На денешен ден
Светот на денешен ден – 3 март

1703.- Починал англискиот научник и пронаоѓач Роберт Хук (Хук), кој ги усовршил барометарот, телескопот и микроскопот и прв ја открил клеточната структура на растенијата. Тој го воспоставил основниот закон на теоријата на еластичност („Законот на Хук“).
1707.- Починал императорот Ауранџеб, најмладиот син на императорот Џехан (Јахан), последниот голем владетел на Могал во Индија. За време на неговото владеење од 1658 година, Могалската империја се проширила територијално, но внатрешно била ослабена поради прогонството на хиндуизмот и фанатичното ширење на исламот.
1808.- Француските трупи под команда на маршалот Јоаким Мурат го окупираа Мадрид.
1847.- Роден е Александар Греам Бел, американски физичар со шкотско потекло, пронаоѓач на електричниот телефон во 1875 година. Ја истражувал механиката на говорот и во 1872 година основал училиште за наставници на глувонеми во Бостон.
1861.- Во Русија со манифестот на царот Александар II е укинато кметството. Повеќе од 47 милиони кметови беа ослободени од феудалниот однос и добија право да тргуваат, да се занимаваат со занаетчиство и сите работи во стопанството.
1875.- Операта на Бизе „Кармен“ за првпат била изведена во Париската опера.
1878.- Потпишан е Санстефанскиот мировен договор меѓу Русија и Турција, со кој Русија се обиде да го реши „источното прашање“ во своја полза и со создавање на Голема Бугарија, во која беа вклучени и некои области на источна Србија, обезбеди превласт на Балканот. Поради жестокото противење на европските сили, Србија и Грција, Санстефанскиот договор беше ревидиран на Берлинскиот конгрес во јуни истата година.
1886.- По српскиот пораз кај Сливница, Србија и Бугарија го склучија Букурешкиот мир. Тримесечната војна што ја започнал кралот Милан Обреновиќ поради припојувањето на Источна Румелија кон Бугарија значително ја ослабнала кралската позиција во земјата.
1918.- Во Брест-Литовск беше потпишан мировниот договор меѓу Советска Русија и Германија и нејзините сојузници во Првата светска војна. Поради внатрешната нестабилност и недостатокот на поддршка од силите на Антантата, советската влада беше принудена да направи големи територијални отстапки и да се согласи да и плати на Германија воени репарации.
1924.- Националното собрание во Анкара го укина муслиманскиот калифат и ги протера калифот и неговото семејство од земјата, како дел од реформите во модернизацијата на земјата на претседателот Кемал Ататурк (Ататурк).
1924.- Кралството Италија ја анектираше Слободната држава Риека.
1944.- Американските воени авиони за првпат се појавија над Берлин во Втората светска војна.
1974.- Во најголемата несреќа на цивилното воздухопловство досега, сите 346 лица во турскиот патнички авион DC-10 се урнаа во близина на Париз.
1980.- Лидерот на партијата ЗАПУ Роберт Мугабе со убедлива победа победи на првите слободни избори во Родезија (Зимбабве), а потоа ја формираше првата мнозинска црна влада.
1988.- Умре полскиот виолинист Хенрик Серинг, еден од најголемите мајстори на виолина во 20 век. Се етаблира меѓу врвните виртуози веќе на почетокот на својата кариера (1933) и со широк репертоар од барок до современа музика, организираше концерти низ целиот свет. Тој беше гостин и на Летните игри во Дубровник.
1991 – Народот на Латвија и Естонија со големо мнозинство гласаа за независност од Советскиот Сојуз.
1996.- Конзервативната Народна партија на Хозе Марија Азнар победи на парламентарните избори во Шпанија, со што заврши 13-годишното владеење на социјалистичкиот премиер Фелипе Гонзалес.
1996.- Умре француската писателка Маргарет Дурас (Маргерит Дурас), автор на неколку романи, меѓу кои најпознати се „Модерато кантабиле“, „Бесрамно“, „Морнар од Гибралтар“. Таа го напиша и сценариото за филмот „Хирошима, љубов моја“.
1996.- Во експлозија на бомба поставена во автобус во центарот на Ерусалим, загинаа 19 лица, вклучувајќи го и бомбашот самоубиец.
1996.- Југословенските власти ги уапсија Радослав Кременовиќ и Дражен Ердемовиќ, осомничени од Хашкиот суд за воени злосторства извршени во Сребреница во јули 1995 година, и ги предадоа на Меѓународниот суд. Кременовиќ по истрагата е пуштен на слобода, бидејќи судот не ја докажал неговата вина, а Ердемовиќ, првообвинетиот кој ја признал вината, е осуден на пет години затвор.
1997.- Најмалку 125 луѓе загинаа, а повеќе од 450 се повредени кога патнички воз излета од шините со полна брзина во пакистанската провинција Пенџаб.
2000.- Меѓународниот суд за воени злосторства во Хаг го осуди воениот командант на силите на босанските Хрвати, генерал Тихомир Блашкиќ, на 45 години затвор за злосторства извршени од страна на хрватските сили врз муслиманите во централна Босна во 1992-1994 година. Апелацискиот совет му ја намали казната на Блашкиќ на девет години затвор.
2002.- Граѓаните на Швајцарија на референдум се изјаснија дека нивната земја треба да стане членка на Обединетите нации.
2004 – Србија доби малцинска влада предводена од премиерот Воислав Коштуница, кој е лидер на Демократската партија на Србија (ДСС). Владата беше избрана со поддршка на Социјалистичката партија на Србија (СПС).
2004 – Во Франција, носењето муслимански шамии во државните училишта е забрането со закон.
2005 – Авантуристот Стив Фоссет е првиот човек во светот кој летал низ светот без престан. Неговиот авион слета во Канзас (САД) по речиси три дена во воздух.
2008.- Умре еден од најголемите италијански и светски тенори на 20 век, Џузепе ди Стефано, кој настапувал во најголемите оперски куќи во светот, меѓу кои миланската Скала, њујоршката Метрополитен и оперите во Виена и Берлин. Запаметен е и по неговите дуети со познатата грчка оперска дива Марија Калас.
2009.- Со одлуката на Окружниот суд во Белград беше рехабилитирана една од најголемите српски актерки Живана-Жанка Стокиќ, која за време на нејзиниот живот беше обвинета за културно-уметничка соработка со окупаторот за време на Втората светска војна.
2010.- Умре писателот и сликар Момо Капор („Фолиранти“, „Провинцијал“, „Уна“, „Белешки на една Ана“…).
2012 – Поддржувачите на врховниот верски водач, ајатолахот Али Хамнеи освоија повеќе од 75 отсто од гласовите на парламентарните избори во Иран, победувајќи ги силите на претседателот Ахмадинеџад со големо мнозинство. Државните медиуми објавија дека повеќе од 67 отсто од 48-те милиони Иранци со право на глас излегле на гласање.
2016 – Околу 50.000 луѓе загинаа во двегодишната граѓанска војна во Јужен Судан, додека 2,2 милиони ги напуштија своите домови поради конфликти и глад во земјата, според извори од ОН.
2017 – Во Извештајот на американскиот Стејт департмент за состојбата со човековите права во светот за 2016 година, се наведува дека слободата на говорот и здружувањето е намалена во светот и работата на опозициските групи и активисти за заштита на човековите правата стана потешка.
2019 година – На општите избори во Естонија, опозициската Реформска партија постигна најдобар резултат, но новата коалициска влада беше формирана два месеци подоцна од Партијата на Центар (социјални либерали), Домовина (конзервативци) и ЕКРЕ (десничарски популисти и националисти). ). Во предизборната кампања двете партии ветија дека нема да соработуваат со ЕКРЕ.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Македонија1 ден
МВР истакна важна информација која стартува од утре 1 јули
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за вторник (1 јули)
-
Магазин1 ден
Вечерва започнува првиот фитнес подкаст во Македонија за сите љубители на здравиот живот заедно со „Adastra“ и Дејан Пауновски „Pakigram“
-
Македонија6 часа
(ФОТО) СВР Охрид и „РЦ Запад“ подготвени за туристичката сезона и безбедноста на граѓаните и туристите
-
Македонија1 ден
Од ноќеска цената на нафтените деривати се намалува, ова е новата цена
-
Македонија1 ден
СВР Охрид изнесе детали за запалениот глисер, бил приватна сопственост
-
Временска прогноза1 ден
Од денес во најава многу топло време со висок УВ индекс
-
Хороскоп1 час
Хороскоп за среда (2 јули)