На денешен ден
24 февруари – На денешен ден

1389.- Данците ги поразиле Швеѓаните во битката кај Фолкепинг и го заробиле нивниот крал Алберт, по што данската кралица Маргарет станала владетел на двете земји.
1443.- Роден е унгарскиот крал Матијас Хунјади, познат како Матијас I Корвин. Синот на Јањош Хуњади, војводата од Ердељ, избран за крал во 1458 година, тој бил последниот унгарски владетел кој успеал да ги реши внатрешните услови во земјата и да воспостави силна кралска власт. Успешно водел војна против Турците и Хабсбурзите, во 1486 година ја зазел Виена. Ја реформирал државата, а во Пожун (Братислава) основал универзитет во 1465 година и првата печатница во 1472 година. По неговата смрт во 1490 година, Унгарците ги изгубиле сите територии што тој ги освоил.
1525.- Шпанците под команда на маркизот од Пескара ја поразиле француско-швајцарската војска во битката кај Павија во Италија, користејќи ја пушката Аркебус (мускет) за прв пат во историјата на војувањето. Загинаа околу 14.000 војници, а францускиот крал Франсоа I (Франсоа) беше заробен.
1803.- Роден е српскиот трговец и гемиџија Миша Анастасијевиќ, познат како капетан Миша, кој во 1863 година на Кнежевството Србија (зграда на капетан-Миша) му ја подарил зградата на денешниот ректорат на Универзитетот во Белград. Титулата „Капетан на Дунав“ му била доделена во 1833 година од кнезот Милош Обреновиќ.
1847.- Роден е српскиот хемичар Сима Лозаниќ, прв ректор на белградскиот универзитет, член на Српската кралска академија. Бил професор по хемија на Филозофскиот факултет на Големата школа, а потоа и на Универзитетот во Белград, министер за економија и надворешни работи во владите на Србија во 1894 и 1905 година.
1848.- Во Лондон на германски е објавен „Манифестот на Комунистичката партија“, кој според одлуката на Конгресот на тајното работничко здружение „Комунистичка лига“ одржан во Лондон во ноември 1847 година, го напишал Карл Маркс (Маркс). и Фридрих Енгелс (Фридрих).
1868.- Американскиот Конгрес за првпат во американската историја покрена постапка за отповикување на претседателот на државата, Ендрју Џонсон. Обвинет за кршење на Уставот, Џонсон беше принуден да се повлече од претседателската функција следната година.
1938.- Во Арлингтон, Њу Џерси, направен е првиот најлонски производ – влакната за четка за заби.
1945.- Египетскиот премиер Ахмед Махер-паша (паша) беше убиен во парламентот, веднаш по објавувањето на декларацијата за влегување на Египет во војната против Германија и Јапонија.
1945.- За време на Втората светска војна, американските трупи ја ослободија Манила, главниот град на Филипините, кој беше под јапонска окупација.
1946 – Хуан Перон (Хуан) беше избран за претседател на Аргентина, започнувајќи го првиот од трите мандати на чело на таа земја.
1966.- Со воен удар во Гана беше соборен претседателот Кваме Нкрумах (Кваме), под чие водство Гана стекна независност од Велика Британија во 1957 година. Пучот предводен од поручникот Џери Ролингс беше извршен за време на посетата на Нкрумах на Кина.
1974.- Пакистан објави дека официјално го признал Бангладеш (поранешен Источен Пакистан) како независна земја.
1974.- Умре српскиот биолог Синиша Станковиќ, член на Српската академија на науките и уметностите и основач на Институтот за екологија и биогеографија САНУ, директор на Биолошкиот завод на Србија. Неговите најзначајни дела се темелат на испитувањето на животот во Охридското Езеро. Од 1944 до 1952 година бил претседател на Президиумот на Народното собрание на Србија.
1989.- Погребан е јапонскиот император Хирохито, регент од 1921 година, кога ги замени болниот татко и царот од 1926 година. апсолутистичко правило. Во 1948 година, Меѓународниот суд го ослободи од обвиненијата за воени злосторства извршени од Јапонците за време на Втората светска војна.
1990.- Умре италијанскиот државник Алесандро Пертини (Алесандро), претседател на Италија 1978-85 година. Учесник во движењето на отпорот за време на Втората светска војна, тој беше еден од најпопуларните политичари на повоена Италија.
1991.- Американските и сојузничките сили започнаа копнена офанзива против ирачките сили во Ирак и Кувајт во Заливската војна.
1996.- Палестинските исламски терористи убиле 27 и раниле 77 лица во два самоубиствени напади во Израел.
1998 – Францускиот парламент едногласно го ратификуваше Договорот за сеопфатна забрана за атомски тестови.
2000 – Советот за безбедност на ОН одобри распоредување на 5.500 мировници за следење на кревкиот прекин на огнот во Демократска Република Конго.
2001.- Џорџ Буш ја презеде функцијата претседател на САД, откако го победи Ал Гор на изборите.
2003 – 268 луѓе загинаа, а повеќе од 4.000 беа повредени во земјотрес во регионот Ксинџијанг во североисточна Кина.
2003.- Лидерот на Српската радикална партија (СРС), Воислав Шешељ, доброволно му се предаде на Хашкиот трибунал, пред кој беше обвинет за злосторства против човештвото и воени злосторства во Славонија (Хрватска), БиХ и Војводина, за време на војната во поранешна Југославија.
2004.- Во силниот земјотрес во северниот дел на Мароко, загинаа 572 лица, а 30.000 луѓе останаа без своите домови.
2008.- Раул Кастро, брат на Фидел Кастро, кој се повлече од власт на 19 февруари по 49 години владеење, беше избран за претседател на Куба.
2009.- Во мразот на Антарктикот се пронајдени планински венци со големина на Алпите, објавија истражувачите.
2014.- На 69-годишна возраст почина Харолд Рамис, американски режисер, сценарист и актер. Најпознат филм во кој глумел е „Ghostbusters“ (прв и втор дел), а се прославил со режијата на филмовите „Groundhog Day“ („Бескрајниот ден“) и „Golf Club“.
2015 – 124 лица ги загубија животите во серија силни лавини во планинските делови на Авганистан.
2017 – Владејачката британска конзервативна партија освои празно место во британскиот парламент победувајќи ја опозициската Лабуристичка партија и нејзиниот лидер Џереми Корбин на изборите.
2019 година – Во Молдавија се одржаа парламентарни избори, на кои мнозинството го освои Социјалистичката партија на Молдавија, која на почетокот на јуни формираше нова влада со проевропскиот блок АЦУМ.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 2 септември

На денешен ден 2 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🛡️ Воени битки и борби
-
31 п.н.е. – Битката кај Актиум: Октавијан ја победил флотата на Марко Антониј и Клеопатра.
-
1807 – Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген за да спречи Наполеон да ја користи данската флота.
-
1866 – Бунт на Крит против Турците; прогласено укинување на турска власт и обединување со Грција.
-
1898 – Битката кај Омдурман: англо-египетските трупи ја поразиле махдистичката војска, Британците го зазеле Судан.
📜 Договори, мировни спогодби и политички одлуки
-
1666 – Големиот пожар во Лондон (четиридневен, уништена и катедралата „Свети Павле“).
-
1752 – Британија и колониите го замениле јулијанскиот календар со грегоријанскиот.
-
1829 – Адријанополски договор: Србија ги добива шесте нахии, Грција добива автономија.
-
1872 – Петти конгрес на Првата интернационала во Хаг, седиштето префрлено во САД.
-
1945 – Прогласена Демократска Република Виетнам (Хо Ши Мин претседател).
-
1945 – Јапонија потпишува капитулација на палубата на „Мисури“, завршува Втората светска војна.
-
1996 – Мировен договор меѓу Филипини и муслимански бунтовници (крај на 24-годишна војна).
-
1996 – Формирана коалицијата „Заедно“ во Србија (СПО, ДС и ГСС).
-
2012 – Избори во Ангола, MPLA освојува 74% од гласовите.
✈️ Откритија, истражувања и летови
-
1930 – Француски пилоти го извршиле првиот директен лет Европа–САД со авионот „Прашалник“.
✊ Протести и демонстрации
-
1989 – Во Кејптаун, полицијата уапсила повеќе од 400 демонстранти против апартхејдот.
-
2017 – 60.000 Рохинџа избегале во Бангладеш поради конфликт во северозападен Мјанмар.
⚰️ Смртни случаи на познати личности
-
1838 – Родена кралицата Лилиуокалани од Хаваи (последна владетелка).
-
1910 – Почина францускиот сликар Анри Русо.
-
1937 – Почина Пјер де Кубертен, основач на модерните Олимписки игри.
-
1973 – Почина Џ. Р. Р. Толкин, автор на „Господар на прстените“ и „Хобитот“.
-
2001 – Почина Кристијан Барнард, хирург кој ја изврши првата трансплантација на срце.
-
2006 – Почина поетот Ѓерѓ Фалуди.
-
2007 – Почина пејачот Сафет Исовиќ, мајстор на севдалинка.
-
2013 – Почина Фредерик Пол, писател на научна фантастика.
-
2014 – Убиен американскиот новинар Стивен Сотлоф од ИСИС.
-
2021 – Почина Микис Теодоракис, грчки композитор („Зорба Гркот“, „З“).
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 1 септември

На денешен ден 1 септември, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🕊️ Смрт и загуби
-
1159 – Починал папата Адријан IV, единствениот Англичанец избран за папа.
-
1953 – Загинал францускиот виолинист Жак Тибо во авионска несреќа.
-
1967 – Починал рускиот писател Иља Еренбург.
-
1982 – Починал Владислав Гомолка, поранешен лидер на Полска.
-
2012 – Починал Хал Дејвид, автор на многу познати песни.
⚔️ Војни и конфликти
-
1531 – Војна во Швајцарија помеѓу Цирих и католичките кантони (Битка кај Капела).
-
1916 – Бугарија ѝ објавила војна на Романија во Првата светска војна.
-
1939 – Германија ја нападнала Полска – почеток на Втората светска војна.
-
1983 – Советски борбен авион соборил јужнокорејски „Боинг 747“.
-
1993 – Пропаднале преговорите во Женева за војната во БиХ.
-
1999 – УНХЦР објавил масовни бегалски движења по конфликтот во Косово.
-
2004 – Заложничка криза во училиштето во Беслан, Русија.
-
2010 – Обама објавил крај на борбената мисија на САД во Ирак.
🌍 Политички и државни настани
-
1928 – Албанија прогласена за кралство со Зогу I.
-
1945 – Усвоен закон за административна поделба на Србија (Војводина и Косово-Метохија).
-
1961 – Прва конференција на неврзаните во Белград.
-
1969 – Гадафи го соборил кралот Идрис I во Либија и прогласил република.
-
1974 – Анастасио Сомоза избран за претседател на Никарагва.
-
2000 – ДОС потпишал „Договор со Србија“ во Белград.
-
2003 – Холандија прва дозволила легална употреба на марихуана како лек.
-
2013 – Стапил во сила Договорот за стабилизација и асоцијација меѓу Србија и ЕУ.
-
2018 – Судот во Бразил ја поништил кандидатурата на Лула да Силва.
🌋 Природни катастрофи
-
1923 – Земјотрес во Јапонија: уништени Јокохама и дел од Токио, 142.000 жртви.
-
1962 – Земјотрес во северозападен Иран, 12.000 жртви.
🎭 Култура, наука и спорт
-
1972 – Боби Фишер го победил Спаски и станал светски шампион во шах.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден (29 август)

На денешен ден 29 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот.
1189 – Дубровник склучил договор со босанскиот бан Кулин, со кој жителите на Дубровник добиле слобода да тргуваат во Босна без ограничувања или давачки. Договорот е еден од најстарите зачувани документи во регионот.
1521 – Турците, под команда на султанот Сулејман II Величествениот, го освоиле Белград и го прогласиле за седиште на Смедеревскиот санџак.
1526 – Во Мохачката битка, турската војска предводена од Сулејман II Величествениот ги победила трупите на унгарскиот крал Лудвиг II, кој загинал при повлекувањето.
1619 – Роден е Жан Батист Колбер, француски државник и министер за финансии на Луј XIV.
1632 – Роден е Џон Лок, англиски филозоф, основач на емпиризмот и либералната филозофија.
1756 – Прускиот крал Фридрих II ја започнал Седумгодишната војна со напад врз Саксонија.
1820 – Во Порто, Португалија, започнала граѓанска револуција, со која кралот Жоао VI бил принуден да донесе либерален устав.
1825 – Португалија ја признала независноста на Бразил под водство на царот Педро I.
1842 – Завршила Првата опиумска војна со Нанкинскиот договор, со кој Кина морала да отвори пристаништа и да го предаде Хонг Конг на Британија.
1944 – Кралот Петар II Караѓорѓевиќ, со декрет, ја отстранил командата на генерал Дража Михајловиќ и ја ставил југословенската армија под команда на Јосип Броз Тито.
1945 – Американските трупи под команда на генерал Џорџ Маршал започнале со искрцување во Јапонија.
1949 – СССР тајно ја детонирал својата прва атомска бомба.
1960 – Јорданскиот премиер Хаза ал-Маџали бил убиен во експлозија на бомба.
1965 – Американскиот вселенски брод „Џемини V“ се вратил на Земјата по рекордни осум дена во орбитата.
1975 – Починал ирскиот државник Емон де Валера, еден од водачите на Шин Фејн.
1978 – Хуа Куо-фенг, претседател на КПК, ги посетил Романија, Југославија и Иран, што означило крај на кинеската изолација.
1991 – Советскиот парламент ја суспендирал Комунистичката партија и ги замрзнал нејзините сметки.
1995 – Милошевиќ бил овластен да преговара во име на заедничката делегација на СР Југославија и Република Српска во мировниот процес за Босна.
1996 – Руски авион Туполев 154 се урнал во Норвешка, загинале 141 лице.
1997 – Убиени биле 300 луѓе во алжирско село, едно од најлошите масакри од страна на исламисти во земјата.
1999 – Во Источен Тимор, 99% од гласачите се изјасниле за независност од Индонезија.
2001 – Врховниот суд на САД осудил тројца раководители на компанија за нелегална продажба на опрема што може да се користи за нуклеарно оружје.
2003 – Автомобил-бомба во Наџаф уби најмалку 80 луѓе, вклучувајќи го и ајатолахот Мохамед Бакир ал-Хаким.
2005 – Ураганот Катрина ја погодил јужна САД, загинале околу 1.330 луѓе, најмногу во Њу Орлеанс.
2008 – Грузија ги прекинала дипломатските односи со Русија поради признавањето на Јужна Осетија и Абхазија.
2010 – Еруптирал вулканот Синабунг на Суматра, прва ерупција по 400 години, со масовна евакуација.
2015 – Унгарија поставила бодликава жица на границата со Србија за да го спречи приливот на бегалци.
2019 – Починал српскиот сликар и академик Владимир Величковиќ.
-
Кичево1 ден
Поради одржување на атлетска трка во Кичево, во недела следните улици и делови на градот ќе бидат затворени за сообраќај
-
Хороскоп2 дена
Хороскоп за петок (5 септември)
-
Хороскоп23 часа
Хороскоп за сабота (6 септември)
-
Македонија1 ден
Од една до друга патарина на патен правец Гостивар-Тетово, ќе се изведуваат градежни работи со времетраење од две седмици
-
Автомобили1 ден
Десетте најпродавани автомобили во Европа во 2025 година
-
Магазин1 ден
Тајната на вистинскиот италијански болоњезе сос