Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 8 декември

Објавено пред

на

1542.- Родена е Мери Стјуарт, шкотската кралица, која подготвила заговор против англиската кралица Елизабета I.

1626.- Родена е шведската кралица Кристина Аугуста. Кралицата во шестата година (1632), крунисана 12 години подоцна, како една од најобразованите жени во Европа, била покровител на науката и литературата и собирала научници на дворот, вклучувајќи го и францускиот филозоф Декарт. Принудена да абдицира во 1654 година, таа премина во католицизам и живееше во европските градови. Таа е погребана во црквата Свети Петар во Рим.

1638.- Умре дубровничкиот барокен поет Иван (Џиво) Гундулиќ, најважниот поет на јужнословенските простори во 17 век. Пишувал митолошки драми и романтични трагикомедии, а највредни дела му се лирскиот еп „Солзите на блудниот син“, херојскиот еп „Осман“ и пастирската драма „Дубравка“ која завршува со познатата химна на слободата.

1824.- Роден е српскиот писател Јаков Игњатовиќ, творец и најзначаен претставник на реалистичниот роман во српската литература („Трпен-спасен“, „Милан Наранџиќ“, „Чудан свет“, „Васа Решпект“, „Вечити младине“, „Стари. и нови мајстори” “,” Страдач “).

1832.- Роден е норвешкиот писател Бјорнсон Мартиниус Бјорнсон, добитник на Нобеловата награда за литература во 1903 година, водечка личност во норвешкиот и нордискиот културен живот во 19 век. Книжевна слава стекна со расказите „Синеве Сулбакен“, „Арне“, „Среќан декак“, „Отац“, со кои отвори нова ера на норвешката проза.

1854.- Папата Пиј IX ја објави догмата за безгрешното зачнување на Богородица.

1863.- Британскиот боксер Том Кинг стана првиот светски шампион во тешка категорија, победувајќи го Американецот Џон Хинан.

1865.- Роден е финскиот композитор Жан Сибелиус, чие дело е инспирирано од финскиот фолклор, особено од епот „Калевала“ (симфониска песна „Финска“, увертира „Карелија“, „Тажен валцер“, концерт за виолина).

1925.- Објавена е книгата на Адолф Хитлер „Mein Kampf“, која го разоткри концептот на „Новиот поредок“ и расната супериорност на Германците.

1941.- Соединетите Американски Држави и Велика Британија и објавија војна на Јапонија, ден по јапонскиот напад врз американската база во Перл Харбор, Хаваи. Германија и Италија, согласно обврските од Тројниот пакт, објавија војна на САД.

1949.- Резолуцијата на Генералното собрание на ОН ги повика светските сили да ја признаат независноста на Кина по бегството на Чианг Кај Шек во Тајван.

1954.- Српските и хрватските писатели и лингвисти го постигнаа Новосадскиот договор за српскохрватскиот литературен јазик, потпишан од 25 еминентни јазични експерти. Заклучено е дека националниот јазик на Србите, Хрватите и Црногорците е еден јазик со два изговори, дека двете азбуки – кирилицата и латиницата – се еднакви и дека јазикот има заеднички правопис.

1966.- 28 земји, вклучително и Советскиот Сојуз и САД, потпишаа договор за забрана на нуклеарното оружје во вселената.

1966.- Грчки ферибот Ираклион се урна за време на невреме кај островот Мелос, при што загинаа 234 патници и членови на екипажот.

1974.- Грчкото мнозинство гласаше за република на референдум против обновувањето на монархијата.

1978.- Умре израелската државничка Голда Меир, првата жена премиер на Израел (1969-74).

1980.- Во Њујорк е убиен поранешниот член на Битлси, Џон Ленон. Тој беше убиен од психички растроениот навивач Марк Чепмен, кој подоцна беше осуден на доживотен затвор.

1991.- Лидерите на Русија, Белорусија и Украина, Борис Елцин, Леонид Кравчук и Станислав Шушкевич, во Минск го потпишаа Беловежскиот договор за основање на Заедницата на независни држави. Така, Советскиот Сојуз престана да постои.

1995.- Во Лондон започна дводневната конференција, на која наместо Женевската мировна конференција за поранешна Југославија, беше формиран Советот за спроведување на мирот. На Конференцијата присуствуваа министри за надворешни работи на 40 земји и претставници на бројни меѓународни организации. Шведскиот дипломат Карл Билт е назначен за висок претставник на меѓународната заедница во Босна.

2000 – Првиот Светски самит за култура и уметност се одржа во Отава, формирајќи ја Меѓународната федерација на агенции за поддршка на уметноста.

2000.- Умре надреалистичкиот српски сликар Милиќ Станковиќ, познат како Милиќ од Мачва.

2001.- Умре Френсис Елизабет Снајдер Холбертон, еден од пионерите на компјутерското програмирање. Во раните 1940-ти, таа го програмирала револуционерниот дигитален компјутер ENIAC за војската на САД, а подоцна учествувала во создавањето на компјутерските јазици COBOL и FORTRAN.

2002.- Повторените претседателски избори во Србија пропаднаа поради недоволниот одѕив на гласачите од 45,17 отсто. Лидерот на Демократската партија на Србија (ДСС) и претседател на СРЈ, Воислав Коштуница, освоил најмногу гласови, 1.699.089, или 57,66 отсто.

2003.- Умре Ханс Хотер, австриски оперски пејач со германско потекло, кој стана познат во оперите на Рихард Вагнер, особено во „Прстен циклус“ и „Парсифал“. Тој се појави во главната улога во „Летечкиот Холанѓанец“ и „Умри Мајстерсингер“.

2005 – Норвешка усвои закон со кој се бара од норвешките компании да имаат најмалку 40 проценти од членовите на одборите до 2008 година. Во спротивно, компаниите ќе се соочат со опасност од затворање. Ова е првиот закон од ваков вид во светот.

2009.- Во серија бомбашки напади во главниот град на Ирак, Багдад, загинаа 127 луѓе, а 448 беа повредени. Одговорноста за нападот и се припишува на Ал Каеда, за која се верува дека организирала бројни терористички напади во Ирак од почетокот на годинава.

2010 – Хашкиот трибунал го осуди поранешниот офицер на ЈНА Веселин Шљиванчанин на 10 години затвор за злосторства против хрватските затвореници на фармата Овчара во близина на Вуковар есента 1991 година. Апелацискиот совет ја поништи претходната правосилна пресуда со која Шљиванчанин беше осуден на 109 години затвор во мај. затвор.

2013 – Речиси 400 луѓе беа убиени во претходните три дена во Банги во Централноафриканската Република, која е во превирања по соборувањето на претседателот во март. Советот за безбедност на ОН на 5 декември одобри заедничка воена акција на Франција и африканските трупи во Централноафриканската Република, со цел да се стави крај на конфликтите во таа земја.

2015 – 720.000 бегалци од Сирија, Авганистан и Ирак од почетокот на годината пристигнаа во Грција по морски пат. Крајбрежната стража на Грција и источниот регион спасиле повеќе од 93.000 бегалци кои пристигнале со брод од Турција, додека во првите 10 месеци од 2015 година се удавиле 1.032 лица.

2018 – Почина Људмила Алексеева, пионер во заштитата на човековите права во СССР и Русија. Во текот на 1960-тите и 1970-тите, таа протестираше против третманот на советските политички затвореници и побара нивно ослободување. Таа ја основа најстарата руска организација за заштита на човековите права – Московската Хелсиншка група.

На денешен ден

Светот на денешен ден (20 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.

1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.

1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.

1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.

1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.

1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.

1917 – Украина беше прогласена за република.

1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.

1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.

1924 – Задушено курдското востание во Турција.

1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.

1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.

1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.

2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.

2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (18 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

Среден век и големи откритија

  • 1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.

  • 1493Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.

18. и 19. век

  • 1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.

  • 1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.

Почеток на 20. век

  • 1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.

  • 1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.

  • 1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.

  • 1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.

Првата светска војна и последици

  • 1918Латвија прогласува независност.

  • 1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.

1920-ти и 1930-ти

  • 1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.

  • 1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.

  • 1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.

Втора светска војна и по неа

  • 1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.

  • 1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.

  • 1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.

Втора половина на 20. век

  • 1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.

  • 1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.

  • 1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).

  • 1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.

  • 1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.

  • 1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.

  • 1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.

  • 1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.

Распадот на Југославија

  • 1991 – ЈНА го освојува Вуковар.

  • 1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.

  • 1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.

  • 1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.

Кон крајот на векот

  • 1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.

  • 1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.

  • 1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.

21. век

  • 2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.

  • 2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.

  • 2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.

  • 2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.

  • 2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.

  • 2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.

  • 2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хроника7 часа

Млад затвореник од струшко починал, откако во тешка здравствена состојба бил донесен во Општата болница во Охрид

На 24.11.2025 во 19 часот во СВР Охрид е пријавено дека од Затворот Охрид во Општата болница во Охрид, со...

Спорт7 часа

(ВИДЕО) Несекојдневна ситуација на играчите од Евертон, го удри „шамар“ својот соиграч, потоа се извини на целата јавност

Евертон синоќа славеше со 1-0 против Манчестер јунајтед на „Олд Трафорд“ во 12. коло од Премиер лигата, благодарение на голот...

Временска прогноза8 часа

Од утре повторно нови обилни врнежи од дожд и засилен ветер, снегот ќе биде застапен на повисоките места од државата

Под влијание на циклонска активност со центар над Медитеранот, почнувајќи од утре (вторник 25 ноември) особено навечер и ноќта кон...

Кичево9 часа

ОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство

ОВР Кичево поднесе кривична пријава против Ф.Д. (51) од кичевското село Србица, поради постоење основи на сомнение за сторено кривично...

Фото: Mae Dulay @ unsplash Фото: Mae Dulay @ unsplash
Автомобили9 часа

Како да заштедите гориво во зима: Експертски совети за правилен притисок во гумите

Редовната проверка и одржување на правилниот притисок во гумите во текот на зимскиот период е една од најбрзите, најевтините и...

Фото: Nabeel Syed @ unsplash Фото: Nabeel Syed @ unsplash
Автомобили10 часа

Регистрациите на нови автомобили во ЕУ пораснаа за 5,8% во октомври: Еве кои се најсилните пазари

Шпанија предничи со рекордeн раст на електрични возила од 90,1% Во Европската Унија во октомври биле регистрирани 916.609 нови патнички...

Фото: Charles Chen @ unsplash Фото: Charles Chen @ unsplash
Магазин10 часа

Рецепт за најсочните мини пици: Брзи, меки и едноставно неодоливи

Овие мини пици се вистинска класика – идеални за гости, прослави, родендени или брза ужина. Ги сакаат и деца и...

Фото: Damian Kamp @ unsplash Фото: Damian Kamp @ unsplash
Lifestyle10 часа

5 раси на кучиња што речиси не пуштаат влакна и немаат непријатен мирис

Ако размислувате да вдомите куче, а чистотата во домот ви е важна, една од овие пет раси може да биде...

Фото: Adarsh Chauhan @ unsplash Фото: Adarsh Chauhan @ unsplash
Магазин10 часа

Зошто вештачката интелигенција сè уште не е сигурна замена за Google

Сè повеќе луѓе користат ChatGPT и други алатки со вештачка интелигенција како замена за Google. Истовремено, самите пребарувачи веќе вградуваат...

Фото: Bryan Angelo @ unsplash Фото: Bryan Angelo @ unsplash
Магазин10 часа

Amazon гради AI-инфраструктура вредна 50 милијарди долари за американската влада: Еве што ќе прави

Amazon Web Services (AWS) инвестира 50 милијарди долари во изградба на нова инфраструктура за вештачка интелигенција, наменета исклучиво за институциите...

НАЈЧИТАНИ