На денешен ден
15 декември – На денешен ден

1640.- Грофот Браганца е крунисан како Хуан IV, првиот крал на Португалија по 60 години шпанско владеење и прв од династијата Браганца која владеела со Португалија до 1910 година.
1675.- Починал холандскиот сликар Јан Вермер (Вермер), еден од најголемите холандски мајстори во 17 век. Непрепознаен и погрешно разбран за време на неговиот живот, два века подоцна е рангиран меѓу најголемите уметници во историјата на сликарството, а неговите слики достигнале астрономски цени („Поглед на Делфт“, „Жена со писмо“, „Девојка со бисерна обетка“ ).
1711.- Во Копенхаген избувна епидемија на чума, од која загинаа илјадници луѓе.
1801.- Одметничките јаничари предводени од четворицата белградски дахии Аганли, Ќучук Алија, Фочиќ Мехмед-ага и Мула Јусуф го убиле белградскиот Вали Хаџи Мустафа Паша и создале терор во белградскиот Пашалук. Насилството го забрза избувнувањето на Првото српско востание во 1804 година.
1806.- Француските трупи под команда на Наполеон Бонапарта влегле во Варшава.
1840.- Ковчегот со посмртните останки на францускиот император Наполеон I беше положен во „Домот на инвалидите“ во Париз, 19 години по неговата смрт во егзил на островот Света Елена.
1890.- Убиен е началникот на индиското племе Сиукс „Седи бик“ (Татанка Ијотаке), кој ги предводел индиските племиња во битката кај Литл Биг Хорн во 1876 година против американската седма коњаничка дивизија под команда на Џорџ Кастер.
1914.- Колубарската битка завршила со ослободување на Белград во Првата светска војна. Победата, за која исклучителна заслуга има командантот на Првата армија, генерал Живојин Мишиќ, го подигна угледот на Србија меѓу сојузниците и ја зајакна самодовербата на српската војска и народ.
1938.- При тестирање на нов тип борбен авион, загина рускиот пилот Валериј Чкалов, кој се прослави со многу подвизи. Во 1937 година го прелета Северниот пол без да слета од Москва до Ванкувер, 12.000 километри за 64 часа и 25 минути, што е признато како светски рекорд за лет на долги релации.
1961.- Генералното собрание на ОН го отфрли советскиот предлог за прием на Кина во светската организација.
1961.- Поранешниот нацистички функционер Адолф Ајхман (Ајхман), организатор и извршител на геноцидот врз Евреите во Втората светска војна, беше осуден на смрт во Ерусалим, а потоа и обесен. По војната, тој живеел под лажно име во Аргентина до 1960 година, кога бил откриен и уапсен од членови на израелската тајна служба.
1965.- Американските вселенски бродови „Џемини 6“ и „Џемини 7“ ја постигнаа првата космичка средба и направија две кружни траектории летајќи една до друга.
1966.- Умре американскиот режисер Волт Дизни (Волт Дизни), автор на стрипови, филмски аниматор и продуцент, креатор на модерни цртани филмови, добитник на 29 Оскари. Патот до славата му го отвори ликот на Мики Маус на крајот на 1920-тите. Студиата на Дизни подоцна продуцираа цртани филмови познати низ целиот свет: „Снежана и седумте џуџиња“, „Пепелашка“, „Петар Пан“, „Бамби“, „Пинокио“, „Алиса во земјата на чудата“.
1970.- Советскиот вселенски брод „Венера 7“ слета на планетата Венера и почна да испраќа сигнали.
1970.- Во Белград умрел српскиот сликар Леонид Шејка. Бил член на групата „Медијала“, а се занимавал и со уметничко пишување есеи.
1991.- Околу 500 луѓе ги загубија животите кога траектот „Салем експрес“ удри во корален гребен пред египетското пристаниште Сафага и потона.
1996.- Под силен притисок на секојдневните протести на граѓаните поради фалсификување на изборните резултати, општинскиот суд во Ниш ја потврди победата на опозициската коалиција „Заедно“ во вториот круг од изборите за органите на локалната управа одржан на 17 ноември 1996 година. .
1999.- Шефот на УНМИК, Бернард Кушнер, потпиша договор во Приштина со претставници на косовските Албанци за формирање на Преодниот административен совет на Косово (преодна влада). Косовските Срби одбија да го потпишат договорот, но подоцна делегираа свој претставник во тоа тело.
2000 – Нуклеарната централа во Чернобил во Украина беше затворена, во која на крајот на април 1986 година, еден блок од електраната експлодираше, предизвикувајќи ја најтешката нуклеарна катастрофа од почетокот на употребата на нуклеарните централи.
2001 – Кривата кула во Пиза (Италија) беше повторно отворена за посетители, по 12-годишен прекин за нејзината рехабилитација.
2002.- Набљудувачите на ОН официјално ја завршија својата мисија на Превлача, која започна во март 1992 година, и им ја предадоа контролата на полуостровот на хрватските власти.
2005.- Во Ирак се одржаа првите слободни парламентарни избори по падот на Садам Хусеин во 2003 година.
2010.- Почина познатиот американски режисер Блејк Едвардс, кој ги режираше култните филмови „Појадок кај Тифани“, сериите „Пинк Пантер“, „Виктор и Викторија“ и многу други остварувања. Тој беше сценарист, продуцент и актер.
2013.- Умрела Џоан Фонтен, британска филмска и театарска актерка, холивудска ѕвезда и добитничка на Оскар, позната по улогите во филмовите на Алфред Хичкок „Ребека“ и „Сомнеж“.
2016 година – Меѓународната телекомуникациска унија му ја додели на Косово трицифрената област +383. МТС д.о.о од Србија доби привремена лиценца за мобилна телефонија и лиценца за услуги на фиксна телефонија на Косово од страна на Регулаторната агенција за телекомуникации на Косово.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 19 август

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
⚔️ Империјализам и воени конфликти
-
14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.
-
636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.
-
1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.
-
1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.
🧠 Наука и техника
-
1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.
-
1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.
-
1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.
🎭 Култура и уметност
-
1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.
-
1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.
-
1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.
-
2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.
🌍 Политички превирања и државни удари
-
1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.
-
1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.
-
2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.
✈️ Технологија и летови
-
1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.
-
1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден: 14 август

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Историски битки и политички настани
-
1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.
-
1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.
-
1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.
-
1941 – Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.
-
1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.
-
1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.
-
2015 – САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.
⚔️ Воени конфликти и кризи
-
1900 – Крај на Боксерската буна.
-
1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.
-
2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.
-
2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.
🧪 Наука и технологија
-
1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.
-
1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.
-
1893 – Франција воведува први регистарски таблички.
🧍♂️ Значајни личности (родени/починати)
-
1777 – Ерстед (научник)
-
1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.
-
1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.
-
2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.
-
2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.
-
2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.
🌍 Катастрофи и трагедии
-
2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).
-
2017 – Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).
-
2018 – Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).
-
2021 – Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).
-
2022 – Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
-
Кичево1 ден
Кичево: Најавени градежни работи кон месност Крушино, за тоа време ќе има времен прекин на сообраќај
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за сабота (23 август)
-
Македонија2 дена
Времен прекин на сообраќај утре и задутре поради меѓународниот ФИС ролер-ски натпревар „Тодор Проески“
-
Хороскоп19 часа
Хороскоп за недела (24 август)
-
Временска прогноза23 часа
Попоски со нова метео анализа, септември надпросечно топол
-
Хроника1 ден
Уште една трагедија на македонските патишта, загина украинец пешак, го удрил жител на Косово од Германија
-
Lifestyle1 ден
Како да ја направите вашата орхидеја да расцвета: 4 корисни совети
-
Спорт1 ден
Роналдо стана единствен фудбалер во историјата кој постигнал најмалку 100 голови во четири различни клубови