На денешен ден
23 декември – На денешен ден
1588.- За време на седницата на Собранието на имотите во замокот Блоа, по наредба на францускиот крал Анри III (Анри), биле убиени водачите на Католичката лига, војводата од Гиза, неговиот брат Луј и кардиналот од Гиза. . Кардиналот Бурбон бил уапсен и го поминал остатокот од својот живот во заробеништво.
1732.- Роден е англискиот пронаоѓач и индустријалец Ричард Аркрајт, кој го усовршил и прв го користел механичкото тркало за вртење во производството, кое имало одлучувачко влијание врз процутот на индустријата за памук во Англија во 19 век.
1777.- Роден е рускиот император Александар I Романов, кој за време на неговото владеење од 1801 година спроведе либерални реформи и територијално ја прошири Русија со анексија на Финска, големи делови од Полска и Бесарабија.
По неуспешната кампања на Наполеон против Русија во 1812 година, тој ја уништил својата војска што се повлекувала, а во 1814 година триумфално влегол во Париз, каде што биле одржани мировни преговори по капитулацијата на Наполеон.
1790.- Роден е францускиот египтолог Жан Франсоа Шамполион, основач на египтологијата.
Во 1822 година, тој дешифрирал хиероглифи од плоча пронајдена во 1799 година во египетскиот град Решид и утврдил дека тие не се само симболични, туку и фонетски.
1810.- Роден е германскиот египтолог Карл Ричард Лепсиус, кој се смета за основач на модерната археологија. Неговите „Египетски хронологии“ го основаа научното проучување на раната египетска историја.
1832.- Франција го зазеде Антверпен и ја принуди Холандија да ја признае белгиската независност.
1861.- Турција го прифати обединувањето на Влашка и Молдавија, дунавските кнежевства под нејзин суверенитет, во една држава наречена Романија.
1920.- Франција и Велика Британија ја одобрија конвенцијата со која беа утврдени границите на Сирија и Палестина.
1933.- Роден е јапонскиот император Акихито, кој на тронот се искачи во 1990 година, по смртта на неговиот татко, императорот Хирохито.
1943.- Врховната команда на сојузничките сили за Медитеранот и Националниот комитет за ослободување на Југославија постигнаа договор за време на Втората светска војна за прифаќање на југословенските бегалци и нивно префрлање во Северна Африка.
1948.- Во Токио беа егзекутирани поранешниот јапонски премиер Хидеки Тојо и уште шестмина поранешни високи функционери, кои Меѓународниот воен трибунал ги осуди на смрт за злосторства против човештвото во Втората светска војна.
1953.- Стрелјан е поранешен шеф на озлогласената советска политичка полиција НКВД и заменик-шеф на советската влада Лаврентиј Берија, клучна фигура во „Големата чистка“ на Сталин. Тој беше осуден на смрт под обвинение за заговор да го наследи Сталин.
1963.- На грчкиот патнички брод „Лаконија“, зафатен во пожар по експлозија во Северен Атлантик, загинаа 128 луѓе, а 908 беа спасени пред да потоне бродот на 29 декември.
1964.- Многу силен циклон во Цејлон (Шри Ланка) предизвика смрт на најмалку 2.000 луѓе.
1972.- Умре советскиот дизајнер на авиони Андреј Николаевич Туполев, кој го надгледуваше создавањето на повеќе од сто видови авиони, вклучително и бомбардери и гигантот АНТ-20 „Максим Горки“. По Втората светска војна дизајнирал патнички авиони, меѓу кои и „ТУ-144“, првиот суперсоничен авион во светот.
1972.- Во земјотресот што го погоди главниот град на Никарагва, Манагва, загинаа 7.000 луѓе.
1989 – САД ги зајакнаа своите 24.000 војници во Панама со уште 2.000 за да го надминат неочекуваниот силен отпор од поддржувачите на поранешниот панамски премиер, генералот Мануел Антонио Нориега.
1990.- На плебисцит, Словенците гласаа за отцепување од СФР Југославија.
1994.- Република Српска и босанската влада во Сараево, со посредство на поранешниот американски претседател Џими Картер, потпишаа четиримесечно примирје кое ќе стапи на сила на 1 јануари 1995 година.
1995.- Во индискиот град Дабали, северно од Њу Делхи, 538 луѓе ги загубија животите во пожар што избувна во свечена сала за време на училишна забава, меѓу кои најголем број деца на возраст од пет до 14 години.
1997.- Умре јапонскиот актер Тоширо Мифуне (Тоширо), кој светска слава стекна играјќи улоги на самурај, особено во филмовите на режисерот Акира Куросава („Рашомон“, „Седум самураи“, „Легендата за Мусаши“, „Шогун“, Крвавиот престол“).
2000.- На првите парламентарни избори во Србија по заминувањето на Слободан Милошевиќ од власт на почетокот на октомври, Демократската опозиција на Србија (ДОС) извојува убедлива победа.
2003.- Во експлозија на природен гас во југозападна Кина загинаа најмалку 198 луѓе, а околу 16.000 луѓе беа евакуирани.
2003.- Во Америка, во државата Вашингтон, беше откриен првиот случај на смртоносна кравја болест на лудило.
2005.- Во Кина умре последниот преживеан член на таканаречената банда на четирите Јао Венјуан. Тој помина 20 години во затвор за политичко насилство за време на Културната револуција во Кина (1966-1976).
2007.- Умре американскиот кореограф Мајкл Кид, творец на некои од најпознатите мјузикли на Бродвеј. Во текот на кариерата освои пет Тони награди, а во 1997 година доби Оскар за животно дело.
2010.- Поранешниот аргентински диктатор Хорхе Видела беше осуден на доживотен затвор за злосторства извршени за време на владеењето на воената хунта во Аргентина.
За злосторства за време на воениот режим од 1976 до 1983 година, осудени се и 44 поранешни воени или полициски службеници.
2013.- Почина Михаил Калашников, дизајнерот на најпопуларната пушка АК-47 во светот. Автоматската пушка што го носи неговото име е направена во 1947 година и е омилено оружје на многу армии, но и герилци и терористи.
2016 – 27 припадници на сириските сили беа убиени во напади на припадници на Исламската држава во близина на Палмира. Исламската држава повторно ја освои Палмира, антички град во централна Сирија, на 11 декември, девет месеци откако сириските владини сили поддржани од Русија ги протераа џихадистите од градот.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево1 ден(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани
-
Хороскоп2 денаХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Хороскоп16 часаХороскоп за среда (19 ноември)
-
Временска прогноза1 денВо овој момент се формира влажен бран кој носи обилен дожд и невреме!
-
Македонија2 денаМВР: Сузбиена криминална група инволвирана во вршење на кривично дело криумчарење мигранти, поднесена кривична пријава
-
Македонија1 денЦУК: Апелираме за на зголемена внимателност при движење низ улиците каде има проблеми со апсорпцијата на атмосферските и фекалните канализации во урбаните делови на градот
-
Lifestyle1 денКако да го спречите замаглувањето на прозорците со средство што веќе го имате дома
-
Спорт1 денМилевски: Посакувам да играме само со доверба и уживање во играта, убеден сум дека вистинскиот одговор потоа ќе следи и ќе ја постигнеме нашата цел
