Следете не

Занимливости

Зошто се слави 1-ви мај како „Ден на трудот“

Објавено пред

на

Меѓународниот празник на трудот се одбележува во знак на сеќавање на 1 мај 1886 година, кога во Чикаго, САД, повеќе десетици илјади работници излегле на улиците, барајќи подобри услови за работа и доследна примена на осумчасовното работно време.

Тој ден во Чикаго околу 40.000 американски работници стапиле во генерален штрајк, под паролата „три осумки“ – по осум часа работа, одмор и слободно време.

Протестот, на кој е одговорено со репресија, поради бруталната реакција на власта и работодавачите, а потоа и со низа жртви, стана еден вид симбол на борбата за права на обесправените.

Протестите започнаа на 1 мај, а до сериозни судири со полицијата дошло на 4 и 5 мај, кои се прошириле и надвор од Чикаго.

Полицијата се обидела да ги разбие собирите, што завршило со жестоки насилства и многу жртви, како меѓу демонстрантите така и меѓу полицијата. Во судирите во Чикаго загинале најмалку шест лица, околу 50 работници се повредени, а многумина се уапсени. Подоцна петмина работнички лидери се осудени на смрт, а тројца на затворска казна.

Во знак на сеќавање на големата манифестација на обесправените и нивната одлучна борба, на Првиот конгрес на Втората интернационала во 1889 година е донесена одлука 1 Мај да се одбележува со масовни собири, протести и пригодни манифестации. На Вториот конгрес во 1891 година, 1 Мај и официјално е прогласен за Меѓународен празник на трудот.

Постепено, во текот на последните години од 19 век и на почетокот на 20 век, 1 Мај е сè помасовно прифатен и одбележуван, многу често и со големи протести. Во повеќето земји од светот овој ден е прогласен за државен празник.

Необичен е фактот дека само во САД, каде што всушност и сè започнало, празникот на трудот веќе не се одбележува на овој датум, туку под името Ден на трудот се празнува првиот понеделник во септември.

Работничките синдикати се следбеници на оваа иницијатива. До денешен ден, како во целиот свет така и кај нас, Први мај се одбележува во спомен на чикашките работници, на оние кои своите животи ги дадоа за зачувување и унапредување на работничките права. Синдикалното движење во Република Северна Македонија има длабоки корени и традиција. Првите синдикални зачетоци датираат од 1908 година, кога е формиран првиот легален Синдикат на чевларските работници.

Сè до 2006 година во нашата земја Денот на трудот се празнуваше два дена (1 и 2 мај), а од 2007 година се празнува само еден ден. Вообичаено кај нас овој ден не се одбележува политички, но е синоним за скара и природа. Традиционално на Први мај голем број граѓани ги посетуваат излетничките места.

Занимливости

Астрономите очекуваат експлозија на ѕвезда која се случува еднаш на 80 години

Објавено пред

на

Деновиве, најголемите научници од сите вселенски агенции гледаат во темната точка што го чека ударот – ерупцијата на ѕвездата T Coronae Borealis. T The Northern Crown е систем со две ѕвезди на 3.000 светлосни години од Земјата со бела мртва ѕвезда која го краде притисокот и топлината од блиската древна ѕвезда – црвен џин.

Овој трансфер на енергија на крајот ќе предизвика термонуклеарна експлозија што се случува на секои 80 години, каде што помладата ѕвезда „нова“ ќе стане видлива со голо око една или две недели пред повторно да се затемни.

Ако се прашувате како една ѕвезда може да експлодира на секои 80 години, науката има одговор. Имено, оваа ерупција или експлозија не е како супернова, односно ѕвездата не „умира“. Таа веќе мртва, џуџеста ѕвезда останува недопрена по ерупцијата, а потоа циклусот продолжува и се повторува.

„Тоа е настан кој се случува еднаш во животот кој ќе создаде многу нови астрономи, давајќи им на младите луѓе космички настан што ќе можат сами да го набљудуваат, да поставуваат прашања и да собираат свои податоци“, рече д-р Ребека Хаунсел, Њу на НАСА. Специјалист за настани во Центарот за вселенски летови Годард.

Во 1946 година, ѕвездата накратко се затемни неколку месеци пред да еруптира. Во 2023 година, невладината организација Американска асоцијација на набљудувачи на променливи ѕвезди (AAVSO) објави дека експлозија може да се случи во секое време.

Астрономите на НАСА процениле дека експлозијата би можела да се случи до септември 2024 година, но нема податоци дека се случила. Среќа да ја снимат оваа историска ерупција ќе имаат вселенскиот телескоп „Ферми Гама“, кој моментално се наоѓа во ниската орбита на Земјата, како и телескопот ИНТЕГРАЛ на Европската вселенска агенција.

Во оваа прилика, астрономите ќе можат да го проучуваат овој тип на ѕвездена експлозија од неколку различни агли.

Оваа експлозија се случува релативно блиску до Земјата, па така научниците ќе можат да ги проучуваат брановите должини и на тој начин да собираат податоци и подобро да ги разберат процесите за време на таквите настани.

„Едвај чекаме да добиеме целосна слика за тоа што се случува“, вели Елизабет Хејс, научник од НАСА.

Извор: 021.rs

Прочитај повеќе...

Занимливости

Дали знаевте за мега-калкулаторот кој е практично компјутер?

Објавено пред

на

TI-84 Plus е десетгодишен дигитрон кој има монопол на образовниот пазар. Овој конкретен уред доби ново ажурирање. ChromaLock го трансформираше овој уред во моќна алатка со пристап до Интернет, интеграција на ChatGPT и други напредни функции.

Модификацијата, Ti-32, воведува способност далеку од првичниот концепт на дигитрон и предизвикува загриженост за неговата потенцијална употреба во „академско мамење“.

Новиот дигитрон има можност за поврзување со други уреди преку Wi-Fi мрежа. Ова им овозможува на корисниците дискретно да пристапат до ChatGPT и да внесуваат сложени математички проблеми, да пребаруваат на Интернет и да комуницираат со други корисници.

ChromaLock го направи овој дигитрон комерцијално достапен, но нагласи дека нема желба да промовира „академско мамење“. Бидејќи самиот уред изгледа исто како обичен дигитален компјутер, никој нема да може да провери што навистина прави ученикот. Овој дигитрон е сон на секој „измамник на испити“.

Извор: tribune.com

Прочитај повеќе...

Занимливости

Во месец септември астероид ќе помине блиску до Земјата, истиот повторно ќе помине по 10 години

Објавено пред

на

ФОТО: Илустрација

Жителите на северната хемисфера ќе можат да го видат астероидот 2024 „ON“ овој месец додека поминува покрај Земјата на астрономски блиско растојание, но безбедно. Астероидот е широк околу 220 метри, а за време на неговото поминување ќе биде оддалечен од Земјата нешто помалку од 100.000 километри, што е приближно 2,6 пати поголемо од растојанието помеѓу нашата планета и Месечината, објави платформата на проектот „Виртуелен телескоп“преку Јорк Пост.

Како што е наведено, овој астероид поминува покрај Земјата на ова растојание на секои 10 години.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп14 минути

Хороскоп за петок (15 ноември)

ОВЕН Доколку се занимавате со приватен бизнис, пред вас е период кој носи мало олеснување. Може да се каже дека...

Спорт1 час

Серафимов со „деби-гол“ и носи предност на Македонија на „Тодор Проески“ од 1:0 против Летонија

Никола Серафимов (25) и носи водство од 1:0 на македонската репрезентација против Летонија на гратски, топката дојде до него на...

Спорт2 часа

По првото полувреме Македонија – Летонија без голови, Алими ја имаше најсериозната шанса за гол во финишот на првото полувреме

По првите 45 минути Македонија 0:0 Летонија со само еден прецизен удар на македонската репрезентација од 8 обиди, најсериозен беше...

Мобилни уреди4 часа

Следната година ќе биде клучна помеѓу ривалите „Samsung“ и „iPhone“, еве што знаеме..

Следната година паметните телефони ќе се натпреваруваат во категоријата „ултра тенки“ уреди. Гласините велат дека и Samsung и Apple планираат...

Кичево5 часа

(ВИДЕО) Ново име на музичката сцена, кичевчанецот Христијан Трајаноски ја преработи „Само за тебе“ од доајенот на македонската народна песна Круме Спасовски

Христијан Трајаноски од Кичево е ново име на музичката народна сцена во Македонија. Запаметете го неговото име и следете ги...

Македонија8 часа

МВР добива нова современа машина за печатење лични документи

Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски денес беше во одделението за персонализација во МВР каде беше промовирана новата машина за...

Спорт9 часа

Младата репрезентација на Македонија до 18 години на тренинг камп во Кичево, каде ќе одиграат и контролен меч против тимот на Арсими

Младата репрезентација на Македонија до 18 години (фудбалери родени 2007 година) ќе одработи тренинг камп во Кичево. Тренинг кампот во...

Македонија12 часа

Од утре започнува законската одредба за поседување зимска опрема

Од петок – 15 ноември до 15 март задолжително треба да поседувате пропишана зимска опрема, согласно одредбите утврдени во Правилникот...

Временска прогноза17 часа

Започнаа врнежи од дожд, на повисоките места истото ќе премине во снег, ова се денешните детали

Под влијание на влажна и студена воздушна маса од север, која е во склоп со висинскиот циклонски систем кој се...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за четврток (14 ноември)

ОВЕН Решението на ситуацијата која ве мачи може да биде многу добро за вас. Успешно ќе ги решите сите деловни...

НАЈЧИТАНИ