Lifestyle
Овие намирници го зголемуваат ризикот од деменција

Лекарите предвидуваат дека бројот на нови случаи на деменција во САД ќе се удвои до 2060 година, што значи дека 42 отсто, или 2 од 5 Американци постари од 55 години, би можеле да имаат некоја форма на болеста.
Иако постојат многу начини за заштита на когнитивното здравје засновани на наука, како што се решавање загатки, вежбање и здрава исхрана, исто толку е важно да се знае што не треба да се прави. На пример, избегнувањето на одредена храна може да го намали ризикот од развој на деменција.
Храна која треба да се избегнува
1. Преработено месо
Преработеното месо како салама, колбаси и сланина е познато по висока содржина на натриум и транс-масти, штетни за кардиоваскуларното здравје. Истражување од јануари 2025 година, објавено во Neurology, покажува дека оваа храна го зголемува ризикот од деменција. Анализирајќи здравствени податоци на 133.771 луѓе над 40 години, истражувачите откриле дека консумирањето повеќе од четвртина порција црвено месо дневно го зголемува ризикот за 13%.
2. Ултра-обработена храна
Ултра-обработената храна содржи додадени шеќери, конзерванси, и хемиски адитиви. Според студија од 2022 година, објавена во JAMA Neurology, луѓето кои добиваат повеќе од 20% од дневниот внес на калории од оваа храна имаат 25% побрзо когнитивно опаѓање.
3. Зачинета храна
Според студија од 2019 година, објавена во Nutrients, внесот на зачинета храна е поврзан со побрзо когнитивно опаѓање. Луѓето кои консумирале повеќе од 50 грама чили пиперки дневно имале речиси двојно поголем ризик од пад на когнитивните способности.
4. Алкохол
Истражување од 2023 година во JAMA Network Open покажува дека умереното консумирање алкохол (една пијачка дневно) го намалува ризикот од деменција за 21%. Но, луѓето кои пијат три или повеќе пијалаци дневно го зголемуваат овој ризик за 8%.
5. Вештачки засладени пијалоци
Студија од 2017 година покажа дека консумирањето најмалку еден вештачки засладен пијалок дневно го тројно зголемува ризикот од деменција.
6. Додадени шеќери
Прекумерниот шеќер може да предизвика отпорност на инсулин, што е поврзано со пад на когнитивната функција. Студија од 2021 година, објавена во Journal of Prevention of Alzheimer’s Disease, покажува дека луѓето кои пијат еден до седум пијалаци со шеќер неделно имаат значително поголем ризик од деменција.
Препораки за здрава исхрана
За намалување на ризикот од деменција, нутриционистот Ерин Палински-Вејд препорачува:
- Свежо овошје и зеленчук
- Цели житарки
- Мешунки
- Јаткасти плодови и семиња
- Масни риби како лосос и скуша
Исхраната богата со растителни влакна, здрави масти и антиоксиданси може да го заштити мозокот од оксидативен стрес и воспаление – главни причини за деменција.
Извор: N1Info
Lifestyle
Кој пијалок е поштетен за здравјето: пивото или газираните сокови?

Во потрагата по освежување, многумина често посегнуваат по пиво или газирани сокови, без да размислат за нивното долгорочно влијание врз здравјето. Иако повремената консумација не е опасна, честото и прекумерното пиење може да има сериозни последици.
Газирани сокови – шеќерна стапица
-
Содржат големи количини шеќер, конзерванси и вештачки засладувачи.
-
Зголемуваат ризик од:
-
дебелина
-
дијабетес тип 2
-
срцеви заболувања
-
-
Негативно влијаат на забите, предизвикувајќи кариес и оштетување на глеѓта.
Пиво – алкохол кој не е безопасен
-
Содржи алкохол, кој може да предизвика:
-
проблеми со црниот дроб
-
зголемен ризик од кардиоваскуларни заболувања
-
развој на зависност
-
-
Иако има помал процент на алкохол од жестоките пијалоци, често се консумира во поголеми количини, што дополнително го оптоварува телото.
Умереноста е клучот
-
Повремената консумација на пиво или газирани пијалоци генерално не е проблем.
-
За долгорочно здравје, се препорачува:
-
умерено пиење
-
замена со поздрави опции: вода, минерална вода, природни сокови без шеќер.
-
Извор: RadioSA
Lifestyle
Дали заспивате со мобилен телефон? Ова може сериозно да му наштети на вашето здравје

Научните истражувања откриваат нешто загрижувачко: вештачката светлина навечер може да го наруши биолошкиот часовник и да го зголеми ризикот од дијабетес тип 2, артериска хипертензија и дебелина.
Сè повеќе луѓе стануваат зависни од своите паметни телефони – тие се како продолжена рака. Но токму користењето телефон пред спиење е најголемиот проблем.
Зошто е опасна сината светлина?
Докторите предупредуваат: изложеноста на сината светлина од екранот пред спиење може да предизвика:
-
нарушување на хормонот мелатонин
-
намалување на времетраењето на сонот
-
појава на нарушувања на спиењето
Иако сината светлина директно не предизвикува дијабетес, експертите објаснуваат дека може да биде значаен ризик фактор за развој на болеста.
Што велат експертите?
Горана Мирошевиќ, раководител на Институтот за ендокринологија, дијабетес и метаболички заболувања, посочува дека дијабетесот тип 2 може да настане од повеќе фактори: наследност, возраст, хормонални нарушувања кај жени, прекумерна телесна маса и седентарен начин на живот.
Таа додава дека сината светлина влијае на намалување на мелатонинот и на лош квалитет на спиењето, што индиректно го зголемува ризикот.
Што покажуваат студиите?
Минатата година во списанието „Лансет“ беше објавена студија со 85.000 учесници, која траела дури девет години. Анализирани биле повеќе од 13 милиони часови податоци преку светлосни сензори. Резултатите потврдија: луѓето кои ноќе биле повеќе изложени на вештачка светлина имале зголемен ризик од дијабетес.
Последици и други болести
Според Зринка Мах од Хрватското друштво за хронични болести, изложеноста на вештачка светлина ноќе е директно поврзана со појава на хронични незаразни болести.
Недостатокот на сон не носи само дијабетес и дебелина, туку и:
-
депресија
-
малигни заболувања
-
намалено лачење на хормони
Истражувањата потврдуваат едно: колку е поголемо изложувањето на светлина ноќе, толку е поголем ризикот по здравјето.
Извор: tportal
Lifestyle
Појадувајте здраво во канцеларија: брз рецепт за 5 минути

Долг ден во канцеларија секогаш бара паметен и хранлив почеток. Ако утрото ви е хаотично, а сепак сакате да останете верни на здравите навики, овој рецепт е вистински спас – готов е за само пет минути. Идеален е за сите кои трчаат по време, но сакаат енергија за целиот ден.
Состојки за здрав канцелариски појадок
• 3 лажици житни култури
• 1 лажица путер од бадеми – кремаст и хранлив
• 1 лажица мед (по желба, за сладок шмек)
• ½ ситно сечкано киви
• ½ ситно сечкано јаболко
За финалниот „допир“ одозгора:
• 3 лажици јогурт од бадеми – мек и кремаст
• Листови од зелено јаболко за свежина и крцкавост
• Неколку ф’стаци за луксузен шмек и текстура
• Сушени бобинки (боровинки или суво грозје) за совршена рамнотежа
Како да го подготвите?
• Измешајте ги сите состојки во сад.
• Додајте го јогуртот, јаболковите листови, ф’стаците и сушеното овошје како топинг.
• Уживајте веднаш или спакувајте го и понесете го во канцеларија.
Заклучок
Со само пет минути и малку добра волја, вашиот ден може да започне на највкусниот и најздрав начин. Без изговори за прескокнување појадок – овој рецепт е лесен, енергетски и идеален за секое утро.
Извор: B92
-
Кичево21 час
Апел за изгубено лице од Кичево, доколку имате било какво инфо известете
-
Кичево17 часа
Кичево на нозе: Да помогнеме во потрагата утре во с.Белица кичевско за исчезнатата баба Велјанка
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за недела (7 септември)
-
Кичево1 час
Среќен крај, баба Велјанка е пронајдена жива и здрава
-
Хороскоп14 часа
Хороскоп за понеделник (8 септември)
-
Кичево1 ден
Започнува „Наше театарче“ на „Intellect Education“ место каде најмилите ќе го развијат својот талент, ќе ја откријат својата креативност и ќе блеснат на сцената!
-
Македонија3 часа
Среќен роденден Татковино! „Нека ни е честит 8-ми септември, 34 години самостојна и независна Република Македонија!“