Следете не

На денешен ден

1 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

1198.- Византискиот император Алексиј III Ангел ги овластил српскиот велики префект Стефан Немања и неговиот син, монах Сава, да изградат нов манастир на Света Гора, српскиот манастир Хиландар, на урнатините на Хиландарион.

1479 – Основан е Универзитетот во Копенхаген.

1562.- Римскиот император Фердинанд I и турскиот султан Сулејман II Величествениот потпишале мировен договор со кој Фердинанд се откажал од Ердељ (денешен Банат) во корист на турскиот вазал Јован Запоље.

1780.- Роден е Марија прускиот генерал Карл Марија фон Клаузевиц, еден од најпознатите воени теоретичари („За војната“). Во Наполеонските војни (1812-1414) бил во служба на руската армија.

1803.- Роден е рускиот композитор Михаил Иванович Глинка. Неговите две главни дела, операта „Животот за императорот“ и „Руслан и Људмила“, го определија развојот на операта во Русија.

1839.- Српскиот принц Милош Обреновиќ абдицирал во корист на својот син Милан и ја напуштил Србија. По смртта на Милан, неколку недели по преземањето на власта, принцот станал помлад син на Михаило (до 1842 година). Милош се вратил во Србија во 1859 година за да ја преземе власта по соборувањето на принцот Александар Караѓорѓевиќ и владеел до неговата смрт во 1860 година.

1869.- Шпанија донесе нов устав со кој се прогласи слободата на религијата и печатот, воведувајќи судење поротата и граѓански брак.

1880.- Првата јавна телефонска говорница во светот е поставена во САД, во зградата на банката Јеил во Њу Хевн.

1907.- Роден е англискиот пронаоѓач Френк Витл, кој во 1930 година патентирал турбомлазен мотор.

1926.- Родена е американската филмска актерка Норма Џин Мортенсон, позната како Мерлин Монро, една од најголемите ѕвезди и секс симболи на американскиот филм од 1950-тите, „Асфалтна џунгла“, „Река без враќање“, „Седум години верност“. „Некои го сакаат жешкото“). Таа беше пронајдена мртва во 1962 година.

1941.- Германските трупи ги поразија британските трупи и го освоија Крит во Втората светска војна, обезбедувајќи важна база за операции на Блискиот Исток и Северна Африка. Британците се повлекоа со големи загуби, а за време на евакуацијата загинаа околу 3.000 Австралијци.

1944.- Југословенскиот крал Петар II Караѓорѓевиќ го потпиша указот за именување на поранешниот Хрват Бан Иван Субашиќ за југословенски премиер во егзил.

1946.- Погубен е романскиот генерал Јон Антонеску. Во 1940 година, тој ја принуди абдицијата на кралот Керол II, се прогласи себеси за водач (кондуктор) и воспостави диктатура потчинувајќи ја Романија на нацистичка Германија во Втората светска војна. По војната бил осуден на смрт и стрелан.

1948.- Умре српскиот политичар и писател Јаса Продановиќ, еден од основачите и водач на Републиканската партија, член на Српската академија на науките и уметностите. Во Кралството Србија бил министер за образование и министер за економија, а по Втората светска војна потпретседател на Собранието на ФНРЈ.

1958.- Генералот Шарл де Гол стана француски премиер во услови на криза околу иднината на француските колонии во Северна Африка. Во декември истата година, Де Гол беше избран за прв пат за претседател. Вториот претседателски мандат го добил на изборите во 1965 година.

1969.- Кандидатот на Де Гол, Жорж Помпиду, е избран за претседател на Франција, откако Шарл Гол поднесе оставка.

1973.- Британски Хондурас го смени своето име во Белизе.

1973.- Грчкиот диктаторски премиер Георгиос Пападопулос ја укина монархијата и прогласи република.

1980.- Американската кабелска телевизиска мрежа CNN започна со работа.

1987.- Либански бомбаш го уби либанскиот премиер Рашид Рашид во експлозија.

1990.- Претседателите на СССР и на САД, Михаил Горбачов и Џорџ Буш, потпишаа договор за прекин на производството и уништување на хемиското оружје до крајот на 1992 година.

1993.- Сменет е претседателот на СР Југославија Добрица Ќосиќ, прв претседател на СРЈ избран во јуни 1992 година. Неговата смена предизвика револт кај неколку илјади белграѓани собрани пред зградата на Собранието. Лидерот на Српското движење за обнова, Вук Драшковиќ и неговата сопруга Даница се уапсени под обвинение за предизвикување немири во кои еден полицаец загина, а неколкумина се повредени. Тие беа ослободени на 9 јули со аболицијата на српскиот претседател Слободан Милошевиќ. На 25 јуни, нов претседател на СРЈ стана висок функционер на Социјалистичката партија на Србија, Зоран Лилиќ.

1994.- Јужна Африка се враќа во Комонвелтот по 33 години.

1994 – Армандо Калдерон Сол (Калдерон) стана првиот претседател на Ел Салвадор по една деценија граѓанска војна.

1997.- Обединетата левица победи на француските парламентарни избори, со Лионел Жоспен, лидерот на Социјалистичката партија, како премиер.

2000.- Хашкиот трибунал за злосторства извршени во Руанда во 1994 година осуди белгиски новинар на 12 години затвор за поттикнување злосторства во неговите радио преноси.

2001.- Непалскиот престолонаследник Дипендра ги уби своите родители, кралот Бирендра и кралицата Ајсвараи, и уште шест членови на семејството во палатата во Катманду, а потоа изврши самоубиство. држава

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (10 септември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

Војни и мировни договори

  • 1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.

  • 1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.

  • 1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.

  • 1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.

  • 1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.

  • 1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.

  • 1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).


Политика и атентати

  • 1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.

  • 1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.

  • 1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.

  • 1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.

  • 1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.

  • 1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.

  • 2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.

  • 2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.

  • 2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.

  • 2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.

  • 2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.

  • 2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.

  • 2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.

  • 2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.


Култура и личности

  • 1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.

  • 1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.

  • 1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.

  • 1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.

  • 1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.

  • 1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.

  • 2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.


Несреќи и катастрофи

  • 1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.

  • 2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево7 часа

Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст

Со голема радост и духовен трепет од с.Другово известуваат дека на големиот празник Рождество на Пресвета Богородица, ќе се изврши...

Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash Фото: Sten Ritterfeld @ unsplash
Магазин8 часа

Како батеријата на телефонот да трае цел ден? Еве три клучни совети

Денес паметните телефони се незаменливи – ги користиме за навигација, фотографирање, комуникација и пристап до информации во секое време. Но,...

Скопје9 часа

Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет

На 17.09.2025 во 17:30 часот во Скопје, на подрачјето на Центар, полициски службеници од СВР Скопје лишија од слобода двајца...

Спорт10 часа

Просинечки најверојатно ќе биде сменет од селектор на Црна Гора, своето деби го започна со победи над Македонија и Белорусија

Роберт Просинечки повеќе нема да ја извршува функцијата селектор на фудбалската репрезентација на Црна Гора. На седницата на Извршниот одбор...

Временска прогноза11 часа

Следната седмица вистинска промена на времето

Невообичани ладни утра за овој период од годината со потпросечни температури на воздухот се пред нас, а преку денот ќе...

Хороскоп21 час

Хороскоп за четврток (18 септември)

ОВЕН Вашата страст и ентузијазам денес ќе ја истакнат вашата креативност. Ова е одличен период за да започнете некое уметничко...

Технологија1 ден

(ВИДЕО) „DJI“ официјално го претстави својот нов дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 PRO

Предмалку реномираната „DJI“ го претстави новиот дрон од серијата „мини“ – DJI Mini 5 Pro кој практично претставува ново ниво...

Фото: Michael Fousert @ unsplash Фото: Michael Fousert @ unsplash
Автомобили1 ден

Колку се задоволни возачите од реалниот домет на електричните автомобили?

Колку навистина може да издржи едно електрично возило со едно полнење во споредба со бројките што производителите ги ветуваат? Тоа...

Фото: William Hook @ unsplash Фото: William Hook @ unsplash
Магазин1 ден

Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате

iOS 26 носи свежи можности и визуелни подобрувања за iPhone, но голем дел од нив не се активираат автоматски –...

ФОТО: Unsplash.com @ Amanz ФОТО: Unsplash.com @ Amanz
Магазин1 ден

Samsung го претстави One UI 8 – еве кога Galaxy уредите ќе го добијат ажурирањето

Samsung Electronics официјално го претстави One UI 8, новата верзија на својот кориснички интерфејс која носи напредни мултимодални можности со...

НАЈЧИТАНИ