Следете не

На денешен ден

16 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

1671.- Во Москва јавно бил погубен Степан Стењка Тимофеевич Разин, водачот на востанието на Донските Козаци и селаните. Во руските народни приказни и песни, тој стана симбол на пркос и бунт.

1826.- По задушувањето на јаничарската побуна, турскиот султан Мехмед II го укина тој воен ред и го воведе низам (редовна војска). Јаничарите биле основани од султанот Орхан во 1330 година од киднапирани и турцизирани деца на христијански поданици.

1852.- Во Нови Сад е отпечатен првиот број на весникот „Српски дневник“, со литературниот додаток „Седмица“. Трудот бил објавен 12 години и бил еден од ретките словенски трудови во Австриската империја во тоа време.

1858.- Роден е шведскиот крал Густав V (Густаф), кој за време на неговото владеење од 1907 година до неговата смрт во 1950 година го обезбедил неутралниот статус на Шведска во двете светски војни.

1876.- Во Цетиње, по преговорите водени од октомври 1875 до февруари 1876 година, бил потпишан договорот за сојузот на Србија и Црна Гора против Отоманската империја. Со одлука на Врховниот совет за одбрана на СР Југославија од 25 декември 1993 година, тој датум е одреден како Ден на југословенската армија.

1890.- Роден е англискиот филмски актер Стен Лорел, ѕвезда на урнебесни комедии во кои како „тенок“ формира тандем со Оливер Харди (Харди), „дебел“.

1920.- Во Лондон се одржа првата седница на Лигата на народите.

1930.- Умре политичарот и филолог Љубомир Стојановиќ, секретар на Српската кралска академија. Заедно со Јаша Продановиќ ја основал Републиканската партија во 1921 година и бил нејзин прв претседател.

1941 – Американскиот претседател Франклин Рузвелт нареди да се затворат сите германски конзулати во САД до 10 јули.

1944.- На Вис за време на Втората светска војна беше склучен договорот Тито-Субашиќ за односите меѓу Народноослободителното движење и кралската влада на Југославија во емиграција.

1958.- Имре Наѓ, унгарски премиер во времето на антикомунистичкото востание во Унгарија во 1956 година, кое беше задушено од советските трупи, беше обесен. Наѓ беше осуден на смрт за предавство во монтиран судски процес. Истиот ден во 1989 година, половина милион Унгарци присуствуваа на неговото повторно погребување со државни почести во Будимпешта.

1960.- Американскиот претседател Двајт Ајзенхауер (Двајт Ајзенхауер) ја одложи посетата на Јапонија поради антиамериканските немири во таа земја.

1961.- Рускиот балетан Рудолф Хаметович Нуреев побара азил во Франција за време на гостувањето во Париз кај балетскиот ансамбл „Киров“. Кариерата ја продолжи во водечки европски и американски трупи и беше ѕвезда на британскиот кралски балет.

1963.- Советскиот Сојуз го лансираше вселенскиот брод „Васток 6“ со првата космонаутка Валентина Терешкова.

1972 – Улрике Мајнхоф (Мајнхоф), член на терористичката група Бадер-Мајнхоф, беше уапсена во Хановер.

1976.- Во Совето, најголемата црнечка населба во Јужна Африка, избувнаа расни немири, во кои во текот на неколку месеци загинаа најмалку 600 црнци и тројца белци.

1977.- Леонид Брежњев, водач на Советската комунистичка партија, го замени Николај Подгорни како претседател на Президиумот на Врховниот совет на СССР.

1977.- Умре германскиот инженер Вернхер фон Браун (Вернхер фон), дизајнер на ракетни ракети „Фау-1“ и „Фау-2“. По војната емигрирал во САД, каде што работел за НАСА.

1983.- Јуриј Андропов е избран за претседател на Президиумот на Врховниот совет на СССР.

1992.- Американските и руските претседатели Џорџ Буш и Борис Елцин постигнаа договор во Вашингтон за намалување на арсеналот на нуклеарни ракети со долг дострел за две третини до 2003 година.

1994.- Швајцарија одби да му издаде виза на претседателот на СР Југославија, Зоран Лилиќ, иако тој доби официјална покана за учество на меѓународниот состанок во Кран Монтана. Ваквата одлука е донесена врз основа на препораката на Советот за безбедност на ОН како дел од мерките за економска блокада на Југославија.

1996.- Меѓународниот комитет на Црвениот крст објави дека на територијата на Југославија за време на војните 1991-1995 г. Исчезнаа 20.000 луѓе, од кои 12.000 во Босна и Херцеговина.

1998.- Талибанската верска армија во Авганистан нареди затворање на повеќе од сто приватни училишта во кои се школуваа девојчиња.

1999 – Амнести интернешенел ги обвини САД за кршење на човековите права, бидејќи продолжија да спроведуваат смртна казна, дури и за луѓе кои го извршиле злосторството пред да наполнат 18 години.

1999.- Новиот претседател на Јужноафриканската Република Табо Мбеки положи заклетва. Тој го замени Нелсон Мандела, активист за црнечки права, кој помина речиси три децении во затвор.

2001.- Рускиот претседател Владимир Путин пристигна во Белград, прва посета на руски шеф на држава на СР Југославија.

2001.- Американскиот претседател Џорџ Буш помладиот и неговиот руски колега Владимир Путин за прв пат се сретнаа во Словенија. Тие се договорија за идна соработка и постојани консултации.

2001.- Победата на левичарската коалиција на изборите за градоначалник на Берлин го отвори патот за поранешните комунисти да влезат во градската власт, за прв пат по падот на Берлинскиот ѕид во 1989 година.

2006.- Тајван го отвори тунелот Хсуехсан, долг 13 километри, најдолг во Азија, поврзувајќи ги северните и јужните делови на тој остров.

2008.- Умре Стен Винстон, американски мајстор за специјални ефекти и добитник на четири Оскари за неговата работа во филмовите „Осмиот патник“, „Вонземјани“, „Терминатор 2“ и „Паркот Јура“.

2009.- Русија, користејќи го своето право на вето во Советот за безбедност на ОН, го попречи планот на Западот за продолжување на мисијата на ОН што го надгледуваше прекинот на огнот меѓу Грузија и нејзиниот отцепен регион Абхазија веќе 16 години. По грузиско-руската војна во август 2008 година, Русија ја призна независноста на двата отцепени региони на Грузија – Јужна Осетија и Абхазија. Грузија инсистира на интегритет на својата територија.

2010.- Судот на Босна и Херцеговина ги осуди Радој Лаловиќ и Сонибој Шкиљевиќ на пет и осум години затвор за злосторства извршени во Казнено-поправниот дом „Бутмир“, попознат како „Кула“, во близина на Сараево.

2012.- Лидерката на мјанмарската опозиција Аунг Сан Су Чи во Осло ја доби Нобеловата награда за мир, која и беше доделена пред 21 година, додека беше во домашен притвор. Сан Су Чи помина повеќе од 17 години во домашен притвор.

2013.- Турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган во говорот пред 100.000 свои приврзаници во Истанбул ја оправда полициската акција при која демонстрантите беа растерани од плоштадот Таксим. Повод за протестот на Таксим беше планот за изградба на трговски центар на местото на паркот Гези. Поради бруталната пресметка на полицијата со демонстрантите, протестот прерасна во двонеделни масовни антивладини демонстрации кои се проширија низ цела Турција.

2013.- Чешкиот премиер Петр Нечас поднесе оставка поради скандалот во кој поради злоупотреба на Воената разузнавачка служба и корупција на пратениците беше уапсена неговата љубовница и шефица на кабинетот Јана Наѓова.

2017 – Почина поранешниот германски канцелар Хелмут Кол (Кол), „обединувачот на Германија“. Кол беше канцелар 16 години – четири последователни мандати.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп5 часа

Хороскоп за недела (29 јуни)

ОВЕН Ќе ви биде доста тешко да ги контролирате емоциите, особено кога станува збор за љубовни интереси и односи со...

Lifestyle17 часа

Кајгана како од хотел: кремаста, богата и совршена со еден едноставен трик

Не мора да одите во скап ресторан за да уживате во совршено кремаста кајгана која се топи во устата. Со...

Магазин18 часа

Крај на една ера: Microsoft се збогува со „Blue Screen of Death“

Microsoft објави дека ја укинува легендарната порака за грешка позната како „Blue Screen of Death“ (BSOD), симбол на фрустрација и...

Магазин18 часа

iOS 26: Ова се iPhone моделите што добиваат надградба

Apple на својот годишен настан WWDC 2025 официјално го претстави iOS 26 — новата верзија на оперативниот систем која носи...

Временска прогноза22 часа

Викенд метео вести: Еве какво време ни претстои денес и утре

Под влијание на стабилна и на посвежа воздушна маса од север, викендов (сабота и недела 28 и 29 јуни) во...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за сабота (28 јуни)

ОВЕН Пред вас е поволен период доколку имате во план некои нови потези на работно поле. Имате проблеми со саканата...

Временска прогноза2 дена

Доаѓа дожд према нашиот регион, ова се последните метео вести

Поради прилив на поладен воздух од север на висина, денес (петок 27 јуни) во попладневните  и во вечерните часови во...

Кичево2 дена

Предмалку случена сообраќајка во близина на с.Извор кичевско, правец Кичево-Охрид

Предмалку се случила сообраќајна несреќа на патот Кичево-Охрид во близина на с.Извор. Од информации од терен дознаваме дека сообраќајот бил...

Автомобили2 дена

Перу прва во светот со старосна граница за возачки дозволи: по 80-тата година нема обновување

Перу стана првата земја во светот што воведе старосна граница по која возачите повеќе нема да можат да ја обновуваат...

Магазин2 дена

Дали е штетно батеријата да се полни неколку пати на ден?

Не, честото полнење на телефонот не е штетно – напротив, полнењето во пократки интервали може да помогне батеријата да трае...

НАЈЧИТАНИ