На денешен ден
2 април – На денешен ден
742 година – Роден е франкискиот крал Карло Велики, кој од стапувањето на престолот во 768 година до неговата смрт во 814 година ја прошири франкиската империја од Северното Море до Италија и од Атлантикот до Чешката земја. Тој беше крунисан за император во 800 година.
1725 година – Venовани iaакомо Казанова е роден во Венеција. За време на неговиот бурен живот, тој бил ученик на верско училиште, секретар на кардинал, венецијански поморски офицер, игумен, коцкар, алхемичар, виолинист, шпион, библиотекар и заминал во историјата како неуморен lубовник.
1758 година – Роден е Jamesејмс Монро, еден од најактивните политичари во американската историја. Тој беше претседател на Соединетите држави од 1817 до 1825 година. Заедно со Q.Q. Адамс ја формулираше „Доктрината Монро“ со која се прокламираше американската изолационистичка политика. Со учество во две светски војни и приклучување кон ООН, САД ја напуштија „Доктрината Монро“.
1791 година – Убиен е Оноре Габриел Рикето де Мирабо, француски политичар и писател, најдобар говорник на Француската револуција и еден од главните застапници на интереси од трета класа.
1792 година – Доларот е легализиран како валута на Соединетите држави.
1805 година – Роден е данскиот писател Ханс Кристијан Андерсен. Светската слава му ја донесоа приказни за деца, бајки, од кои најпознати се „Новиот костум на царот“, „Грдото пајче“, „Кралицата на снегот“, „Девојчето со натпреварите“.
1840 година – Роден е писателот Емил Зола, водач на натуралистичкото движење во француската литература, автор на „Тереза Ракен“, „Germерминал“, „Нане“. Зола одигра значајна улога во откривањето на махинациите на највисоките воени кругови во „аферата Драјфус“. Во отворено писмо до претседателот на Франција во 1898 година, со наслов „Обвинувам“ во весникот „Л’орор“, тој придонесе за ослободување на капетанот Алфред Драјфус, лажно обвинет за предавство и осуден на доживотен затвор.
1860 година – Се состана првиот италијански парламент во Торино.
1872 година – Умре американскиот пронаоѓач и сликар Семјуел Морс, творец на телеграфскиот и телеграфскиот код Морс.
1914 година – Роден е англискиот филмски актер Алек Гинис. Тој се прослави со филмовите „Нежно срце“, „Големо очекување“, „Нашиот човек во Хавана“, „Лоренс од Арабија“, „Падот на Римската империја“, „Доктор ivиваго“ и со улогата во филмот Оскар „Мост на реката Кваи“.
1905 година – Отворен е железнички тунел под Алпите „Симплон“, кој ја поврзува Швајцарија со Италија.
1917 година – Конгресот на САД и објави војна на Царската Германија.
1917.- Во Солун започна судењето на група офицери предводени од полковник Драгутин Димитријевиќ-Апис пред Воениот суд за офицери на српската армија, како подготовка за државен удар и обид за атентат на регентот Александар. Апис и двајца негови следбеници биле погубени со пукање на 26 јуни. Останатите беа осудени на затворски казни. Врховниот суд на Србија ги рехабилитираше Апис и неговите следбеници во обновено судење на 2 јуни 1953 година.
1940 година – Германска армија ја окупира Данска и ја нападна Норвешка.
1944 година – Советските трупи ја преминаа реката Прут во Втората светска војна и влегоа во Романија.
1960 година – Франција потпиша договор со Мадагаскар, со што таа стана независна држава по 64 години француско колонијално владеење.
1965 година – почина физиологот Илија urуричиќ, претседател на Српската академија на науките и уметностите од 1960 до 1965 година и ректор на Универзитетот во Белград од 1950 до 1952 година и од 1954 до 1956 година. Тој напиша голем број експериментални научни трудови за физиологијата на мускулите , ендокрини жлезди, крв, околу анафилакса.
1974 година – Во Париз умре политичар и државник, orорж Помпиду. Тој беше премиер од 1962 до 1968 година. Во јуни 1969 година, тој беше избран за претседател на Франција, откако Шарл де Гол поднесе оставка.
1974 година – Универзитетот во Црна Гора е основан во Титоград (Подгорица).
1979 година – Британска воена база ја затвори независноста на Малта, завршувајќи скоро 80 години британско присуство на островот.
1981 година – Претседателството на СФРЈ прогласи вонредна состојба на Косово во врска со демонстрациите на албанските студенти, кои започнаа на 11 март под слоганот „Република Косово“.
1982 година – аргентинските трупи слетаа на Фокландските Острови, британска колонија во Јужен Пацифик, чувана од 84 британски маринци. Со воената интервенција, Велика Британија ги презеде Фокландските острови повторно во средината на јуни.
1999 година – Властите во Белград го презедоа независното радио Б92.
2003 година – Претседателот на Претседателството на Босна и Херцеговина Мирко Саровиќ поднесе оставка во врска со аферата за извоз на оружје од Институтот за авијација Орао од Бјелина во Ирак, која беше под санкции на ООН, како и за „шпионската афера во Република Српска“.
2005 година – Во Ватикан почина папата Јован Павле Втори (Керол Војтила), поглавар на Римокатоличката црква. Германскиот кардинал Јозеф Рацингер, кој го зеде името Бенедикт Шеснаесетти, беше избран за нов поглавар на Римокатоличката црква.
2007 година – Македонскиот министер за култура Илиријан Бекири поднесе оставка откако се обиде да ја забрани драмата „Тито: одредени дијаграми на страста“ на хрватскиот писател Слободан Шнајдер, во која поранешниот југословенски водач Јосип Броз Тито е претставен како женкар и хедонист.
2012 година – Унгарскиот претседател Пал Шмит поднесе оставка по афера со докторска дисертација за која се смета дека е плагијат. Претходно, унгарскиот универзитет во Земелваис го поништи докторатот на Шмит за развој на современите Олимписки игри, бидејќи беше утврдено дека поголемиот дел од неговата докторска теза е украден од други автори.
2013 година – Генералното собрание на Обединетите нации усвои историски договор за контрола на трговијата со конвенционално оружје, за кој се расправа повеќе од седум години. 154 земји гласаа за Резолуцијата за контрола на трговијата со оружје во вредност од 70 милијарди долари годишно, Сирија, Северна Кореја и Иран беа против, а 23 беа воздржани, вклучувајќи ги Русија, Кина и Индија. Договорот не може да се наметне, но транспарентноста на процесот на продажба се очекува да ги ограничи нелегалните договори во оваа област на трговија.
2015 година – По повеќе од една деценија преговори, Големите сили и Иран постигнаа рамковен договор за ограничување на нуклеарната програма на Техеран, така што тој не може да доведе до производство на атомско оружје.
2015 година – Во напад на сомалиските екстремисти Ал Шабаб врз универзитет во Гариса, во источна Кенија, загинаа 70 лица, претежно студенти, а околу 80 беа повредени.
2017 година – Кандидатот на владејачката коалиција собрани околу Српската напредна партија, Александар Вучиќ, освои 55,08 проценти од гласовите на претседателските избори и стана нов претседател на Србија.
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Хроника1 денЕдногодишно бебе почина во кичевската болница, било донесено во тешка здравствена состојба, реанимација и медицинската помош не помогнале
-
Кичево6 часаОВР Кичево поднесе кривична пријава против поранешниот градоначалник, постапувал спротивно на законот за пожарникарство
-
Кичево10 часа„Венаки“ Кичево: Пристигнува гооолемиот „Black Friday“ со неверојатен попуст до -70% на цени на одредени производи од светски производители за санитарија и останата покуќнина
-
Хороскоп2 денаХороскоп за понеделник (24 ноември)
-
Хороскоп20 часаХороскоп за вторник (25 ноември)
-
Македонија1 ден16 годишник од Охрид извршил обљуба врз 12 годишно девојче, видеото стигнало до уценувач
-
Македонија1 денСе вози во „алкохолизирана“ состојба, МВР презеде мерки врз возачи на кои им е констатирано дека возеле под дејство на алкохол
-
Хроника5 часаМлад затвореник од струшко починал, откако во тешка здравствена состојба бил донесен во Општата болница во Охрид
