На денешен ден
14 мај – На денешен ден
1316.- Роден е Карло IV Луксембург, крал на Бохемија од 1346 година, римско-германски император од 1355. Тој го основал првиот универзитет во Централна Европа во Прага (1348).
1610.- Религиозен фанатик го уби францускиот крал Хенри IV, првиот монарх од династијата Бурбон, во Париз.
1643.- Четиригодишниот Луј XIV дојде на францускиот трон по смртта на неговиот татко Луј XIII. Регент беше неговата мајка Ана од Австрија, но кардиналот Мазарин имаше вистинска моќ.
1811.- Парагвај прогласи независност од Шпанија.
1900.- Во Париз беа отворени вторите модерни Олимписки игри, на кои за прв пат учествуваа жени.
1912.- Умре шведскиот писател Аугуст Стриндберг, еден од најважните и највлијателните драмски писатели на 20 век („Госпоѓица Јулија“, „Татко“).
1932.- Во Лондон умре политичарот, историчар и економист Чедомиљ Мијатовиќ, член на Српската кралска академија. Како шеф на српската дипломатија, тој потпишал тајна конвенција со Австро-Унгарија во 1881 година. Тој беше првиот во Србија кој почна да студира економска историја.
1940.- Германските бомбардери уништија две третини од Ротердам за време на преговорите за предавање на холандската армија во Втората светска војна. Загинаа околу илјада луѓе, а 80.000 останаа без покрив над главата.
1948.- Осум часа пред крајот на британскиот мандат во Палестина е прогласена држава Израел. Првиот претседател на новата држава беше Хаим Вајцман, а премиер Дејвид Бен Гурион.
1955.- Во Варшава, Албанија, Бугарија, Унгарија, Германската Демократска Република, Полска, Романија, СССР и Чехословачка потпишаа договор за основање на Варшавскиот пакт.
1968.- Комунистичката влада во Чехословачка, предводена од Александар Дубчек, го објави почетокот на широките социјални реформи, познати како „Прашка пролет“. Реформите беа прекинати уште во август, со навлегувањето на советските трупи во Прага.
1973.- Лансирана е првата американска вселенска лабораторија Skylab I.
1989 – Перонистичкиот водач Карлос стана претседател на Аргентина, победувајќи на изборите на кандидатот на владејачката Радикална партија Едуардо Ангелос.
1991.- Самоубиството го изврши Џијанг Кинг, вдовица на кинескиот лидер Мао Це Тунг, еден од водачите на Културната револуција (1966-1976).
1992.- По 47 години, главната улица во Белград, улицата Маршала Тита, е сменета во Улица српских Владара. Името подоцна беше променето во улица Крал Милан.
1998.- Умре американскиот пејач и филмски актер Френк Синатра, кој стекна светска слава со низата музички хитови „Strangers in the Night“, „New York, New York“ и како добитник на Оскар за улогата во „From Here to Eternity“.
1999.- НАТО бомбардирањето на СР Југославија погоди колона бегалци во близина на селото Кориса во Косово. Загинаа 87 лица, повеќето деца. 2001.- Советот на НАТО го одобри враќањето на војската и полицијата на СРЈ во Секторот Б од копнената безбедносна зона на административната граница меѓу Косово и Србија, почнувајќи од 24 мај.
2001.- Лидерот на коалицијата на десниот центар, Силвио Берлускони, победи на парламентарните избори во Италија и ја формираше 59-та италијанска влада од 1945 година.
2003 – По речиси 40 години планирање и дебата, започна подземната работа за заштита на Венеција од тонење.
2008 – Британскиот национален архив објави повеќе од 1.000 страници тајни документи за неидентификувани летечки објекти (НЛО) на британското небо во текот на 1970-тите и 1980-тите.
2009.- Европската комисија изрече рекордна казна од 1,06 милијарди евра на американскиот Интел, најголемиот светски производител на микропроцесори, поради злоупотреба на својата доминантна позиција на пазарот.
2011 – Експериментален авион на соларна енергија слета во Брисел по 13 часа лет. Авионот е проект на швајцарскиот авијатичар и доктор Бертранд Пикард, пилотиран од Андре Борсберг.
2013 – Воздухопловните сили на САД тестираа беспилотно летало X-47B, со големина на борбен авион, над Атлантикот. Авионот може да слета и полетува од носачот на авиони, што значи дека може да се користи низ целиот свет, без потреба да се бара дозвола од други земји за да лета до дестинацијата.
2018 – Амбасадата на САД во Израел беше преместена од Тел Авив во Ерусалим, што предизвика протести на Палестинците на границата меѓу Израел и Појасот Газа, во кои беа убиени десетици луѓе.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хроника1 денЕдногодишно бебе почина во кичевската болница, било донесено во тешка здравствена состојба, реанимација и медицинската помош не помогнале
-
Кичево2 часаОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство
-
Кичево6 часа„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Хороскоп2 денаХороскоп за понеделник (24 ноември)
-
Хороскоп16 часаХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Македонија1 ден16 годишник од Охрид извршил обљуба врз 12 годишно девојче, видеото стигнало до уценувач
-
Македонија1 денСе вози во „алкохолизирана“ состојба, МВР презеде мерки врз возачи на кои им е констатирано дека возеле под дејство на алкохол
-
Македонија6 часа(ФОТО) МВР: Поради одрон кај Царев Двор-Отешево во прекин е сообраќајот во двата правци кај Ресен, односно Стење
