На денешен ден
22 септември – На денешен ден

1241.- Убиен е Стурулсон Снори (Снори), најважниот писател на старата исландска литература, авторот на делото „Снора Еда“ кое содржи легенди од древната северна митологија и „Орбис терраум“, сага за норвешките митски почетоци. Се верува дека атентатот го наредил норвешкиот крал Хакон Шести од политички причини.
1499.- Со Базелскиот мир заврши Швабиската војна меѓу Швајцарската лига и германскиот крал Максимилијан I (Максимилијан), а Швајцарија стекна независност.
1735 – Роберт Волпол (Волпол) стана првиот британски премиер кој се преселил во резиденција на Даунинг стрит 10 во Лондон.
1789.- Руско-австриските сили под команда на рускиот генерал Александар Суворов им нанесоа тежок пораз на Турците во битката кај Римник.
1791.- Роден е англискиот физичар и хемичар Мајкл Фарадеј, кој го открил законот за електромагнетна индукција во 1831 година и двата основни закони за електролиза во 1833 година.
1792.- Ден по соборувањето на монархијата, Франција беше прогласена за република и стапи на сила нов календар, со кој есенската рамноденица – 23 септември 1792 година – беше земена како почеток на новата ера.
1862 – Ото фон Бизмарк стана канцелар на Прусија. Под мотото „крв и железо“ обединил 25 германски држави во Германската империја, основана во 1871 година со император Вилхелм Хоенцолерн.
1862.- Американскиот претседател Абрахам Линколн објави декрет според кој сите американски робови станале слободни граѓани на 1 јануари 1863 година.
1882.- Умре српската сликарка Катарина Ивановиќ, првата жена член на српското учено друштво. Сликала портрети, историски жанровски композиции и многу успешни мртви природи. Некои од нејзините слики се меѓу најдобрите во српскиот класицизам, како „Портрет на принцезата Персида Караѓорѓевиќ“, „Автопортрет“, „Кошница со грозје“.
1885.- Американскиот филмски режисер и актер со австриско потекло Ерих фон Штрохајм (Ерих фон Штрохајм), еден од најголемите режисери на немиот филм („Кралицата Кели“, „Големата илузија“, „Исчезнатите од Сен Агил“, „Булеварот на самракот. “) се роди..
1918.- Роден е Хенрик Серинг, мексикански виолинист со полско еврејско потекло, еден од најголемите мајстори на виолина во 20 век. Тој емигрирал кога нацистичка Германија ја нападнала Полска во 1939 година и до 1945 година бил офицер за врска на полската бегалска влада во Лондон и преведувач на премиерот, генералот Владислав Сикорски. Од 1945 година е професор на Факултетот за музичка уметност во Мексико.
1923.- Во Љубљана е одржано собрание на феминистичките друштва на Кралството Југославија, на кое е основана Феминистичката алијанса (подоцна Сојуз на женските движења на Југославија).
1934.- Во експлозија во рудникот Гресфорд во Велс загинаа повеќе од 260 рудари.
1940.- Јапонските трупи влегле во француска Индокина во Втората светска војна.
1949.- Владите на САД, Обединетото Кралство и Канада објавија дека СССР ја активирал првата атомска бомба на 29 август 1949 година.
1955.- Во Велика Британија почна да работи комерцијална телевизија. Првата платена реклама беше за паста за заби.
1960.- Со претседателот Модиб Кеита беше прогласена независноста на африканската држава Мали (поранешен француски Судан).
1974.- Околу 5.000 луѓе загинаа во ураган во централноамериканската земја Хондурас.
1980.- Ирачките копнени сили влегоа во Иран со намера да ја преземат контролата врз Шат-ел-Араб, што го претвори ирачко-иранскиот конфликт во војна од целосен обем што траеше следните осум години.
1985.- Францускиот премиер Лоран Фабиус призна дека француските тајни агенти, врз основа на владини наредби, го потопиле бродот „Гринпис“ „Виножито воин“ во Нов Зеланд. „Гринпис“ водеше кампања против француските нуклеарни тестови.
1989.- Умре американскиот пејач Ирвин Берлин (Ирвинг), автор на повеќе од 1.000 хитови. Неговата песна „White Christmas“ од филмот „Holiday Inn“ (1942) сè уште е еден од најпродаваните на американскиот музички пазар.
1992.- САД испратија барање до генералниот секретар на ОН за формирање комисија за истрага на воените злосторства во Југославија. Во прилогот, раководството на Србија и ЈНА, како и српските вооружени сили во Хрватска и Босна и Херцеговина, се обвинети за тешки злосторства извршени за време на 15-месечната војна во поранешна Југославија.
1993.- Во средината на една од најголемите инфлации забележани во светот, СР Југославија донесе закон за деноминација на националната валута, според кој од 1 октомври милион динари вредеше еден динар.
1998.- На планината Чиќевица продолжија борбите меѓу српските безбедносни сили и косовските Албанци, а министерот за правда во Владата на Србија, Драгољуб Јанковиќ, објави дека 178 косовски Албанци се обвинети за тероризам, дека 927 се под истрага, а 538 косовски Албанци. беа во притвор.
2001.- Умре Исак Стерн, еден од најголемите виолинисти на дваесеттиот век. Тој е познат и по тоа што го спасил Карнеги Хол од колапс во 60-тите години на минатиот век.
2001 – САД ги укинаа санкциите за Индија и Пакистан, воведени во 1998 година, кога тие две земји извршија нуклеарни тестови.
2007.- Умрел Марсел Марсо, француски мимичар, кој се прославил со својот лик Бип кловнот, белолик, во пуловер и облечен во капа.
2010.- Умре американскиот пејач Еди Фишер, популарен музичар од 1950-тите, познат по песните „Thinking of you“, „Any Time“ и „Oh, My Pa-pa“.
2013 – На германските сојузни парламентарни избори за 18-то свикување на Бундестагот, Христијанско-демократската унија на премиерката Ангела Меркел освои најмногу гласови, која го освои трет последователен мандат за формирање влада.
2014.- Околу 100.000 Курди од Сирија избегаа во Турција за неколку дена пред армијата на екстремистичката организација „Исламска држава“, објави Високиот комесаријат за бегалци на ОН (УНХЦР).
2016 – Интернет групата Јаху призна дека на крајот на 2014 година биле хакирани околу 500 милиони корисници, дека хакерите украле лични податоци – имиња, презимиња, електронска пошта, лозинки, телефонски броеви и дека не ги допирале броевите на банкарските сметки.
2019 година – Периодот од 2015 до 2019 година е најтоплиот период некогаш забележан на планетата.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни

На денешен ден 3 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
Политика и војни
1808 – Роден е Џеферсон Дејвис, претседателот на Конфедерацијата во американската Граѓанска војна.
1818 – Британија ја завршува последната војна против Маратите, зацврстувајќи ја својата контрола над Индија.
1940 – Завршува евакуацијата од Денкерк, еден од најважните настани во Втората светска војна.
1999 – Слободан Милошевиќ го прифаќа мировниот план за Косово, што доведува до прекин на НАТО-бомбардирањата.
Култура и уметност
1875 – Умира Жорж Бизе, автор на операта Кармен.
1899 – Умира Јохан Штраус Младиот, познат по валцерите и оперетите.
1924 – Умира Франц Кафка, чија литература имаше длабоко влијание во 20 век.
1926 – Роден Ален Гинсберг, битнички поет, автор на Howl.
2009 – Почина Коко Тејлор, „кралицата на блузот“.
2016 – Почина Мухамед Али, шампион во бокс и симбол на борбата за човекови права.
Наука и технологија
1965 – Едвард Вајт станува првиот Американец што „прошетал“ во вселената.
1973 – Совјетскиот авион Туполев 144 се урива за време на аеромитинг.
Социјални и политички движења
1968 – Почеток на студентските протести во Југославија, првиот сериозен бран на отпор кон комунистичкиот систем.
2020 – Се формира новата косовска влада предводена од Авдулах Хоти.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (26 мај)

На денешен ден 26 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
📜 Античко и средновековно време
-
604 г. – Починал Свети Августин, првиот надбискуп на Кентербери, испратен од Папата Григориј I во Англија со мисија да го прошири христијанството.
-
735 г. – Умрел Свети Беде, англиски монах и историчар, автор на “Црковна историја на англискиот народ”.
-
1521 г. – Император Карло V го издал Вормскиот едикт, со кој Мартин Лутер и неговите следбеници биле прогласени за еретици и прогонети.
🕌 Историја на Азија
-
1659 г. – Ауранџеб, индискиот Могол, станал цар по насилно преземање на тронот од својот татко и браќа.
👑 Европска политика и култура
-
1805 г. – Наполеон Бонапарта бил крунисан за крал на Италија во Миланската катедрала.
-
1822 г. – Роден Едмон Гонкур, француски писател. По неговата смрт е основана Академијата Гонкур, која ја доделува престижната книжевна награда „Гонкур“.
-
1851 г. – Во Лондон започнал првиот меѓународен шаховски турнир. Победил Адолф Андерсен.
-
1868 г. – Последно јавно погубување во Англија – Мајкл Барет бил обесен.
-
1876 г. – Починал Франтишек Палацки, еден од најзначајните чешки историчари и политичари.
-
1896 г. – Николај II бил крунисан за последниот цар на Руското Царство.
⚔️ 20 век – војни и политики
-
1912 г. – Роден Јанош Кадар, лидер на комунистичка Унгарија.
-
1942 г. – Потпишан британско-советски договор за соработка во Втората светска војна.
-
1955 г. – Никита Хрушчов ја посетил Југославија; потпишана Белградска декларација – нормализација на односите.
-
1966 г. – Британска Гвајана станала независна држава.
-
1972 г. – Потпишан SALT 1 договорот (ограничување на нуклеарно оружје) меѓу СССР и САД.
-
1976 г. – Починал германскиот филозоф Мартин Хајдегер, автор на „Битието и времето“.
-
1978 г. – Починала балерината Тамара Карсавина, икона на Рускиот балет.
-
1991 г. – Звијад Гамсахурдија е избран за претседател на Грузија.
-
1991 г. – Авион од компанијата на Ники Лауда се урнал во Тајланд – загинале 223 лица.
-
1997 г. – Австралискиот премиер се извинил на Абориџините за асимилаторските политики.
-
1998 г. – Србија усвоила спорен Закон за универзитетите, предизвикувајќи масовни протести.
-
2001 г. – Организацијата на африканско единство (ОАЕ) е заменета со Африканска унија.
-
2002 г. – Роман Полански ја освоил Златната палма за филмот „Пијанистот“.
-
2003 г. – Укрински авион се урнал кај Трабзон, Турција – загинале 75 луѓе, вкл. 62 шпански мировници.
-
2004 г. – Потпишан договор за поделба на власта во Судан.
-
2008 г. – Починал Сидни Полак, познат холивудски режисер, добитник на Оскар за „Мојата Африка“.
-
2011 г. – Уапсен Ратко Младиќ, обвинет за геноцид во Босна.
-
2013 г. – Во Опленац погребани посмртните останки на југословенскиот крал Петар II и членовите на неговото семејство.
-
2014 г. – Белгискиот премиер Елио ди Рупо поднел оставка по изборите.
-
2017 г. – Поплави и лизгања на земјиште во Шри Ланка усмртиле 200 луѓе.
-
2019 г. – На изборите за Европскиот парламент, традиционалните партии го задржале мнозинството.
-
2023 г. – Напнатости во северно Косово, со судири меѓу Срби и косовската полиција, поради влез на албански градоначалници во општински згради.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (24 мај)

На денешен ден 24 мај, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🪐 Наука и технологија
-
1543 – Почина Николај Коперник, полски астроном кој ја воведе хелиоцентричната теорија. Со делото „De revolutionibus orbium coelestium“ постави темели за модерната астрономија.
-
1544 – Роден Вилијам Гилберт, кој ја постави теоријата за магнетната природа на Земјата.
-
1686 – Роден Габриел Фаренхајт, кој го измисли живиниот термометар и ја воведе Фаренхајтовата скала.
-
1844 – Самуел Морс ја испрати првата телеграфска порака: „What hath God wrought?“
⚔️ Историски и политички настани
-
1822 – Битката кај Пичинча, победа на Антонио Хозе де Сукре против Шпанците – Еквадор добива независност.
-
1941 – Германскиот боен брод Бизмарк го потопува британскиот Худ – еден од најтешките загуби за британската морнарица во Втората светска војна.
-
1993 – Еритреја стекнува независност од Етиопија по три децении војна.
-
2002 – Потпишан е договор меѓу САД и Русија за големо намалување на нуклеарниот арсенал.
👑 Личности
-
1819 – Родена кралица Викторија, под чија власт Британската империја доживеала најголем подем.
-
1899 – Роден Бранислав Којиќ, еден од основоположниците на модерната српска архитектура.
-
1941 – Роден е Боб Дилан, легендарен музичар и поет, добитник на Нобелова награда за литература.
-
2015 – Почина Џон Неш, математичар познат по теоријата на игри, чие животно дело е прикажано во филмот A Beautiful Mind.
🧱 Културни и социјални настани
-
1883 – Отворен е Бруклинскиот мост, еден од најпознатите мостови во светот.
-
1926 – Отворена е Универзитетската библиотека во Белград, прва специјално изградена зграда за библиотека во Србија.
-
1974 – Почина Дјук Елингтон, еден од највлијателните џез музичари на 20 век.
-
Хроника15 часа
При изведување градежни работи на автопат Кичево-Охрид од дрвена платформа паднал работник, жител на Кина
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за среда (4 јуни)
-
Временска прогноза22 часа
Попоски апелира за локална дестабилизација со пороен дожд, ова се информациите
-
Македонија2 дена
(ФОТО) СВР Охрид одржа работилници на тема „Безбедност и правила за децата во сообраќајот“ со ученици од второ и трето одделение на основни училишта
-
Македонија2 дена
МВР изрече кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување и злоупотреба на постапката за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство
-
Хороскоп6 часа
Хороскоп за четврток (5 јуни)
-
На денешен ден2 дена
Времеплов: На денешен ден – 3 јуни
-
Автомобили2 дена
Новиот прототип на „Subaru“ се очекува да дебитира на „Japan Mobility Show 2025“