На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

• 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

• 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

• 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

• 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.

🧠 Наука и техника

• 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

• 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

• 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.

🎭 Култура и уметност

• 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

• 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

• 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

• 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.

🌍 Политички превирања и државни удари

• 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

• 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

• 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.

✈️ Технологија и летови

• 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

• 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

• 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

• 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

• 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

• 1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

• 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

• 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

• 2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.

⚔️ Воени конфликти и кризи

• 1900 – Крај на Боксерската буна.

• 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

• 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

• 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.

🧪 Наука и технологија

• 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

• 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

• 1893 – Франција воведува први регистарски таблички.

🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

• 1777 – Ерстед (научник)

• 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  

  

• 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

• 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

• 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

• 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.

🌍 Катастрофи и трагедии

• 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

• 2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

• 2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

• 2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

• 2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

• 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
• 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
• 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
• 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
• 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
• 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
• 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
• 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
• 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

• 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
• 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
• 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
• 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
• 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
• 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
• 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
• 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

• 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
• 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
• 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
• 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
• 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
• 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
• 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
• 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
• 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
• 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
• 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
• 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.