Свет
Од загадениот воздух во Европа годишно умираат 1.200 луѓе помлади од 18 години

Како резултат на загадениот воздух во Европа, годишно умираат 1.200 лица помлади од 18 години, се наведува во извештајот на Европската агенција за животна средина (ЕЕА), кој беше објавен денеска.
Како и кај возрасните, ова загадување е главниот еколошки ризик за здравјето на малолетниците и го намалува нивниот животен век, се вели во студијата која опфаќа околу 30 европски земји, вклучително и 27 земји од ЕУ.
„Загадувањето на воздухот предизвикува повеќе од 1.200 предвремени смртни случаи годишно кај лица помлади од 18 години во Европа и значително го зголемува ризикот од болести подоцна во животот“, се вели во извештајот на ЕЕА.
Во него се наведува дека и покрај напредокот постигнат во последните години, нивото на неколку големи загадувачи на воздухот и понатаму останува над препораките на Светската здравствена организација, особено во Централна и Источна Европа, како и во Италија.
Неколку европски земји, меѓу кои Велика Британија и Украина, не беа вклучени во студијата, што укажува дека рамнотежата за стариот континент може да биде уште потешка.
Според претходниот извештај на Агенцијата, објавен во ноември минатата година, најмалку 239.000 луѓе од сите возрасти починале предвреме во 2020 година во Европа поради загадениот воздух во земјите-членки на агенцијата (ЕУ, Турција, Норвешка, Швајцарија, Исланд и Лихтенштајн).
Студијата објавена денеска е првата која конкретно се однесува на лица помлади од 18 години. Иако пропорционалниот број на деца и адолесценти погодени од аерозагадувањето е „релативно низок“ во споредба со целата популација, таквата рана смрт претставува губење на потенцијалната иднина, како и значителен товар од хронични болести и во детството и подоцна во животот. – наведува агенцијата.
Агенцијата препорачува фокусирање на квалитетот на воздухот околу училиштата и градинките, како и спортските објекти и јавниот превоз.
Влијанието на загадениот воздух започнува пред раѓањето, со изложеност на мајките на загадување кое е поврзано со помала родилна тежина и предвремено породување.
По раѓањето, загадениот воздух го зголемува ризикот од неколку здравствени проблеми, вклучувајќи астма, која погодува девет отсто од малолетниците во Европа, или респираторни инфекции и респираторна инсуфициенција, наведува Агенцијата.
/N1Info
Свет
Најстариот активен американски астронаут Дон Петит се врати на Земјата од Меѓународната вселенска станица (ISS) на својот 70-ти роденден.

Вселенската капсула Сојуз МС-26, која ги превезуваше Петит и неговите руски колеги Алексеј Овчинин и Иван Вагнер, падна со падобран во степата на Казахстан денеска во 6:20 часот по локално време, пренесува „Би-Би-Си“.
Сепак, тој не е најстариот човек кој полетал во вселената, бидејќи тој рекорд го држи Џон Глен, кој учествувал во мисијата на НАСА во 1998 година на 77-годишна возраст.
Глен почина во 2016 година.
Астронаутите поминале 220 дена на ISS и за тоа време орбитирале околу Земјата 3.520 пати, објави американската вселенска агенција НАСА, наведувајќи дека ова е четврта мисија за Петит, кој досега поминал вкупно 590 дена во вселената.
LIVE: After a 220-day space mission, astronaut Don Pettit and two crewmates are landing on the steppes of Kazakhstan in their Soyuz spacecraft. Touchdown is scheduled for 9:20pm ET (0120 UTC April 20). https://t.co/boR9moEhsI
— NASA (@NASA) April 20, 2025
Петит, кој е роден во Орегон на 20 април 1955 година, ќе биде пренесен во Хјустон, Тексас, додека Овчинин и Вагнер ќе одат во главната руска база за обука на космонаути во Звјоздни Городок (Ѕвезден град) во близина на Москва.
Извор: 021.rs
Свет
Се родија Ромул и Рем: За прв пат оживеа изумрен вид
За прв пат во историјата, научниците успеаја да вратат во живот изумрен вид – страшниот волк (Aenocyon dirus), предатор кој исчезнал пред околу 12.500 години. Постигнувањето е дело на биотехнолошката компанија Colossal Biosciences од Далас, која го соопшти раѓањето на три младенчиња, создадени со античка ДНК, клонирање и технологија за уредување на гени.
Како изгледаат новите „стари“ волци?
-
-
Два од младенчињата добиле имиња Ромул и Рем, и се родени на 1 октомври 2024 година.
-
SOUND ON. You’re hearing the first howl of a dire wolf in over 10,000 years. Meet Romulus and Remus—the world’s first de-extinct animals, born on October 1, 2024.
The dire wolf has been extinct for over 10,000 years. These two wolves were brought back from extinction using… pic.twitter.com/wY4rdOVFRH
— Colossal Biosciences® (@colossal) April 7, 2025
-
Се работи за хибриден вид што изгледа како изумрениот страшен волк, но генетски се базира на сивиот волк, неговиот најблизок современ роднина.
-
Новите волци имаат пошироки глави, густо светло крзно и посилни вилици, слично на описите од фосилите на нивните праисториски претци.
Научен пробив
-
Генетичарите користеле ДНК од заб стар 13.000 години и череп стар 72.000 години, комбинирајќи ја со технологијата CRISPR за да создадат функционален геном.
-
Со CRISPR се отстранети одредени генски варијанти кај сивиот волк, а заменети со оние карактеристични за страшниот волк.
Нов дом под строга контрола
-
Тројцата волци се сместени на површина од 2.000 хектари, чиешто точно место не е откриено.
-
Областа е заштитена со ограда висока три метри, безбедносен персонал, дронови и надзорни камери.
Што значи ова за иднината?
-
„Оваа пресвртница е само првата од многуте кои докажуваат дека нашите технологии за ‘враќање на изумреното’ функционираат,“ изјави Бен Лам, ко-основач и извршен директор на Colossal.
-
Компанијата работи и на враќање на други изумрени видови, како мамути, со надеж дека ваквите проекти ќе помогнат и за обновување на екосистеми.
Извор: B92
Свет
Најпознатата интернет платформа „YouTube“ изрази сочувство за настраданите во Кочани, Македонија

Најпознатата интернет платформа „YouTube“ на сите корисници кои ќе пристапат од македонски IP адреси изразува сочувство за настраданите во страшната несреќа во Кочани. Пред се голем гест и почит за своите корисници.
-
Спорт2 дена
(ФОТО) Фудбалерите на „ФК Кичево“ – Матески и Димоски денес дебитираа за националниот дрес на мечот Македонија – Словенија до 14 години
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за среда (14 мај)
-
Хороскоп17 часа
Хороскоп за четврток (15 мај)
-
Македонија1 ден
Измена на режим на сообраќај, пат Охрид-Кичево поради поставување сообраќајна сигнализација и сообраќајна опрема
-
Магазин2 дена
Новото еколошко друштво „Ендемит“ од Кичево врши упис на млади ентузијасти и љубители на природа кои ќе дадат придонес во заштитата на биодиверзитетот и животната средина
-
Временска прогноза1 ден
Од утре попладне влажен бран од Медитеранот носи обилни врнежи од дожд, ладно време и засилен ветер
-
Кичево3 часа
Денес кичевчани по трет пат ќе протестираат за дивата депонија, долгогодишен проблем кој се наоѓа речиси до живеалиштата
-
Кичево19 часа
Културна и вселенска магија во Кичево – Финале од проектот „Interstellar Expressions“