На денешен ден
На денешен ден – 6 мај

1237 – Во манастирот Милешева се погребани моштите на Сава Немањиќ (Свети Сава), првиот српски архиепископ, кој почина на 27 јануари 1235 година во Велики Трново (Бугарија). Во 1594 година, Турците ги извадиле моштите и ги запалиле во Врачар во Белград.
1527 година – Армија на Бурбон војводата Чарлс го опустоши и ограби Рим, убивајќи околу 4.000 негови жители.
1626 година – Холандски доселеник, Питер Минуит, го купи островот Менхетен, каде што подоцна беше изграден Newујорк, за накит вреден 25 долари од Индијанците.
1757 година – Во седумгодишната војна, прускиот крал Фредерик Втори ја освои Прага, заштитен од австриските трупи.
1758 година – Роден е еден од водачите на Француската револуција, Максимилијан де Робеспјер, водач на јакобините и зачетник на револуционерниот терор.
1840 година – Издадени се првите поштенски марки во Велика Британија – едно и две пени со ликот на кралицата Викторија Прва (Викторија).
1856.- Роден е австрискиот психијатар Сигмунд Фројд, основач на психоанализата.
1856 година – Роден е американскиот истражувач Едвин Пири. Тој ја предводеше првата експедиција на Северниот пол во 1909 година.
1861 година – Роден е индискиот писател и филозоф Рабиндранат, добитник на Нобеловата награда за литература во 1913 година („Градинар“, „Гитанџали“, „Група приказни“, „Златен брод“).
1862 година – Умре американскиот писател Хенри Дејвид Торо, единствениот поет и филозоф на природата во американската литература. Своето двегодишно искуство за осамен живот во природата го опиша во книгата „Валден, или животот во шумата“.
1868 година – Роден е српскиот математичар Михајло Петровиќ, познат како Мика Алас, основач на белградската математичка школа, професор на универзитетот во Белград, член на Српската кралска академија.
1895 година – Роден е американскиот актер со италијанско потекло Рудолф Валентино, starвезда и идол на немиот филм („Четворица јавачи на апокалипсата“, „Шеик“, „Синот на шеикот“, „Крв и песок“).
1910 година – Едвард VII, кралот на Велика Британија и Ирска, почина во јануари 1901 година. Него го наследи неговиот син Georgeорџ В.
1915 година – Роден е американскиот филмски актер, режисер и продуцент Орсон Велс, добитник на Оскар за животно дело во 1971. Неговиот „Граѓанин Кејн“ важи за еден од најдобрите филмови во историјата на кинематографијата, „Макбет“, „Отело“, „Третиот човек“. “).
1919 година – На Версајската мировна конференција, Германија е лишена од своите колонии во Африка.
1932 година – Францускиот претседател Пол Думер беше убиен во Париз од руски емигрант.
1949.- Умре белгискиот писател со фламанско потекло Морис Метерлинк, добитник на Нобеловата награда за литература во 1913 година.
1974 година – Западногерманскиот канцелар Вили Брант поднесе оставка заради шпионска афера во која се открива дека неговиот близок соработник Гинтер Гијом бил источногермански шпион.
1979 година – Социјалистичката партија на Бруно Краиски победи на изборите во Австрија.
1981 година – САД ги протераа сите либиски дипломати, тврдејќи дека либиската влада го поддржува меѓународниот тероризам.
1991 година – Во Сплит избија демонстрации против ЈНА, при што загина војникот Сашко Гешовски.
1992.- Умре Марлин Дитрих, американска филмска актерка со германско потекло, легендарна „фатална жена“ („Синиот ангел“, „Шангај експрес“, „Сведок на обвинителството“).
1993 година – Собранието на Република Српска во Палам донесе одлука за гласање за мировниот план на Венс-Овен за Босна. На референдумот на 15 и 16 мај, 96 проценти од гласачите гласаа против планот.
1994 година – е отворен тунел под Ла Манш.
1996 година – Претседателот на Гватемала, Алваро Арсу (Арзу) и левичарските лидери на герила потпишаа договор за ставање крај на 35-годишната граѓанска војна.
1999 година – Министрите за надворешни работи на седумте најразвиени земји на Запад и Русија (Група 8) на состанокот во Бон се согласија за принципите за ставање крај на војната на Косово.
2000 година – Тело на папараците Jeanан Пол Андансон, кој фотографирал кралски семејства и филмски starsвезди во последните десет години, е пронајдено во изгорен автомобил „Фијат Уно“ во близина на Нант во јужна Франција. Тој и неговиот автомобил беа поврзани со сообраќајна несреќа во Париз кога загинаа принцезата Дајана и нејзиниот пријател Доди Ел Фајед.
2004 година – Либискиот суд осуди на смрт пет бугарски медицински сестри и еден палестински лекар (подоцна пренаменет во доживотен затвор) под обвинение за намерно заразување на околу 400 либиски деца со ХИВ во детска болница во Бенгази. По потпишувањето на договорот со ЕУ и собирањето пари за обештетување на семејствата на заразени деца, Либија на 24 јули 2007 година ослободи медицински работници, кои веднаш отпатуваа за Бугарија каде им беа помилувани.
2005 година – почина Joо Грант, легендарниот уметник на Дизни и автор на Кралицата вештерки во долгометражниот цртан филм „Снежана и седумте џуџиња“.
2012 година – Социјалистот Франсоа Оланд е избран за претседател на Франција, победувајќи го тогашниот претседател Николас Сакросио во вториот круг.
2012 година – Во Србија се одржаа претседателски, парламентарни и локални избори. Во вториот круг на 20 мај, лидерот на Српската напредна партија (СНС), Томислав Николиќ, беше избран за претседател на Србија, а неговата партија освои најмногу места во републичкиот парламент. Негов противник беше лидерот на Демократската партија (ДС) и претседател на Србија во два мандати, Борис Тадиќ.
2013 година – Умре Giулио Андреоти, седум мандат на италијанскиот премиер и еден од највлијателните италијански политичари од Втората светска војна. Тој беше доминантна политичка фигура сè до раните 90-ти, кога поднесе оставка.
2019 година – Неколку стотици светски експерти и познати личности испратија Апел за природата (Call4nature) како одговор на алармантниот извештај на ООН за еколошката состојба на Земјата. Во отвореното писмо од Светскиот фонд за природата, од светските лидери се бара да се откажат од уништувањето на шумите, да престанат да ја загрозуваат земјата и да финансираат сè што ја уништува природата.
2019 година – Војвотката од Сасекс Меган и принцот Хари имаат син. Арчи Харисон Маунтбатен-Виндзор е седмиот по ред кој го наследил кралскиот престол.
2020 година – Вонредна состојба беше укината во Србија на 15 март поради епидемија на коронавирус.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Скопје2 дена
(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!
-
Македонија2 дена
Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата
-
Музика18 часа
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Свет2 дена
„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија
-
Временска прогноза2 дена
По ладни утра проследени со ладен воздух од северен правец
-
Македонија2 дена
„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила
-
Магазин2 дена
iOS 26 е тука! 10 големи нови функции и три модели на iPhone без поддршка