На денешен ден
22 март – На денешен ден
1312.- Папата Климент V ги укина француските витези темплари, основани во Палестина во 1118 година за да ги заштитат верниците на Христовиот гроб.
1599.- Роден е Ентони Ван Дајк, истакнат фламански сликар. Ученик и соработник на познатиот Рубенс, се прослави како портретист. Во 1632 година станал дворски сликар на кралот Чарлс I.
1622.- Индијците убиле околу 350 бели доселеници во Вирџинија. Се смета за првиот индиски масакр на европските колонисти во Северна Америка.
1794.- Конгресот на САД донесе закон со кој на американските бродови им се забранува да превезуваат црни робови од Африка во САД.
1832.- Умре германскиот писател Јохан Волфганг Гете, една од најзначајните и највлијателните личности во германската и светската литература. Покрај литературата, каде размислувал речиси во сите родови, студирал и филозофија, природни науки, сликарство и државни работи во Вајмар и се смета за еден од последните универзални генијалци на европската традиција („Фауст“, „Вертер“, „Вилхелм Мајстер“, „Ифигенија“). на Тауридот „Егмонт“).
1848.- Бунтовничката Венеција прогласи независност од Австрија.
1876.- Роден е српскиот писател Борисав Станковиќ, еден од основоположниците на модерната српска проза. Прикажувајќи го животот на родното Врање од крајот на 19 век, тој дал и психолошка анализа на личноста, воведувајќи ја еротиката и сензуалноста за првпат во српската литература („Нечиста крв“, „Коска“, „Коска“, „ Од Старото Евангелие“, „Стари денови“).
1895.- Филмските пионери Огист и Луј Лумиер за првпат демонстрираа подвижни слики во Париз, користејќи целулоидна лента.
1904.- Првата фотографија од весници во боја е објавена на насловната страница на лондонскиот весник „Дејли Илустрејтед Мирор“.
1917.- Соединетите Американски Држави првпат ја признаа привремената влада на Александар Керенски, формирана по Февруарската револуција со која беше соборена руската монархија.
1919.- Со лет меѓу Париз и Брисел еднаш неделно беше основана првата меѓународна авиокомпанија во светот.
1923.- Роден е францускиот актер и пантомимичар Марсел Марсо, кој ја оживува уметноста на пантомимата. Тој е познат по неговиот „Бип“, модернизиран Пјеро од традиционалната комедија.
1945.- Египет, Ирак, Јордан, Либан и Сирија во Каиро ја основаа Арапската лига.
1948.- Роден е композиторот Ендрју Лојд Вебер, најпознат по мјузиклите „Исус Христос суперѕвезда“, „Евита“, „Мачки“ и „Фантомот од операта“.
1979.- Ирски терористи во Хаг го убиле британскиот амбасадор во Холандија Ричард Сајкс.
1980 – Највисоко рангираната индиска награда Gem of India и беше доделена на мисионерката Мајка Тереза.
1983.- Кандидатот на лабуристите Хаим Херцог е избран за претседател на Израел.
1991.- Ирак ослободи 1.150 Кувајти заробени за време на Заливската војна и повика да се забрза ослободувањето на 60.000 заробени Ирачани.
1992.- Демократската партија победи на вторите повеќепартиски избори во Албанија, со што заврши владеењето на комунистите и нивните наследници.
1996.- Меѓународниот трибунал за воени злосторства во Хаг обвини тројца босански муслимани и еден босански Хрват за убиства, тортура и малтретирање на Србите во 1992 година во логорот Челебиќи кај Коњиќ. Ова беа првите обвиненија за злосторства против Србите извршени за време на војната во Босна (1992-1995).
2001.- Умре американскиот карикатурист Вилијам Хана, кој со Џозеф Барбер ги создаде Том и Џери, цртани херои кои заедно со „Стоун и Флинт“, „Мечката Јоги“ и други анимирани филмови на авторите им донесоа седум Оскари.
2002.- Врховниот суд на Обединетото Кралство го одобри барањето на една жена, четриплегичарка, и дозволи да се исклучат уредите што ја одржуваа во живот, со што евтаназијата беше официјално одобрена за прв пат во Англија.
2004.- Во ракетен напад на израелската армија во Газа беше убиен духовниот водач и основач на радикалното палестинско движење Хамас, шеикот Ахмед Јасин. Во нападот загинаа уште седум лица. Еден месец подоцна, неговиот наследник Абдел Азиз Рантиси беше убиен.
2006.- Баскиската сепаратистичка организација ЕТА објави траен прекин на огнот, по речиси четири децении терористички акции во Шпанија за независност на Баскија. Во нападите што дотогаш ги изврши ЕТА загинаа околу 800 луѓе. ЕТА се појави во 1959 година како студентско движење на отпорот против шпанскиот диктатор Франциско Франко.
2011.- Судот во Тел Авив го осуди поранешниот израелски претседател Моше Кацав на седум години затвор за силување и други сексуални престапи. Тој беше претседател на Израел од 2000 до 2007 година, а под притисок на јавноста поднесе оставка два месеци пред истекот на неговиот мандат.
2013.- Во Шведска на 95-годишна возраст почина еден од најпознатите кубански пијанисти Бебо Валдес, кој снимаше со Нет Кинг Кола и беше музички директор на легендарниот клуб „Тропикана“ во Хавана.
2016 – Во координирани самоубиствени бомбашки напади на две локации во Брисел (аеродром и метро) загинаа 38 луѓе, а беа повредени
2017 – Во два одделни напади во Лондон во близина на зградата на британскиот парламент, четири лица загинаа, а 20 беа повредени.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево20 часа„ЕВН КЕЦ Кичево“ најави прекин на електрична енергија на овие локации, работите на терен се планирани за вторник и четврток
-
Хороскоп1 денХороскоп за понеделник (17 ноември)
-
Спорт2 дена(ЖИВО) У17: Македонија – Русија во вториот контролен меч, кичевчанецот Војчески во стартниот состав
-
Временска прогноза1 денПопоски: Доаѓаат обилни врнежи од дожд кои ќе предизвикаат поплави, ќе има засилен ветер, западниот дел од државата ќе наврнат до 200 литри/м³ дожд
-
Спорт1 ден(ФОТО) У17: Русија поуспешна од Македонија во вториот контролен меч, одигран денес во Струмица
-
Македонија15 часаПоскапи нафтени деривати од ноќеска, ова е новата цена за источен литар
-
Хороскоп6 часаХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Здравје и убавина1 денАко ви недостасуваат протеини, овие намирници се вистинското решение за вас
