Следете не

На денешен ден

15 ноември – На денешен ден

Објавено пред

на

1492.- Шпанскиот морепловец Кристофер Колумбо (Кристофоро Коломбо) направил белешка за употребата на тутунот меѓу американските Индијанци, што е првиот пишан документ за ова растение кое подоцна го освоило светот.

1577.- Англискиот пират и адмирал Френсис Дрејк тргна на пат околу светот и по успешното тригодишно патување стана првиот Англичанец кој ја обиколи Земјата. За време на патувањето, тој ги посетил бреговите на Африка и Америка, напаѓајќи и ограбувајќи шпански бродови.

1630.- Умрел германскиот астроном, математичар и физичар Јохан Кеплер (Јохан), кој ја докажал хипотезата на Коперник за хелиоцентричниот систем со три фундаментални закони за планетарно движење.

1787.- Умре германскиот композитор Кристоф Вилибалд Глук. Автор на околу 100 опери, од кои 40 се зачувани, меѓу кои најпознати се „Орфеј и Евридика“ и „Алкеста“, тој е одговорен за реформата на операта. Во своите дела, Глук ја подреди музиката на текстот и ја приспособи на драмското дејство.

1889.- Поддржувачите на републиката, на кои им се придружија и земјопоседниците по укинувањето на ропството, го соборија вториот и последен бразилски император Педро II и го прогласија Бразил за република со претседателот Мануел Деодоро.

1899 – За време на Бурската војна, во областа на Јоханесбург, војникот на Бур Питер Бота (Бота) го зароби воениот дописник на лондонскиот „Морнинг пост“ Винстон Черчил (Винстон Черчил), подоцна славниот британски премиер. Потоа, Бота стана врховен командант на силите на Бур и премиер, по војната беше основана Унијата на Јужна Африка.

1916.- Умре полскиот писател Хенрик Сиенкиевич, добитник на Нобеловата награда за литература во 1905 година, кој светска слава стекна со историските романи („Куо Вадис“, „Оган и меч“, „Низ пустината и прашумата“).

1920.- Во Женева се одржа првото собрание на Лигата на народите.

1923 – Галопирачката инфлација во Германија го достигна својот врв – осум милијарди марки на еден американски долар.

1954.- Умре американскиот филмски и театарски актер Лајонел Баримор, кој се прослави како дете во улогата на Оливер Твист, а кон крајот на својот живот, како тешко инвалидитет врзан за инвалидска количка, одигра неколку значајни улоги (“ Гранд Хотел“, „Островот Ларго“, „Дамата со камелии“, „Распуцин и царицата“).

1971.- Делегацијата на Народна Република Кина првпат учествуваше на седницата на Генералното собрание на ОН.

1976.- Умре Жан Габин, популарен и надарен француски филмски и театарски актер. Сними околу 90 филмови, главно со режисери ветерани на француската кинематографија („Брег во магла“, „Големата илузија“, „Денот се раѓа“).

1976.- Умре српскиот актер Миливоје Живановиќ, шампион на Југословенскиот драмски театар. Кариерата ја започна во патувачкиот театар на Друштвото на актерите. Благодарение на напорите на Бранислав Нушиќ, тој стана постојан член на Српскиот народен театар во Нови Сад. Потоа играл во Скопје, од 1932 година во Народниот театар во Белград, а од 1947 година во Југословенскиот драмски театар.

1976.- Сириската армија ја презеде целосната контрола над Бејрут, во обид да стави крај на 18-месечната граѓанска војна во Либан.

1978.- Исландски патнички авион DC-8 со индонезиски муслимански аџии од Мека се урна во Шри Ланка. Сите 175 патници и осум членови на екипажот загинаа.

1983.- Водачот на кипарските Турци Рауф Денкташ ја прогласи Република Северен Кипар.

1988.- Националниот совет на Палестинската ослободителна организација, на состанокот во Алжир, прогласи независност на Палестина на Западниот Брег и Газа со Ерусалим како главен град.

1990.- НАТО и Варшавскиот пакт начелно се договорија за драстично намалување на конвенционалното оружје. Тоа беше првиот договор за конвенционално оружје меѓу два воени сојузи по Втората светска војна.

1994.- Австрискиот претседател Томас Клестил (Томас) призна, додека им се обрати на членовите на израелскиот парламент, дека неговата земја не ја признала сопствената улога во нацистичкиот холокауст во минатото.

1999.- Полицијата ги растури антиамериканските демонстрации во Турција и Грција организирани по повод посетата на американскиот претседател Бил Клинтон на тие земји.

2000.- Од 28 септември, кога почнаа судирите меѓу Палестинците и Израелците на Западниот Брег и Газа, загинаа 223 лица, главно цивили.

2003.- Најмалку 25 лица загинаа, а повеќе од 300 луѓе беа повредени во бомбашки напади врз две синагоги во центарот на Истанбул. Турските власти соопштија дека нападот го извршиле турски државјани.

2004.- Пред Трибуналот во Хаг започна првото судење на косовските Албанци за воени злосторства извршени за време на конфликтот во Косово. Фатмир Љимај, Харадин Баљај и Исак Муслију беа обвинети за незаконско приведување, тортура и убиство на албански и српски затвореници во логорот Лапушник кај Глоговац во летото 1998 година. Во ноември 2005 година, Љимај и Муслију беа ослободени, а Харадин Баљај беше прогласен за виновен и осуден на 13 години затвор.

2004.- Хрватскиот премиер Иво Санадер беше во официјална посета на Србија и Црна Гора. Тој е првиот хрватски премиер кој дојде во Белград по распадот на поранешна СФРЈ и независноста на Хрватска.

2009.- Умре српскиот патријарх Павле. Тој беше погребан во манастирот Раковица во присуство на највисоките државни функционери, црковни великодостојници и стотици илјади граѓани. Нишкиот епископ Иринеј е избран за нов поглавар на Српската православна црква на 22 јануари 2010 година.

2010.- Во Косово беа одржани локални избори, први по прогласувањето на независноста кои беа целосно спроведени од косовските власти.

2013.- Почина поранешниот претседател на Кипар, Глафкос Клеридис, кој ја помина својата политичка кариера обидувајќи се да го обедини етнички поделениот Кипар. За време на неговиот мандат Кипар влезе во Европската унија.

2018 – Во големите пожари во Северна Калифорнија животот го загубија 56 лица, а 300 се водат како исчезнати.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (26 август)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

1676 – Роден е англискиот државник Роберт Волпол, првиот британски премиер (1721–1742) во модерна смисла.

1740 – Роден е францускиот пронаоѓач Жозеф Мишел Монголфје, кој заедно со братот Жак Етјен го конструирал првиот балон на топол воздух (1783).

1743 – Роден е францускиот хемичар Антоан Лавоазје, основач на модерната хемија.

1839 – Основана е Првата белградска гимназија.

1883 – Започнала ерупцијата на вулканот Кракатау во Индонезија, која за два дена разнесла две третини од островот и однела 36.000 животи.

1896 – Ерменски револуционери ја нападнале Отоманската банка во Цариград, што предизвикало крвави судири во кои загинале околу 6.000 Ерменци.

1899 – Роден е српскиот поет Раде Драинац (Радојко Јовановиќ).

1906 – Роден е американскиот виролог Алберт Брус Сабин, пронаоѓач на вакцината против детска парализа.

1910 – Починал американскиот филозоф и психолог Вилијам Џејмс.

1914 – Започнала Битката кај Таненберг во Првата светска војна.

1920 – Ратификуван е 19-тиот амандман на Уставот на САД, со кој жените добиле право на глас.

1939 – Потпишан е Цветковиќ-Мачек договор за основање на Бановина Хрватска.

1944 – Бугарија објавила повлекување од Втората светска војна и побарала примирје.

1945 – Во Белград се одржала третата седница на АВНОЈ, кој бил преименуван во Привремено национално собрание.

1972 – Отворени се 20-тите Летни олимписки игри во Минхен.

1974 – Починал американскиот авијатичар Чарлс Линдберг.

1990 – Експлозија во рудникот „Добрња-југ“ во Тузла однела 180 животи.

1991 – Започнале борбите во Вуковар меѓу хрватските сили и ЈНА.

1993 – Рускиот претседател Борис Елцин ја осудил инвазијата на Чехословачка (1968) и потпишал договор за пријателство со Чешка.

1996 – Во Јужна Кореја поранешниот претседател Чун Ду-хван бил осуден на смрт, а Ро Тае-ву на 22,5 години затвор.

1997 – Фредерик Вилем де Клерк се повлекол од политиката.

2000 – Абдикасим Салад Хасан избран за претседател на Сомалија по девет години анархија.

2001 – Започнала операцијата на НАТО „Суштинска жетва“ во Македонија за предавање оружје од страна на етничките Албанци.

2002 – Ашраф Чудари станал првиот муслиман претседател на парламентот на Нов Зеланд.

2003 – Пол Кагаме победил на претседателските избори во Руанда.

2005 – Пјер Нкурунзиза станал претседател на Бурунди, со што завршила 12-годишната граѓанска војна.

2008 – Русија ја признала независноста на Јужна Осетија и Абхазија.

2011 – Во пожар по напад на казино во Монтереј, Мексико, загинале 53 лица.
2011 – Автомобил-бомба пред седиштето на ОН во Абуџа, Нигерија, убила 18 лица.

2012 – Серија големи пожари ја зафатиле Србија, најтежок бил оној на Тара каде изгореле повеќе од 300 хектари шума.

2018 – Починал американскиот драматург Нил Сајмон.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (25 август)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1530 – Роден е рускиот цар Иван IV Василевич, познат како Иван Грозни. Тој го добил прекарот поради суровоста со која го потиснувал самоволието на бојарите. За време на неговото владеење бил основан Архангелск, Сибир бил припоен кон Русија, а во 1553 година започнала да работи првата печатница во земјата.

1718 – Француски емигранти во Луизијана го основале градот Њу Орлеанс, именуван по францускиот војвода од Орлеанс.

1744 – Роден е германскиот писател, филозоф и теолог Јохан Готфрид фон Хердер. Неговото дело влијаело врз германскиот романтизам, особено врз Гете и движењето „Штурм унд Дранг“. Во својата збирка „Гласови на народот во песните“ вклучил и српски народни песни, меѓу кои и „Хасанагиница“ во превод на Гете.

1819 – Роден е Ален Пинкертон, американски детектив од шкотско потекло, основач на Националната детективска агенција „Пинкертон“ (1850).

1822 – Починал англискиот астроном Вилијам Хершел, откривачот на планетата Уран (1781).

1825 – Уругвај ја прогласил својата независност од Шпанија.

1839 – Во Ужице е основано средно училиште, кое го посетувале истакнати личности како Радован Драговиќ, Димитрије Туцовиќ, Душан Поповиќ, Љубомир Давидовиќ и Милан Предиќ.

1842 – Во Крагуевац избувнал бунт на селани против зголемените даноци, предводен од Томо Вучиќ-Перишиќ. Принц Михаило Обреновиќ бил соборен, а за принц бил прогласен Александар Караѓорѓевиќ. Михаило повторно станал владетел во 1860 година, до неговото убиство во 1868 година.

1867 – Починал англискиот физичар и хемичар Мајкл Фарадеј, откривач на законот за електромагнетна индукција (1831) и законите за електролиза.

1875 – Капетан Метју Веб станал првиот човек што го препливал Ламанш.

1900 – Починал германскиот филозоф Фридрих Ниче, татко на нихилизмот и автор на дела како „Така зборуваше Заратустра“ и „Надвор од доброто и злото“.

1921 – САД потпишале мировен договор со Германија, со што формално завршила воената состојба меѓу двете земји по Првата светска војна.

1930 – Роден е шкотскиот актер Шон Конери, светски познат по улогата на Џејмс Бонд.

1940 – Британското воздухопловство ги фрлило првите бомби врз Берлин во Втората светска војна.

1944 – Сојузничките сили го ослободиле Париз.

1961 – Бразилскиот претседател Јанио Квадрос поднел оставка, повикувајќи се на „окултни сили“.

1964 – Кенет Каунда станал првиот претседател на Замбија.

1965 – Лавина во Швајцарските Алпи закопала 108 лица.

1972 – Кина за првпат го искористила своето право на вето во Советот за безбедност на ООН, спротивставувајќи се на приемот на Бангладеш.

1989 – Американската сонда „Војаџер 2“ стигнала до Нептун и неговиот сателит Тритон, испраќајќи снимки на Земјата.

1999 – Во Виена е уапсен генерал-потполковник Момир Талиќ, началник на Генералштабот на Армијата на Република Српска, по обвинение од Хашкиот трибунал.

2000 – Во Белград исчезнал Иван Стамболиќ, поранешен претседател на Србија и критичар на Слободан Милошевиќ. Неговото тело било пронајдено во 2003 година на Фрушка Гора.

2001 – Мете-Марит Тјесем Хојби се омажила за норвешкиот престолонаследник Хакон.

2003 – Во Руанда биле одржани први повеќепартиски претседателски избори од независноста. Победил Пол Кагаме.
– Во Мумбаи, Индија, експлодирале две автомобил-бомби; загинале 52 лица, а над 150 биле повредени.

2004 – Во Јужна Африка е уапсен Марк Тачер, син на поранешната британска премиерка Маргарет Тачер, под сомнение за вмешаност во државен удар во Екваторска Гвинеја.

2010 – Починал јапонскиот режисер и автор на аниме Сатоши Кон („Совршено сино“, „Паприка“).

2012 – Починал Нил Армстронг, американски астронаут и првиот човек што зачекорил на Месечината (1969).

2014 – Миро Церар, победник на јулските избори, станал премиер на Словенија.

2021 – Починал Милан Лане Гутовиќ, театарски и филмски актер, популарен по улогите во „Буба у уху“ и ТВ-серијата „Бела лаѓа“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево1 час

(ФОТО) Денес во просториите на „РЕК Осломеј“ свечено беше одбележан 28 август, „Денот на рударите“

По повод 28 август –  „Денот на рударите“ во просториите на „РЕК Осломеј“ се одржа свечен настан на кој им...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за четврток (28 август)

ОВЕН Многу сте одлучни кога станува збор за работата и сигурни сте дека можете да го остварите она што го...

Фото: Chris G @ unsplash Фото: Chris G @ unsplash
Автомобили1 ден

Nissan GT-R се пензионира по 18 години – крај на една ера

По цели 18 години производство, Nissan официјално го означи крајот на легендарниот R35 GT-R, откако последниот примерок за јапонскиот пазар...

Фото: Laurenz Heymann @ unsplash Фото: Laurenz Heymann @ unsplash
Магазин1 ден

Apple ќе ги открие новите модели на iPhone на 9 септември

Apple официјално испрати покани за својот голем есенски настан, кој ќе се одржи на 9 септември во Купертино. Настанот традиционално...

Спорт1 ден

Составот на македонската фудбалска репрезентација за мечевите против Саудиска Арабија и Лихтенштајн

Фудбалерите на Македонија се подготвуваат за претстојните натпревари од квалификациите, каде што ќе се сретнат со Саудиска Арабија на 4...

Македонија1 ден

Регионалниот пат Нова Брезница – Македонски Брод преку НП „Јасен“ нормализиран за сообраќај во термините од МВР

На 27.08.2025 од 05:00 часот регионалниот пат Р-1106 Нова Брезница – Македонски Брод преку националниот парк Јасен ќе биде пуштен...

Свет1 ден

Гигантската ракета „Старшип“ на SpaceX во вторник навечер успешно го изведе својот десетти пробен лет

Колосот висок околу 120 метри тргна од космодромот „Старбејс“ во Тексас, заедно со новооснованиот град што расте околу него, точно...

Временска прогноза1 ден

Прекрасна вест, топлото време продолжува, додека на утро останува да биде посвежо

Под влијание на стабилна, сува и топла воздушна маса од југ, односно од Африка, од денес (среда 27 август) до...

Временска прогноза2 дена

Вечерашните температури се спуштија и до 10 степени, во следните часови се очекува понатамошно нивно опаѓање

Доцна вечерва во нашата држава имаме ведро и свежо време насекаде, претежно е тивко и без некој изразен ветер. Најсвежо...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за среда (27 август)

♈ ОВЕНДенес твојата упорност ќе биде клучна. Ќе добиеш можност да ја наметнеш својата идеја, но внимавај да не реагираш...

НАЈЧИТАНИ