На денешен ден
10 јуни – На денешен ден

1190.- Римско-германскиот император Фридрих I Барбароса се удави во реката Салеф во Мала Азија при неговото враќање од Третата крстоносна војна.
1610 – Првите холандски доселеници слетаа на островот Менхетен, сегашен центар на Њујорк. Во 1626 година, Холанѓаните го купиле островот од Индијанците за неколку бали ткаенина и евтин накит и ја изградиле населбата Нов Амстердам во неговиот јужен дел. 1719.- Римско-германскиот император Чарлс VI ги протера Шпанците од Сицилија.
1793.- Во Париз е отворена првата јавна зоолошка градина, Jardin de Plant.
1819.- Роден е францускиот сликар Густав Курбе. Како основоположник на реалистичката школа во времето на ригидниот академизам, тој се смета за најреволуционерниот сликар на 19 век („Ателје“, „Камени крадци“, „Бран“, „Погреб во Орнан“).
1832.- Роден е германскиот инженер Николаус Август Ото, пронаоѓач на четиритактен мотор со внатрешно согорување (1876).
1836.- Умре француската физичарка и математичарка Мари Ампер, основач на електродинамиката.
1898.- Американските трупи ја нападнаа Куба за време на шпанско-американската војна.
1909 – С.О.С. кога бродот „Славонија“ на компанијата Кјунард доживеа бродолом на Азорските Острови.
1915.- Роден е американскиот писател Саул Белоу, добитник на Нобеловата награда за литература во 1976 година („Хендерсон, кралот на дождот“, „Човекот на клацкалка“, „Жртвување“, „Не пропуштај ден“, Авантурите на мечот на Оги“).
1922.- Родена е американската филмска актерка и пејачка Џуди Гарланд, која како девојче се прослави со улогата во „Волшебникот од Оз“.
1923.- Роден е британскиот медиумски магнат со чешко потекло Јан Лудвик Хох, познат како Јан Роберт Максвел. Тој се удави во 1991 година во близина на Канарските острови, откако падна во морето од својата јахта.
1923.- Умре францускиот писател Пјер.
1924.- Нацистите го киднапирале, а потоа го убиле Џакомо Матеоти, водач на италијанските социјалисти.
1934.- Умре англискиот композитор Фредерик Делиус, познат по симфониите „Париз – песна на големиот град“ и „Бриг фер“ и композициите „Маса на животот“ и „Реквием“ инспирирани од делото на Фридрих Ниче.
1934.- „Родена“ е Паја Дак (Доналд Дак), еден од најпопуларните ликови во стриповите на американскиот карикатурист, филмски аниматор и продуцент Волт Дизни.
1940.- Италија, како сојузник на Германија во Втората светска војна, им објави војна на Франција и Британија.
1942.- Во Втората светска војна, Германците целосно го уништија чешкото село Лидице како одмазда за атентатот на нацистичките заштитници на Бохемија и Моравија и еден од најважните соработници на Хитлер, Рајнхард Хајдрих. Атентатот на 27 мај го извршија Јозеф Габчик и Јозеф Кубиш, чешки падобрански командоси испратени од Велика Британија.
1946.- Умре американскиот боксер Џек Џонсон, првиот црнец кој освоил светска титула во тешка категорија.
1967.- Умрел американскиот филмски актер Спенсер Трејси, првиот актер кој добил Оскар две последователни години за филмовите „Храбар капетан“ во 1937 година и „Град на момчињата“ во 1938 година.
1967.- Заврши шестдневната израелско-арапска војна во која Израел окупираше делови од Сирија, Јордан и Египет, вклучително и Источен Ерусалим, Западниот Брег, Газа и Синајскиот Полуостров; СССР ги прекина дипломатските односи со Израел.
1970.- Во судирот на владата со палестинските герилци загинаа стотици луѓе во Јордан.
1971.- САД го укина 20-годишното ембарго за трговија со Кина.
1990.- Перуанскиот политичар со јапонско потекло, Алберто Фуџимори, победи на претседателските избори во Перу од писателот Марио Љоса.
1990.- На првите повеќепартиски парламентарни избори во Чехословачка во 1946 година победи Граѓанскиот форум, основан од писателот Вацлав Хавел.
1990.- Бугарската социјалистичка партија (поранешни комунисти) победи на првите повеќепартиски парламентарни избори во Бугарија.
1996.- Претставниците на чеченските сепаратисти и Русија потпишаа договор со кој беа поставени темелите за ставање крај на 18-месечната војна во Чеченија.
1997.- По наредба на водачот на Црвените Кмери, Пол Пот, убиен е еден од неговите најблиски соработници, Сон Сен и 11 членови од неговото семејство.
1998.- На протест во Приштина, со барање за пристигнување на силите на НАТО на Косово, косовските Албанци ги прекинаа секојдневните получасовни протестни маршеви организирани под мотото „Косово – најголемиот затвор во светот“, организирани два месеци. Протести со истото барање се одржаа и во Тирана и во Скопје.
1999.- НАТО го прекина бомбардирањето на СР Југославија откако првите единици на ЈНА се повлекоа од Косово врз основа на воено-технички договор потпишан ден претходно во Куманово. Претседателот на СРЈ, Слободан Милошевиќ, изјави дека за време на агресијата на НАТО врз СР Југославија биле убиени 462 припадници на ВЈ и 114 полицајци.
2002.- Умре Џон Готи, американски мафијаш. Тој беше уапсен во 1990 година, по децении брутални злосторства и луксузен живот.
2003.- Во Торонто, Канада, законски е склучен првиот брак на двајца хомосексуалци во земјата.
2004.- Умре блуз и џез-пејачот и текстописец Реј Чарлс. Тој има освоено 12 музички награди Греми, вклучувајќи ја и најдобрата песна – три пати по ред, за „Hit the Road Jack“, „I Can’t Stop Loving You“ и „Busted“.
2007.- Џорџ Буш пристигнува во еднодневна посета на Албанија како прв американски претседател што ја посетил земјата.
2010.- Хашкиот трибунал ги прогласи офицерите на војската на Република Српска Вујадин Поповиќ и Љубиша Беара за виновни за геноцид врз муслиманите во Сребреница во летото 1995 година и ги осуди на доживотен затвор. Судскиот совет прогласи уште пет други припадници на Армијата за одговорни за истото злосторство и потврди дека бил извршен геноцид во Сребреница.
2011.- Европскиот комесар за проширување Штефан Филе објави дека Хрватска по шест години преговори ги исполнила условите да стане 28-ма членка на Европската унија и дека останува земјите-членки да го ратификуваат договорот за нејзино пристапување.
2013 – Роберто Кавали, светски познат дизајнер, претстави модна ревија пред ѕидовите на Стариот град во Будва.
2014.- За нов претседател на Израел е избран Реувен Ривлин, долгогодишен политичар од партијата Ликуд, познат како противник на формирањето на палестинска држава.
2015.- Недалеку од Ерусалим се откриени остатоци од византиска црква стара 1.500 години. Црквата потекнува од периодот кога Византиската империја владеела со денешните територии на Израел и Палестина, помеѓу 324 и 638 г.
2020 – По 34 години, шведското обвинителство го затвора случајот за атентатот на премиерот Олоф Палме, наведувајќи дека главниот осомничен починал во 2000 година. Палме беше убиен на 28 февруари 1986 година во центарот на Стокхолм кога тој и неговата сопруга Лизбет го напуштија киното. За убиството на Палме беа осомничени повеќе од 100 луѓе, а случајот беше проследен со бројни теории на заговор.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за вторник (16 септември)
-
Хороскоп10 часа
Хороскоп за среда (17 септември)
-
Македонија2 дена
Од ноќеска цените на горивата се намалуваат
-
Скопје23 часа
(ВИДЕО) Снимка од подметнувањето на пожарот во Пинтија, каде ние човечноста?!
-
Здравје и убавина2 дена
Единствен рецепт за појак имунитет
-
Македонија20 часа
Министерството за одбрана, петта година по ред ги задржа максималните 100 % активна транспарентност и е практично најтранспарентна институција во државата
-
Временска прогноза2 дена
Од денес ќе дува засилен ветер од северен правец, додека времето ќе биде стабилно
-
Временска прогноза1 ден
По ладни утра проследени со ладен воздух од северен правец