Lifestyle
Откриен е светиот грал за производителите на кафе – заборавен вид отпорен на суша

Научниците веруваат дека „заборавениот“ вид кафе, кој расте во густите тропски шуми на Сиера Леоне, може да помогне да се зачува овој многу сакан пијалок од ефектите на климатските промени.
Тие мислат дека наскоро би можеле да пиеме редок вид на диво кафе наречено Coffea stehophylla, кое има супериорен вкус, како високо-квалитетно кафе Арабика, но расте во потопли услови и е поотпорно на повисоки температури.
Научниците велат дека, со оглед на глобалното зголемување на температурата, одгледувањето кафе ќе биде сè посложено. Истражувањата покажаа дека до 2050 година, половина од земјиштето на кое се одгледува висококвалитетно кафе може да биде неупотребливо заради климатските промени и уништувањето на шумите.
Coffea stenophylla – светиот грал за производителите на кафе
Да се најде дива разновидност на кафе што има добар вкус и е отпорна на топлина и суша „е светиот грал за производителите на кафе“, рече др. Арон Дејвис, ботаничар и водач на тимот на британските кралски ботанички градини за истражување на кафе.
„Пробав различни видови диво кафе во мојот живот и повеќето од нив не се добри, немаат вкус на Арабика, така што нашите очекувања беа мали“, изјави тој за Би-Би-Си.
„Значи, кога дознавме до кој степен вкусот на овој вид кафе е добар и квалитетен, бевме воодушевени. Исто така, има и други предности, како што се отпорност на неповолна клима. Имено, расте во многу потопли услови од Арабика “, рече тој.
Кафеа стенофила е див вид кафе што расте во областа на Западна Африка и за кое неодамна се веруваше дека целосно исчезнал надвор од Брегот на Слоновата Коска.
Но, научниците повторно го открија во дивината на Сиера Леоне, каде што се одгледуваше пред повеќе од сто години. Ројтерс пишува дека се извезувал во Европа до почетокот на 20 век и дека неговите култури биле напуштени по откривањето на Робуста (Кафеа канефора).
Дејвис предупреди дека на Стенофили му се заканува целосно уништување поради обемното уништување на шумите во три земји каде што расте во дивината: Сиера Леоне, Гвинеја и Брегот на Слоновата Коска.
Тој исто така откри дека Стенофила не е видена во дивината на Сиера Леоне од 1954 година, ниту во која било област на Брегот на Слоновата Коска од 1980-тите. Неколку примероци се зачувани во колекциите за проучување на зрната кафе.
За разлика од црвените и спорадично жолти плодови на Арабика и Робуста, плодот на Стенофил е интензивно црн.
80 проценти од судиите не правеа разлика помеѓу Арабика и Stenophyllu
Проучувајќи го квалитетот на Стенофила, експертите најпрво печеле примероци кафе од Сиера Леоне и Брегот на Слоновата Коска, а потоа ги испробале. Како дел од слепото тестирање, повеќе од 80 проценти од судиите не успеаја да направат разлика помеѓу Арабика и Стенофил, пишуваат научниците во стручното списание Nature Plants.
Тие исто така зедоа примерок од растението за да соберат податоци за климатските промени и открија дека плодот на Стенофил може да издржи и до 6 степени Целзиусови повисоки температури од Арабика.
Оваа година, тие планираат да засадат семе од стенофила и на тој начин да утврдат до кој степен овој вид кафе може да влијае на иднината на висококвалитетната индустрија за кафе.
Повторното откривање на Стенофил, според др. Дејвис, би можел да ја гарантира иднината на индустријата за кафе, што е исклучително важно за економијата на неколку тропски земји, како и за егзистенцијата на повеќе од 100 милиони земјоделци. Иако во светот се познати 124 видови кафе, Арабика и Робуста сочинуваат 99 проценти од потрошувачката.
Дејвис се надева дека Стенофила повторно ќе се одгледува во Сиера Леоне во големи количини во догледно време.
„Не можеме да очекуваме дека ќе можеме да го нарачаме во кафулињата во следните неколку години, но верувам дека за пет до седум години може да се најде на пазарот како„ нише “кафе, со висок квалитет, а потоа треба да стане почеста во понудата. “, рече тој.
Lifestyle
Не ја потценувајте моќта на друштвените игри: Еве како тие им користат на децата и ги учат да бидат подобри луѓе

Друштвените игри често ги гледаме само како забава, но нивното влијание врз децата е многу подлабоко. Додека се смеат, ги планираат своите потези и чекаат на ред, тие всушност развиваат вештини што ќе им служат цел живот.
Малкумина не играле „Не лути се човече“, „Уно“, „Ризик“, „Џенга“ или „Меморија“ во детството. Тие игри не се само моменти на забава – тие се дел од растењето и учењето.
Истражувањата покажуваат дека дури и кратка разиграна интеракција може да ја подобри концентрацијата, меморијата и способноста за решавање проблеми. Со други зборови, друштвените игри имаат многу поголема улога од едноставното пополнување на времето.
Како друштвените игри влијаат врз развојот на децата?
1. Поттикнуваат заедништво
Првата асоцијација на друштвени игри е група луѓе – пријатели или семејство. Со тек на времето, играњето често станува само изговор за дружење, смеење и разговор. Победата станува споредна, а социјалните вештини – примарни.
Истражување објавено во Scandinavian Journal of Psychology укажува дека децата кои почесто играат друштвени игри уште во предучилишна возраст развиваат подобри социјални способности и стануваат поотворени и дружељубиви.
2. Го развиваат комуникациското умеење и емпатијата
Секоја игра има свои правила – чекање на ред, донесување заеднички одлуки, тактики. Преку нив децата учат да комуницираат, да споделуваат и да ги разбираат туѓите чувства.
Податоци од 2024 година покажуваат дека јасно структурираните игри ја зголемуваат социјалната интелигенција – особено кај деца кои во почетокот имаат потешкотии во нови средини.
3. Ја зголемуваат концентрацијата и меморијата
Од шах до „Не лути се човече“, секоја игра бара стратегија, планирање и анализа. Студии од 2024 и 2025 година открија дека децата кои редовно играат друштвени игри имаат подобар распон на внимание и посилна концентрација – вештини корисни и во секојдневието.
4. Го подобруваат логичкото размислување
Истражувачи од Канада утврдиле дека децата кои редовно играат друштвени игри имаат подобар успех во училиште, особено по математика. Причината: игрите поттикнуваат логичко размислување, препознавање на причинско-последични врски и донесување одлуки. Децата кои играле повеќе тимски и натпреварувачки игри покажале и поголема мотивација за учење.
5. Помагаат во контрола на емоциите
Преку игра, децата учат важни животни лекции – како да ја прифатат победата и поразот, како да останат смирени и зошто е важно да се почитуваат правилата. Родителите тука имаат клучна улога: ако реагираат смирено и разговараат со децата за нивното однесување за време на играта, тие им помагаат подобро да ги контролираат емоциите и да соработуваат со другите.
Друштвени игри во современиот свет
И покрај бројните придобивки, децата сè почесто избираат видео-игри. Податоците на ЕУ покажуваат дека 69% од децата од 6 до 10 години и 85% од децата од 11 до 14 години играат видео-игри секој ден.
Затоа, производителите на друштвени игри бараат креативни решенија за да ги привлечат децата и да им покажат дека и „офлајн“ забавата може да биде подеднакво возбудлива.
Извор: 24H
Lifestyle
Трикот за совршено сварени јајца

Варените јајца се едни од наједноставните и најхранливи оброци – богати со протеини, витамини и минерали. Но, речиси секој барем еднаш се сретнал со непријатната сиво-зелена жолчка или со лушпа што тешко се лупи.
За среќа, постои едноставен метод во четири чекори кој гарантира совршени резултати секој пат.
1. Почнете со студена вода
Јајцата најпрво се ставаат во тенџере, а дури потоа се прелеваат со ладна вода. Ако се додадат во веќе зовриена вода, многу полесно можат да се скршат.
2. Кратко вриење
Ставете го тенџерето на силен оган и почекајте водата да зоврие. Штом ќе почне да врие, тргнете од оган и веднаш покријте. Тајната е во тоа што јајцата не остануваат долго на висока температура, што ја спречува жолчката да добие зелена нијанса.
3. Времето е клучно
Должината на „стоење“ во топлата вода зависи од текстурата што ја посакувате:
-
4–5 минути → меко варени јајца
-
7–8 минути → средно варени
-
10–12 минути → тврдо варени
4. Ладна водена бања
Веднаш по варењето, исцедете ја топлата вода и јајцата потопете ги во сад исполнет со многу ладна вода и коцки мраз. Овој „шок“ ја прекинува термичката обработка и ја зачувува совршената текстура на жолчката и белката. Ако планирате да ги излупите, нежно потчукнете ги за да ја испукате лушпата и оставете ги во водата подолго време – потоа ќе се лупат лесно и рамномерно.
Извор: Nezavisne
Lifestyle
Никогаш не ставајте ја оваа храна во замрзнувач

Замрзнувачот често е „спасител“ кога сакаме да зачуваме остатоци од јадење или да го продолжиме рокот на траење на храната. Но, не секоја намирница е погодна за замрзнување – кај некои целосно се менува вкусот, текстурата и дури и хранливата вредност.
Пржена храна
По одмрзнувањето, пржената храна ја губи крцкавоста и станува мека и мрсна. Маслото се распределува нерамномерно и го уништува вкусот.
Јајца
Варените јајца стануваат густи и гумени, а нивниот вкус се менува на непријатен начин.
Зеленчук со многу вода
Краставици, зелена салата и слични зеленчуци ја губат цврстината и стануваат како каша. Доматите, исто така, го менуваат изгледот и вкусот по одмрзнувањето.
Компири
-
суров компир – никогаш не замрзнувајте! По одмрзнувањето станува чуден, со сладок вкус.
-
преработен компир (помфрит, крокети) – може да се замрзне без големи промени.
Млечни производи
Јогуртот и павлаката стануваат воденести или зрнести. Меките сирења (како крем сирење, бри) ја губат мазноста и добиваат грд изглед. Дури и тврдите сирења не остануваат исти ако подолго се чуваат во замрзнувач.
Тестенини и ориз
Варени тестенини и ориз после замрзнување стануваат лепливи и ја губат формата.
Извор: SD
-
Кичево1 ден
Кичевските бербери на состанок одлучија да ги поскапат нивните услуги
-
Кичево23 часа
Ноќеска „ТППЕ Кичево“ со полни раце работа, спречен поголем пожар во населба „Девеана“
-
Македонија21 час
Прилеп: Традицијата продолжува, на 11-ти октомври на „Авто слалом“, кичевчанецот Кристијан Бојоски во нов поход кон пиедесталот на награди!
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (8 октомври)
-
Хороскоп11 часа
Хороскоп за четврток (9 октомври)
-
Хроника2 дена
По долга и тешка болест почина познатиот пејач – Халид Бешлиќ
-
Технологија2 дена
„Snapdragon X2 Elite Extreme“ новото „чудовиште“ од процесор на „Qualcomm“ за најмоќните лаптопи и премиум мобилни телефони
-
Хроника20 часа
Во Битола на „Партизанска“ удрен пешак со своето куче. На пешакот му се констатирани тешки телесни повреди, додека кучето било усмртено