Следете не

На денешен ден

20 мај – На денешен ден

Објавено пред

на

1347 – Римската народна трибина Кола ди Риенцо ја прогласи Римската република протерување на благородниците од градот. Следната година, Риенко бил принуден да го напушти Рим. Неговиот лик го инспирирал Рихард Вагнер за операта „Риенко“.

1349.- Цар Душан објавил кодекс со кој се утврдуваат општите принципи на организацијата на српската држава. 1498.- Португалскиот морепловец Васко де Гама пристигна во пристаништето Каликатус во југозападна Индија, откривајќи нова морска рута околу Кејп Добра Надеж.

1506.- Умре италијанскиот морепловец Кристофоро Колумбо, кој ја откри Америка на своето патување до Новиот свет.

1799.- Роден е францускиот писател Оноре де Балзак. Како протагонист на реалистичен роман, тој создаде опус од стотици книги под заеднички наслов „Човечка комедија“ во кои опиша ликови од различни сфери на животот.

1806.- Роден е англискиот филозоф и економист Џон Стјуарт Мил, еден од основачите на политичката економија и застапник на утилитаризмот во етиката. Во логиката го усовршил истражувањето на причинско-последичните односи меѓу појавите („Принципи на политичката економија“, „Систем на логика“, „Утилитаризам“).

1834.- Умрел францускиот генерал и државник Маркиз Ла Фајет, доброволец во Американската револуционерна војна од 1777 година, кој по враќањето во Франција во 1789 година бил командант на Националната гарда.

1867.- Британската кралица Викторија го постави камен-темелникот на Ројал Алберт Хол во Лондон.

1881.- Роден е полскиот генерал и политичар Владислав Сикорски, кој организирал полски емигранти да се борат против Хитлер за време на Втората светска војна.

1882.- Во Виена е потпишан договор за Тројниот сојуз на Германија, Австро-Унгарија и Италија.

1902.- Американските трупи ја напуштија Куба по воспоставувањето на републиканското владеење. Првиот претседател на републиката беше Томас Естрада Палма (Томас).

1915.- Роден е израелскиот генерал и политичар Моше Дајан. Во Арапско-израелската војна од 1948-49 година. тој командуваше со војниците на сирискиот и ерусалимскиот фронт, а во англо-француско-израелскиот напад врз Египет во 1956 година ги предводеше израелските трупи во инвазијата на Синај. За време на шестдневната израелско-арапска војна во 1967 година, тој беше министер за одбрана.

1920.- Убиен е мексиканскиот претседател Венустиано Каранза. Нов претседател на Мексико стана Адолфо де ла Хуерта.

1922.- Најмалку 90 луѓе загинаа кога британскиот брод „Египет“ потона по судир во густа магла со францускиот брод „Сена“. Бродот носел и злато и сребро во вредност од милион фунти.

1927.- Во Џеда беше потпишан мировен договор со кралот Ибн Сауд, со кој се призна независноста на Саудиска Арабија.

1941.- Во Втората светска војна, Италија го припоила Которскиот залив со дел од округот Дубровник и го нарекол провинција Бока Которска.

1956.- Првата хидрогенска бомба беше фрлена од авион над островот Бикини во Тихиот Океан.

1958.- Умре Ѓуро Салај, еден од основачите на Комунистичката партија на Југославија и прв претседател на Обединетите синдикати на Југославија (1945).

1980.- На референдумот за независност од Квебек, 60 отсто од гласачите гласаа против отцепување.

1985.- Филмот „Татко на службен пат“ на југословенскиот режисер Емир Кустурица ја освои Златната палма на 38. Меѓународен филмски фестивал во Кан.

1989.- Српскиот парламент донесе одлука за издавање заем за економско заживување на Србија. Заемот никогаш не им беше вратен на кредиторите, а српската економија пропадна во следната деценија.

1995 – Заирската влада воспостави карантин во регионот погоден од смртоносниот вирус ебола.

1997.- Турската армија соопшти дека убила 1.300 Курди во еднонеделната офанзива во северен Ирак.

1999.- Во воздушен напад на НАТО во Белград беше уништена болница, при што загинаа тројца пациенти и беа оштетени неколку амбасадорски резиденции.

2000 – Последната донаторска конференција за Босна и Херцеговина, одржана во седиштето на ЕУ во Брисел, собра 850 милиони американски долари. Вкупно 5,1 милијарди долари се собрани за реконструкција во поранешната југословенска република по тригодишната војна (1992-1995).

2000.- Тајван го инаугурира претседателот Чен Шуи-биан, првпат во кинеската историја демократски избран опозициски лидер да положи заклетва како шеф на државата.

2002 – Источен Тимор прогласи независност по повеќе од четири и пол века странска доминација и 32 месеци администрација на ОН.

2003.- Поранешниот пилот на Југословенската народна армија (ЈНА) Емир Шишиќ беше осуден на доживотен затвор во Рим за убиство на пет дипломати, од кои четворица Италијанци, за соборување на авион на Европската унија во Хрватска во 1992 година. Казната беше преиначена во 15 години затвор, а со одлука на италијанските власти во 2006 година беше префрлен во Србија на продолжување на издржувањето на казната, каде две години подоцна доби условно ослободување.

2005.- Умре францускиот филозоф Пол Рикер, хуманист и автор на околу 30 книги, меѓу кои и „Правилото на метафората“. Рикер беше најпознат по својата работа на полето на феноменологијата.

2010 – Пет слики вредни околу 100 милиони евра беа украдени од Музејот на модерна уметност во Париз: „Грашок со грашок“ на Пабло Пикасо, „Пасторал“ на Анри Матис, „Маслиновата стебло кај Естак“ на Жорж Брак, „Жена со обожавател“ на Амадео Модиљани. “ и „Мртва природа со свеќник“ од Фернанд Леже. Ова е втора по големина кражба на уметнички дела, а неславниот рекорд го држат крадците кои го опустошија музејот Изабела Стјуарт Гарднер во Бостон.

2012 – Умре Јуџин Поли, пронаоѓачот на далечинскиот управувач за безжичен телевизор.

2012.- Претседателскиот кандидат на Српската напредна партија Томислав Николиќ прогласи победа на претседателските избори. Поранешниот претседател на Србија Борис Тадиќ го призна поразот и му честиташе на Николиќ за победата.

2015 – Петте најголеми банки во светот, JPMorgan Chase, Citigroup, Barclays, RBS и UBS – се изјаснија за виновни по кривичните тужби во САД за манипулирање со девизниот курс на доларот и еврото. Првите четири банки се казнети со вкупно 5,7 милијарди долари, додека швајцарската банка „УБС“ доби имунитет поради соработка со истражителите.

2017 година – Хасан Рохани победи во првиот круг од претседателските избори во Иран. Рохани беше реизбран за нов четиригодишен претседателски мандат, што се смета за поддршка за неговата политика за отворање на земјата кон светот и реформите.

На денешен ден

Светот на денешен ден (18 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com @ Lucian Alexe

Среден век и големи откритија

  • 1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.

  • 1493Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.

18. и 19. век

  • 1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.

  • 1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.

Почеток на 20. век

  • 1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.

  • 1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.

  • 1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.

  • 1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.

Првата светска војна и последици

  • 1918Латвија прогласува независност.

  • 1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.

1920-ти и 1930-ти

  • 1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.

  • 1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.

  • 1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.

Втора светска војна и по неа

  • 1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.

  • 1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.

  • 1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.

Втора половина на 20. век

  • 1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.

  • 1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.

  • 1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).

  • 1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.

  • 1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.

  • 1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.

  • 1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.

  • 1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.

Распадот на Југославија

  • 1991 – ЈНА го освојува Вуковар.

  • 1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.

  • 1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.

  • 1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.

Кон крајот на векот

  • 1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.

  • 1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.

  • 1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.

21. век

  • 2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.

  • 2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.

  • 2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.

  • 2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.

  • 2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.

  • 2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.

  • 2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот на денешен ден (8 ноември)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.

1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.

1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.

1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.

1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.

1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.

1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.

1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).

1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.

1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.

1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.

1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.

1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.

1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.

1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.

1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.

1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.

1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.

1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.

1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.

1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.

1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.

2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.

2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.

2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.

2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.

2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Светот „На денешен ден“ – 30 октомври

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.

1817Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.

1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.

1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.

1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.

1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.

1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).

1918Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.

1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.

1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.

1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.

1974Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.

1975Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.

1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.

1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.

1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.

2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.

2001Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.

2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.

2006Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.

2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.

2011Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.

2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.

2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.

2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.

2022Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Македонија1 час

Јанев и Спироски во македонската делегација на регионалниот стратешки состанок во Тирана, организиран и поддржан од британските агенции за спроведување на закон

Во Тирана, Албанија, се одржа регионален стратешки состанок организиран и поддржан од британските агенции за спроведување на законот, на кој...

Кичево2 часа

„Македонски Завет“ организира хуманитарен концерт во НУЦК „Кочо Рацин“ со културно уметнички друштва и естрадни уметници од Кичево

Патриотско Здружение „Македонски Завет“ од Кичево, организира хуманитарен концерт наречен „Чување на традицијата и негување на Културното наследство“, во соработка...

Фото: Michael Förtsch @ unsplash Фото: Michael Förtsch @ unsplash
Автомобили7 часа

Продажбата на BYD во Европа скокна, најавена е силна експанзија

Кинескиот производител на електрични и хибридни возила BYD планира значително да ја прошири својата продажна мрежа во Европа до крајот...

Фото: Solen Feyissa @ unsplash Фото: Solen Feyissa @ unsplash
Магазин7 часа

Google го лансира Gemini 3, најпаметната вештачка интелигенција досега

Google ја претстави серијата Gemini 3, за која компанијата тврди дека е нејзиниот најинтелигентен и најмоќен систем со вештачка интелигенција...

Македонија8 часа

ЦУК: Излеана река Пчиња од своето речно корито за околу 20 сантиметри, но не претставува проблем по живеалишта

РЦУК Куманово известува дека од ЕЛС Старо Нагоричане е добиена информација дека на подрачјето на с. Пелинце, во близина на...

Македонија9 часа

МВР: Откриена група на крадци и помагачи кои краделе предмети во рудникот Бучим

На 18.11.2025 во 09:00 часот на стариот магистрален пат Струмица-Радовиш, во близина на село Владевци, струмичко, полициски службеници од СВР...

Временска прогноза11 часа

Дожд секаде, повремено ќе засилува југоисточен ветер, поради состојбата ќе растат условите за зголемување на нивоата на реките и на езерата

Денеска поради влијанието на циклонската активност од Џенова во Македонија во најголем дел ќе има повремени врнежи од дожд. Особено...

Хороскоп21 час

Хороскоп за среда (19 ноември)

ОВЕН Овој викенд ќе бидете доста емотивни и чувствителни, но не во негативна смисла. Обрнете посебно внимание на луѓето што...

Спорт21 час

Македонија во четврток го дознава новиот ривал, по катастрофалниот пораз тргнуваме по потешкиот пат за мундијалот! Глава горе момци!

Македонската фудбалска репрезентација го запиша својот прв и единствен пораз во квалификациите за Светското првенство. Националниот тим беше целосно надвор...

Технологија1 ден

Падот на „Cloudflare“ кој предизвика тотален интернет хаос, се соочил со проблем т.н. „внатрешна деградација на услугата“, претходно паднаа „Азур & Амазон“

Глобалниот провајдер на интернет-инфраструктура „Cloudflare“ денес се соочи со сериозен прекин кој траеше околу три часа, оставајќи милиони веб-страници и...

НАЈЧИТАНИ