Следете не

На денешен ден

На денешен ден: 9 декември

Објавено пред

на

1594.- Роден е шведскиот крал Густаф Адолф, голем војсководец, воен и државен реформатор. Тој успешно ги заврши војните со Данска, Полска и Русија и обезбеди доминација на Шведска на Балтикот. Во Триесетгодишната војна (од 1630 година) им нанел серија порази на католичките сили на грофот Тили. Загинал во ноември 1632 година во битката кај Лицен, во која неговата војска ја поразила војската на германскиот генерал Валенштајн.

1608.- Роден е Џон Милтон, кој се смета за најголем англиски поет покрај Шекспир. Поддржувач на Оливер Кромвел и Граѓанската револуција, тој станал секретар за латински јазик во владата на Кромвел во 1649 година и почнал да пишува политички, религиозни и филозофски памфлети. Своите најдобри дела ги напишал во времето на реставрацијата кога бил слеп, сиромашен и разочаран од политиката и општеството („Изгубениот рај“, „Обратен рај“, „Борец Самсон“).

1641.- Умре фламанскиот сликар Ентони Дајк, портретист, дворски сликар на англискиот крал Чарлс I од 1632 година.

1824.- Во Перуанската војна за независност, силите на јужноамериканскиот револуционер Симон Боливар ја поразиле шпанската војска во битката кај Ајакучо во Перу, клучна за независноста на Перу.

1886.- Роден е Американецот Кларенс Бирдси, пронаоѓач на длабоко замрзнување за одржување на храната. Се претпоставува дека за своето откритие го искористил искуството на домородците од Алјаска.

1905.- Во Дрезден е изведена премиерата на едночинката опера „Саломе“ на Ричард Штраус, заснована на приказна на Оскар Вајлд. Публиката е згрозена од грдоста на претставата.

1905.- Франција донесе декрет за поделба на државата и црквата.

1910.- Умре писателот Лаза Костиќ, кој внесе нови и смели форми во поезијата и го збогати српскиот литературен јазик со нови изрази. Тој е основач на српската авангардна лирика, а неколку негови песни се меѓу најдобрите од периодот на српскиот романтизам („Санта Марија дела поздрав“, драма „Максим Црнојевиќ“, „Пера Сегед“).

1917.- Турските трупи ја предале турската власт на Британците во Првата светска војна од 1517 година.

1926.- Роден е Луис Мигел Лукас Димингуин, Шпанец, еден од најуспешните борци со бикови во 20 век. Неговата вештина го инспирирала американскиот писател Ернест Хемингвеј.

1941.- Кина им објави војна на Јапонија, Германија и Италија во Втората светска војна.

1961.- Африканската држава Тангањика, предводена од премиерот Јулиус Нирере, стекна независност од Британскиот Комонвелт. На истиот ден во 1962 година, Тангањика стана република.

1985.- Поранешниот аргентински претседател генерал Хорхе Видела и неговиот наследник адмирал Емилио Масера ​​беа осудени на доживотен затвор за учество во „Валканата војна“ против урбаните герилци и политичките противници (1976-82), од кои 9.000 луѓе исчезнаа.

1985.- Генералното собрание на ОН едногласно усвои резолуција со која се осудуваат сите акти на тероризам како злосторства.

1987.- Протестите во Газа ја започнаа првата „Интифада“ – палестински бунт против израелската окупација. Востанието потоа ги зафати Западниот Брег и Ерусалим.

1990.- Лех Валенса, поранешен лидер на синдикатот Солидарност, победи на претседателските избори во Полска.

1990.- Социјалистичката партија на Србија (преименувана во Сојуз на комунисти на Србија) победи на првите повеќепартиски избори во Србија по 45 години Сојуз на комунисти, а нејзиниот водач Слободан Милошевиќ е избран за претседател на Србија.

1992.- Почитувајќи ги санкциите на ОН против СР Југославија, Светската фудбалска федерација и забрани на репрезентацијата на Југославија да се квалификува за Светското првенство во 1994 година.

1994.- Партијата Шин Фејн, политичкото крило на Ирската републиканска армија, започна мировни преговори со британската влада за прв пат по повеќе од 70 години.

1995.- Врховниот суд на Полска ја потврди победата на Александар Квашњевски на претседателските избори во ноември и ја отфрли жалбата на приврзаниците на неговиот поразен ривал, Лех Велс.

1996.- ОН го одобрија спроведувањето на долго одложуваниот договор со Ирак за продажба на ограничени количини нафта за храна, со што Ирак се врати на светскиот пазар на нафта за прв пат по инвазијата на Кувајт во 1990 година.

1999.- Српските власти го осудија претседателот на Албанската женска лига, поетот Флор Бровин на 12 години затвор. Бровина беше ослободен во 2000 година откако Слободан Милошевиќ ја напушти функцијата.

2000.- СР Југославија и Поранешната Југословенска Република Словенија воспоставија дипломатски односи.

2002 – United Airlines поднесе барање за стечај, најголем банкрот во историјата на воздухопловната индустрија.

2002.- Индонезиската влада и претставниците на ослободителното движење Ачех потпишаа примирје по 26 години немири во кои загинаа 30.000 луѓе во покраината.

2005.- Умрел францускиот сликар, социјал-реалист Борис Таслицки, кој ризикувајќи ја својата смрт, цртал портрети на парчиња хартија што ги украл како затвореник во нацистичките концентрациони логори.

2010.- Почина еден од најистакнатите италијански модни дизајнери Фаусто Сарли, автор на облеката на ѕвездите на италијанскиот филм и телевизија, а беше познат и по својата колекција венчаници.

2010.- Умре џез-саксофонистот Џејмс Муди, кој сними повеќе од 50 соло албуми и свиреше со Дизи Гилепси, Квинси Џонс и Лајонел Хемптон. Добитник е на Греми и многу други награди.

2013 – Окружниот суд во Осиек го осуди Владимир Миланковиќ на осум години затвор за воени злосторства врз цивили и воени затвореници во областа Сисак во 1991 и 1992 година. Втората ослободителна пресуда, Драго Бошњак, беше ослободен.

2015 – Повеќе од 9.000 луѓе загинаа од април 2014 година во вооружен конфликт со проруските сепаратисти во источна Украина, соопштија Обединетите нации (ОН).

2017.- Во Колумбија е уапсен Хуан Карлос Меса, еден од најбараните трговци со дрога за чие апсење САД понудиле награда од два милиони долари.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Технологија7 часа

(ВИДЕО) „DJI“ официјално го претстави својот нов дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 PRO

Предмалку реномираната „DJI“ го претстави новиот дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 Pro кој практично претставува ново ниво...

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили10 часа

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин10 часа

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин10 часа

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин10 часа

YouTube ја воведе повеќејазичната аудио функција – креаторите добиваат глобален досег

По двегодишна пилот-програма, YouTube официјално ја лансира повеќејазичната аудио функција, овозможувајќи им на милиони креатори да додаваат синхронизација на своите...

Музика13 часа

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење

Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ со голема радост Ве известува дека отворена е сесија за упис на нови...

Временска прогноза14 часа

Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд

Поради брз продор на ладен воздух од север, утре и задутре (среда и четврток 17/18 септември) во Македонија ќе дува...

Хороскоп23 часа

Хороскоп за среда (17 септември)

ОВЕН Слушајте ги другите повеќе од себе. Луѓето околу вас и оние со кои деловно соработувате сега повеќе гледаат од...

Македонија1 ден

„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила

Граѓаните од денеска можат да пријавуваат случаи на незаконита, партиска или приватна употреба на службени возила, на 070 399 050...

Македонија1 ден

Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата

Центарот за граѓански комуникации го објави најновото годишно рангирање според Индексот на активна транспарентност – мерка која ја оценува отвореноста...

НАЈЧИТАНИ