На денешен ден
16 декември – На денешен ден

1653.- Водачот на англиските парламентарци во граѓанската војна против монархистите, Оливер Кромвел (Кромвел), бил прогласен за доживотен лорд заштитник на Англија, Шкотска и Ирска.
1773.- Незадоволни од високите увозни царини и британското колонијално владеење, група американски колонисти преправени како Индијанци фрлиле гајби со чај од британски брод во морето во пристаништето Бостон. Овој настан, подоцна наречен „Бостонска чајна забава“, ја најави американската војна за независност која започна во 1775 година.
1775.- Родена е англиската писателка Џејн Остин, чие дело на почетокот на 20 век е класифицирано меѓу писателите на „големата традиција“. Тој се смета за најчитан романсиер меѓу авторите кои твореле пред викторијанскиот период („Смисла и сензибилитет“, „Гордост и предрасуди“, „Парк Менсфилд“, „Ема“, „Обитија Нортхагент“, „Убедување“).
1835.- Во големиот пожар што го зафати Њујорк, уништени се 600 згради.
1838.- За време на Големата миграција, Бурите, бегајќи од британската колонијална власт, се судриле со племето Зулу и убиле 3.000 членови на тоа јужноафриканско племе во битката на реката крв.
1859.- Умрел германскиот филолог Вилхелм Грим, кој заедно со неговиот брат Јакоб собирал и објавувал познати приказни и бајки за деца. Со брат му работел и на истражување на германскиот јазик, фолклор и култура, а самиот ги проучувал спомениците на старогерманскиот јазик.
1885.- Во Сараево почнало да излегува српското книжевно списание „Босанска вила“, кое било високо ценето во босанските книжевни кругови. Започнато како списание кое ќе се занимава со српското културно наследство, со текот на времето прерасна во угледен весник во кој соработуваа истакнати писатели од сите националности, како и писатели надвор од Босна и Херцеговина. До 1887 година го уредувал Никола Шумоња, а потоа се додека не бил забранет на 15 јуни 1914 година од Никола Кашиковиќ.
1916.- Убиен е рускиот монах и авантурист Григориј Распутин, кој како наводен психичар и чудотворец успеал да се наметне како личност од доверба на последниот руски цар Николај II и неговата сопруга царицата Александра. Тој беше убиен од група офицери за да го спаси угледот на монархијата.
1917.- Роден е англискиот писател Артур Чарлс Кларк (Arthur Charles Clarke), популаризирач на астронаутиката и автор на познати научно-фантастични романи, меѓу кои најпознати се „2001: A Space Odyssey“, „3001: The Final Odyssey“, „Childhood’s Крај“.
1920.- Околу 180.000 луѓе загинаа во еден од најтешките земјотреси во светот, во кинеската провинција Гансу.
1921.- Умре францускиот композитор Камил Сент Саенс, виртуоз на пијано и диригент, еден од основачите на Друштвото за грижа и унапредување на француската музика (Societe Nationale de Musique). Неговиот огромен опус опфаќа музички дела од секаков вид, меѓу кои најпознати се операта „Самсон и Далила“ и композицијата за камерниот ансамбл „Карневал на животните“.
1931.- Умрел српскиот историчар и свештеник Димитрије Руварац, професор и ректор на Карловачката семинарија, архимандрит на манастирот Гргетега од 1882 година. Воспоставил критичка школа во српската историографија, воведувајќи го филолошкиот метод во анализата на историските извори. Автор е на бројни дискусии и студии („Преглед на домашни извори на старата српска поезија“).
1934.- Пуштен во сообраќај првиот белградски патен мост преку Сава, наречен „Земунскиот мост на крал Александар“. Бил кренат во воздух во април 1941 година, а во 1957 година на местото на висечкиот мост бил подигнат мост неофицијално наречен „Бранковиот мост“.
1944.- Во Втората светска војна, Германците ги пробиле сојузничките одбранбени линии во Ардените, изненадиле американските сили и започнале контраофанзива на западниот фронт.
1944.- Американскиот џез-музичар Глен Милер загина во авионска несреќа над Ла Манш.
1949.- Водачот на борбата за независност Ахмед Сукарно е избран за прв претседател на Индонезија по независноста на земјата од Холандија.
1966.- На предлог на Велика Британија, Советот за безбедност на ОН едногласно изгласа економски санкции против режимот на белото малцинство во Родезија.
1971.- Пакистанските трупи им се предадоа на индиската армија и на Ослободителната војска на Источен Бенгал. Со тоа заврши индиско-пакистанскиот конфликт и ја зачува независноста на новосоздадената држава Бангладеш, која беше прогласена во март 1971 година.
1993.- Шест земји-членки на Европската унија (Велика Британија, Германија, Франција, Италија, Холандија и Данска), и покрај противењето на Грција, ја признаа Поранешната Југословенска Република Македонија.
1995.- Советот за безбедност на ОН ги овласти силите на НАТО да ги преземат мировните операции во Босна. Ова ја заврши мисијата на УНПРОФОР и создаде законски услови за НАТО да ја започне набљудувачката мисија за спроведување на мирот во Босна (ИФОР).
1997.- На судењето во Приштина, 15 косовски Албанци обвинети за тероризам и припадност на илегалната организација „Ослободителната војска на Косово“ беа осудени на затворски казни од четири до 20 години.
2001.- Првиот американски брод од 1962 година, кога САД и ставија ембарго на Куба, пристигна во пристаништето Хавана, превезувајќи околу 500 тони замрзната храна.
2003.- Швајцарскиот парламент усвои резолуција со која убивањето на Ерменците во Отоманската империја за време на Првата светска војна се изедначува со геноцид.
2004 – Уставниот суд на Романија го потврди изборот на Трајан Басеску за претседател на Романија, на местото на Јон Илиеску.
2008 – 120 тамилски бунтовници и 25 војници загинаа во борбите во северна Шри Ланка. Тамилските тигри се Хиндуси и од 1972 година се борат за независност на северниот и североисточниот дел на Шри Ланка, земја во која 75 отсто од населението се будисти. Се проценува дека за време на тридеценискиот конфликт, загинале околу 70.000 луѓе.
2012.- На парламентарните избори во Јапонија, конзервативната Либерално-демократска партија победи со тврда националистичка политика во услови на затегнати меѓусоседски односи со Кина. Островите, кои Јапонија ги нарекува Сенкаку, а Кина Дијаоју, се во центарот на долготрајниот територијален спор што се интензивираше во средината на септември кога Токио национализираше дел од островите во Источното Кинеско Море.
2014.- Во терористички напад на училиште во Пешавар, Пакистан загинаа 148 деца, еден наставник и сите седум напаѓачи. Нападот траеше речиси седум часа, а повеќе од 120 ученици и наставници беа ранети.
2016 – Од почетокот на годината загинале или исчезнале 7.189 мигранти и бегалци, од кои повеќето (70 отсто) се обидувале да го преминат Средоземното Море, објави Меѓународната организација за миграција (ИОМ).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (22 мај)

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Историски личности и настани:
-
337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.
-
1455 – Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.
-
1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.
🎵 Култура и уметност:
-
1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.
-
1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.
-
1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.
-
1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.
-
1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.
-
1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.
-
2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.
⚔️ Воени и политички настани:
-
1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.
-
1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.
-
1972 – Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.
-
1992 – Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.
-
1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.
-
2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.
🌍 Современи настани и социјални промени:
-
1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.
-
2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.
-
2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.
-
2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.
-
2024 – Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за понеделник (2 јуни)
-
Кичево1 ден
ТППЕ Кичево вечерва спречи поголем пожар на дива депонија помеѓу кичевските села Мидинци и Зајас
-
Македонија2 дена
Бигорскиот Манастир за прв пат се огласи во јавноста по јавните собири
-
Хороскоп8 часа
Хороскоп за вторник (3 јуни)
-
Спорт1 ден
(ФОТО) „Градско дерби“, фудбалско надигрување, многу голови и фер плеј – Фудбалот е најубавиот спорт на светот!
-
Македонија2 дена
На место каде е дозволено 60 км/ч, службеници од БПС Гостивар на радар сопреле возач кој „летал“ со 145 км/ч
-
Македонија2 дена
МВР со детали за страотната сообраќајка кај Тетово, каде трагично згасна млад живот
-
Македонија2 дена
Регионалниот центар Запад во содејство со СВР Охрид во охридско кабаре приведоа странски државјанки, злоупотребиле туристички престој