На денешен ден
На денешен ден (6 септември)

1522.- Шпанскиот навигатор Хуан Себастијан дел Кано го заврши првото патување низ светот, кое Фернандо Магелан го започна во 1519 година со пет бродови и 270 морнари. Дел Кано ја презеде командата кога Магелан беше убиен од домородци Филипинци во 1521 година и се врати во Шпанија со еден брод и 18 морнари.
1566.- Умре турскиот султан Сулејман II Величествениот. За време на неговото 46-годишно владеење, Отоманската империја го достигна врвот на својата моќ и најголемата територијална експанзија. Тој почина за време на опсадата на Сигет во третата експедиција во Виена.
1688.- Австриската војска, под команда на баварскиот принц Максимилијан Емануел, со помош на српските доброволци, го совлада отпорот на Турците и влезе во Белград. Турците повторно го освоиле во 1690 година.
1729.- Роден е Мојсеј Менделсон, германски писател и филозоф на рационализмот, основач на еврејското просветителско движење во Германија и творец на првата модерна еврејска филозофија на религија.
1757 – Роден е францускиот генерал и државник Мари Josephозеф, Маркиз од Ла Фајет, наречен „херој на два света“ во Американската револуционерна војна каде се бореше против Британците (1777-81). По враќањето во Франција, тој беше претставник на благородништвото во Собранието и застапник на либералните идеи.
1860.- Родена е американската пацифистка и социјална реформаторка Janeејн Адамс, добитничка на Нобеловата награда за мир во 1931. Таа решава социјални проблеми и е претседател на Меѓународната женска лига за мир и слобода.
1898 – Холандската кралица Вилхелмина се качи на престолот. Истиот ден во 1948 година, кралицата абдицираше во корист на нејзината ќерка принцезата Јулијана.
1901 година – Анархистот Леон Чолгош го уби американскиот претседател Вилијам Мекинли во Бафало. Мекинли почина од раните една недела подоцна, а на 14 септември Теодор Рузвелт стана нов претседател на Соединетите држави.
1914 година – Француските трупи, со помош на британскиот експедициски корпус, започнаа контраофанзива на фронт од 500 километри, започнувајќи ја првата голема битка на реката Марн во Франција во Првата светска војна, во која германската армија претрпе тежок пораз во четири дена.
1914 година – На барање на сојузниците да започнат офанзива преку границата по победата над Цер во Првата светска војна, српската војска започна операции против Австријците во Срем и источна Босна, позната како Битката кај Дрина. Борбите траеја до 11 ноември, кога српската војска беше принудена да се повлече.
1940.- Романскиот крал Карол Хоенцолерн абдицира во корист на неговиот син Мајкл во Втората светска војна под притисок на Силите на оската.
1965.- Војната меѓу Индија и Пакистан за Кашмир започна со индиски воздушен напад врз пакистанскиот град Лахоре. Конфликтот заврши на 25 септември преку ОН.
1966.- Парламентарниот курир Димтрик Цафондас го уби јужноафриканскиот премиер Хендрик Фревоерд за време на парламентарната дебата во Кејптаун. Како премиер од 1958 година, Фервуд ги донесе повеќето закони за апартхејд во Јужна Африка.
1968.- Африканското кралство Нгвани (Свазиленд) доби независност од Британија, која ја држи од 1881 година.
1970.- Палестинските терористи киднапираа четири авиони што летаа од Европа за Newујорк. Следниот ден, панеамерикански Боинг 747 беше запален во Каиро, а два Боинг 707 беа разнесени на 12 септември во Јордан. Четвртиот авион слета во Лондон, а киднаперот Лејла Калед беше уапсен.
1975.- Во земјотресот во источна Турција загинаа 2.350 луѓе, а 3.000 беа повредени.
1988.- Единаесетгодишното момче Томас Грегори стана најмладата личност што го преплива Ламанш. Пливаше 11 часа и 54 минути.
1991 – Советскиот Сојуз ја призна независноста на Литванија, Летонија и Естонија, а Ленинград е преименуван во Санкт Петербург.
1994.- Ирскиот премиер Алберт Рејнолдс за првпат се состана со водачот на Шин Фејн, политичкото крило на ИРА, ryери Адамс, за да разговараат за политичко решение за долготрајната криза и конфликт меѓу католиците и протестантите во Северна Ирска.
1997.- Британската принцеза Дијана, која почина во сообраќајна несреќа во Париз на 31 август, беше погребана на семејниот имот, по погребната церемонија што ја следеа две милијарди луѓе ширум светот преку ТВ.
1998.- Умре јапонскиот филмски режисер Акира Куросава, кој ја прослави јапонската кинематографија со филмовите „Рашомон“, „Седум самурај“, „Ран“. Добитник е на два Оскари за најдобар странски филм.
2000.- Во седиштето на ОН во Newујорк беше отворен „Милениумски самит на ОН“, најголемиот собир на светските лидери во историјата, на кој присуствуваа 150 шефови на држави и влади. Не дојдоа само претседателите на Ирак, Садам Хусеин, СР Југославија, Слободан Милошевиќ и Либија, Моамер Гадафи.
2001.- Врховниот суд на Казахстан го осуди поранешниот премиер Акезан Казегелдин на десет години затвор за корупција, нелегално поседување оружје и злоупотреба на службената положба.
2007.- Умре италијанскиот тенор Лучијано Павароти, чија кариера траеше 46 години. Дебитира во „Боеми“ на Пучини во 1961 година, а неговите омилени опери беа: „Лусија де Ламермур“, „Турандот“, „Топка под маски“, „Риголето“, „Мадам Батерфлај“ и „Макбет“.
2011.- Судскиот совет на Хашкиот трибунал го прогласи поранешниот началник на Генералштабот на Југословенската армија Момчило Перишиќ виновен за помагање и поттикнување злосторства во БиХ и Хрватска во периодот 1993-95 година. и го осуди на 27 години затвор. Во февруари 2013 година, Апелациониот совет на Хашкиот трибунал го ослободи Момчило Перишиќ од обвиненијата за воени злосторства.
2018 – Судот во Босна и Херцеговина го осуди Момир Тасиќ на 14 години затвор и Петар Тасиќ на 10 години затвор како соучесници за прогон на бошњачки цивили и учество во присилно исчезнување на цивили во 1992 година во Вишеград. Мирко Тасиќ беше ослободен од обвинението.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хроника18 часа
При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (4 јуни)
-
Временска прогноза1 ден
Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите
-
Хороскоп9 часа
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
Македонија2 дена
(ФОТО) СВР Охрид одржа работилници на тема „Безбедност и правила за децата во сообраќајот“ со ученици од второ и трето одделение на основни училишта
-
Македонија2 дена
МВР изрече кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување и злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство
-
На денешен ден2 дена
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни
-
Автомобили2 дена
Новиот прототип на „Subaru“ се очекува да дебитира на „Japan Mobility Show 2025“