Следете не

На денешен ден

13 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

323. п.н.е. – Во Вавилон умре Александар III Македонски (Александар Велики), еден од најголемите војсководци во светската историја. Неговите легендарни победи се инспирација на уметниците и поетите со векови. 823.- Роден е францускиот крал Чарлс II Шарл ле Шов.

1381.- Под водство на Ват Тајлер, започна селското востание против феудалците во англиските провинции Кент, Норфолк, Сафок и Кембриџшир.

1811.- Роден е литературниот критичар и филозоф Висарион Григорјевиќ Бјелински, основоположник на реалистичната естетика во руската книжевна критика. Ја формулирал теоретската основа на новиот правец во руската литература наречен „природно училиште“, а како модел го истакнал делото на Гогољ („Писмо до Гогољ“, „Книжевни фантазии“).

1839.- Српскиот принц Милош Обреновиќ абдицирал во корист на својот син Милан и ја напуштил Србија. Принцот Милан почина неколку недели откако беше избран за владетел, а пратениците го поканија неговиот помлад брат Михаило да го преземе тронот.

1865.- Роден е ирскиот поет и драматург Вилијам Батлер Јејтс, заедно со Шо и Џојс, еден од најголемите писатели во Ирска. Добитник е на Нобеловата награда за литература во 1923 година („Талкањата на Оисин“, „Ветер во трската“, „Грофицата Кетлин“, „Посакуваната земја“).

1876.- Српското научно друштво ја избра сликарката Катарина Ивановиќ за прва сопруга на академикот.

1886.- Кралот Лудвиг II од Баварија се удави под мистериозни околности, три дена откако беше прогласен за луд и соборен од власт. Под негово покровителство Ричард Вагнер (Ричард Вагнер) беше 1864-85 година. во Минхен работи на реформа на музиката и драмата, а ги изведува и неговите познати музички драми „Тристан и Изолда“ и „Нирнбершки мајстори пејачи“.

1897.- Роден е финскиот тркач на долги патеки Паво Нурми (Пааво), кој на Олимписките игри во 1920, 1924 и 1928 година освои девет златни медали, а собори 29 светски рекорди.

1899.- Роден е мексиканскиот композитор и диригент Карлос Чавез, основач на Мексиканскиот симфониски оркестар. Во своите композиции, тој ги воведе карактеристиките на мексиканскиот музички фолклор и инструментите на мексиканските Индијанци („Индија“, „Четири сонца“).

1900 – Во Кина т.н Боксерско востание – бунт на селаните и градските сиромашни против странскиот капитал и домашните феудалци. Востанието беше задушено во септември 1901 година од страна на европските сили, Јапонија и САД.

1917.- Германците со 14 готски бомбардери го бомбардираа Лондон за прв пат во Првата светска војна. Загинаа 162 лица. Пред тоа, нападите врз британската престолнина беа извршени од воздушен брод.

1943.- Во битката кај Сутјеска во Втората светска војна загина Сава Ковачевиќ, командант на Третата дивизија и член на Врховниот штаб на ЈНА. Постхумно е прогласен за народен херој.

1944.- Првите германски ракети Ф-1 беа истрелани кон јужна Англија во Втората светска војна. До крајот на војната во 1945 година, повеќе од 1.000 ракетни бомби паднаа на територијата на Велика Британија, од кои 660 го погодија Лондон.

1953.- Во Колумбија државен удар го донесе Густаво Рохас Пинила, кој владееше диктаторски до 1957 година, кога беше обновен демократскиот режим во Колумбија.

1956.- Последните британски војници ја напуштија базата во близина на Суецкиот канал, со кој Велика Британија владееше 74 години. Египет го презеде управувањето со Каналот.

1965.- Умре еврејскиот филозоф и теолог Мартин Бубер, роден во Австрија. Пред нацистите, тој избега во Палестина во 1938 година и стана еден од првите професори на Хебрејскиот универзитет во Ерусалим. Тој се залагаше за заедничка еврејско-арапска држава („Приказни за рабинот Нахман“, „Јас и ти“, „Хасидски приказни“, „Гог и Магог“, „Слики на доброто и злото“).

1982.- Умре кралот на Саудиска Арабија Калид ибн Абдул Азиз (Калид). Него го наследи неговиот брат принцот Фахд.

1983.- Американското вселенско летало Pioneer 10 орбитира околу Нептун. Тоа беше првото вселенско летало кое слета надвор од Сончевиот систем.

1986.- Умре американскиот кларинетист Бени Гудман, најпопуларниот џез-музичар од 1930-тите. Тој беше еден од првите бели музичари што се спротивстави на расната сегрегација и вклучи црни музичари во неговиот џез оркестар, основан во 1934 година.

1990.- Поради неуспешниот почеток на преговорите меѓу власта и опозицијата во Србија (8 јуни), на Плоштадот на Републиката во Белград се одржа првиот протестен митинг на опозицијата против владата на Слободан Милошевиќ.

1990.- Во Букурешт загинаа четири лица, а 200 се повредени кога полицијата се обиде да ги задуши студентските протести.

1992.- Здружението на композиторите организираше „митинг на колена“ пред зградата на Српското претседателство во Белград во знак на протест против воената политика на српскиот претседател Слободан Милошевиќ.

1994.- Северна Кореја објави дека се повлекува од Агенцијата на ОН за атомска енергија и повеќе нема да дозволува пристигнување на странски инспектори.

2000.- Во Пјонгјанг започна историскиот самит на двете Кореи, на кој претседателите на Јужна Демократска Република Кореја и Демократска Народна Република Кореја, Ким Дае-Јунг и Ким Џонг-Ил разговараа за помирување меѓу двете земји. Лидерите на двете Кореи се сретнаа за прв пат по распадот на обединетата земја во 1948 година.

2002.- На првите слободни избори во историјата на Авганистан, Хамид Карзаи е избран за претседател на таа земја.

2003.- Во Брисел е усвоен првиот нацрт на уставот на ЕУ, 46 години по потпишувањето на Римскиот договор, односно формирањето на Унијата.

2004.- На изборите за Европскиот парламент, партијата на германскиот канцелар Герхард Шредер го претрпе најголемиот пораз од Втората светска војна, а француската социјалистичка опозиција со големо мнозинство ја порази Конзервативната партија на претседателот Жак Ширак.

2005.- Умре поранешниот комунистички водач Алваро Куњал, кој ги водеше комунистите 31 година. Тој беше симбол на отпорот на поранешниот фашистички режим на Антонио Оливеира Салазар.

2006.- Умре поранешниот ирски премиер Чарлс Хахи, кој доминираше на ирската политичка сцена од 1970-тите до почетокот на 1990-тите.

2008 – Ирските гласачи го отфрлија договорот за реформирање на институциите на ЕУ – Лисабонскиот договор. Ирското „не“ ја фрли ЕУ во нова криза на доверба, бидејќи усвојувањето на оригиналниот, „европски устав“ во 2005 година беше отфрлен и од француските и од данските гласачи, а тој документ беше омекнат и претворен во Лисабонски договор.

2009.- Во Техеран избувнаа протести по објавувањето на победата на Махмуд Ахмадинеџад на претседателските избори во Иран, кои беа оспорени од противкандидатот Мир Хосеин Мусави.

2010 – Победа на; На парламентарните избори во Белгија победи Новата фламанска алијанса (НВА), која се залага за независност на Фландрија. Изборите во Белгија следеа по жестоките спорови за поголема независност на Фландрија и Валонија.

2011.- На дводневен референдум, огромно мнозинство Италијанци повикаа на укинување на законот на владата на Берлускони за враќање на нуклеарната енергија, приватизација на водоснабдувањето и имунитет на премиерот.

2012.- Тунискиот воен суд го осуди Бен Али, поранешниот претседател на таа земја, на 20 години затвор во отсуство на поттикнување немири, убиства и грабежи.

2015 – Со изборот на пензионираната судијка Манулена Кармен за градоначалник на Мадрид и Ада Кола, лидер на коалицијата Барселона ен кому (Заедно за Барселона) за градоначалник на тој град, власта во тие два града премина во рацете на крајните левичари. противници на премиерот на владејачката конзервативна Народна партија Маријан Рахоја.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.

1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.

1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.

1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.

Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.

1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.

1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.

1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.

2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.

2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.

Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.

1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.

Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.

2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (26 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

📜 Античко и средновековно време

  • 604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.

  • 735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.

  • 1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.


🕌 Историја на Азија

  • 1659 г.Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.


👑 Европска политика и култура

  • 1805 г.Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.

  • 1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.

  • 1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.

  • 1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.

  • 1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.

  • 1896 г.Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.


⚔️ 20 век – војни и политики

  • 1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.

  • 1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.

  • 1955 г.Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.

  • 1966 г.Британска Гвајана станала независна држава.

  • 1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.

  • 1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.

  • 1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.

  • 1991 г.Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.

  • 1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.

  • 1997 г.Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.

  • 1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.

  • 2001 г.Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.

  • 2002 г.Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.

  • 2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.

  • 2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.

  • 2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.

  • 2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.

  • 2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.

  • 2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.

  • 2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.

  • 2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.

  • 2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (24 мај)

Објавено пред

на

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🪐 Наука и технологија

  • 1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.

  • 1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.

  • 1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.

  • 1844Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“


⚔️ Историски и политички настани

  • 1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.

  • 1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.

  • 1993Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.

  • 2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.


👑 Личности

  • 1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.

  • 1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.

  • 1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.

  • 2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.


🧱 Културни и социјални настани

  • 1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.

  • 1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.

  • 1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп54 минути

Хороскоп за понеделник (9 јуни)

ОВЕН Постојат важни цели што можете да ги постигнете во различни фази или во некои решенија. Се грижите за осмислување...

Македонија10 часа

Штипјанец се здобил со тешки телесни повреди откако паднал на коловозот, управувајќи мопед

На 07.06.2025 во СВР Штип било пријавено дека околу 21.20 часот на ул.„Крушевска Република“ во Штип, Р.Ѓ.(58) од Штип, управувајќи...

Спорт10 часа

Управниот одбор на ФФМ донесе низа важни одлуки, меѓу нив усвоен беше новиот систем на натпреварување во МФЛ

На редовната седница на Управниот одбор на Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) беа донесени важни одлуки кои се однесуваат на...

Култура10 часа

Денеска е „Духовден“ – Празник на Светиот Дух

Денес се слави Духовден, голем христијански празник посветен на слегувањето на Светиот Дух врз апостолите. Овој празник, познат и како...

Временска прогноза1 ден

Алармот е вклучен, денес ќе имаме најтопол ден од почеток на 2025-та година!

Денес (недела 8 јуни) во Македонија топлотниот бран од Африка ќе го достигне својот максимум и температурите ќе се искачуваат...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за недела (8 јуни)

ОВЕН Постојат важни цели што можете да ги постигнете во различни фази или во некои решенија. Се грижите за осмислување...

Спорт1 ден

(ВИДЕО) Американската тенисерка Гауф триумфираше на „Ролан Гарос“ по победата над белорусинката Арина Сабаленка

Американската тенисерка Коко Гауф триумфираше на Ролан Гарос, совладувајќи ја Арина Сабаленка со резултат 2-1 во сетови (6-7, 6-2, 6-4)....

Спорт1 ден

(ВИДЕО) „Капа доле“ за прикажаната игра упати Милевски, додека Омерагиќ во соблекувалната укажа поддршка и честитки до играчите на македонската репрезентација!

Во рамки на вчерашниот успешен меч завршни зборови со фудбалерите имаа селекторот на македонската фудбалска репрезентација Благоја Милевски и првиот...

Македонија1 ден

Попладнево почувствуван земјотрес во Македонија

Телеметриската сеизмолошка мрежа на Република Македонија, преку сеизмолошките станици инсталирани ширум територијата, одржувани од Сеизмолошката опсерваторија при Природно-математичкиот факултет во...

Македонија1 ден

Срамота: Пред Духовден во село во Македонска Каменица оштетени гробови

На 06.06.2025 во 16.20 часот во Полициското одделение Македонска Каменица, Љ.Г. (60) од Македонска Каменица пријавил дека во периодот од...

НАЈЧИТАНИ