Занимливости
На денешен ден пред 165 години е роден Никола Тесла

На возраст од деветнаесет години, Никола Тесла ја напуштил родната Лика засекогаш за да студира електротехника во Грац. Кога пристигнал во пристаништето во Њу Јорк девет години подоцна, без багаж и со необјавена книга со свои стихови, бил оптоварен со знаење за иднината на светот.
Никола Тесла се запишал во Политехничкото училиште во Грац на 19-годишна возраст. Спие многу малку и го поминува целото време на учење. Загрижени за неговата здравствена состојба, професорите испраќаат писма до неговиот татко во кои го советуваат да го отпише синот ако не сака да се убие од прекумерна работа. За жал, тој ги напушта студиите затоа што нема пари за школување.
Патот го води преку Марибор, Прага до Будимпешта, а потоа Париз и Стразбур, и конечно на 28-годишна возраст завршува во Newујорк.
За шест години работа со Едисон, тој ја покажа целата своја умешност, талент, знаење и трудоубивост.
Тој се пријавил за своите први патенти во 1877 година. Многу од неговите откритија се припишуваат на други, но некои заблуди се исправени со текот на времето и светот дозна дека тој е магичен визионер,
Никола Тесла беше татко на радиотехнологијата, радарот, пра-татко на роботите, татко на безжичниот пренос на енергија и безжичната телеграфија.
Преголем во сè, Тесла можеше да работи 21 час секој ден, и се случи да помине точно 82 часа работејќи без момент на пауза. Тој беше творец на нови принципи, еден од визионерите на нашата цивилизација, прекрасен човек кој не сакаше да има време или нешто друго освен наука.
Иако не дипломирал, докторирал на многу светски универзитети за време на неговиот живот и бил прогласен за член на неколку најпознати академии на науките.
Наспроти сите големи авторитети во неговото време, тој инсистираше на користење наизменична струја наместо директна струја. Тој пронајде ротирачко магнетно поле, индукциски мотор, генератор и трансформатор, феномен на електромагнетна резонанца и патентираше серија пронајдоци на кои се базира модерната електроника и електротехниката воопшто.
Без неговите пронајдоци, модерната цивилизација би имала сосема поинаков изглед. Патентирал околу 700 пронајдоци.
По повод стогодишнината од неговото раѓање, во 1956 година единицата за мерење на висок напон беше именувана Тесла, по што беше именувана единицата за јачина на магнетното поле.
ФОТО: Pixabay / www_slon_pics
Инфо: РТС
Занимливости
„Астероидот 2025 PM“ безбедно прелета покрај Земјата

Астероидот кој беше откриен годинава, безбедно прелета покрај Земјата на растојание од околу еден милион километри — што е над два и пол пати подалеку од оддалеченоста на Месечината.
Според Лабораторијата за сончева астрономија при IKI RAN, најновите набљудувања овозможија попрецизно да се утврдат неговите димензии. Се покажало дека астероидот има дијаметар од приближно 53 метри, што е малку повеќе од првичните проценки. Неговата орбита е темелно проучена и не постои ризик од судир со Земјата.
Минувањето се случи денеска во 11:03 часот по средноевропско време, точно како што беше предвидено.
Во втората половина на септември се очекува уште едно блиско прелетување: астероидот 2025 FA22, со дијаметар од околу 200 метри, ќе помине на слична оддалеченост од околу еден милион километри. Иако не претставува непосредна закана, астрономите внимателно го следат поради неговата големина, со што тој се вбројува меѓу потенцијално опасните објекти, пишуваат светските медиуми.
Занимливости
Во Македонија возиме драстично поевтино гориво за разлика од соседството?

Во следната недела во соседна Србија, цената на дизелот ќе биде пониска, имено литар еуродизел чини 192 динари, додека цената на бензинот е 178 динари. Во наша валута на македонски денари, тоа значи дека во Србија литар дизел до следниот петок ќе се продава за 101 денар, додека бензинот 93,50 денари.
Ако го споредиме со износите од минатата недела, еуродизелот поевтини за еден динар, додека цената на литар бензин остана иста.
Според моменталните податоци од берзата, цената на суровата нафта малку се зголеми на 66.839 долари, а цената на нафтата Брент падна на 66.546 долари.
Кај нас моменталната цена на еуродизелот е 68,50 ден/лит, додека бензинот (95 октани) на малопродажните објекти се продава за 74,50 ден/лит, а (98 октани) за 76,50 ден/лит.
Занимливости
Во најголемиот рудник за јаглен во Полска, истражувачи откриле остатоци од крокодил стар околу 17 милиони години

Истражувачи откриле остатоци од древен крокодил стар околу 17 милиони години во најголемиот рудник за јаглен во Полска, Белхатов. Се работи за изумрен вид што припаѓал на семејството гавијали – блиски роднини на денешните крокодили и алигатори – кој живеел во миоценската епоха.
– Најдени биле фосили од череп, заби, скелет и фрагмент од кожна обвивка наречена остеодерм. Овој мал фосилен дел, со дијаметар од само 30 мм, бил откриен во јуни 2023 година во седименти на дното од езеро во рудникот. Иако првично изгледал како обично парче коска, деталната анализа покажала дека станува збор за дел од кожа од крокодил.
Europe's oldest known zoo animal, Marta the alligator, will celebrate her 95th birthday in Poland tomorrow.
Marta, who first arrived at Płock Zoo in 1960, has outlived the typical lifespan of her species by decades https://t.co/pYTj6ug9LY
— Notes from Poland 🇵🇱 (@notesfrompoland) May 16, 2025
Според научниците, остатоците припаѓаат на видот диплоцинодон – изумрен вид влекач. Интересно е што ова е најсеверната точка на која досега се пронајдени фосили од крокодили од миоценот, иако има и постари откритија од периодот на креда, како на пример во Шведска.
Миоценот бил период со топла и влажна клима, што овозможило развој на богата флора и фауна. Крокодилите од тоа време можеле да пораснат и до шест метри, додека помалите, кои живееле во слатки води, достигнувале должина од три метри.
Szczątki krokodyla sprzed 17 mln lat odnaleziono na terenie kopalni „#Bełchatów”. #naukahttps://t.co/8CUDdfS4Ob pic.twitter.com/EIcGs2vnb6
— Dzieje.pl (@dziejepl) May 25, 2025
Фосилот сега е сочуван во Музејот на Геолошкиот факултет при Универзитетот во Варшава, а резултатите од истражувањето се објавени во научното списание Acta Palaeontologica Polonica, пренесува notesfrompoland.com
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Македонија2 дена
Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата
-
Скопје2 дена
(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!
-
Музика22 часа
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Свет2 дена
„Google“ со сериозна инвестиција на центри за податоци и вештачка интелигенција во Велика Британија
-
Хороскоп7 часа
Хороскоп за четврток (18 септември)
-
Македонија2 дена
„СОЗР“ стави крај на злоупотребите на службените возила и зголемување на транспарентноста од денес граѓаните можат да пријавуваат случаи на незаконита употреба на службени возила
-
Временска прогноза2 дена
По ладни утра проследени со ладен воздух од северен правец