На денешен ден
На денешен ден: 9 декември
1594.- Роден е шведскиот крал Густаф Адолф, голем војсководец, воен и државен реформатор. Тој успешно ги заврши војните со Данска, Полска и Русија и обезбеди доминација на Шведска на Балтикот. Во Триесетгодишната војна (од 1630 година) им нанел серија порази на католичките сили на грофот Тили. Загинал во ноември 1632 година во битката кај Лицен, во која неговата војска ја поразила војската на германскиот генерал Валенштајн.
1608.- Роден е Џон Милтон, кој се смета за најголем англиски поет покрај Шекспир. Поддржувач на Оливер Кромвел и Граѓанската револуција, тој станал секретар за латински јазик во владата на Кромвел во 1649 година и почнал да пишува политички, религиозни и филозофски памфлети. Своите најдобри дела ги напишал во времето на реставрацијата кога бил слеп, сиромашен и разочаран од политиката и општеството („Изгубениот рај“, „Обратен рај“, „Борец Самсон“).
1641.- Умре фламанскиот сликар Ентони Дајк, портретист, дворски сликар на англискиот крал Чарлс I од 1632 година.
1824.- Во Перуанската војна за независност, силите на јужноамериканскиот револуционер Симон Боливар ја поразиле шпанската војска во битката кај Ајакучо во Перу, клучна за независноста на Перу.
1886.- Роден е Американецот Кларенс Бирдси, пронаоѓач на длабоко замрзнување за одржување на храната. Се претпоставува дека за своето откритие го искористил искуството на домородците од Алјаска.
1905.- Во Дрезден е изведена премиерата на едночинката опера „Саломе“ на Ричард Штраус, заснована на приказна на Оскар Вајлд. Публиката е згрозена од грдоста на претставата.
1905.- Франција донесе декрет за поделба на државата и црквата.
1910.- Умре писателот Лаза Костиќ, кој внесе нови и смели форми во поезијата и го збогати српскиот литературен јазик со нови изрази. Тој е основач на српската авангардна лирика, а неколку негови песни се меѓу најдобрите од периодот на српскиот романтизам („Санта Марија дела поздрав“, драма „Максим Црнојевиќ“, „Пера Сегед“).
1917.- Турските трупи ја предале турската власт на Британците во Првата светска војна од 1517 година.
1926.- Роден е Луис Мигел Лукас Димингуин, Шпанец, еден од најуспешните борци со бикови во 20 век. Неговата вештина го инспирирала американскиот писател Ернест Хемингвеј.
1941.- Кина им објави војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.
1961.- Африканската држава Тангањика, предводена од премиерот Јулиус Нирере, стекна независност од Британскиот Комонвелт. На истиот ден во 1962 година, Тангањика стана република.
1985.- Поранешниот аргентински претседател генерал Хорхе Видела и неговиот наследник адмирал Емилио Масера беа осудени на доживотен затвор за учество во „Валканата војна“ против урбаните герилци и политичките противници (1976-82), од кои 9.000 луѓе исчезнаа.
1985.- Генералното собрание на ОН едногласно усвои резолуција со која се осудуваат сите акти на тероризам како злосторства.
1987.- Протестите во Газа ја започнаа првата „Интифада“ – палестински бунт против израелската окупација. Востанието потоа ги зафати Западниот Брег и Ерусалим.
1990.- Лех Валенса, поранешен лидер на синдикатот Солидарност, победи на претседателските избори во Полска.
1990.- Социјалистичката партија на Србија (преименувана во Сојуз на комунисти на Србија) победи на првите повеќепартиски избори во Србија по 45 години Сојуз на комунисти, а нејзиниот водач Слободан Милошевиќ е избран за претседател на Србија.
1992.- Почитувајќи ги санкциите на ОН против СР Југославија, Светската фудбалска федерација и забрани на репрезентацијата на Југославија да се квалификува за Светското првенство во 1994 година.
1994.- Партијата Шин Фејн, политичкото крило на Ирската републиканска армија, започна мировни преговори со британската влада за прв пат по повеќе од 70 години.
1995.- Врховниот суд на Полска ја потврди победата на Александар Квашњевски на претседателските избори во ноември и ја отфрли жалбата на приврзаниците на неговиот поразен ривал, Лех Велс.
1996.- ОН го одобрија спроведувањето на долго одложуваниот договор со Ирак за продажба на ограничени количини нафта за храна, со што Ирак се врати на светскиот пазар на нафта за прв пат по инвазијата на Кувајт во 1990 година.
1999.- Српските власти го осудија претседателот на Албанската женска лига, поетот Флор Бровин на 12 години затвор. Бровина беше ослободен во 2000 година откако Слободан Милошевиќ ја напушти функцијата.
2000.- СР Југославија и Поранешната Југословенска Република Словенија воспоставија дипломатски односи.
2002 – United Airlines поднесе барање за стечај, најголем банкрот во историјата на воздухопловната индустрија.
2002.- Индонезиската влада и претставниците на ослободителното движење Ачех потпишаа примирје по 26 години немири во кои загинаа 30.000 луѓе во покраината.
2005.- Умрел францускиот сликар, социјал-реалист Борис Таслицки, кој ризикувајќи ја својата смрт, цртал портрети на парчиња хартија што ги украл како затвореник во нацистичките концентрациони логори.
2010.- Почина еден од најистакнатите италијански модни дизајнери Фаусто Сарли, автор на облеката на ѕвездите на италијанскиот филм и телевизија, а беше познат и по својата колекција венчаници.
2010.- Умре џез-саксофонистот Џејмс Муди, кој сними повеќе од 50 соло албуми и свиреше со Дизи Гилепси, Квинси Џонс и Лајонел Хемптон. Добитник е на Греми и многу други награди.
2013 – Окружниот суд во Осиек го осуди Владимир Миланковиќ на осум години затвор за воени злосторства врз цивили и воени затвореници во областа Сисак во 1991 и 1992 година. Втората ослободителна пресуда, Драго Бошњак, беше ослободен.
2015 – Повеќе од 9.000 луѓе загинаа од април 2014 година во вооружен конфликт со проруските сепаратисти во источна Украина, соопштија Обединетите нации (ОН).
2017.- Во Колумбија е уапсен Хуан Карлос Меса, еден од најбараните трговци со дрога за чие апсење САД понудиле награда од два милиони долари.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
-
Кичево8 часаКичевски „ЈКП Комуналец“ ги засука ракавите за почисто и поубаво Кичево во пресрет на новогодишните празници
-
Кичево1 денОВР Кичево поднесе кривична за лице од скопско, најдена банкарска картичка употребил за купување на производи
-
Хороскоп2 денаХороскоп за четврток (27 ноември)
-
Временска прогноза2 денаПопоски: Врнежите од дожд не престануваат, особено внимание во недела, каде можни се врнежи од снег и на превоите до 1000 нмв.
-
Хороскоп24 часаХороскоп за петок (28 ноември)
-
Lifestyle1 ден„Travelers Cycling Macedonia“ – Кичево ја лансира првата андроид мобилна апликација за велосипедизам во Македонија
-
Македонија1 денБензините остануваат исто, додека Дизелот од ноќеска со нова намалена цена за литар
-
Македонија2 денаАМСМ: На патниот правец Отешево – Сирхан, поради одрон на патот, сообраќајот се одвива по една сообраќајна лента
