На денешен ден
Рубрика „На денешен ден“ – 19 мај

1635 година – Франција и објави војна на Шпанија во Триесетгодишната војна (1618-1648).
1649 година – Името Комонвелт се користи за прв пат, а се однесува на Англиската Република од Оливер Кромвел.
1762 година – Роден е германскиот филозоф Јохан Готлиб Фихте, истакнат претставник на германската класична идеалистичка филозофија, професор на Универзитетот во Јена и Ерланген и ректор на универзитетот во Берлин.
1802 година – Наполеон Бонапарта го воспостави Орденот на легијата на честа за граѓанска и воена заслуга.
1861 година – Роден е австралискиот оперски пејач Нели, еден од најголемите оперски сопрани од крајот на 19 и почетокот на 20 век.
1890 година – Роден е виетнамски државник Нгуен Дека Тан, познат како Хо Ши Мин, основач на Комунистичката партија на Виетнам (1930) и претседател на Демократска Република Виетнам (Северен Виетнам) од прогласувањето во 1945 година до неговата смрт во 1969 година.
1890.- Роден е југословенскиот сликар и карикатурист Петар Пјер Крижаниќ, еден од основачите на „Исечениот еж“.
1898 година – Умре англискиот државник Вилијам Еварт Гладстон. Тој беше четири пати премиер на Велика Британија помеѓу 1868 и 1894 година. Тој ги легализираше работничките синдикати во 1871 година и во 1884 година изврши т.н. третата парламентарна реформа.
1906. година – Италијански крал и швајцарски претседател официјално го отворија тунелот Симплон низ Алпите, поврзувајќи ги Италија и Швајцарија.
1925.- Роден е американскиот активист за граѓански права Малком Литл, познат како Малком X. Тој е убиен во Newујорк во февруари 1965 година, додека зборувал пред собраните приврзаници.
1928 година – Роден е камбоџанскиот диктатор Салот Салот. За време на неговото владеење (1975-78), биле убиени повеќе од милион луѓе.
1930 година – Белите жени во Јужна Африка добија право на глас.
1935 година – Во сообраќајна несреќа загина англискиот полковник Томас Едвард Лоренс, археолог и писател познат како Лоренс од Арабија. Тој стана познат како воин во арапските земји во Првата светска војна, а своите искуства ги опиша во книгата „Седум столба на мудроста“.
1945 година – Повеќе од 40 американски бомбардери го нападнаа Токио во Втората светска војна.
1974 година – Тесното мнозинство на Валери Гискард Естаин го победи Франсоа Митеран на претседателските избори во Франција.
1989 година – Генералниот секретар на Кинеската комунистичка партија haао Зијанг беше соборен за време на студентските демонстрации во Пекинг, за спротивставување на итни мерки и употреба на сила врз студентите. Потоа беше ставен во домашен притвор сè до неговата смрт на 17 јануари 2005 година.
1994.- Убиен е Jacаклин Кенеди Оназис, сопруга на американскиот претседател Johnон Кенеди, во 1963 година и умре грчки сопственик на бродови, милијардерот Аристотел.
1997 година – Силен циклон уби најмалку 350 луѓе во Бангладеш, а над милион лица остави без покрив над главата.
2000 година – Кина и Европската унија постигнаа трговски договор со кој way се отвори патот на Кина во Светската трговска организација. Кина беше примена во СТО следната година.
2003 година – Индонезиската армија започна со офанзивни операции против сепаратистичката бунтовничка група Движење за слободен Аце. Нападите го означија крајот на примирјето во декември 2002 година и претставуваат најголема воена операција од анексијата на Источен Тимор во 1975 година.
2004 година – Во Велика Британија се отвори првата ембрио банка во светот.
2009 година – Претседателот на Шри Ланка, Махинда Раџапакса, официјално прогласи победа над сепаратистичкото движење „Тамилски тигри“ и стави крај на 25-годишната граѓанска војна во која загинаа повеќе од 70.000 луѓе.
2011 година – Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) објави дека Доминик Строс-Кан поднесе оставка од функцијата извршен директор на институцијата, по обвинувањата за сексуален напад. Него го замени француската министерка за финансии Кристин Лагард.
2016 година – Египетски авион се урна во Средоземното Море, при што загинаа 66 патници и членови на екипажот.
2017 година – Околу 4.400 мигранти се спасени во неколку координирани операции на либиската и италијанската крајбрежна стража во текот на два дена во Медитеранот.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (29 јуни)
-
Временска прогноза2 дена
Викенд метео вести: Еве какво време ни претстои денес и утре
-
Кичево6 часа
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Скопје14 часа
Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре
-
Магазин2 дена
iOS 26: Ова се iPhone моделите што добиваат надградба
-
Lifestyle2 дена
Кајгана како од хотел: кремаста, богата и совршена со еден едноставен трик
-
Магазин2 дена
Крај на една ера: Microsoft се збогува со „Blue Screen of Death“
-
Хороскоп1 час
Хороскоп за понеделник (30 јули)