На денешен ден
Светот на денешен ден – 16 април
1346 година – Во Скопје, српскиот крал Душан Стефан Немањиќ е крунисан за император. Во исто време, беше прогласена Српската патријаршија, а Јоаникије беше првиот патријарх.
1828 година – Шпанскиот сликар Франциско Гоја умре во Франција, каде што е во доброволен егзил од 1824 година. Како дворски сликар, тој направил познати портрети на членови на кралското семејство, дворјани и истакнати личности, а меѓу неговите најпознати слики се и „Облечена Маја“ и „Гола Маја“.
1844 година – Роден е Франсоа-Анатол Тибо, член на Француската академија и добитник на Нобеловата награда за литература во 1921 година. („Градината на Епикур“, „Злосторствата на Силвестер Бонар“, „Бунтот на ангелите“).
1850 година – Умре француската скулпторка Мари Тисо, која го основаше Музејот на восоци во Лондон во 1802 година.
1856 година – беше донесена Париската декларација за морскиот закон за време на војната.
1859 година – Умре францускиот политичар и историчар Алексис Клерел Токвил, чија работа има значително влијание врз развојот на граѓанската демократија („Американска демократија“).
1867 година – Роден е американскиот пилот и дизајнер на авиони Вилбур Рајт, кој го направи својот прв лет во 1903 година со неговиот брат Орвил. Летот траеше 59 секунди, а авионот леташе 285 метри. Браќата Рајт основале компанија за авиони во 1909 година.
1872 – Роден е српскиот сликар со германско потекло Бета Вукановиќ. Таа беше професор на Белградската уметничка школа и еден од основачите на Здружението на српски уметници, сликари и скулптори „Цвиета Зузориќ“.
1879 година – Умре Берандет Субиру, чија „визија за Дева Марија“ претходеше на создавањето на светилиште во Лурд, Франција.
1889 година – Роден е англискиот филмски актер, сценарист, режисер и продуцент Чарли Чаплин. Кариерата ја направи во САД, а во 1952 година емигрираше во Швајцарија, каде почина во 1977 година. Во текот на 40 години, тој сними 75 кратки и играни филмови, а во 1972 година го освои Оскарот за животно дело. („Светла на метрополата“, „Модерно време“, „Големиот диктатор“, „Светлини на сцената“).
1922 година – Германија и Советскиот сојуз го потпишаа Договорот од Рапало, со кој се признава Советскиот сојуз и се обновуваат дипломатските и трговските односи.
1940 година – Родена е данската кралица Маргарет Втора. Таа стана кралица во 1972 година и беше првата жена што се искачи на данскиот трон по 600 години.
1944 година – Сојузничките авиони го бомбардираа Белград во Втората светска војна. Повеќе од 1.200 луѓе беа убиени, илјадници беа ранети и повредени, а 600 згради беа уништени.
1945 година – Американските трупи влегоа во германскиот град Нирнберг во Втората светска војна.
1947. година – Американски бродолом уби 580 лица во американското пристаниште Тексас со амониум нитрат, компонента на ѓубриво, по што пожарите и експлозиите ги зафатија складиштата на маслото во пристаништето.
1948 година – Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЕЦ) е основана во Париз.
1964 година – Девет лица во Британија се осудени на 25 до 30 години затвор за учество во „Големиот грабеж на возот“ во 1963 година. Еден од главните актери во „грабежот на векот“ Роналд Бигс успеа да избега од затвор и да стигне до Бразил , каде што живееше до мај 2001 година кога се предаде на Скотланд јард.
1970 година – Лавина која го погреба детскиот санаториум во Саланс на француските Алпи, уби 72 лица.
1975 година – Умре индискиот филозоф и државник Сервепали Радхакришнан, претседател на Индија од 1962 до 1967 година.
1982 година – кралицата на Велика Британија Елизабета го објави новиот устав на Канада, ставајќи крај на последните колонијални врски на земјата со Британија
1988 година – Во Тунис е убиен воен командант на Палестинската ослободителна организација, Халил ал-Вазир (Калил, Вазир) – „Абу ihaихад“.
1992 година – Кошаркарите на белградски Партизан станаа европски шампиони со победа во Истанбул над Хувентуд од Барселона со 71:70 (40:34).
1996 година – Поранешниот италијански премиер Бетино Кракси е осуден во отсуство на осум години и три месеци затвор под обвинение за корупција. Кракси избега во Тунис, каде ќе остане до својата смрт.
2001 година – Поранешниот филипински претседател Josephозеф Естрада се предаде на судот за борба против корупција, кој издава налог за апсење на корупција и лажно сведочење. Естрада поднесе оставка од функцијата претседател на 20 јануари под притисок на улични демонстрации и војската.
2002 година – Холандската влада и началникот на Генералштабот на холандската армија поднесоа оставка. Падот на владата беше предизвикан од официјалниот холандски извештај за Сребреница, според кој холандските мировници и ООН се делумно одговорни за падот на енклавата (јули 1995 година) во рацете на армијата на Република Српска (ВРС) и масакрот од 7.500 муслимани.
2003 година – Драган Николиќ – „Гаги“ е уапсен во Виена и екстрадиран на властите во Србија. Николиќ беше осуден во отсуство на 15 години затвор како соучесник во убиството на водачот на паравоената формација, elеjко Ражнатовиќ – „Аркан“.
2008 година – почина американскиот математичар и метеоролог Едвард Лоренц, творец на теоријата на хаосот и „Ефектот на пеперутката“, на 91 година. Лоренц откри дека дури и многу малите разлики во динамичниот систем, како што е атмосферата, можат да предизвикаат огромни промени. Говорејќи за природата на климата, Лоренц во студијата за „Ефектот на пеперугата“ од 1972 година изјави: „Ако пеперутка замавне со крилјата во Бразил, тоа може да предизвика торнадо во Тексас“.
2008 година – Умре Оли Johnонстон, последниот од легендарниот тим на креатори на класични цртани филмови од студиото Волт Дизни „Снежана и седумте џуџиња“, „Фантазија“ и „Бамби“. Тој беше еден од главните карикатуристи на „Алиса во земјата на чудата“, „Пепелашка“, „Заспаните убавици“, „Питер Пан“, „Мери Попинс“ и „Книги за џунглата“.
2014 година – потона траект од Јужна Кореја со 476 патници, претежно средношколци. Спасени се 172 лица, од кои 13 се членови на екипажот.
2017 година – Во Турција, Уставот беше променет на референдум и беше воведен претседателски систем на управување.
2019 година – Египетскиот парламент гласа за уставните амандмани со кои се дозволува продолжување на мандатот на претседателот Абдел Фатах ал-Сиси до 2030 година.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Магазин1 денПорака од возач на Брза Помош, почит за сите возачи, наши спасители!
-
Кичево14 часаЦУК со известување за изминатото деноноќие, во Кичево побарана била општинска интервенција во делот на ул. „Прилепска“
-
Хороскоп1 денХороскоп за четврток (20 ноември)
-
Кичево1 ден„Македонски Завет“ организира хуманитарен концерт во НУЦК „Кочо Рацин“ со културно уметнички друштва и естрадни уметници од Кичево
-
Македонија9 часаДржавниот пазарен инспекторат изврши инспекциски надзори во пет градови, затекнати биле низа неправилности кај 16 правни субјекти кои продавале тутунски производи
-
Македонија1 денЈанев и Спироски во македонската делегација на регионалниот стратешки состанок во Тирана, организиран и поддржан од британските агенции за спроведување на закон
-
Временска прогноза2 денаДожд секаде, повремено ќе засилува југоисточен ветер, поради состојбата ќе растат условите за зголемување на нивоата на реките и на езерата
-
Магазин2 денаGoogle го лансира Gemini 3, најпаметната вештачка интелигенција досега
