На денешен ден
1-ви мај (На денешен ден)

1218.- Роден е германскиот император Рудолф I Хабсбуршки, основач на династијата Хабсбург, еден од најстарите и најмоќните во Европа. Тој владеел од 1273 година до неговата смрт во 1291 година.
1707.- Стапи на сила Законот за унија, кој ги обедини кралствата Шкотска и Англија.
1778.- Во Сомбор е отворена „Препардија“ – првото српско учителско училиште.
1858.- Црногорците ги поразиле многу посилните османлиски трупи на Грахово. По таа победа, со поддршка на Франција, меѓународната комисија во 1860 година ја определила границата меѓу Отоманската империја и Црна Гора, на која биле припоени Грахово, Рудине, Никшиќка Жупа и Горњи Васојевиќи.
1866.- Во Србија се издадени првите поштенски марки. Истиот ден во 1874 година, во Црна Гора биле издадени првите поштенски марки.
1873.- Во Читамбо, денешна Замбија, пронајден е мртов Дејвид Ливингстон, шкотски лекар, мисионер и африкански истражувач кој ги открил Викторините водопади.
1876 - Британскиот парламент го усвои Законот за кралски титули, прогласувајќи ја кралицата Викторија за царица на Индија.
1886 – 40.000 работници штрајкуваа во Чикаго, барајќи подобри работни услови, изразени во слоганот „Три осмици“ – осум часа работа, одмор и културно издигнување. Во судир со полицијата загинаа шест работници, а околу 50 се ранети. Од 1889 година овој ден се слави како Меѓународен ден на трудот. За прв пат се прослави во Србија во 1894 година.
1904.- Умре чешкиот композитор Антонин Дворжак. Од неговиот богат опус се издвојуваат девет симфонии, од кои најпозната е „Симфонијата од новиот свет“.
1925.- Кипар официјално стана британска колонија. Во 1878 година, Велика Британија го презела Кипар од Отоманската империја, а во 1914 година го анектирала островот.
1931.- Официјално е отворена 102-ката Емпајер Стејт Билдинг, тогаш највисоката зграда во светот.
1945.- Германскиот нацистички водач Јозеф Гебелс, министер за образование и пропаганда по доаѓањето на нацистите на власт во 1933 година, се самоуби во бункер во Берлин поради страв од одговорност за нацистичките злосторства во Втората светска војна. Гебелс се убил себеси и целото семејство во последните часови пред падот на Берлин.
1960.- Во Советскиот Сојуз беше соборен американски шпионски авион U-2. Пилотот Френсис Пауерс, кој избега со катапултирање од авион, беше фатен и во февруари 1962 година беше разменет за советски шпион.
1978.- Јапонскиот истражувач Наоми Уемура стана првиот човек кој сам стигнал до Северниот Пол, поминувајќи 950 километри кучешки санки.
1982 – 50.000 поддржувачи на Солидарноста демонстрираа против воената власт во Полска. Воената состојба во таа земја е воведена на 13 декември 1981 година, кога генералот Војчех Јарузелски ги укина цивилните власти и воведе воена управа.
1993.- Претседателот на Шри Ланка Ранасинге е убиен во обид за атентат во Коломбо на Први мај.
1994.- Бразилскиот автомобилски ас Ертон Сена (Аиртон Сена), еден од најдобрите Формула 1 возачи во својата историја, загина на трката за Големата награда на Сан Марино.
1995.- Артилерискиот напад на Пакрац започна офанзива на хрватските сили на западна Славонија наречена „Блесок“. Неколку дена подоцна, Хрватска ја окупира целата област, а десетици илјади Срби побегнаа во БиХ и Србија.
1997.- Лабуристичката партија на Тони Блер победи на парламентарните избори во ОК по 18 години владеење на конзервативците.
1999.- Воздушен напад на НАТО врз СР Југославија погоди автобус на мостот во Лужани, Косово. Убиени се 60 луѓе.
2001.- Американскиот претседател Џорџ В. Буш повика на измена на договорот за антибалистички ракети на САД со Советскиот Сојуз од 1972 година, отворајќи го патот за нов американски одбранбен план.
2003.- Во земјотрес во Турција загинаа 176 луѓе, меѓу кои 25 ученици во интернат кој се урна.
2004.- Во Брисел се подигнати знамињата на десет нови членки на Европската унија (ЕУ), со што бројот на земји кои ја сочинуваат оваа економска и политичка интеграција се искачи на 450 милиони. Унгарија, Полска, Чешка, Словачка, Словенија, Кипар, Малта, Естонија, Летонија и Литванија официјално станаа полноправни членки на ЕУ. Тоа беше најголемото проширување на ЕУ од нејзиното основање во 1957 година.
2009 година – Првомајските маршеви во Германија, Турција и Грција се претворија во судири со полицијата, додека илјадници луѓе на улиците на Франција и Шпанија протестираа против социјалната политика во услови на глобална економска криза.
2011.- Поглаварот на Римокатоличката црква, Бенедикт Шеснаесетти, го прогласи неговиот претходник Јован Павле Втори за благословен пред повеќе од милион луѓе на плоштадот Свети Петар.
2011.- Во бомбардирањето на НАТО на куќата на либискиот лидер Моамер Гадафи, кој не беше повреден, загина неговиот најмлад син Саиф ал-Араб и неговите три деца.
2017 – Палестинското исламско движење Хамас ја менува својата програма, прифаќајќи државата Палестина да биде ограничена на границите од 1967 година и инсистирајќи на политичкиот, нерелигиозен карактер на својот конфликт со Израел.
2020 – Меѓународниот ден на трудот во светот се одбележува без собири и други манифестации вообичаени за 1 мај. Забраната за движење поради пандемијата на корона вирусот ги намали собирите на излегување на балкони со постери или виртуелни собири на социјалните мрежи.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Кичево2 дена
(ВИДЕО) Спречен голем пожар во кичевската населба Иванидол
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за вторник (2 септември)
-
Хороскоп18 часа
Хороскоп за среда (3 септември)
-
Спорт1 ден
КК „Баскет Кичево“ ги отвора вратите за сите млади кои ја сакаат кошарката, стани дел од вистинска спортска приказна со искусни тренери
-
Македонија1 ден
(ВИДЕО) Во Маврово заѕвони првото училишно ѕвонче на едно единствено прваче, маестро Џамбазов специјално го пречека и му посака среќа и успех
-
Временска прогноза1 ден
Временска прогноза за утре и задутре, ќе имаме облачно време, проследено со пороен дожд, со засилен ветер
-
Македонија1 ден
СВР Охрид: В четврток во с.Шипокно охридско, ќе се одржи регионална обука за полициските тимови кои работат со службени кучиња
-
На денешен ден1 ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември