Археолозите открија најрани докази за намерно палење оган во Барнам, Сафолк (источна Англија), стари околу 400.000 години, што значително ја менува досегашната слика за човечката еволуција.

Според анализите, контролата на огнот не ја развиле Homo sapiens, туку уште порано – раните човечки видови, најверојатно раните неандерталци.

Клучни откритија на археолозите:

• Пронајдени се остатоци од неколку огништа на едно исто место.

• Најдени се две мали парчиња пирит, кој служел за палење искри кога ќе се удри со кремен.

• Пиритот не е природен за тој регион, што значи дека античките луѓе свесно го донеле како дел од „алатка за палење оган“.

• Камените алатки околу огништата потврдуваат долготрајна човечка активност и повеќекратно палење оган.

Изјави од истражувачите:

• „Штом го видовме пиритот, знаевме дека е извонредно откритие“, вели Сајмон Парфит од Универзитетскиот колеџ во Лондон.

• Професорот Крис Стрингер истакнува дека доказите најмногу се совпаѓаат со ранонеандерталските популации пронајдени во Свонскомб (Кент) и Атапуерка (Шпанија).

Значењето на откритието:

• Контролата на огнот била пресвртница која:

  • Овозможила преживување во студени климатски услови.

  • Обезбедувала заштита од предатори.

  • Овозможила готвење, што ја збогатило исхраната.

  • Поддржала развој на когнитивни способности и поголем мозок.

  • Ја поттикнала социјалната интеракција и пренесувањето знаење.

Како што истакнува д-р Роб Дејвис од Британскиот музеј, ова откритие ја поместува пресвртницата на контролата на огнот за околу 350.000 години наназад, што го прави едно од најважните археолошки откритија за разбирањето на човековата еволуција.

Извор: 021

Правилното полнење на паметниот телефон може значително да го продолжи животниот век на батеријата, да ја подобри издржливоста и да ви заштеди пари од скапи поправки или прерана замена. Иако телефоните станаа неопходен дел од секојдневниот живот, многу корисници несвесно прават грешки што полека, но сигурно ја оштетуваат батеријата.

Зошто батеријата е најважниот дел од телефонот

Литиум-јонските батерии, кои се стандард во модерните смартфони, со текот на времето природно стареат. Но со правилни навики може значително да се забави овој процес. Неправилното полнење предизвикува дополнително загревање, вишок полнење и зголемено хемиско оптоварување на батеријата – што директно го скратува нејзиниот век.

Најчестата грешка: Полнење до 100% и оставање на телефонот на полнач преку ноќ

Една од најштетните навики е полнењето на телефонот до 100% и држењето на полначот уште долго време по целосното полнење.
Според експертите, кога батеријата е целосно наполнета и останува поврзана на полнач, се јавува ефект наречен „trickle charging“ – микрополнења и микропразнења што создаваат топлина и непотребно ја оптоваруваат батеријата.

Многу луѓе го оставаат телефонот на полнач преку ноќ. Современите уреди имаат системи за заштита од преполнување, но тоа не го спречува тивкото, континуирано стареење на батеријата поради мали циклуси на полнење и празнење.

Како правилно да ги полните Android и iPhone уредите

Експертите препорачуваат батеријата најчесто да се одржува помеѓу 20% и 80%, бидејќи тоа е оптималниот опсег за долгорочно здравје.

Препорачани навики:

• Полнете го телефонот кога ќе падне на 30–40%.

• Исклучете го полначот кога ќе достигне 80–90%.

• Избегнувајте полнење на високи температури или директно сонце.

• Користете оригинален или сертифициран полнач.

• Не го користете телефонот за тежоки задачи додека се полни.

• Вклучете ги опциите за оптимизација на батеријата (Adaptive Charging, Optimized Battery Charging).

Дали брзото полнење е штетно?

Современите телефони имаат системи за термичка заштита кои го минимизираат ризикот од оштетување. Повремена употреба на брзо полнење не е опасна, но ако сакате максимален век на батеријата, најдобро е да го користите умерено, бидејќи создава дополнителна топлина.

Дополнителни совети за подолг живот на батеријата

За да го одржувате вашиот смартфон во најдобра форма:

• Избегнувајте екстремни температури (жешко или многу студено).

• Редовно ажурирајте го системот и апликациите.

• Намалете ја осветленоста и исклучете непотребни функции (GPS, Bluetooth).

• Користете режим за заштеда на батеријата кога ви е потребна повеќе издржливост.

• Не дозволувајте батеријата да се испразни на 0% без потреба.

Кога е време за замена на батеријата?

Дури и со одлична грижа, сите батерии со тек на време губат капацитет.
Ако телефонот:

• се празни побрзо од вообичаено,

• бара често полнење,

• се гаси на повисок процент,

можеби е време за замена. Повеќето производители сметаат дека батеријата е за замена кога ќе падне под 80% од оригиналниот капацитет.

Извор: Independent

ChatGPT наскоро би можел да стане дел од екосистемот на Apple Health, носејќи понапредни можности за анализа на здравствени податоци и одговарање на кориснички прашања. Според првичните извештаи, OpenAI работи на функција што ќе овозможи ChatGPT да ги обработува, толкува и контекстуализира информациите собрани преку апликациите на Apple Health.

Интеграцијата е забележана во најновата верзија на iOS апликацијата ChatGPT

Корисници и аналитичари забележаа дека најновата верзија на iOS апликацијата на ChatGPT содржи функционалности кои изгледа дека се наменети за поврзување со Apple Health.

И покрај тоа, нема официјална потврда ниту од Apple ниту од OpenAI. Засега останува непознато:

• кога би можело да се очекува пуштањето во употреба,

• како точно ќе изгледа процесот на интеграција,

• и кои здравствени податоци би биле достапни за анализа.

Сепак, бројните извештаи укажуваат дека постои јасна намера за соработка меѓу двете компании.

Интеграцијата отвора прашања за приватност и безбедност

ChatGPT веќе е дел од неколку Apple Intelligence функции, што предизвика реакции кај дел од корисниците загрижени за приватноста на податоците. Интеграцијата со Apple Health – која содржи чувствителни здравствени информации – уште повеќе го зголемува вниманието околу безбедносните стандарди.

Корисниците кои се противат на ваквите спојувања стравуваат дека можноста за споделување здравствени податоци со надворешен модел може да претставува ризик, дури и со силни безбедносни протоколи.

Заклучок

Иако нема официјална потврда, очигледно е дека Apple и OpenAI сериозно ја разгледуваат можноста за поврзување на ChatGPT со Apple Health. Ако интеграцијата навистина се реализира, таа може значително да го промени начинот на кој корисниците ги разбираат и користат своите здравствени податоци — но истовремено отвора важни прашања околу приватноста и безбедноста.

Извор: gadgets360