На денешен ден
20 мај – На денешен ден

1347 – Римската народна трибина Кола ди Риенцо ја прогласи Римската република протерување на благородниците од градот. Следната година, Риенко бил принуден да го напушти Рим. Неговиот лик го инспирирал Рихард Вагнер за операта „Риенко“.
1349.- Цар Душан објавил кодекс со кој се утврдуваат општите принципи на организацијата на српската држава. 1498.- Португалскиот морепловец Васко де Гама пристигна во пристаништето Каликатус во југозападна Индија, откривајќи нова морска рута околу Кејп Добра Надеж.
1506.- Умре италијанскиот морепловец Кристофоро Колумбо, кој ја откри Америка на своето патување до Новиот свет.
1799.- Роден е францускиот писател Оноре де Балзак. Како протагонист на реалистичен роман, тој создаде опус од стотици книги под заеднички наслов „Човечка комедија“ во кои опиша ликови од различни сфери на животот.
1806.- Роден е англискиот филозоф и економист Џон Стјуарт Мил, еден од основачите на политичката економија и застапник на утилитаризмот во етиката. Во логиката го усовршил истражувањето на причинско-последичните односи меѓу појавите („Принципи на политичката економија“, „Систем на логика“, „Утилитаризам“).
1834.- Умрел францускиот генерал и државник Маркиз Ла Фајет, доброволец во Американската револуционерна војна од 1777 година, кој по враќањето во Франција во 1789 година бил командант на Националната гарда.
1867.- Британската кралица Викторија го постави камен-темелникот на Ројал Алберт Хол во Лондон.
1881.- Роден е полскиот генерал и политичар Владислав Сикорски, кој организирал полски емигранти да се борат против Хитлер за време на Втората светска војна.
1882.- Во Виена е потпишан договор за Тројниот сојуз на Германија, Австро-Унгарија и Италија.
1902.- Американските трупи ја напуштија Куба по воспоставувањето на републиканското владеење. Првиот претседател на републиката беше Томас Естрада Палма (Томас).
1915.- Роден е израелскиот генерал и политичар Моше Дајан. Во Арапско-израелската војна од 1948-49 година. тој командуваше со војниците на сирискиот и ерусалимскиот фронт, а во англо-француско-израелскиот напад врз Египет во 1956 година ги предводеше израелските трупи во инвазијата на Синај. За време на шестдневната израелско-арапска војна во 1967 година, тој беше министер за одбрана.
1920.- Убиен е мексиканскиот претседател Венустиано Каранза. Нов претседател на Мексико стана Адолфо де ла Хуерта.
1922.- Најмалку 90 луѓе загинаа кога британскиот брод „Египет“ потона по судир во густа магла со францускиот брод „Сена“. Бродот носел и злато и сребро во вредност од милион фунти.
1927.- Во Џеда беше потпишан мировен договор со кралот Ибн Сауд, со кој се призна независноста на Саудиска Арабија.
1941.- Во Втората светска војна, Италија го припоила Которскиот залив со дел од округот Дубровник и го нарекол провинција Бока Которска.
1956.- Првата хидрогенска бомба беше фрлена од авион над островот Бикини во Тихиот Океан.
1958.- Умре Ѓуро Салај, еден од основачите на Комунистичката партија на Југославија и прв претседател на Обединетите синдикати на Југославија (1945).
1980.- На референдумот за независност од Квебек, 60 отсто од гласачите гласаа против отцепување.
1985.- Филмот „Татко на службен пат“ на југословенскиот режисер Емир Кустурица ја освои Златната палма на 38. Меѓународен филмски фестивал во Кан.
1989.- Српскиот парламент донесе одлука за издавање заем за економско заживување на Србија. Заемот никогаш не им беше вратен на кредиторите, а српската економија пропадна во следната деценија.
1995 – Заирската влада воспостави карантин во регионот погоден од смртоносниот вирус ебола.
1997.- Турската армија соопшти дека убила 1.300 Курди во еднонеделната офанзива во северен Ирак.
1999.- Во воздушен напад на НАТО во Белград беше уништена болница, при што загинаа тројца пациенти и беа оштетени неколку амбасадорски резиденции.
2000 – Последната донаторска конференција за Босна и Херцеговина, одржана во седиштето на ЕУ во Брисел, собра 850 милиони американски долари. Вкупно 5,1 милијарди долари се собрани за реконструкција во поранешната југословенска република по тригодишната војна (1992-1995).
2000.- Тајван го инаугурира претседателот Чен Шуи-биан, првпат во кинеската историја демократски избран опозициски лидер да положи заклетва како шеф на државата.
2002 – Источен Тимор прогласи независност по повеќе од четири и пол века странска доминација и 32 месеци администрација на ОН.
2003.- Поранешниот пилот на Југословенската народна армија (ЈНА) Емир Шишиќ беше осуден на доживотен затвор во Рим за убиство на пет дипломати, од кои четворица Италијанци, за соборување на авион на Европската унија во Хрватска во 1992 година. Казната беше преиначена во 15 години затвор, а со одлука на италијанските власти во 2006 година беше префрлен во Србија на продолжување на издржувањето на казната, каде две години подоцна доби условно ослободување.
2005.- Умре францускиот филозоф Пол Рикер, хуманист и автор на околу 30 книги, меѓу кои и „Правилото на метафората“. Рикер беше најпознат по својата работа на полето на феноменологијата.
2010 – Пет слики вредни околу 100 милиони евра беа украдени од Музејот на модерна уметност во Париз: „Грашок со грашок“ на Пабло Пикасо, „Пасторал“ на Анри Матис, „Маслиновата стебло кај Естак“ на Жорж Брак, „Жена со обожавател“ на Амадео Модиљани. “ и „Мртва природа со свеќник“ од Фернанд Леже. Ова е втора по големина кражба на уметнички дела, а неславниот рекорд го држат крадците кои го опустошија музејот Изабела Стјуарт Гарднер во Бостон.
2012 – Умре Јуџин Поли, пронаоѓачот на далечинскиот управувач за безжичен телевизор.
2012.- Претседателскиот кандидат на Српската напредна партија Томислав Николиќ прогласи победа на претседателските избори. Поранешниот претседател на Србија Борис Тадиќ го призна поразот и му честиташе на Николиќ за победата.
2015 – Петте најголеми банки во светот, JPMorgan Chase, Citigroup, Barclays, RBS и UBS – се изјаснија за виновни по кривичните тужби во САД за манипулирање со девизниот курс на доларот и еврото. Првите четири банки се казнети со вкупно 5,7 милијарди долари, додека швајцарската банка „УБС“ доби имунитет поради соработка со истражителите.
2017 година – Хасан Рохани победи во првиот круг од претседателските избори во Иран. Рохани беше реизбран за нов четиригодишен претседателски мандат, што се смета за поддршка за неговата политика за отворање на земјата кон светот и реформите.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (8 јуни)
-
Хороскоп9 часа
Хороскоп за понеделник (9 јуни)
-
Македонија2 дена
Попладнево почувствуван земјотрес во Македонија
-
Временска прогноза1 ден
Алармот е вклучен, денес ќе имаме најтопол ден од почеток на 2025-та година!
-
Спорт2 дена
(ВИДЕО) „Капа доле“ за прикажаната игра упати Милевски, додека Омерагиќ во соблекувалната укажа поддршка и честитки до играчите на македонската репрезентација!
-
Македонија2 дена
Срамота: Пред Духовден во село во Македонска Каменица оштетени гробови
-
Спорт1 ден
(ВИДЕО) Американската тенисерка Гауф триумфираше на „Ролан Гарос“ по победата над белорусинката Арина Сабаленка
-
Култура18 часа
Денеска е „Духовден“ – Празник на Светиот Дух