Следете не

На денешен ден

На денешен ден (6 септември)

Објавено пред

на

1522.- Шпанскиот навигатор Хуан Себастијан дел Кано го заврши првото патување низ светот, кое Фернандо Магелан го започна во 1519 година со пет бродови и 270 морнари. Дел Кано ја презеде командата кога Магелан беше убиен од домородци Филипинци во 1521 година и се врати во Шпанија со еден брод и 18 морнари.

1566.- Умре турскиот султан Сулејман II Величествениот. За време на неговото 46-годишно владеење, Отоманската империја го достигна врвот на својата моќ и најголемата територијална експанзија. Тој почина за време на опсадата на Сигет во третата експедиција во Виена.

1688.- Австриската војска, под команда на баварскиот принц Максимилијан Емануел, со помош на српските доброволци, го совлада отпорот на Турците и влезе во Белград. Турците повторно го освоиле во 1690 година.

1729.- Роден е Мојсеј Менделсон, германски писател и филозоф на рационализмот, основач на еврејското просветителско движење во Германија и творец на првата модерна еврејска филозофија на религија.

1757 – Роден е францускиот генерал и државник Мари Josephозеф, Маркиз од Ла Фајет, наречен „херој на два света“ во Американската револуционерна војна каде се бореше против Британците (1777-81). По враќањето во Франција, тој беше претставник на благородништвото во Собранието и застапник на либералните идеи.

1860.- Родена е американската пацифистка и социјална реформаторка Janeејн Адамс, добитничка на Нобеловата награда за мир во 1931. Таа решава социјални проблеми и е претседател на Меѓународната женска лига за мир и слобода.

1898 – Холандската кралица Вилхелмина се качи на престолот. Истиот ден во 1948 година, кралицата абдицираше во корист на нејзината ќерка принцезата Јулијана.

1901 година – Анархистот Леон Чолгош го уби американскиот претседател Вилијам Мекинли во Бафало. Мекинли почина од раните една недела подоцна, а на 14 септември Теодор Рузвелт стана нов претседател на Соединетите држави.

1914 година – Француските трупи, со помош на британскиот експедициски корпус, започнаа контраофанзива на фронт од 500 километри, започнувајќи ја првата голема битка на реката Марн во Франција во Првата светска војна, во која германската армија претрпе тежок пораз во четири дена.

1914 година – На барање на сојузниците да започнат офанзива преку границата по победата над Цер во Првата светска војна, српската војска започна операции против Австријците во Срем и источна Босна, позната како Битката кај Дрина. Борбите траеја до 11 ноември, кога српската војска беше принудена да се повлече.

1940.- Романскиот крал Карол Хоенцолерн абдицира во корист на неговиот син Мајкл во Втората светска војна под притисок на Силите на оската.

1965.- Војната меѓу Индија и Пакистан за Кашмир започна со индиски воздушен напад врз пакистанскиот град Лахоре. Конфликтот заврши на 25 септември преку ОН.

1966.- Парламентарниот курир Димтрик Цафондас го уби јужноафриканскиот премиер Хендрик Фревоерд за време на парламентарната дебата во Кејптаун. Како премиер од 1958 година, Фервуд ги донесе повеќето закони за апартхејд во Јужна Африка.

1968.- Африканското кралство Нгвани (Свазиленд) доби независност од Британија, која ја држи од 1881 година.

1970.- Палестинските терористи киднапираа четири авиони што летаа од Европа за Newујорк. Следниот ден, панеамерикански Боинг 747 беше запален во Каиро, а два Боинг 707 беа разнесени на 12 септември во Јордан. Четвртиот авион слета во Лондон, а киднаперот Лејла Калед беше уапсен.

1975.- Во земјотресот во источна Турција загинаа 2.350 луѓе, а 3.000 беа повредени.

1988.- Единаесетгодишното момче Томас Грегори стана најмладата личност што го преплива Ламанш. Пливаше 11 часа и 54 минути.

1991 – Советскиот Сојуз ја призна независноста на Литванија, Летонија и Естонија, а Ленинград е преименуван во Санкт Петербург.

1994.- Ирскиот премиер Алберт Рејнолдс за првпат се состана со водачот на Шин Фејн, политичкото крило на ИРА, ryери Адамс, за да разговараат за политичко решение за долготрајната криза и конфликт меѓу католиците и протестантите во Северна Ирска.

1997.- Британската принцеза Дијана, која почина во сообраќајна несреќа во Париз на 31 август, беше погребана на семејниот имот, по погребната церемонија што ја следеа две милијарди луѓе ширум светот преку ТВ.

1998.- Умре јапонскиот филмски режисер Акира Куросава, кој ја прослави јапонската кинематографија со филмовите „Рашомон“, „Седум самурај“, „Ран“. Добитник е на два Оскари за најдобар странски филм.

2000.- Во седиштето на ОН во Newујорк беше отворен „Милениумски самит на ОН“, најголемиот собир на светските лидери во историјата, на кој присуствуваа 150 шефови на држави и влади. Не дојдоа само претседателите на Ирак, Садам Хусеин, СР Југославија, Слободан Милошевиќ и Либија, Моамер Гадафи.

2001.- Врховниот суд на Казахстан го осуди поранешниот премиер Акезан Казегелдин на десет години затвор за корупција, нелегално поседување оружје и злоупотреба на службената положба.

2007.- Умре италијанскиот тенор Лучијано Павароти, чија кариера траеше 46 години. Дебитира во „Боеми“ на Пучини во 1961 година, а неговите омилени опери беа: „Лусија де Ламермур“, „Турандот“, „Топка под маски“, „Риголето“, „Мадам Батерфлај“ и „Макбет“.

2011.- Судскиот совет на Хашкиот трибунал го прогласи поранешниот началник на Генералштабот на Југословенската армија Момчило Перишиќ виновен за помагање и поттикнување злосторства во БиХ и Хрватска во периодот 1993-95 година. и го осуди на 27 години затвор. Во февруари 2013 година, Апелациониот совет на Хашкиот трибунал го ослободи Момчило Перишиќ од обвиненијата за воени злосторства.

2018 – Судот во Босна и Херцеговина го осуди Момир Тасиќ на 14 години затвор и Петар Тасиќ на 10 години затвор како соучесници за прогон на бошњачки цивили и учество во присилно исчезнување на цивили во 1992 година во Вишеград. Мирко Тасиќ беше ослободен од обвинението.

На денешен ден

Светот на денешен ден (18 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

Среден век и големи откритија

  • 1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.

  • 1493Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.

18. и 19. век

  • 1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.

  • 1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.

Почеток на 20. век

  • 1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.

  • 1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.

  • 1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.

  • 1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.

Првата светска војна и последици

  • 1918Латвија прогласува независност.

  • 1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.

1920-ти и 1930-ти

  • 1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.

  • 1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.

  • 1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.

Втора светска војна и по неа

  • 1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.

  • 1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.

  • 1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.

Втора половина на 20. век

  • 1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.

  • 1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.

  • 1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).

  • 1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.

  • 1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.

  • 1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.

  • 1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.

  • 1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.

Распадот на Југославија

  • 1991 – ЈНА го освојува Вуковар.

  • 1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.

  • 1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.

  • 1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.

Кон крајот на векот

  • 1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.

  • 1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.

  • 1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.

21. век

  • 2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.

  • 2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.

  • 2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.

  • 2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.

  • 2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.

  • 2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.

  • 2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: Michael Förtsch @ unsplash Фото: Michael Förtsch @ unsplash
Автомобили55 минути

Продажбата на BYD во Европа скокна, најавена е силна експанзија

Кинескиот производител на електрични и хибридни возила BYD планира значително да ја прошири својата продажна мрежа во Европа до крајот...

Фото: Solen Feyissa @ unsplash Фото: Solen Feyissa @ unsplash
Магазин57 минути

Google го лансира Gemini 3, најпаметната вештачка интелигенција досега

Google ја претстави серијата Gemini 3, за која компанијата тврди дека е нејзиниот најинтелигентен и најмоќен систем со вештачка интелигенција...

Македонија2 часа

ЦУК: Излеана река Пчиња од своето речно корито за околу 20 сантиметри, но не претставува проблем по живеалишта

РЦУК Куманово известува дека од ЕЛС Старо Нагоричане е добиена информација дека на подрачјето на с. Пелинце, во близина на...

Македонија3 часа

МВР: Откриена група на крадци и помагачи кои краделе предмети во рудникот Бучим

На 18.11.2025 во 09:00 часот на стариот магистрален пат Струмица-Радовиш, во близина на село Владевци, струмичко, полициски службеници од СВР...

Временска прогноза5 часа

Дожд секаде, повремено ќе засилува југоисточен ветер, поради состојбата ќе растат условите за зголемување на нивоата на реките и на езерата

Денеска поради влијанието на циклонската активност од Џенова во Македонија во најголем дел ќе има повремени врнежи од дожд. Особено...

Хороскоп14 часа

Хороскоп за среда (19 ноември)

ОВЕН Овој викенд ќе бидете доста емотивни и чувствителни, но не во негативна смисла. Обрнете посебно внимание на луѓето што...

Спорт15 часа

Македонија во четврток го дознава новиот ривал, по катастрофалниот пораз тргнуваме по потешкиот пат за мундијалот! Глава горе момци!

Македонската фудбалска репрезентација го запиша својот прв и единствен пораз во квалификациите за Светското првенство. Националниот тим беше целосно надвор...

Технологија19 часа

Падот на „Cloudflare“ кој предизвика тотален интернет хаос, се соочил со проблем т.н. „внатрешна деградација на услугата“, претходно паднаа „Азур & Амазон“

Глобалниот провајдер на интернет-инфраструктура „Cloudflare“ денес се соочи со сериозен прекин кој траеше околу три часа, оставајќи милиони веб-страници и...

Технологија1 ден

„Cloudflare“ се соочува со проблеми, голем дел од интернет сајтовите привремено станаа недостапни поради техничка неисправност

Корисниците кои се обидоа да пристапат до платформи како X (поранешен Twitter) или до сајтот за филмски критики Letterboxd беа...

Фото: Scott Webb @ unsplash Фото: Scott Webb @ unsplash
Lifestyle1 ден

Како да го спречите замаглувањето на прозорците со средство што веќе го имате дома

Кондензацијата на прозорците е еден од најчестите зимски проблеми во домаќинствата. Секое утро истиот призор — капки вода по стаклото,...

НАЈЧИТАНИ