од Кејп Канаверал.

1977. година – Западногерманскиот канцелар Лудвиг Ерхард (1963-66) почина за време на економското закрепнување на земјата по Втората светска војна.

1978 година – Терористичката организација Црвена бригада соопшти дека го убила поранешниот италијански премиер Алдо Моро, киднапиран во март 1978 година. Неговото тело беше пронајдено два дена подоцна во возило во центарот на Рим.

1981 година – Боби Сендс стана првиот од десетте Ира што умре во затворот Мазе во Северна Ирска како резултат на штрајк со глад.

1993 година – Умре американскиот писател и интелектуалец Ирвинг Хоу, чие најпознато дело е Светот на нашите татковци, студија за источноевропските имигранти Евреи во САД.

1999 година – Индонезија и Португалија потпишаа документ со кој се признава независноста на Источен Тимор.

2001 година – Членовите на бунтовничката група УНИТА киднапираа 51 момче и 9 девојчиња од воен дом за сираци надвор од Ангура, северо-источно од Луанда, во Ангола. Во бунтот беа убиени околу 200 цивили.

2003 година – Руанда ослободи повеќе од 22 000 затвореници, главно вмешани во масакрот на милицијата Хуту во 1994 година, при што беа убиени околу 800 000 етнички Тутси и умерени Хути. Околу 80 000 луѓе остануваат во затвор, повеќето чекаат судење.

2003 година – Умре Валтер Сисулу, еден од малцинските анти-бели ветерани во Јужна Африка и долгогодишен пријател и ментор на Нелсон Мендела, најпознатиот борец за апартхејдот.

2004 година – Во аукциската куќа Сотби во Newујорк, сликата на Пикасо „Момчето со цевка“ достигна цена од 104.168.000 долари, што беше светски рекорд во аукциската продажба на слики до тогаш.

2005 година – На парламентарните избори во Велика Британија, Тони Блер освои апсолутно мнозинство во британскиот парламент, а премиерот Тони Блер освои трет последователен мандат.

2009 година – Theалбениот совет на Хашкиот трибунал го осуди Веселин Сjиванчанин на 17 години затвор за злосторства во Вуковар, наместо оригиналните 5 години. Во исто време, theалбениот совет ја потврди првостепената пресуда против поранешниот полковник на ЈНА, Миле Мрксиќ, осудувајќи го на 20 години затвор.

2012 година – Процесот на затворање на последниот активен нуклеарен реактор започна во Јапонија, од 50 што работеа во земјата до катастрофата во Фокушима во 2011 година.

2014 година – Умре Тимоти Johnон Бајфорд, британски режисер, сценарист и актер кој поголемиот дел од својот работен век го помина во Србија. Зад себе ги остави култните ТВ серии за деца: „Невен“, „Полетарац“, „Бабино униш“, „Метла беж друже“, „Недеedен забавник“.

2018 година – Американската вселенска агенција НАСА го лансираше вселенското летало InSight на Марс со цел да ја истражи внатрешноста на „црвената планета“, така што роботот ќе изврши геолошки ископувања до длабочина од пет метри и ќе се обиде да измери земјотреси на оваа планета.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

  • 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
  • 1498Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
  • 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

  • 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
  • 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
  • 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

  • 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
  • 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
  • 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
  • 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
  • 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

  • 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
  • 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
  • 2002Источен Тимор прогласува независност.
  • 2000Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

  • 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
  • 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
  • 1995Ебола карантин во Заир.
  • 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

  • 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп12 часа

Хороскоп за среда (21 март)

ОВЕН Денеска во неколку наврати ќе треба да покажете како можете да бидете храбри, бестрашни и директни. Не заземајте страна...

Здравје и убавина14 часа

Вниманието во храната во борбата против заморот е многу битна за човековиот организам

Кога ќе забележите дека повеќе денови по ред сте поуморни од вообичаено, физички или ментално, треба веднаш да реагирате и...

Македонија19 часа

Посебен сообраќаен режим за експресниот пат А3 Штип – Кочани од клучка Крупиште до клучка Кочани

Министерството за внатрешни работи ги известува граѓаните дека на 21.05.2025 (среда), во периодот од 09 до 12 часот заради изведување...

На денешен ден1 ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај 📜 Среден и нов век 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик,...

Спорт1 ден

Македонската репрезентација во фудбал до 18 години, ќе одигра два контролни натпревари со Словенија во гости

Репрезентацијата на Македонија до 18 години кон крајот на мај ќе одигра два контролни натпревари против соодветната селекција на Словенија....

Хороскоп1 ден

Хороскоп за вторник (20 мај)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

Храна2 дена

Следните 6 витамини се најзастапени во магдоносот, истиот може да помогне при висок крвен притисок

Магдоносот спаѓа во зачински билки кои најчесто се користат при готвење, а покрај својата арома обезбедуваат бројни хранливи материи и...

Македонија2 дена

Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар

Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95, се зголемува за 2,00 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Lifestyle2 дена

Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика

Рчењето е чест проблем кој не само што го нарушува сонот, туку може да биде и знак за длабоки нарушувања...

Lifestyle2 дена

Како да го исчистите одводот без сода бикарбона и оцет: Ефикасни и едноставни решенија

Избегнете скапи поправки со домашни методи кои навистина функционираат Затнат одвод е проблем со кој се соочуваат многумина – водата...

НАЈЧИТАНИ