На денешен ден
Рубрика: На денешен ден – 16 март

1521.- Португалскиот морепловец Фернао де Магелан (Магелан) пристигнал на Филипините, каде што починал во конфликт со домородците на крајот на април. По три години пловење низ светот, во 1522 година, од петте бродови на неговата експедиција, само „Викторија“ се врати во Шпанија со 18 членови на екипажот. Тоа патување го означи првото обиколување на Земјата.
1792.- Шведскиот крал Густав III бил смртно ранет за време на маскенбал во „Кралската опера“ во Стокхолм. Тој почина на 29 март. Тој атентат бил инспирација на Верди за операта „Маскенбал“.
1827.- Во Њујорк беше објавен Freedom’s Journal, првиот американски весник за црнците.
1851.- Шпанија склучила договор со Ватикан, според кој римокатолицизмот станал единствена религија во Шпанија, а образованието и печатот биле ставени под контрола на црквата.
1861.- Во Виена почна да излегува дневниот весник „Ост унд запад“. Трудот го започнал и уредувал Имбро Игњатијевиќ Ткалац од Карловац, а го поддржале српскиот принц Михаило Обреновиќ и епископот Јосип Јурај Штросмајер.
1926.- Американскиот физичар Роберт Годард (Годард) го изврши првото успешно лансирање на ракета на течно гориво. Ракетата достигна растојание од 56 метри за 2,5 секунди.
1930.- Умре шпанскиот генерал Мигел Примо де Ривера и Орбанеја (Miguel, y Orbaneja), воен диктатор на Шпанија од септември 1923 до јануари 1930 година, кога поднесе оставка откако ја изгуби поддршката од армијата.
1934.- Во Рим беше потпишан италијанско-унгарско-австрискиот протокол, со кој беше формиран „Дунавскиот блок“ против „Малата Антанта“ од Чехословачка, Романија и Југославија.
1935.- Хитлер издал декрет со кој германската армија ѝ обезбедила 500.000 вооружени војници. Притоа, тој целосно го отфрли Версајскиот договор склучен по Првата светска војна, кој на Германија и дозволи само 100.000 луѓе под оружје.
1953.- Јосип Броз Тито пристигна во Велика Британија, што беше прва посета на шефот на југословенската држава на западна земја по Втората светска војна.
1967.- Во загрепскиот весник „Вјесник“ објавена е „Декларацијата за името и положбата на хрватскиот јазик“, која била поддржана од Матица хрватска, Друштвото на хрватските писатели и 16 други институции и организации. На растечкиот хрватски национализам, олицетворен во овој документ, беше одговорено во „Предлогот за размислување на Друштвото на писателите на Србија“, кој го потпишаа 42 српски писатели.
1968.- За време на Виетнамската војна, американски војници масакрираа најмалку 100 цивили во селото Мој Лаи.
1978.- Припадниците на терористичката организација „Црвени бригади“ во Рим го киднапираа познатиот италијански политичар и поранешен премиер Алдо Мора, барајќи ослободување на уапсените членови на нивната организација. Терористите го држеле Мора во заробеништво до мај 1978 година, а потоа го убиле.
1978.- Повеќе од 250.000 тони нафта се излеале во близина на Портсал, Франција по несреќата на Амоко Кадиз.
1985.- Американскиот новинар Тери Андерсон (Тери) беше киднапиран во Бејрут. Ослободен е на 4 декември 1991 година, по речиси седум години затвор.
1988.- Ирачките власти употребија хемиско оружје за да убијат околу 5.000 курдски цивили во градот Халабџа, на северот на земјата. Во текот на таа година армијата на ирачкиот претседател Садам Хусеин изврши осум воени операции во тој дел на Ирак.
1998.- Ватикан изрази жалење што некои членови на Римокатоличката црква не направиле доволно за да им помогнат на Евреите прогонувани од нацистите за време на Втората светска војна, но ги отфрли барањата да се осуди однесувањето на тогашниот папа Пие XII.
1999.- Сите 20 членови на Европската комисија, највисокото извршно тело на Европската унија, поднесоа оставка поради обвинувањата за измама, корупција и финансиско лошо управување. Ова беа први оставки од формирањето на тоа тело во 1958 година.
2002.- Почина познатиот филмски и театарски актер Данило Бата Стојковиќ (Професионалецот, Црниот бомбаш, Маратонците го трчаат почесниот круг, Измамно лето 68, Последниот круг во Монца, Кој пее таму, Балканскиот шпион…)
2004.- Хрватскиот премиер Иво Санадер го посети Јасеновац. Тој положи венец на обновениот споменик и им оддаде почит на жртвите во усташкиот концентрационен логор од ерата на Независна Држава Хрватска (НДХ), кој беше таму од 1941 до 1945 година.
2005.- По 18 години присуство во Либан, сириските воени разузнавачи го напуштија Бејрут.
2014.- Со присуство на Русија, на Крим се одржа референдум на кој 96,6 отсто од граѓаните се изјаснија за приклучување кон Русија. Еден ден подоцна, Парламентот на Крим гласаше за припојување на полуостровот кон Русија, национализирање на имотот на украинската држава во тој регион и ја прогласи рубљата за официјална валута на Крим.
2017 година – Британската кралица Елизабета Втора го потврди законот со кој се овластува Владата да иницира преговори за повлекување на Велика Британија од Европската унија, со што и овозможи на премиерката Тереза Меј во секое време да го активира членот 50 од Лисабонскиот договор и да започне преговори за напуштање на Унијата. .
2020 – Во Србија е воведена вонредна состојба поради пандемијата на корона вирусот, затворени се образовните институции, границите и движењето на лица постари од 65 години. На граѓаните им беше препорачано да се самоизолираат, без собири, посети и излегување од дома без итна потреба.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Кичево1 ден
Кај кичевско Другово возач од гостиварско „летал“ со брзина од 114 км/ч, а дозволено е 50!
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за понеделник (14 јули)
-
Хороскоп22 часа
Хороскоп за вторник (15 јули)
-
Кичево1 ден
Планинарското друштво „Ендорфин“ од Кичево во чест на Сашо Костадиноски го организира осми меморијален планинарски марш на планината „Голјак“
-
Македонија1 ден
Поскапува бензинот и дизелот, ова е новата цена од полноќ!
-
Временска прогноза14 часа
Сепак следува заладување и промена на времето во Македонија?
-
Македонија1 ден
МВР викендов издаде 1711 платни налози дури 828 прекршоци се однесуваат на возачи кои не ги почитувале сообраќајните правила и прописите
-
Македонија1 ден
(ФОТО+ВИДЕО) Сузбиена организирана криминална група инволвирана во криумчарење на мигранти, лишени од слобода шест лица