Следете не

На денешен ден

16 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

1671.- Во Москва јавно бил погубен Степан Стењка Тимофеевич Разин, водачот на востанието на Донските Козаци и селаните. Во руските народни приказни и песни, тој стана симбол на пркос и бунт.

1826.- По задушувањето на јаничарската побуна, турскиот султан Мехмед II го укина тој воен ред и го воведе низам (редовна војска). Јаничарите биле основани од султанот Орхан во 1330 година од киднапирани и турцизирани деца на христијански поданици.

1852.- Во Нови Сад е отпечатен првиот број на весникот „Српски дневник“, со литературниот додаток „Седмица“. Трудот бил објавен 12 години и бил еден од ретките словенски трудови во Австриската империја во тоа време.

1858.- Роден е шведскиот крал Густав V (Густаф), кој за време на неговото владеење од 1907 година до неговата смрт во 1950 година го обезбедил неутралниот статус на Шведска во двете светски војни.

1876.- Во Цетиње, по преговорите водени од октомври 1875 до февруари 1876 година, бил потпишан договорот за сојузот на Србија и Црна Гора против Отоманската империја. Со одлука на Врховниот совет за одбрана на СР Југославија од 25 декември 1993 година, тој датум е одреден како Ден на југословенската армија.

1890.- Роден е англискиот филмски актер Стен Лорел, ѕвезда на урнебесни комедии во кои како „тенок“ формира тандем со Оливер Харди (Харди), „дебел“.

1920.- Во Лондон се одржа првата седница на Лигата на народите.

1930.- Умре политичарот и филолог Љубомир Стојановиќ, секретар на Српската кралска академија. Заедно со Јаша Продановиќ ја основал Републиканската партија во 1921 година и бил нејзин прв претседател.

1941 – Американскиот претседател Франклин Рузвелт нареди да се затворат сите германски конзулати во САД до 10 јули.

1944.- На Вис за време на Втората светска војна беше склучен договорот Тито-Субашиќ за односите меѓу Народноослободителното движење и кралската влада на Југославија во емиграција.

1958.- Имре Наѓ, унгарски премиер во времето на антикомунистичкото востание во Унгарија во 1956 година, кое беше задушено од советските трупи, беше обесен. Наѓ беше осуден на смрт за предавство во монтиран судски процес. Истиот ден во 1989 година, половина милион Унгарци присуствуваа на неговото повторно погребување со државни почести во Будимпешта.

1960.- Американскиот претседател Двајт Ајзенхауер (Двајт Ајзенхауер) ја одложи посетата на Јапонија поради антиамериканските немири во таа земја.

1961.- Рускиот балетан Рудолф Хаметович Нуреев побара азил во Франција за време на гостувањето во Париз кај балетскиот ансамбл „Киров“. Кариерата ја продолжи во водечки европски и американски трупи и беше ѕвезда на британскиот кралски балет.

1963.- Советскиот Сојуз го лансираше вселенскиот брод „Васток 6“ со првата космонаутка Валентина Терешкова.

1972 – Улрике Мајнхоф (Мајнхоф), член на терористичката група Бадер-Мајнхоф, беше уапсена во Хановер.

1976.- Во Совето, најголемата црнечка населба во Јужна Африка, избувнаа расни немири, во кои во текот на неколку месеци загинаа најмалку 600 црнци и тројца белци.

1977.- Леонид Брежњев, водач на Советската комунистичка партија, го замени Николај Подгорни како претседател на Президиумот на Врховниот совет на СССР.

1977.- Умре германскиот инженер Вернхер фон Браун (Вернхер фон), дизајнер на ракетни ракети „Фау-1“ и „Фау-2“. По војната емигрирал во САД, каде што работел за НАСА.

1983.- Јуриј Андропов е избран за претседател на Президиумот на Врховниот совет на СССР.

1992.- Американските и руските претседатели Џорџ Буш и Борис Елцин постигнаа договор во Вашингтон за намалување на арсеналот на нуклеарни ракети со долг дострел за две третини до 2003 година.

1994.- Швајцарија одби да му издаде виза на претседателот на СР Југославија, Зоран Лилиќ, иако тој доби официјална покана за учество на меѓународниот состанок во Кран Монтана. Ваквата одлука е донесена врз основа на препораката на Советот за безбедност на ОН како дел од мерките за економска блокада на Југославија.

1996.- Меѓународниот комитет на Црвениот крст објави дека на територијата на Југославија за време на војните 1991-1995 г. Исчезнаа 20.000 луѓе, од кои 12.000 во Босна и Херцеговина.

1998.- Талибанската верска армија во Авганистан нареди затворање на повеќе од сто приватни училишта во кои се школуваа девојчиња.

1999 – Амнести интернешенел ги обвини САД за кршење на човековите права, бидејќи продолжија да спроведуваат смртна казна, дури и за луѓе кои го извршиле злосторството пред да наполнат 18 години.

1999.- Новиот претседател на Јужноафриканската Република Табо Мбеки положи заклетва. Тој го замени Нелсон Мандела, активист за црнечки права, кој помина речиси три децении во затвор.

2001.- Рускиот претседател Владимир Путин пристигна во Белград, прва посета на руски шеф на држава на СР Југославија.

2001.- Американскиот претседател Џорџ Буш помладиот и неговиот руски колега Владимир Путин за прв пат се сретнаа во Словенија. Тие се договорија за идна соработка и постојани консултации.

2001.- Победата на левичарската коалиција на изборите за градоначалник на Берлин го отвори патот за поранешните комунисти да влезат во градската власт, за прв пат по падот на Берлинскиот ѕид во 1989 година.

2006.- Тајван го отвори тунелот Хсуехсан, долг 13 километри, најдолг во Азија, поврзувајќи ги северните и јужните делови на тој остров.

2008.- Умре Стен Винстон, американски мајстор за специјални ефекти и добитник на четири Оскари за неговата работа во филмовите „Осмиот патник“, „Вонземјани“, „Терминатор 2“ и „Паркот Јура“.

2009.- Русија, користејќи го своето право на вето во Советот за безбедност на ОН, го попречи планот на Западот за продолжување на мисијата на ОН што го надгледуваше прекинот на огнот меѓу Грузија и нејзиниот отцепен регион Абхазија веќе 16 години. По грузиско-руската војна во август 2008 година, Русија ја призна независноста на двата отцепени региони на Грузија – Јужна Осетија и Абхазија. Грузија инсистира на интегритет на својата територија.

2010.- Судот на Босна и Херцеговина ги осуди Радој Лаловиќ и Сонибој Шкиљевиќ на пет и осум години затвор за злосторства извршени во Казнено-поправниот дом „Бутмир“, попознат како „Кула“, во близина на Сараево.

2012.- Лидерката на мјанмарската опозиција Аунг Сан Су Чи во Осло ја доби Нобеловата награда за мир, која и беше доделена пред 21 година, додека беше во домашен притвор. Сан Су Чи помина повеќе од 17 години во домашен притвор.

2013.- Турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган во говорот пред 100.000 свои приврзаници во Истанбул ја оправда полициската акција при која демонстрантите беа растерани од плоштадот Таксим. Повод за протестот на Таксим беше планот за изградба на трговски центар на местото на паркот Гези. Поради бруталната пресметка на полицијата со демонстрантите, протестот прерасна во двонеделни масовни антивладини демонстрации кои се проширија низ цела Турција.

2013.- Чешкиот премиер Петр Нечас поднесе оставка поради скандалот во кој поради злоупотреба на Воената разузнавачка служба и корупција на пратениците беше уапсена неговата љубовница и шефица на кабинетот Јана Наѓова.

2017 – Почина поранешниот германски канцелар Хелмут Кол (Кол), „обединувачот на Германија“. Кол беше канцелар 16 години – четири последователни мандати.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 2 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Воени битки и борби

  • 31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.

  • 1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.

  • 1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.

  • 1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.


📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки

  • 1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).

  • 1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.

  • 1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.

  • 1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.

  • 1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).

  • 1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.

  • 1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).

  • 1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).

  • 2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.


✈️ Откритија, истражувања и летови

  • 1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.


✊ Протести и демонстрации

  • 1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.

  • 2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.


⚰️ Смртни случаи на познати личности

  • 1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).

  • 1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.

  • 1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.

  • 1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.

  • 2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.

  • 2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.

  • 2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.

  • 2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.

  • 2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.

  • 2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 1 септември

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🕊️ Смрт и загуби

  • 1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.

  • 1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.

  • 1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.

  • 1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.

  • 2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.


⚔️ Војни и конфликти

  • 1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).

  • 1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.

  • 1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.

  • 1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.

  • 1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.

  • 1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.

  • 2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.

  • 2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.


🌍 Политички и државни настани

  • 1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.

  • 1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).

  • 1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.

  • 1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.

  • 1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.

  • 2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.

  • 2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.

  • 2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.

  • 2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.


🌋 Природни катастрофи

  • 1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.

  • 1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.


🎭 Култура, наука и спорт

  • 1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (29 август)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.

1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.

1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.

1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.

1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.

1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.

1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.

1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.

1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.

1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.

1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.

1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.

1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.

1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.

1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.

1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.

1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.

1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.

1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.

1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.

1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.

1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.

2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.

2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.

2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.

2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.

2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.

2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.

2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Фото: Martin Katler @ unsplash Фото: Martin Katler @ unsplash
Автомобили45 минути

Десетте најпродавани автомобили во Европа во 2025 година

Во првата половина од 2025 година, европскиот автомобилски пазар бележи значајни промени и трендови. Според податоците на JATO Dynamics, објавени...

Фото: Homescreenify @ unsplash Фото: Homescreenify @ unsplash
Магазин49 минути

Тајната на вистинскиот италијански болоњезе сос

Болоњезе сос е едно од најпознатите јадења во светот, но вистинската тајна на неговиот вкус лежи во традицијата на градот...

Кичево56 минути

Поради одржување на атлетска трка во Кичево, во недела следните улици и делови на градот ќе бидат затворени за сообраќај

Во недела, 7 септември 2025, поради одржување на атлетската трка во град Кичево, од 08:00 до 11:00 часот ќе биде...

Хороскоп13 часа

Хороскоп за петок (5 септември)

Овен Пробувате да дојдете до некои промени, но тоа не ви оди од рака. Можно е да имате трема пред...

Фото: Leon Bublitz @ unsplash Фото: Leon Bublitz @ unsplash
Магазин1 ден

YouTube укинува Premium Family сметки надвор од заедничко домаќинство

YouTube го следи примерот на Netflix и Disney+, воведувајќи построги правила за користење на Premium Family пакетите. Компанијата почна да...

Фото: Onur Binay @ unsplash Фото: Onur Binay @ unsplash
Мобилни уреди1 ден

Батеријата се празни додека полните? Еве што треба да знаете

Современите Android телефони доаѓаат со моќни и ефикасни процесори, како и батерии со поголем капацитет. Вообичаено, тие можат да издржат...

Социјални мрежи1 ден

Корисниците во повеќе европски земји, како и кај нас пријавија потешкотии при користење на „Google, Gmail“ и останатите сервиси

Корисниците во повеќе европски земји, особено во Југоисточна Европа, Турција и Кавказ, се соочуваат со сериозни потешкотии при користење на...

Спорт1 ден

Елмас пред вечерашниот настап против Саудиска Арабија: „Ние секогаш излегуваме на терен по победа, со верба во квалитетот што го имаме.“

Пред вечерашниот пријателски дуел во Прага против Саудиска Арабија, македонскиот репрезентативец Елиф Елмас го сподели своето мислење за значењето на...

Македонија1 ден

МВР: Кривична пријава против петмина вработени во Агенцијата за храна и ветеринарство за „злоупотреба на службена положба и овластување“

СВР Куманово поднесе кривична пријава против Р.Е.(51) од с.Слупчане, општина Липково, З.А.(59) од Скопје, Н.Б.(61) од Битола, А.Б.(59) од Скопје...

Свет1 ден

(ВИДЕО) „Ден на жалост“ во Португалија по страшната трагедија каде од шините излета жичара и одзеде најмалце 15 животи, неофицијално има и странци

Португалија денеска тагува по трагедијата што го потресе главниот град Лисабон, откако 15 лица ги загубија животите, а најмалку 18...

НАЈЧИТАНИ