На денешен ден
16 јуни – На денешен ден

1671.- Во Москва јавно бил погубен Степан Стењка Тимофеевич Разин, водачот на востанието на Донските Козаци и селаните. Во руските народни приказни и песни, тој стана симбол на пркос и бунт.
1826.- По задушувањето на јаничарската побуна, турскиот султан Мехмед II го укина тој воен ред и го воведе низам (редовна војска). Јаничарите биле основани од султанот Орхан во 1330 година од киднапирани и турцизирани деца на христијански поданици.
1852.- Во Нови Сад е отпечатен првиот број на весникот „Српски дневник“, со литературниот додаток „Седмица“. Трудот бил објавен 12 години и бил еден од ретките словенски трудови во Австриската империја во тоа време.
1858.- Роден е шведскиот крал Густав V (Густаф), кој за време на неговото владеење од 1907 година до неговата смрт во 1950 година го обезбедил неутралниот статус на Шведска во двете светски војни.
1876.- Во Цетиње, по преговорите водени од октомври 1875 до февруари 1876 година, бил потпишан договорот за сојузот на Србија и Црна Гора против Отоманската империја. Со одлука на Врховниот совет за одбрана на СР Југославија од 25 декември 1993 година, тој датум е одреден како Ден на југословенската армија.
1890.- Роден е англискиот филмски актер Стен Лорел, ѕвезда на урнебесни комедии во кои како „тенок“ формира тандем со Оливер Харди (Харди), „дебел“.
1920.- Во Лондон се одржа првата седница на Лигата на народите.
1930.- Умре политичарот и филолог Љубомир Стојановиќ, секретар на Српската кралска академија. Заедно со Јаша Продановиќ ја основал Републиканската партија во 1921 година и бил нејзин прв претседател.
1941 – Американскиот претседател Франклин Рузвелт нареди да се затворат сите германски конзулати во САД до 10 јули.
1944.- На Вис за време на Втората светска војна беше склучен договорот Тито-Субашиќ за односите меѓу Народноослободителното движење и кралската влада на Југославија во емиграција.
1958.- Имре Наѓ, унгарски премиер во времето на антикомунистичкото востание во Унгарија во 1956 година, кое беше задушено од советските трупи, беше обесен. Наѓ беше осуден на смрт за предавство во монтиран судски процес. Истиот ден во 1989 година, половина милион Унгарци присуствуваа на неговото повторно погребување со државни почести во Будимпешта.
1960.- Американскиот претседател Двајт Ајзенхауер (Двајт Ајзенхауер) ја одложи посетата на Јапонија поради антиамериканските немири во таа земја.
1961.- Рускиот балетан Рудолф Хаметович Нуреев побара азил во Франција за време на гостувањето во Париз кај балетскиот ансамбл „Киров“. Кариерата ја продолжи во водечки европски и американски трупи и беше ѕвезда на британскиот кралски балет.
1963.- Советскиот Сојуз го лансираше вселенскиот брод „Васток 6“ со првата космонаутка Валентина Терешкова.
1972 – Улрике Мајнхоф (Мајнхоф), член на терористичката група Бадер-Мајнхоф, беше уапсена во Хановер.
1976.- Во Совето, најголемата црнечка населба во Јужна Африка, избувнаа расни немири, во кои во текот на неколку месеци загинаа најмалку 600 црнци и тројца белци.
1977.- Леонид Брежњев, водач на Советската комунистичка партија, го замени Николај Подгорни како претседател на Президиумот на Врховниот совет на СССР.
1977.- Умре германскиот инженер Вернхер фон Браун (Вернхер фон), дизајнер на ракетни ракети „Фау-1“ и „Фау-2“. По војната емигрирал во САД, каде што работел за НАСА.
1983.- Јуриј Андропов е избран за претседател на Президиумот на Врховниот совет на СССР.
1992.- Американските и руските претседатели Џорџ Буш и Борис Елцин постигнаа договор во Вашингтон за намалување на арсеналот на нуклеарни ракети со долг дострел за две третини до 2003 година.
1994.- Швајцарија одби да му издаде виза на претседателот на СР Југославија, Зоран Лилиќ, иако тој доби официјална покана за учество на меѓународниот состанок во Кран Монтана. Ваквата одлука е донесена врз основа на препораката на Советот за безбедност на ОН како дел од мерките за економска блокада на Југославија.
1996.- Меѓународниот комитет на Црвениот крст објави дека на територијата на Југославија за време на војните 1991-1995 г. Исчезнаа 20.000 луѓе, од кои 12.000 во Босна и Херцеговина.
1998.- Талибанската верска армија во Авганистан нареди затворање на повеќе од сто приватни училишта во кои се школуваа девојчиња.
1999 – Амнести интернешенел ги обвини САД за кршење на човековите права, бидејќи продолжија да спроведуваат смртна казна, дури и за луѓе кои го извршиле злосторството пред да наполнат 18 години.
1999.- Новиот претседател на Јужноафриканската Република Табо Мбеки положи заклетва. Тој го замени Нелсон Мандела, активист за црнечки права, кој помина речиси три децении во затвор.
2001.- Рускиот претседател Владимир Путин пристигна во Белград, прва посета на руски шеф на држава на СР Југославија.
2001.- Американскиот претседател Џорџ Буш помладиот и неговиот руски колега Владимир Путин за прв пат се сретнаа во Словенија. Тие се договорија за идна соработка и постојани консултации.
2001.- Победата на левичарската коалиција на изборите за градоначалник на Берлин го отвори патот за поранешните комунисти да влезат во градската власт, за прв пат по падот на Берлинскиот ѕид во 1989 година.
2006.- Тајван го отвори тунелот Хсуехсан, долг 13 километри, најдолг во Азија, поврзувајќи ги северните и јужните делови на тој остров.
2008.- Умре Стен Винстон, американски мајстор за специјални ефекти и добитник на четири Оскари за неговата работа во филмовите „Осмиот патник“, „Вонземјани“, „Терминатор 2“ и „Паркот Јура“.
2009.- Русија, користејќи го своето право на вето во Советот за безбедност на ОН, го попречи планот на Западот за продолжување на мисијата на ОН што го надгледуваше прекинот на огнот меѓу Грузија и нејзиниот отцепен регион Абхазија веќе 16 години. По грузиско-руската војна во август 2008 година, Русија ја призна независноста на двата отцепени региони на Грузија – Јужна Осетија и Абхазија. Грузија инсистира на интегритет на својата територија.
2010.- Судот на Босна и Херцеговина ги осуди Радој Лаловиќ и Сонибој Шкиљевиќ на пет и осум години затвор за злосторства извршени во Казнено-поправниот дом „Бутмир“, попознат како „Кула“, во близина на Сараево.
2012.- Лидерката на мјанмарската опозиција Аунг Сан Су Чи во Осло ја доби Нобеловата награда за мир, која и беше доделена пред 21 година, додека беше во домашен притвор. Сан Су Чи помина повеќе од 17 години во домашен притвор.
2013.- Турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган во говорот пред 100.000 свои приврзаници во Истанбул ја оправда полициската акција при која демонстрантите беа растерани од плоштадот Таксим. Повод за протестот на Таксим беше планот за изградба на трговски центар на местото на паркот Гези. Поради бруталната пресметка на полицијата со демонстрантите, протестот прерасна во двонеделни масовни антивладини демонстрации кои се проширија низ цела Турција.
2013.- Чешкиот премиер Петр Нечас поднесе оставка поради скандалот во кој поради злоупотреба на Воената разузнавачка служба и корупција на пратениците беше уапсена неговата љубовница и шефица на кабинетот Јана Наѓова.
2017 – Почина поранешниот германски канцелар Хелмут Кол (Кол), „обединувачот на Германија“. Кол беше канцелар 16 години – четири последователни мандати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (10 септември)

На денешен ден 10 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
Војни и мировни договори
-
1721 – Ништатски мир: крај на Големата северна војна. Русија добива пристап до Балтикот и градовите Рига, Ревел, Нарва.
-
1919 – Сен-Жерменски мировен договор: формален крај на Австроунгарската монархија; признавање на новите држави, вклучувајќи го Кралството СХС.
-
1939 – Канада ѝ објавува војна на Германија и се приклучува на Втората светска војна.
-
1942 – Британска авијација го бомбардира Диселдорф со 100.000 бомби.
-
1943 – По капитулацијата на Италија, Германците го окупираат Рим и го ставаат Ватикан под протекторат.
-
1945 – Видкун Квислинг, премиер на марионетската влада на Норвешка, осуден на смрт за предавство.
-
1995 – НАТО почнува напади со „Томахавк“ ракети врз позиции околу Бања Лука (Босна).
Политика и атентати
-
1898 – Убиство на австроунгарската царица Елизабета во Женева од анархистот Луиџи Лученци.
-
1967 – Гибралтар со референдум ја одбива анексијата од Шпанија и останува под британска власт.
-
1974 – Португалија ја признава независноста на Гвинеја-Бисао.
-
1976 – Авионска несреќа над Загреб: судир на британски и југословенски авион, загинуваат 176 луѓе.
-
1989 – Унгарија ја отвора границата кон Западот: околу 7.000 источногермански бегалци одат во Западна Германија.
-
1994 – Папата Јован Павле II во Хрватска – прва посета на римокатолички поглавар во регионот.
-
2000 – Судири меѓу поддржувачи на партии на локални избори во Македонија, што водат кон тензии во 2001.
-
2001 – ООН го укинува ембаргото за оружје кон Југославија.
-
2002 – Швајцарија станува 190-та членка на ООН.
-
2003 – Прва посета на хрватски претседател (Стјепан Месиќ) на Србија и Црна Гора по војните.
-
2003 – Шведската министерка Ана Линд е смртоносно избодена во Стокхолм.
-
2006 – Црна Гора одржува први парламентарни избори по независноста.
-
2015 – Премиерот на Северна Ирска, Питер Робинсон, поднесува оставка и ја напушта владата.
-
2021 – Либан добива нова влада по 13 месеци политичка криза по експлозијата во Бејрут.
Култура и личности
-
1839 – Роден Чарлс Сандерс Пирс, американски филозоф и логичар, основач на прагматизмот.
-
1855 – Роден Роберт Колдевеј, германски археолог, кој го истражуваше Вавилон.
-
1890 – Роден Франц Верфел, австриски писател и драматург.
-
1906 – Излегува првиот број на „Шабачка чивија“, хумористичен весник.
-
1927 – Родена Има Сумак, перуанска пејачка со уникатен гласовен опсег.
-
1981 – „Герника“ на Пабло Пикасо е вратена во Шпанија по смртта на Франко.
-
2010 – Почина Раде Марковиќ, еден од најголемите југословенски актери.
Несреќи и катастрофи
-
1976 – Судир на авион на „Бритиш ервејс“ и ЈАТ над Загреб – 176 жртви.
-
2011 – Потонува брод со 600 патници покрај Танзанија – над 165 загинати.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
-
Кичево12 часа
Во недела на големиот празник рождество на Пресвета Богородица, во кичевско с.Другово ќе се осветува поставениот Крст
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за четврток (18 септември)
-
Музика2 дена
Училиштето за Црковна музика „Митрополит Козма Пречистански“ во петок и сабота преку „аудиција“ врши упис на нови членови за источно пеење
-
Скопје14 часа
Малолетници на 12 и 14 годишна возраст од угостителски објект одзеле пари од вработени и побегнале, едниот се заканил со остар предмет
-
Временска прогноза16 часа
Следната седмица вистинска промена на времето
-
Временска прогноза2 дена
Брз продор на ладен воздух од север, додека само утре услови за слаб локален дожд
-
Хороскоп2 часа
Хороскоп за петок (19 септември)
-
Магазин2 дена
Осум iOS 26 промени што мора да ги пробате