На денешен ден
20 јули – На денешен ден

1304.- Роден е италијанскиот писател Франческо Петрарка. Тој се смета за последниот поет од средниот век и првиот индивидуалист во европската поезија. Во негово време бил познат и ценет по неговите латински дела, историски, филозофски и полемички записи, а во светската литература влезе со збирката сонети „Канкониер“, посветена на неговата љубов Лаура.
1402.- Монголскиот хан Тамерлан во битката кај Ангора (сега Анкара) ја поразил турската војска и го заробил султанот Бајазит I, кој умрел во ропство во 1403 година. Во битката, како турски вазал, со одред на тешка коњаница учествувал српскиот владетел Стефан Лазаревиќ, син на кнезот Лазар, кој загинал 13 години претходно во битката за Косово, во која учествувал и Бајазит.
1654.- Потпишан е англо-португалскиот договор со кој започна долгорочниот сојуз меѓу Англија и Португалија.
1847.- Роден е германскиот постимпресионистички сликар Макс Либерман. Како поддржувач на новите идеи, тој ја основал Берлинската сецесија во 1898 година, движење кое ги собра противниците на уметничкиот академизам во европските метрополи на преминот од 19 и 20 век.
1855.- Роден е војводата Живојин Мишиќ, еден од најголемите српски војсководци. Учествувал во војните од 1876-78 и 1885 година, а во Првата светска војна командувал со операциите во битката кај Колубара, втора голема победа на Србите над австроунгарската војска. Напишал неколку воени трактати, од кои најпозната е „Стратегија“.
1866.- Во австро-пруската војна, во која Италија беше на страната на Прусија, Австријците целосно ја уништија италијанската флота во близина на островот Вис, а повеќе од 1.100 луѓе загинаа.
1890.- Роден е грчкиот крал Џорџ Втори, кој на тронот дојде во 1922 година, а беше сменет во 1923 година. Се вратил во 1935 година, а по германскиот напад во Втората светска војна (06.04.1941), заедно со владата побегнал во Каиро, па во Лондон, од каде се вратил во 1946 година.
1917.- Потпишана е Крфската декларација за создавање заедничка држава на Србите, Хрватите и Словенците. Декларацијата ја потпишаа српскиот премиер Никола Пашиќ и претседателот на Југословенскиот комитет Анте Трумбиќ.
1919.- Роден е новозеландскиот планинар Едмунд Персивал Хилари (Персивал Хилари), кој во 1953 година заедно со шерпасот Тенсинг Норге прв го освоил Монт Еверест (8848), највисокиот планински врв во светот.
1923.- Убиен е мексиканскиот револуционер, водач на Селската револуција од 1910 година, Франциско Панчо Вила.
1937.- Умрел италијанскиот инженер Гуљелмо Маркони, еден од авторите на безжичната телеграфија. Тој беше првиот што испрати радио сигнал преку Атлантикот (1901). Во 1909 година, тој ја подели Нобеловата награда за физика со Карл Фердинанд Браун за неговата работа на безжична телеграфија.
1944.- Германскиот полковник Клаус Шенк, грофот фон Штауфенберг (Клаус Шенк, фон Штауфенберг), се обидел да го убие нацистичкиот водач Адолф Хитлер поставувајќи бомба што ја донел и ја ставил под конференциската маса за време на состанокот во касарната во близина на Берлин. Хитлер бил полесно ранет, а заговорниците биле егзекутирани.
1945.- Умре францускиот писател Пол Валери, „класик на симболиката“, кој се смета за најелитниот претставник на францускиот дух во периодот меѓу двете светски војни. Бил член на Француската академија и претседател на Институтот за интелектуална соработка при Друштвото на народите во Женева („Млада Парка“, „Морнарски гробишта“, „Погледи на современиот свет“).
1951.- Во џамијата Ал Акса во Ерусалим беше убиен кралот Абдула од Јордан. Тој стана крал на Јордан во 1946 година.
1954.- Во Женева беше склучен договор за примирје во Индокина, со кој заврши војната против француската колонијална администрација во тој дел од светот.
1969.- Американскиот космонаут Нил Армстронг (Нил) стана првиот човек што стапнал на Месечината. Армстронг на Месечината остана два часа и 21 минута, по што се врати на вселенскиот брод „Аполо-11“.
1974.- Турските сили слетаа на Кипар, го освоија пристаништето Киренија и се упатија кон Никозија.
1976.- Американскиот вселенски брод без човечки екипаж „Викинг 1“ слета по 11-месечен лет на Марс и почна да испраќа јасни слики од планетата назад на Земјата.
1982 – 10 британски војници беа убиени во експлозии на бомби поставени од припадници на Ирската републиканска армија (ИРА) во Хајд Парк и Риџент Парк во центарот на Лондон.
1988.- Јужна Африка, Ангола и Куба го прифатија договорот за повлекување на странските трупи од Ангола и за признавање на независноста на Југозападна Африка (Намибија).
1994 – Шефот на израелската дипломатија Шимон Перес (Шимон) го посети Јордан. Тој беше највисокиот израелски функционер што го посети Јордан дотогаш.
1996.- Бунтовниците од племето Хуту нападнаа бегалски камп на ривалското племе Тутси во Бурунди и убија околу 320 луѓе, главно жени и деца.
2000.- По деветдневни преговори, беше завршен мировниот самит на Блискиот Исток во Кемп Дејвид. Решението за повеќедеценискиот конфликт не е пронајдено, а израелско-палестинските конфликти продолжија.
2000 – Корзиканските националисти ја прифатија, по преговорите во Париз, понудата на француската влада за автономија на островот. Со ова завршија 20-годишните тензии меѓу сепаратистите и властите.
2001.- По 20-годишна пауза, првиот патнички воз за Турција го напушти Багдад и следниот ден пристигна во Газиантеп.
2001.- Германските лидери положија венци во службена чест на офицерите за неуспешниот обид за атентат врз Адолф Хитлер 57 години претходно.
2005.- Умре Чарлс Чибити, последниот „шифра“ на Команче од Втората светска војна. Беше еден од 14-те членови на племето Команчи кои преведуваа радио пораки на нивниот мајчин јазик за време на „Денот Д“ – слетувањето во Нормандија во 1944 година.
2009.- Судскиот совет на Меѓународниот кривичен суд во Хаг го осуди Милан Лукиќ на доживотен затвор, а неговиот братучед Средој Лукиќ на 30 години затвор за воени злосторства и злосторства против човештвото врз босанските муслимани во Вишеград во 1992/94 година.
2011.- Последниот хашки бегалец, Горан Хаџиќ, беше уапсен по седум години криење во Војводина и предаден на Трибуналот во Хаг.
2011.- Умрел Лусијан Фројд, еден од најпознатите британски уметници на 20 век кој цртал претежно портрети и актови. Неговата слика „Службеникот за благосостојба спие“ беше продадена во 2008 година за 17,2 милиони фунти, поставувајќи го рекордот за најскапа слика на жив уметник. Лусијан беше внук на психоаналитичарот Зигмунд Фројд.
2012 – Дванаесет луѓе беа убиени, а 50 ранети кога 25-годишен Американец отвори оган во кино во Аурора, Колорадо, на премиерата на „The Dark Knight Rises“, последниот дел од серијата Бетмен.
2013.- Почина Хелен Томас (93), долгогодишна репортерка од Белата куќа и една од пионерите на женското вклучување во новинарството.
2017 година – Рам Нат (Нат) Ковинд е избран за нов претседател на Индија. Ковинд е долгогодишен член на групата на Националниот волонтерски корпус, која е обвинета за поттикнување верска омраза против муслиманите.
2020 година – Обединетите Арапски Емирати ја лансираа сондата „Надеж“ кон Марс, од центарот Танегашима во Јапонија. Тоа е првата сонда испратена од арапска земја во мисија на Марс.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (22 мај)

На денешен ден 22 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Историски личности и настани:
-
337 – Смртта на Константин I Велики, првиот римски император што го прифатил христијанството.
-
1455 – Битката кај Сент Албанс – почеток на „Војната на розите“.
-
1833 – Уставот во Чиле ја зајакнува власта на претседателот и ја прогласува римокатоличката религија за државна.
🎵 Култура и уметност:
-
1813 – Роден е Рихард Вагнер, германски композитор и реформатор на операта.
-
1859 – Роден е Артур Конан Дојл, креаторот на Шерлок Холмс.
-
1873 – Почина Алесандро Манцони, италијански писател влијателен во Ризорџименто.
-
1885 – Смрт на Виктор Иго, автор на „Клетници“ и „Ѕвонарот“.
-
1907 – Роден е Лоренс Оливие, голем англиски глумец и режисер.
-
1970 – Почина Бојан Ступица, значаен југословенски театарски режисер.
-
2016 – Смрт на Бата Живојиновиќ, иконска фигура на југословенскиот филм.
⚔️ Воени и политички настани:
-
1939 – Потпишан е Челичниот пакт меѓу Хитлер и Мусолини.
-
1943 – Распуштање на Коминтерната од страна на СССР.
-
1972 – Никсон го посетува Советскиот Сојуз – прва ваква посета од американски претседател.
-
1992 – Словенија, Хрватска и БиХ примени во ОН.
-
1994 – Бунтовниците во Руанда преземаат клучни позиции.
-
2014 – Воен удар во Тајланд предводен од генерал Прајут.
🌍 Современи настани и социјални промени:
-
1998 – Мировен договор за Северна Ирска добива поддршка од гласачите.
-
2000 – Израелски суд укинува забрана за жени кај Западниот ѕид.
-
2012 – Првата жена командант на британски воен брод – Сара Вест.
-
2012 – SpaceX го лансира првото приватно вселенско летало до МВС.
-
2024 – Шпанија, Норвешка и Ирска ја признаваат Палестина како независна држава.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за вторник (27 мај)
-
Хороскоп8 часа
Хороскоп за среда (28 мај)
-
Кичево2 дена
Денес редовниот состав на кичевската полиција ќе реализира боево гаѓање на стрелиштето во с.Осој кичевско
-
Македонија2 дена
Од ноќеска цената на нафтените деривати се намалува
-
Свет1 ден
(Вознемирувачко Видео) Хаотични сцени на прославата за титулата на Ливерпул, влета со автомобил во толпа навивачи!
-
Македонија19 часа
Скопјанец „летал“ со автомобилот во пробиштипско, на место каде е дозволено 40, тој управувал со брзина од 101 км/ч
-
Занимливости19 часа
Во најголемиот рудник за јаглен во Полска, истражувачи откриле остатоци од крокодил стар околу 17 милиони години
-
Технологија2 дена
„Open AI“ планира да изгради центар за податоци во Абу Даби, истиот би бил поголем од досегашниот во Монако