Lifestyle
Овие намирници го зголемуваат ризикот од деменција

Лекарите предвидуваат дека бројот на нови случаи на деменција во САД ќе се удвои до 2060 година, што значи дека 42 отсто, или 2 од 5 Американци постари од 55 години, би можеле да имаат некоја форма на болеста.
Иако постојат многу начини за заштита на когнитивното здравје засновани на наука, како што се решавање загатки, вежбање и здрава исхрана, исто толку е важно да се знае што не треба да се прави. На пример, избегнувањето на одредена храна може да го намали ризикот од развој на деменција.
Храна која треба да се избегнува
1. Преработено месо
Преработеното месо како салама, колбаси и сланина е познато по висока содржина на натриум и транс-масти, штетни за кардиоваскуларното здравје. Истражување од јануари 2025 година, објавено во Neurology, покажува дека оваа храна го зголемува ризикот од деменција. Анализирајќи здравствени податоци на 133.771 луѓе над 40 години, истражувачите откриле дека консумирањето повеќе од четвртина порција црвено месо дневно го зголемува ризикот за 13%.
2. Ултра-обработена храна
Ултра-обработената храна содржи додадени шеќери, конзерванси, и хемиски адитиви. Според студија од 2022 година, објавена во JAMA Neurology, луѓето кои добиваат повеќе од 20% од дневниот внес на калории од оваа храна имаат 25% побрзо когнитивно опаѓање.
3. Зачинета храна
Според студија од 2019 година, објавена во Nutrients, внесот на зачинета храна е поврзан со побрзо когнитивно опаѓање. Луѓето кои консумирале повеќе од 50 грама чили пиперки дневно имале речиси двојно поголем ризик од пад на когнитивните способности.
4. Алкохол
Истражување од 2023 година во JAMA Network Open покажува дека умереното консумирање алкохол (една пијачка дневно) го намалува ризикот од деменција за 21%. Но, луѓето кои пијат три или повеќе пијалаци дневно го зголемуваат овој ризик за 8%.
5. Вештачки засладени пијалоци
Студија од 2017 година покажа дека консумирањето најмалку еден вештачки засладен пијалок дневно го тројно зголемува ризикот од деменција.
6. Додадени шеќери
Прекумерниот шеќер може да предизвика отпорност на инсулин, што е поврзано со пад на когнитивната функција. Студија од 2021 година, објавена во Journal of Prevention of Alzheimer’s Disease, покажува дека луѓето кои пијат еден до седум пијалаци со шеќер неделно имаат значително поголем ризик од деменција.
Препораки за здрава исхрана
За намалување на ризикот од деменција, нутриционистот Ерин Палински-Вејд препорачува:
- Свежо овошје и зеленчук
- Цели житарки
- Мешунки
- Јаткасти плодови и семиња
- Масни риби како лосос и скуша
Исхраната богата со растителни влакна, здрави масти и антиоксиданси може да го заштити мозокот од оксидативен стрес и воспаление – главни причини за деменција.
Извор: N1Info
Lifestyle
Три начини на кои тестенините можат да ви помогнат да ослабете

Кога ќе се споменат тестенини и слабеење во иста реченица, многумина веднаш помислуваат на јаглехидрати кои треба да се избегнуваат. Но, вистината е поинаква: тестенините можат да бидат дел од здрав и одржлив план за исхрана. Со неколку паметни трикови, омиленото јадење може да стане ваш сојузник во губењето килограми.
Еве како:
1. Не заборавајте на протеините
-
Една порција тестенини (250-300 калории) содржи скроб кој може да предизвика скокови на шеќер во крвта, што потоа води до нагло опаѓање и желба за повеќе јаглехидрати.
-
Решението? Комбинирајте ги тестенините со извор на протеини за да ги стабилизирате нивоата на шеќер и да останете сити подолго.
-
Препорака: протеините треба да зафаќаат околу ¼ од вашата чинија.
-
Одлични избори:
-
Лосос, туна, ракчиња – богати со омега-3 масни киселини.
-
Посно пилешко – лесно и хранливо.
-
Грав и леќа (за вегани) – додаваат влакна и протеини, а даваат кремаст или богат вкус.
-
2. Не плашете се од здравите маснотии
-
Мононезаситените и полинезаситените масти го намалуваат „лошиот“ LDL холестерол и го поддржуваат здравјето на срцето.
-
Тие се варат подолго од јаглехидратите, што значи дека ќе се чувствувате сити подолго.
-
Како да ги додадете:
-
Користете 1 лажица маслиново масло (119 калории) за да зачините тестенини.
-
Измерете ја количината за да избегнете премногу калории.
-
Пробајте и со авокадо за кремаста текстура и дополнителни здрави масти.
-
3. Тестенини со зеленчук – секогаш добар избор
-
Зеленчукот додава растителни влакна кои ја подобруваат дигестијата и ве држат сити.
-
Препорака:
-
Жените: 25 грама влакна дневно.
-
Мажите: 38 грама влакна дневно.
-
Реалноста: поголемиот дел од луѓето внесуваат значително помалку.
-
-
Како да го поправите тоа:
-
Додајте 2-3 порции зеленчук во секое јадење со тестенини.
-
Сите видови зеленчук се одлични:
-
Артичоки, брокула, тиквички, грашок
-
Домат, кромид, спанаќ
-
-
Ќе добиете вкусен, шарен и хранлив оброк – без да се откажете од тестенините!
-
Совет за крај:
Медитеранската исхрана, која ги вклучува тестенините како дел од балансиран оброк, е одличен избор за слабење и долгорочно здравје. Тајната е во комбинацијата на намирниците и контролата на порциите – а не во целосно избегнување на јаглехидрати.
Ако сакаш, можам да ти предложам и краток наслов што ќе биде привлечен за социјални мрежи. Кажи ми!
Извор: B92
Lifestyle
Не е вода: Пијалокот што го хидрира телото најдобро

Пијалок што хидрира подобро од водата? Еве што откри науката!
Кога сте жедни, веројатно веднаш посегнувате по чаша вода. Но, дали знаевте дека водата не е секогаш најдобриот избор за хидратација? Според студија од Универзитетот Сент Ендрус во Шкотска, постојат пијалоци што го хидрираат телото подобро – и тоа поефикасно и подолго.
Млекото – победникот во хидратацијата
Истражувачите откриле дека пијалоците кои содржат малку шеќер, протеини или масти – како млекото – го задржуваат телото хидрирано подолго време. Причината? Овие состојки го забавуваат празнењето на желудникот, па течноста подолго останува во телото. Освен тоа, млекото содржи натриум кој „ја врзува“ водата и спречува прекумерно мокрење.
Зошто не секој пијалок со шеќер помага?
Не се залажувајте дека соковите или колата се добри за хидратација. Иако остануваат подолго во желудникот, високата содржина на шеќер предизвикува осмоза – телото испраќа вода во цревата за да го разреди шеќерот. Резултатот? Наместо да ве хидрираат, овие пијалоци може да направат спротивното.
А што е со кафето и пивото?
Иако алкохолот е диуретик, пивото (поради количината на течност) хидрира подобро од вискито. Кога станува збор за кафе, едно или две нормални шолји дневно хидрираат речиси исто како водата. Но, претерано количество кофеин (над 300 мг дневно) може да предизвика блага дехидрација – посебно кај луѓе кои не се навикнати на кофеин.
Заклучок:
Водата е одличен избор за секојдневна хидратација – евтина, достапна и неопходна за телото. Но, кога сакате да останете хидрирани подолго, млекото или течностите со мала количина електролити можат да бидат уште подобри. Секако, пијте го она што ви годи и слушајте го своето тело – тоа најдобро знае кога му треба вода.
Извор: N1Info
Lifestyle
Внимавајте кога излегувате од ладна просторија на летното сонце: Еве зошто!

Клима уредот е најдобриот пријател во летните горештини, но дали знаевте дека ненадејното излегување од ладен простор на врело сонце може да биде вистински шок за телото? Експертите предупредуваат: овој „температурен скок“ може да предизвика непријатни и дури опасни реакции.
Зошто е тоа проблем?
Замислете го следново: од удобни 23°C внатре излегувате директно на 35°C надвор. Телото доживува таканаречен топлински стрес — главоболка, вртоглавица, нагло потење, па дури и проблеми со циркулацијата. Особено се изложени на ризик децата, постарите лица и хронично болните.
Златно правило за летото:
Никогаш не дозволувајте разликата помеѓу температурата внатре и надвор да биде поголема од 7-8 степени. Ако надвор е 35°C, подесете ја климата на околу 27°C. Така, телото полесно ќе се прилагоди и ќе избегнете шок.
Паметен трик пред излегување:
Планирате да излезете? Зголемете ја температурата на климата или исклучете ја 5-10 минути порано. На тој начин, организмот постепено ќе се навикне на топлината и ќе ви биде многу полесно кога ќе зачекорите надвор.
Запомнете: телото не е машина. За да се прилагоди на екстремни температурни промени, му треба малку време. Овој едноставен трик ќе ви помогне да останете свежи и здрави, дури и во најжешките денови.
Извор: N1Info
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (30 јули)
-
Македонија3 часа
МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули
-
Кичево1 ден
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Скопје2 дена
Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре
-
Lifestyle2 дена
Не е вода: Пијалокот што го хидрира телото најдобро
-
Хроника1 ден
МВР со детали за трагичниот настан на Дебарско езеро
-
Lifestyle2 дена
Внимавајте кога излегувате од ладна просторија на летното сонце: Еве зошто!
-
Lifestyle2 дена
Три начини на кои тестенините можат да ви помогнат да ослабете