Следете не

На денешен ден

20 мај – На денешен ден

Објавено пред

на

1347 – Римската народна трибина Кола ди Риенцо ја прогласи Римската република протерување на благородниците од градот. Следната година, Риенко бил принуден да го напушти Рим. Неговиот лик го инспирирал Рихард Вагнер за операта „Риенко“.

1349.- Цар Душан објавил кодекс со кој се утврдуваат општите принципи на организацијата на српската држава. 1498.- Португалскиот морепловец Васко де Гама пристигна во пристаништето Каликатус во југозападна Индија, откривајќи нова морска рута околу Кејп Добра Надеж.

1506.- Умре италијанскиот морепловец Кристофоро Колумбо, кој ја откри Америка на своето патување до Новиот свет.

1799.- Роден е францускиот писател Оноре де Балзак. Како протагонист на реалистичен роман, тој создаде опус од стотици книги под заеднички наслов „Човечка комедија“ во кои опиша ликови од различни сфери на животот.

1806.- Роден е англискиот филозоф и економист Џон Стјуарт Мил, еден од основачите на политичката економија и застапник на утилитаризмот во етиката. Во логиката го усовршил истражувањето на причинско-последичните односи меѓу појавите („Принципи на политичката економија“, „Систем на логика“, „Утилитаризам“).

1834.- Умрел францускиот генерал и државник Маркиз Ла Фајет, доброволец во Американската револуционерна војна од 1777 година, кој по враќањето во Франција во 1789 година бил командант на Националната гарда.

1867.- Британската кралица Викторија го постави камен-темелникот на Ројал Алберт Хол во Лондон.

1881.- Роден е полскиот генерал и политичар Владислав Сикорски, кој организирал полски емигранти да се борат против Хитлер за време на Втората светска војна.

1882.- Во Виена е потпишан договор за Тројниот сојуз на Германија, Австро-Унгарија и Италија.

1902.- Американските трупи ја напуштија Куба по воспоставувањето на републиканското владеење. Првиот претседател на републиката беше Томас Естрада Палма (Томас).

1915.- Роден е израелскиот генерал и политичар Моше Дајан. Во Арапско-израелската војна од 1948-49 година. тој командуваше со војниците на сирискиот и ерусалимскиот фронт, а во англо-француско-израелскиот напад врз Египет во 1956 година ги предводеше израелските трупи во инвазијата на Синај. За време на шестдневната израелско-арапска војна во 1967 година, тој беше министер за одбрана.

1920.- Убиен е мексиканскиот претседател Венустиано Каранза. Нов претседател на Мексико стана Адолфо де ла Хуерта.

1922.- Најмалку 90 луѓе загинаа кога британскиот брод „Египет“ потона по судир во густа магла со францускиот брод „Сена“. Бродот носел и злато и сребро во вредност од милион фунти.

1927.- Во Џеда беше потпишан мировен договор со кралот Ибн Сауд, со кој се призна независноста на Саудиска Арабија.

1941.- Во Втората светска војна, Италија го припоила Которскиот залив со дел од округот Дубровник и го нарекол провинција Бока Которска.

1956.- Првата хидрогенска бомба беше фрлена од авион над островот Бикини во Тихиот Океан.

1958.- Умре Ѓуро Салај, еден од основачите на Комунистичката партија на Југославија и прв претседател на Обединетите синдикати на Југославија (1945).

1980.- На референдумот за независност од Квебек, 60 отсто од гласачите гласаа против отцепување.

1985.- Филмот „Татко на службен пат“ на југословенскиот режисер Емир Кустурица ја освои Златната палма на 38. Меѓународен филмски фестивал во Кан.

1989.- Српскиот парламент донесе одлука за издавање заем за економско заживување на Србија. Заемот никогаш не им беше вратен на кредиторите, а српската економија пропадна во следната деценија.

1995 – Заирската влада воспостави карантин во регионот погоден од смртоносниот вирус ебола.

1997.- Турската армија соопшти дека убила 1.300 Курди во еднонеделната офанзива во северен Ирак.

1999.- Во воздушен напад на НАТО во Белград беше уништена болница, при што загинаа тројца пациенти и беа оштетени неколку амбасадорски резиденции.

2000 – Последната донаторска конференција за Босна и Херцеговина, одржана во седиштето на ЕУ во Брисел, собра 850 милиони американски долари. Вкупно 5,1 милијарди долари се собрани за реконструкција во поранешната југословенска република по тригодишната војна (1992-1995).

2000.- Тајван го инаугурира претседателот Чен Шуи-биан, првпат во кинеската историја демократски избран опозициски лидер да положи заклетва како шеф на државата.

2002 – Источен Тимор прогласи независност по повеќе од четири и пол века странска доминација и 32 месеци администрација на ОН.

2003.- Поранешниот пилот на Југословенската народна армија (ЈНА) Емир Шишиќ беше осуден на доживотен затвор во Рим за убиство на пет дипломати, од кои четворица Италијанци, за соборување на авион на Европската унија во Хрватска во 1992 година. Казната беше преиначена во 15 години затвор, а со одлука на италијанските власти во 2006 година беше префрлен во Србија на продолжување на издржувањето на казната, каде две години подоцна доби условно ослободување.

2005.- Умре францускиот филозоф Пол Рикер, хуманист и автор на околу 30 книги, меѓу кои и „Правилото на метафората“. Рикер беше најпознат по својата работа на полето на феноменологијата.

2010 – Пет слики вредни околу 100 милиони евра беа украдени од Музејот на модерна уметност во Париз: „Грашок со грашок“ на Пабло Пикасо, „Пасторал“ на Анри Матис, „Маслиновата стебло кај Естак“ на Жорж Брак, „Жена со обожавател“ на Амадео Модиљани. “ и „Мртва природа со свеќник“ од Фернанд Леже. Ова е втора по големина кражба на уметнички дела, а неславниот рекорд го држат крадците кои го опустошија музејот Изабела Стјуарт Гарднер во Бостон.

2012 – Умре Јуџин Поли, пронаоѓачот на далечинскиот управувач за безжичен телевизор.

2012.- Претседателскиот кандидат на Српската напредна партија Томислав Николиќ прогласи победа на претседателските избори. Поранешниот претседател на Србија Борис Тадиќ го призна поразот и му честиташе на Николиќ за победата.

2015 – Петте најголеми банки во светот, JPMorgan Chase, Citigroup, Barclays, RBS и UBS – се изјаснија за виновни по кривичните тужби во САД за манипулирање со девизниот курс на доларот и еврото. Првите четири банки се казнети со вкупно 5,7 милијарди долари, додека швајцарската банка „УБС“ доби имунитет поради соработка со истражителите.

2017 година – Хасан Рохани победи во првиот круг од претседателските избори во Иран. Рохани беше реизбран за нов четиригодишен претседателски мандат, што се смета за поддршка за неговата политика за отворање на земјата кон светот и реформите.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Lucian Alexe @ Unsplash.com

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🌍 Историски настани:

  • 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
  • 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
  • 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
  • 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
  • 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
  • 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.

🕊 Политика и конфликти:

  • 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
  • 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
  • 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
  • 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.

🎭 Култура, наука и општество:

  • 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
  • 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
  • 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
  • 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.

🎸 Музика и поп култура:

  • 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

19 век

  • 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
  • 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
  • 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
  • 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
  • 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
  • 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
  • 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
  • 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
  • 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.

20 век

  • 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
  • 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
  • 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
  • 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
  • 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
  • 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
  • 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
  • 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.

Кон крајот на 20 век и 21 век

  • 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
  • 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
  • 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
  • 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
  • 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
  • 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
  • 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
  • 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
  • 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
  • 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
  • 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
  • 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:

🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ

  • 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
  • 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.

⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ

  • 1876Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
  • 1950Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
  • 1991Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
  • 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.

🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ

  • 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
  • 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
  • 2024Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.

🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ

  • 1993Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
  • 2005Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
  • 2023Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.

🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ

  • 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
  • 1975Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.

🎤 ПОП КУЛТУРА

  • 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Хороскоп43 минути

Хороскоп за понеделник (30 јули)

ОВЕН Денеска во неколку наврати ќе треба да покажете како можете да бидете храбри, бестрашни и директни. Не заземајте страна...

Спорт3 часа

Ландо Норис ја забележа својата трета победа

Ландо Норис ја забележа својата трета победа оваа сезона и вкупно седма во кариерата, триумфирајќи на патеката Ред Бул Ринг....

Кичево5 часа

(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево

Во 18:17ч денес пријавено било дека гори дива депонија во близина на с.Пополжани кичевско од битолска страна. Како што не...

Хроника12 часа

МВР со детали за трагичниот настан на Дебарско езеро

На  28.06.2025 година во ОВР Дебар е пријавено дека, во водите на Дебарското езеро во близина на пумпната станица- Дебар,...

Македонија12 часа

Охридската полиција спаси четири лица од пловен објект, откако вчера им се скршил дел од едрилицата

На 28.06.2025 во 19.30 часот, во Полициската станица за граничен надзор „Охридско езеро“, пријавено е дека лица од пловен објект...

Скопје13 часа

Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре

СВР Скопје ги известува граѓаните дека на 30.06.2025 (понеделник) и 01.07.2025 (вторник) поради одржување на средба на лидерите од Западен...

Lifestyle14 часа

Три начини на кои тестенините можат да ви помогнат да ослабете

Кога ќе се споменат тестенини и слабеење во иста реченица, многумина веднаш помислуваат на јаглехидрати кои треба да се избегнуваат....

Lifestyle14 часа

Не е вода: Пијалокот што го хидрира телото најдобро

Пијалок што хидрира подобро од водата? Еве што откри науката! Кога сте жедни, веројатно веднаш посегнувате по чаша вода. Но,...

Lifestyle14 часа

Внимавајте кога излегувате од ладна просторија на летното сонце: Еве зошто!

Клима уредот е најдобриот пријател во летните горештини, но дали знаевте дека ненадејното излегување од ладен простор на врело сонце...

Хороскоп1 ден

Хороскоп за недела (29 јуни)

ОВЕН Ќе ви биде доста тешко да ги контролирате емоциите, особено кога станува збор за љубовни интереси и односи со...

НАЈЧИТАНИ