Иранските власти ја укинаа забраната за платформата за пораки WhatsApp и Google Play, што го означи првиот чекор кон олеснување на ограничувањата за интернет, објавија во вторникот иранските државни медиуми.

Иран е познат по тоа што има една од најстрогите контроли за пристап до интернет во светот. Платформите за социјални медиуми со седиште во САД, како што се Фејсбук, Твитер и Јутјуб, одамна се блокирани, но технолошките Иранци често ги заобиколуваат користејќи виртуелни приватни мрежи (ВПН).

Според извештајот на официјалната новинска агенција ИРНА, на состанокот со кој претседаваше претседателот Масуд Пезешкијан беше постигнато „позитивно мнозинство гласови“ за укинување на ограничувањата за пристап до популарните странски платформи, вклучително WhatsApp и Google Play.

– „Денес е направен првиот чекор во отстранувањето на ограничувањата на интернетот“, изјави иранскиот министер за информатичка и комуникациска технологија, Сатар Хашеми, пренесе ИРНА.

Во септември, Соединетите Држави ги повикаа големите технолошки компании да помогнат да се заобиколи онлајн цензурата во земјите кои строго го контролираат пристапот до интернет, вклучително и Иран. Ова укинување на забраните можеби е поврзано со овие меѓународни притисоци.

Овој потег на иранските власти може да сигнализира почеток на пошироко олеснување на ограничувањата, но останува да се види како ќе се развива ситуацијата и како властите ќе ја балансираат домашната контрола и глобалните притисоци.

Извор: CNN

Американскиот Конгрес во април усвои закон со кој се бара ByteDance, кинескиот сопственик на TikTok, да ја продаде популарната апликација до 19 јануари 2025 година или ќе се соочи со забрана за влез во Соединетите држави. Одлуката, заснована на наводите за закани по националната безбедност, вклучува и апликации контролирани од „странски непријатели“ како Русија, Кина, Иран и Северна Кореја, што отвора можност за проширување на правниот дофат.

TikTok, заедно со група креатори на содржини, го оспорува законот на суд, тврдејќи дека го прекршува правото на слободен говор загарантирано со Првиот амандман. Случајот се разгледува директно пред Апелациониот суд за округот Колумбија, кој неодамна го потврди законот, оправдувајќи го како неопходен за заштита на националната безбедност.

Врховниот суд се согласи да ги сослуша аргументите на 10 јануари, само девет дена пред крајниот рок за продажба на апликацијата. Одлуката на судот може да ја одреди судбината на TikTok во САД и да влијае на тоа како властите ги балансираат прашањата за националната безбедност и уставните права на граѓаните.

Што е следно за TikTok и корисниците?
Ако законот остане во сила, TikTok ќе мора да ги продаде своите операции во САД или да престане да работи во САД. Иако законот дозволува продолжување од 90 дена, продажбата е сложен процес. Прашањето е што точно се продава – алгоритми, податоци или бренд – и дали американските власти ќе ги одобрат предложените услови за продажба.

Новиот претседател Доналд Трамп, кој вети дека ќе го „спаси TikTok“, би можел формално да го продолжи рокот или да не примени санкции, но законот го обврзува да го задржи TikTok под истите услови. Конечната одлука е на Конгресот, кој ќе треба да го укине законот за целосно отстранување на забраната.

Законот забранува „дистрибуција, одржување или ажурирање“ на апликацијата, што значи дека платформите како App Store на Apple и Google Play ќе мора да го отстранат TikTok од нивните продавници. Постојните корисници би можеле да продолжат да ја користат апликацијата некое време, но без ажурирања, што постепено би ја деградирало функционалноста на апликацијата.

Многу корисници може да се обидат да ја заобиколат забраната со користење на VPN услуги за пристап до TikTok како да се во земја каде што тоа не е забрането. Сепак, таквите обиди нема да ги решат основните предизвици со функционалните и безбедносните ажурирања.

Без оглед на судбината на TikTok, законот поставува преседан за идните владини интервенции во дигиталниот простор. Прашањето за контрола на апликациите и слободниот пазар во индустријата за апликации може да има долгорочни импликации за слободата на говорот, приватноста и регулацијата на технолошкиот сектор.

Корисниците на TikTok во САД, соочени со неизвесност, можеби ќе продолжат да ја користат апликацијата додека можат, но иднината на платформата – и нејзиното влијание врз глобалната дигитална култура – остануваат во рацете на американските судови и политички лидери, пишува TheDispatch.

Ја затвораат апликацијата најмалку една година. Албанскиот премиер Еди Рама денес најави дека владата ќе ја затвори социјалната мрежа „ТикТок“ на најмалку една година, почнувајќи од почетокот на 2025 година.

За време на состанокот во Тирана со албанските наставници, родители и психолози, Рама рече дека „ТикТок е насилникот во соседството“.

– Го затвораме на една година и ќе почнеме да спроведуваме програми кои ќе служат за образование на учениците и ќе им помогнат на родителите да го следат патот на своите деца“, истакна Рама за јавноста.