На денешен ден
На денешен ден – 6 мај

1237 – Во манастирот Милешева се погребани моштите на Сава Немањиќ (Свети Сава), првиот српски архиепископ, кој почина на 27 јануари 1235 година во Велики Трново (Бугарија). Во 1594 година, Турците ги извадиле моштите и ги запалиле во Врачар во Белград.
1527 година – Армија на Бурбон војводата Чарлс го опустоши и ограби Рим, убивајќи околу 4.000 негови жители.
1626 година – Холандски доселеник, Питер Минуит, го купи островот Менхетен, каде што подоцна беше изграден Newујорк, за накит вреден 25 долари од Индијанците.
1757 година – Во седумгодишната војна, прускиот крал Фредерик Втори ја освои Прага, заштитен од австриските трупи.
1758 година – Роден е еден од водачите на Француската револуција, Максимилијан де Робеспјер, водач на јакобините и зачетник на револуционерниот терор.
1840 година – Издадени се првите поштенски марки во Велика Британија – едно и две пени со ликот на кралицата Викторија Прва (Викторија).
1856.- Роден е австрискиот психијатар Сигмунд Фројд, основач на психоанализата.
1856 година – Роден е американскиот истражувач Едвин Пири. Тој ја предводеше првата експедиција на Северниот пол во 1909 година.
1861 година – Роден е индискиот писател и филозоф Рабиндранат, добитник на Нобеловата награда за литература во 1913 година („Градинар“, „Гитанџали“, „Група приказни“, „Златен брод“).
1862 година – Умре американскиот писател Хенри Дејвид Торо, единствениот поет и филозоф на природата во американската литература. Своето двегодишно искуство за осамен живот во природата го опиша во книгата „Валден, или животот во шумата“.
1868 година – Роден е српскиот математичар Михајло Петровиќ, познат како Мика Алас, основач на белградската математичка школа, професор на универзитетот во Белград, член на Српската кралска академија.
1895 година – Роден е американскиот актер со италијанско потекло Рудолф Валентино, starвезда и идол на немиот филм („Четворица јавачи на апокалипсата“, „Шеик“, „Синот на шеикот“, „Крв и песок“).
1910 година – Едвард VII, кралот на Велика Британија и Ирска, почина во јануари 1901 година. Него го наследи неговиот син Georgeорџ В.
1915 година – Роден е американскиот филмски актер, режисер и продуцент Орсон Велс, добитник на Оскар за животно дело во 1971. Неговиот „Граѓанин Кејн“ важи за еден од најдобрите филмови во историјата на кинематографијата, „Макбет“, „Отело“, „Третиот човек“. “).
1919 година – На Версајската мировна конференција, Германија е лишена од своите колонии во Африка.
1932 година – Францускиот претседател Пол Думер беше убиен во Париз од руски емигрант.
1949.- Умре белгискиот писател со фламанско потекло Морис Метерлинк, добитник на Нобеловата награда за литература во 1913 година.
1974 година – Западногерманскиот канцелар Вили Брант поднесе оставка заради шпионска афера во која се открива дека неговиот близок соработник Гинтер Гијом бил источногермански шпион.
1979 година – Социјалистичката партија на Бруно Краиски победи на изборите во Австрија.
1981 година – САД ги протераа сите либиски дипломати, тврдејќи дека либиската влада го поддржува меѓународниот тероризам.
1991 година – Во Сплит избија демонстрации против ЈНА, при што загина војникот Сашко Гешовски.
1992.- Умре Марлин Дитрих, американска филмска актерка со германско потекло, легендарна „фатална жена“ („Синиот ангел“, „Шангај експрес“, „Сведок на обвинителството“).
1993 година – Собранието на Република Српска во Палам донесе одлука за гласање за мировниот план на Венс-Овен за Босна. На референдумот на 15 и 16 мај, 96 проценти од гласачите гласаа против планот.
1994 година – е отворен тунел под Ла Манш.
1996 година – Претседателот на Гватемала, Алваро Арсу (Арзу) и левичарските лидери на герила потпишаа договор за ставање крај на 35-годишната граѓанска војна.
1999 година – Министрите за надворешни работи на седумте најразвиени земји на Запад и Русија (Група 8) на состанокот во Бон се согласија за принципите за ставање крај на војната на Косово.
2000 година – Тело на папараците Jeanан Пол Андансон, кој фотографирал кралски семејства и филмски starsвезди во последните десет години, е пронајдено во изгорен автомобил „Фијат Уно“ во близина на Нант во јужна Франција. Тој и неговиот автомобил беа поврзани со сообраќајна несреќа во Париз кога загинаа принцезата Дајана и нејзиниот пријател Доди Ел Фајед.
2004 година – Либискиот суд осуди на смрт пет бугарски медицински сестри и еден палестински лекар (подоцна пренаменет во доживотен затвор) под обвинение за намерно заразување на околу 400 либиски деца со ХИВ во детска болница во Бенгази. По потпишувањето на договорот со ЕУ и собирањето пари за обештетување на семејствата на заразени деца, Либија на 24 јули 2007 година ослободи медицински работници, кои веднаш отпатуваа за Бугарија каде им беа помилувани.
2005 година – почина Joо Грант, легендарниот уметник на Дизни и автор на Кралицата вештерки во долгометражниот цртан филм „Снежана и седумте џуџиња“.
2012 година – Социјалистот Франсоа Оланд е избран за претседател на Франција, победувајќи го тогашниот претседател Николас Сакросио во вториот круг.
2012 година – Во Србија се одржаа претседателски, парламентарни и локални избори. Во вториот круг на 20 мај, лидерот на Српската напредна партија (СНС), Томислав Николиќ, беше избран за претседател на Србија, а неговата партија освои најмногу места во републичкиот парламент. Негов противник беше лидерот на Демократската партија (ДС) и претседател на Србија во два мандати, Борис Тадиќ.
2013 година – Умре Giулио Андреоти, седум мандат на италијанскиот премиер и еден од највлијателните италијански политичари од Втората светска војна. Тој беше доминантна политичка фигура сè до раните 90-ти, кога поднесе оставка.
2019 година – Неколку стотици светски експерти и познати личности испратија Апел за природата (Call4nature) како одговор на алармантниот извештај на ООН за еколошката состојба на Земјата. Во отвореното писмо од Светскиот фонд за природата, од светските лидери се бара да се откажат од уништувањето на шумите, да престанат да ја загрозуваат земјата и да финансираат сè што ја уништува природата.
2019 година – Војвотката од Сасекс Меган и принцот Хари имаат син. Арчи Харисон Маунтбатен-Виндзор е седмиот по ред кој го наследил кралскиот престол.
2020 година – Вонредна состојба беше укината во Србија на 15 март поради епидемија на коронавирус.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Кичево2 дена
Поради одржување на атлетска трка во Кичево, во недела следните улици и делови на градот ќе бидат затворени за сообраќај
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за сабота (6 септември)
-
Македонија2 дена
Од една до друга патарина на патен правец Гостивар-Тетово, ќе се изведуваат градежни работи со времетраење од две седмици
-
Автомобили2 дена
Десетте најпродавани автомобили во Европа во 2025 година
-
Хороскоп3 часа
Хороскоп за недела (7 септември)
-
Магазин2 дена
Тајната на вистинскиот италијански болоњезе сос