На денешен ден
11 мај – На денешен ден

330.- Римскиот император Константин I Велики го прогласил грчкиот град Византија за нов главен град на Римската империја. Градот именуван по него Константинопол (Константинопол) бил освоен од Турците во 1453 година и, како Истанбул, бил главен град на Отоманската империја до 1923 година.
483.- Роден е византискиот император Јустинијан I Велики, кој за време на неговото владеење (од 527 година) се обидел да го врати единството на Римската империја со седиште во Константинопол. Нему му се припишува кодификацијата на римското право.
1686.- Умре германскиот физичар и пронаоѓач Ото фон Герике. Тој беше првиот што демонстрираше вакуум, ја измисли воздушната пумпа, воздушниот баланс и барометарот.
1745.- Француските трупи ги поразиле Британците во битката кај Фонтеној и ја преземале Холандија од Австрија.
1778.- Умрел англискиот државник Вилијам Пит Постариот, еден од иницијаторите на Седумгодишната војна (1756-63), по што Британија станала колонијална сила.
1824 – Британските сили го зазедоа Рангун, Бурма.
1867.- Независноста и неутралноста на Војводството Луксембург беа загарантирани со Лондонскиот договор.
1896.- Роден е југословенскиот композитор Јосип Славенски, професор на Музичката академија во Белград. Во обид да обликува национален израз, тој комбинира елементи од музичкиот фолклор на одредени балкански народи со современата европска музичка техника („Симфонија на Ориентот“, „Хаос“, „Хелиофонија“, „Симфониска епопеја“).
1888.- Роден е американскиот композитор Ирвинг Берлин. Се прослави како автор на забавна музика, а неговата песна „White Christmas“ сè уште е една од најпродаваните на американскиот пазар на плочи.
1904.- Роден е шпанскиот надреалистички сликар Салвадор Дали, еден од најголемите сликари на 20 век. Работел и како костимограф и сценограф во филмовите „Андалузиско куче“ и „Златното доба“ на шпанскиот режисер Луј Бунуел.
1931.- Колапсот на најголемата австриска банка Кредит-Аншталт го означи почетокот на финансискиот колапс на централна Европа.
1949 – Сиам го промени своето име во Тајланд; Израел беше примен во ОН.
1968.- Во обид да стави крај на насилните судири меѓу студентите и полицијата, францускиот премиер Жорж Помпиду направи отстапки за студентските барања.
1973.- Воспоставени се дипломатски односи меѓу Сојузна Република Германија и Германската Демократска Република, со што заврши периодот на непризнавање на Германската Демократска Република како суверена држава.
1981.- Умре популарниот реге пејач Боб Марли (Марли).
1987 – Индискиот премиер Раџив Ганди го стави Пенџаб под федерална контрола поради бунтот на Сиките.
1988.- Во Москва умре британскиот новинар и двоен агент Харолд Адријан Расел, „Ким“ Филби (Адриан Рашел, Филби), еден од најуспешните шпиони во советската разузнавачка служба.
1992.- Поради вмешаноста на југословенската армија во конфликтите во Босна, министрите за надворешни работи на Европската унија одлучија да ги повлечат амбасадорите од Белград и побараа суспендирање на членството на СР Југославија во ОБСЕ.
1992.- За време на театарските средби „Јоаким Вујиќ“ во Крушевац умре српскиот актер Јован Милиќевиќ.
1996.- Авион DC-9 се урна во Еверглејдс во Флорида веднаш по полетувањето од аеродромот во Мајами. Сите 110 патници и членови на екипажот загинаа.
1997.- Суперкомпјутерот „Дип Блу“ на компанијата ИМБ го победи светскиот шампион во шах, рускиот велемајстор Гари Каспаров во меч од шест партии.
2000 – Индија го пречека својот милијардити жител – родено девојче во државната болница Сафдарјанг во Њу Делхи.
2002.- Умрел Џо Бонано, познат како „Џо Банана“, еден од основачите на американската мафија, кој никогаш не бил осуден за десетици години додека бил на чело на „петте семејства“ вклучени во организираниот криминал.
2003.- Потпретседателот на Демократската партија на социјалистите (ДПС) Филип Вујановиќ е избран за претседател на Црна Гора. Вториот претседателски мандат го доби на изборите на 6 април 2008 година, а третиот во 2013 година.
2004.- Умре Фил Герш, еден од најпознатите холивудски агенти, кој со децении ги претставуваше водечките холивудски ѕвезди, меѓу кои Хемфри Богарт, Дејвид Нивен и Џејмс Мејсон.
2006.- Почина поранешниот светски шампион во тешка категорија, Флојд Патерсон, кој го нокаутира Арчи Мур во 1956 година на 21-годишна возраст и со тоа стана најмладиот боксер што некогаш ја освоил таа титула.
2008.- На вонредните парламентарни избори во Србија најмногу гласови доби Коалицијата за европска Србија – Борис Тадиќ, предводена од Демократската партија.
2010.- Дејвид Камерон, лидер на Конзервативната партија, стана нов британски премиер откако кралицата Елизабета Втора ја прифати оставката на Лабуристичката партија Гордон Браун, тогашен премиер.
2013 – Најмалку 17 лица загинаа, а десетици беа повредени за време на изборниот ден во Пакистан. Изборите во Пакистан се одржаа и покрај предупредувањата на талибанците, кои ги сметаат изборите за неисламски, дека ќе користат бомбашки напади и вооружени напади низ целата земја за да ги предупредат гласачите да не гласаат за да се избегне крвопролевање.
2016 – Корупцијата годишно голта повеќе од два отсто од светското богатство, односно годишно се трошат меѓу 1.500 и 2.000 милијарди долари за мито, според Меѓународниот монетарен фонд (ММФ).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за четврток (4 септември)
-
Хороскоп13 часа
Хороскоп за петок (5 септември)
-
Свет1 ден
(ВИДЕО) „Ден на жалост“ во Португалија по страшната трагедија каде од шините излета жичара и одзеде најмалце 15 животи, неофицијално има и странци
-
Македонија2 дена
МВР: Целосна забрана во шуми до крај на месец септември
-
Македонија1 ден
МВР: Кривична пријава против петмина вработени во Агенцијата за храна и ветеринарство за „злоупотреба на службена положба и овластување“
-
Временска прогноза1 ден
Најавената промена на времето се оствари, во текот на ноќта наврнаа 23 л/м2 дожд
-
Македонија2 дена
„Wizz Air“ со шести авион во својата база во Скопје и 13 нови рути
-
Кичево56 минути
Поради одржување на атлетска трка во Кичево, во недела следните улици и делови на градот ќе бидат затворени за сообраќај