На денешен ден
15 ноември – На денешен ден
1492.- Шпанскиот морепловец Кристофер Колумбо (Кристофоро Коломбо) направил белешка за употребата на тутунот меѓу американските Индијанци, што е првиот пишан документ за ова растение кое подоцна го освоило светот.
1577.- Англискиот пират и адмирал Френсис Дрејк тргна на пат околу светот и по успешното тригодишно патување стана првиот Англичанец кој ја обиколи Земјата. За време на патувањето, тој ги посетил бреговите на Африка и Америка, напаѓајќи и ограбувајќи шпански бродови.
1630.- Умрел германскиот астроном, математичар и физичар Јохан Кеплер (Јохан), кој ја докажал хипотезата на Коперник за хелиоцентричниот систем со три фундаментални закони за планетарно движење.
1787.- Умре германскиот композитор Кристоф Вилибалд Глук. Автор на околу 100 опери, од кои 40 се зачувани, меѓу кои најпознати се „Орфеј и Евридика“ и „Алкеста“, тој е одговорен за реформата на операта. Во своите дела, Глук ја подреди музиката на текстот и ја приспособи на драмското дејство.
1889.- Поддржувачите на републиката, на кои им се придружија и земјопоседниците по укинувањето на ропството, го соборија вториот и последен бразилски император Педро II и го прогласија Бразил за република со претседателот Мануел Деодоро.
1899 – За време на Бурската војна, во областа на Јоханесбург, војникот на Бур Питер Бота (Бота) го зароби воениот дописник на лондонскиот „Морнинг пост“ Винстон Черчил (Винстон Черчил), подоцна славниот британски премиер. Потоа, Бота стана врховен командант на силите на Бур и премиер, по војната беше основана Унијата на Јужна Африка.
1916.- Умре полскиот писател Хенрик Сиенкиевич, добитник на Нобеловата награда за литература во 1905 година, кој светска слава стекна со историските романи („Куо Вадис“, „Оган и меч“, „Низ пустината и прашумата“).
1920.- Во Женева се одржа првото собрание на Лигата на народите.
1923 – Галопирачката инфлација во Германија го достигна својот врв – осум милијарди марки на еден американски долар.
1954.- Умре американскиот филмски и театарски актер Лајонел Баримор, кој се прослави како дете во улогата на Оливер Твист, а кон крајот на својот живот, како тешко инвалидитет врзан за инвалидска количка, одигра неколку значајни улоги (“ Гранд Хотел“, „Островот Ларго“, „Дамата со камелии“, „Распуцин и царицата“).
1971.- Делегацијата на Народна Република Кина првпат учествуваше на седницата на Генералното собрание на ОН.
1976.- Умре Жан Габин, популарен и надарен француски филмски и театарски актер. Сними околу 90 филмови, главно со режисери ветерани на француската кинематографија („Брег во магла“, „Големата илузија“, „Денот се раѓа“).
1976.- Умре српскиот актер Миливоје Живановиќ, шампион на Југословенскиот драмски театар. Кариерата ја започна во патувачкиот театар на Друштвото на актерите. Благодарение на напорите на Бранислав Нушиќ, тој стана постојан член на Српскиот народен театар во Нови Сад. Потоа играл во Скопје, од 1932 година во Народниот театар во Белград, а од 1947 година во Југословенскиот драмски театар.
1976.- Сириската армија ја презеде целосната контрола над Бејрут, во обид да стави крај на 18-месечната граѓанска војна во Либан.
1978.- Исландски патнички авион DC-8 со индонезиски муслимански аџии од Мека се урна во Шри Ланка. Сите 175 патници и осум членови на екипажот загинаа.
1983.- Водачот на кипарските Турци Рауф Денкташ ја прогласи Република Северен Кипар.
1988.- Националниот совет на Палестинската ослободителна организација, на состанокот во Алжир, прогласи независност на Палестина на Западниот Брег и Газа со Ерусалим како главен град.
1990.- НАТО и Варшавскиот пакт начелно се договорија за драстично намалување на конвенционалното оружје. Тоа беше првиот договор за конвенционално оружје меѓу два воени сојузи по Втората светска војна.
1994.- Австрискиот претседател Томас Клестил (Томас) призна, додека им се обрати на членовите на израелскиот парламент, дека неговата земја не ја признала сопствената улога во нацистичкиот холокауст во минатото.
1999.- Полицијата ги растури антиамериканските демонстрации во Турција и Грција организирани по повод посетата на американскиот претседател Бил Клинтон на тие земји.
2000.- Од 28 септември, кога почнаа судирите меѓу Палестинците и Израелците на Западниот Брег и Газа, загинаа 223 лица, главно цивили.
2003.- Најмалку 25 лица загинаа, а повеќе од 300 луѓе беа повредени во бомбашки напади врз две синагоги во центарот на Истанбул. Турските власти соопштија дека нападот го извршиле турски државјани.
2004.- Пред Трибуналот во Хаг започна првото судење на косовските Албанци за воени злосторства извршени за време на конфликтот во Косово. Фатмир Љимај, Харадин Баљај и Исак Муслију беа обвинети за незаконско приведување, тортура и убиство на албански и српски затвореници во логорот Лапушник кај Глоговац во летото 1998 година. Во ноември 2005 година, Љимај и Муслију беа ослободени, а Харадин Баљај беше прогласен за виновен и осуден на 13 години затвор.
2004.- Хрватскиот премиер Иво Санадер беше во официјална посета на Србија и Црна Гора. Тој е првиот хрватски премиер кој дојде во Белград по распадот на поранешна СФРЈ и независноста на Хрватска.
2009.- Умре српскиот патријарх Павле. Тој беше погребан во манастирот Раковица во присуство на највисоките државни функционери, црковни великодостојници и стотици илјади граѓани. Нишкиот епископ Иринеј е избран за нов поглавар на Српската православна црква на 22 јануари 2010 година.
2010.- Во Косово беа одржани локални избори, први по прогласувањето на независноста кои беа целосно спроведени од косовските власти.
2013.- Почина поранешниот претседател на Кипар, Глафкос Клеридис, кој ја помина својата политичка кариера обидувајќи се да го обедини етнички поделениот Кипар. За време на неговиот мандат Кипар влезе во Европската унија.
2018 – Во големите пожари во Северна Калифорнија животот го загубија 56 лица, а 300 се водат како исчезнати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (1 декември)
На денешен ден 1 декември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
-
1640 – Португалија ја враќа својата независност по востанието што ја собори шпанската влада. Две недели подоцна, војводата од Браганца е крунисан за крал на Португалија под името Јован IV. Шпанија не ја признава независноста на Португалија сè до 1668 година.
-
1803 – Во Франција стапија на сила нови закони за труд, кои бараа работниците да имаат дозвола за работа заверена од полицијата или градските службеници. Овој документ, без кој никој не можеше да добие работа, дозволуваше државна контрола врз работната сила.
-
1813 – По неизвесниот одговор на францускиот император Наполеон I на мировните услови на сојузниците, Русија, Прусија и Австрија одлучија да ја нападнат Франција.
-
1821 – Доминиканската Република, која ги опфаќа источните две третини од карипскиот остров Хаити, тогаш познат како Хиспаниола, прогласи независност од Шпанија.
-
1822 – Основачот на Бразилското Царство, Дом Педро, беше крунисан за прв император на Бразил под името Педро I.
-
1835 – Ханс Кристијан Андерсен ја објави својата прва книга со бајки.
-
1903 – Прикажан е првиот вестерн филм, „Големиот грабеж на воз“.
-
1906 – Во Париз е отворено киното „Омнија Пате“, првото наменски изградено кино во светот кое прикажувало филмови.
-
1918 – Исланд добил независност со одлука на данскиот парламент.
-
1918 – Со обединувањето на државите на Србите, Хрватите и Словенците со Кралството Србија и Кралството Црна Гора е создадена првата заедничка југословенска држава, Кралството на Србите, Хрватите и Словенците, подоцна Кралство Југославија.
-
1918 – Покраината Трансилванија, претходно дел од Унгарија, т.е. Австро-Унгарија, е обединета со Романија. Романскиот дел од Банат и некои други покраини исто така станале дел од Романија. Романците го слават овој датум како национален празник, Ден на обединувањето.
-
1925 – Во Локарно, Швајцарија, се потпишани договори меѓу европските земји со кои се гарантира мирот и неповредливоста на границите. Рајнскиот пакт се смета за најважен, со кој Германија, Франција и Белгија се обврзаа да ги почитуваат границите, а Германија ја прифати демилитаризацијата на Рајнската област. Овие договори беа прекршени од Хитлер во 1936 година, кога ја окупираше Рајнската област, а потоа ги нападна Чехословачка и Полска.
-
1941 – Црногорскиот одред на НОП за операции во Санџак, под команда на Арс Јовановиќ, го нападна италијанскиот гарнизон во Плевља. По тешките борби, партизаните беа принудени да се повлечат од Плевља, со тешки загуби од околу 500 убиени и ранети.
-
1971 – Во Караѓорѓево, на седница на Претседателството на Сојузот на комунисти на Југославија, дел од раководството на Сојузот на комунисти на Хрватска, носители на политиката на таканареченото масовно движење. Потоа следеа чистки на политичките и економските лидери во Србија, Словенија и Македонија, што ги спречи обидите за политички и економски реформи во СФРЈ.
-
1976 – Ангола стана членка на Обединетите нации.
-
1981 – Во најлошата катастрофа во историјата на југословенската авијација, авион DC-9 Super 80 управуван од љубљанската компанија Inex-Adria Avio-Promet се урна во планина во близина на Ајачо, Корзика. Сите 178 патници и членови на екипажот загинаа.
-
1988 – Беназир Буто стана премиер на Пакистан, првата жена што водеше исламска земја.
-
1989 – Михаил Горбачов, првиот советски лидер, го посети Ватикан и се согласи со папата Јован Павле II да воспостави дипломатски односи меѓу СССР и Ватикан.
-
1991 – На референдум во советската република Украина, огромното мнозинство гласачи гласаа за независност од СССР.
-
1992 – Основан е 6-тиот полк на Домостражата, Сплит.
-
2000 – Лидерот на Националната акциона партија, Винсент Фокс, е инаугуриран за претседател на Мексико, со што се стави крај на 71-годишното владеење на Институционалната револуционерна партија. Тоа беше првиот пораз на партијата од 1929 година.
-
2001 – 10 Израелци се убиени во два палестински самоубиствени бомбашки напади во Ерусалим, а 30 се убиени во експлозија на автобус во Хаифа. Повеќе од 200 луѓе се повредени во нападите.
-
2002 – Поранешниот премиер Јанез Дрновшек е избран за претседател на Словенија.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 ноември
На денешен ден 27 ноември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по векови:
19. век
1879
-
Францускиот парламент бил преместен од Версај во Париз.
1895
-
Алфред Нобел во Париз го напишал својот тестамент, оставајќи големо богатство за развој на науката, литературата и мирот. Нобеловата награда се доделува од 1901 година.
20. век
1910-1930
1912
-
Шпанија воспоставила протекторат над Мароко.
1919
-
Во Неџија, Бугарија по Првата светска војна потпишала договор со кој:
-
Добруџа ѝ припаднала на Романија,
-
Источна Тракија на Грција,
-
Струмица, Димитровград и Босилеград на Кралството СХС.
-
1926
-
Ахмед Бен Зогу во Тирана потпишал договор со Италија, ставајќи ја Албанија под италијански протекторат.
1930-1950
1940
-
Нацистичка Германија ја анектирала француската покраина Лорена.
-
Во Романија, профашистичката „Железна гарда“ убила над 60 соработници на кралот Карол II, меѓу кои и поранешниот премиер Николае Јорго.
1941
-
Последните италијански сили во тврдината Гондар (Етиопија) капитулирале пред Сојузниците, кои заробиле 23.000 војници.
1942
-
Француската флота во Тулон била потопена за да не падне во германски раце.
1945
-
Норвешка станала членка на Обединетите нации.
1950-1970
1953
-
Хусо Хоџиќ, учесник во НОБ, прогласен за народен херој.
1968
-
Југословенската армија и полиција ги потиснале албанските демонстрации во Косово, одржани на Денот на знамето, со барање покраината да добие статус на република.
1970-1990
1970
-
Во Манила, колумбиски сликар преправен во свештеник се обидел да го убие папата Павле VI.
1974
-
На Телевизија Белград била емитувана првата епизода од „Коцки, коцки, коцки“.
1978
-
Поранешниот надзорник Ден Вајт ги убил градоначалникот Џорџ Москоне и политичарот Харви Милк во Сан Франциско.
1983
-
Колумбиски Боинг 747 се урнал кај Мадрид; загинале 181 лице.
1989
-
Колумбиски Боинг 727 експлодирал во лет; загинале сите 107 патници и членови на екипажот.
1990
-
Џон Мејџор станал премиер на Велика Британија и лидер на Конзервативната партија.
1990-2000
1991
-
Советот за безбедност на ОН овластил распоредување на УНПРОФОР во поранешна Југославија.
-
Во Пном Пен толпа го нападнала лидерот на Црвените Кмери Кије Самфан, кој бил евакуиран во Бангкок.
1996
-
Поради протестите против изборни фалсификати, властите ги затвориле Радио Б92 и Радио Индекс; работата ја продолжиле на 5 декември.
-
Над 90 рудари загинале во експлозија на гас во јагленокоп во кинеската провинција Шанкси.
1997
-
Судири кај Србица и во селото Резница: убиени двајца полицајци и еден Албанец, четворица полицајци ранети.
21. век
2000
-
Норвешкиот крал Харолд го отворил Лердалскиот тунел, најдолг патен тунел во светот (16.900 м).
-
Агенцијата за СИДА на ОН објавила дека од почетокот на пандемијата починале над 21 милион луѓе.
2001
-
НАСА објавила откривање атмосфера на планета оддалечена 150 милиони светлосни години – прво директно откривање надвор од Сончевиот систем.
-
Официјално бил отворен каспискиот нафтоводен систем за транспорт до Новоросијск.
2004
-
Вселенскиот патријарх Вартоломеј I ги примил моштите на Свети Златоуст и Свети Григориј од папата Јован Павле II.
2005
-
Прва трансплантација на лице извршена во Амиен, Франција.
2006
-
Во Јасеновац бил отворен Образовен центар и Меморијален музеј со нова изложба за жртвите од логорот.
-
Канадскиот парламент го признал Квебек како „посебна нација во рамките на Канада“.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
-
Кичево20 часа(ФОТО) Вчера во Кичево во преполна сала и одличен амбиент се одржа првиот хуманитарен концерт на „Македонски Завет“ и „Патриотско Друштво“
-
Хороскоп1 денХороскоп за недела (30 ноември)
-
Спорт2 дена(ФОТО) „ФК Напредок“ и официјално со победа го заврши есенскиот дел од натпреварите против екипата на „ФК Ренова“ на гостински терен
-
Хороскоп11 часаМесечен Хороскоп (декември 2025)
-
Кичево19 минутиПредмалку се случила тешка сообраќајна несреќа на магистралниот пат кај с. Трапчин Дол кичевско
-
Здравје и убавина2 дена„Солта“ го подобрува вкусот на храната, но истовремено има силно влијание врз организмот ако ја користиме прекумерно
-
Македонија2 денаСпречен канал на илегално внесување на ловечка муниција на Граничен премин Стар Дојран, лишени од слобода три лица
-
Спорт2 денаМакедонската женска фудбалска репрезентација до 19 години со втора победа на турнирот за ЕП
