Следете не

На денешен ден

24 јуни – На денешен ден

Објавено пред

на

79 – Почина римскиот император Тит Флавиј Веспазијан, основач на династијата Флавија. За време на неговото владеење, во Рим бил изграден амфитеатарот Колосеум, најголемата градба од ваков вид во Римската империја.

1497 – Англискиот морепловец Џон Кабот ја откри Канада и ја прогласи Северна Америка за британска. 1509.- Хенри VIII, вториот монарх од династијата Тудор, бил крунисан за крал на Англија. За време на неговото владеење раскинал со Ватикан и во 1534 година ја основал Англиканската црква.

1519.- Умре Лукреција Борџија, војвотката од Ферара, ќерка на папата Александар VI, покровител на уметниците и научниците за време на италијанската ренесанса.

1529.- Во Капел е завршена војна, со што заврши војната меѓу протестантите и католиците во Швајцарија.

1793.- Франција го усвои првиот републикански устав, со кој извршната власт е подредена на собранието.

1798.- Турците на белградската тврдина го погубија грчкиот писател и патриот Фереос Константинос Ригас, познат како Рига од Фере, и седуммина негови следбеници. Ригас беше основач и водач на тајното друштво кое се бореше за ослободување на Грција од турската власт.

1812.- Војниците на Наполеон Бонапарта (611.000 војници) ја преминале реката Неман и навлегле на руска територија.

1821.- Со 8.000 јужноамерикански патриоти, Симон Боливар порази 4.000 шпански ројалисти во битката кај Карабобо и ја ослободи Венецуела од шпанската власт.

1822.- Формирано е првото белградско друштво (општина). Причеста го избрала градскиот кнез, а кнезот Милош Обреновиќ поставил полицајци и кметови.

1859.- Наполеон III ги поразил Австријците во битката кај Солферино во Ломбардија. Швајцарецот Жан Анри Динан, кој тогаш организираше помош за илјадници ранети, го основа Црвениот крст во 1864 година.

1886.- Умре рускиот писател Александар Николаевич Островски. Неговото дело (околу 50 драми) претставува цела ера во развојот на рускиот театар и ја формира основата на класичниот руски драмски репертоар („Шума“, „Бура“, „Таленти и обожаватели“, „Приходовно место“, „Виновен без Вината“, „Девојка без мираз „“, Сиромаштијата не е порок“).

1894.- Италијанскиот анархист Санто Касерио го убил францускиот претседател Мари Франсоа Сади Карно во Лион.

1901.- Во Париз е отворена првата изложба на 19-годишниот шпански сликар Пабло Пикасо, која ги воодушеви ликовните критичари.

1908.- Умре американскиот државник Стивен Гровер Кливленд (Стивен, Кливленд), претседател на САД двапати (1885-89 и 1893-97). Со неговиот избор во 1885 година, Демократската партија дојде на власт за прв пат по граѓанската војна.

1911.- Роден е аргентинскиот автомобилски ас Хуан Фанџо, петкратен светски шампион во Формула 1.

1912.- Првиот српски олимписки тим – спортистите Душан Милошевиќ и Драгутин Томашевиќ – отпатува на Олимписките игри во Стокхолм. Ова го официјализираше членството на Србија во Меѓународниот олимписки комитет, чиј член стана Светомир Ѓукиќ.

1916.- Во Првата светска војна започна битката кај реката Сома. По пет месеци, колку што траеја борбите, силите на Антантата освоија околу 200 квадратни километри територија со загуба на над милион луѓе од двете страни.

1930.- Роден е францускиот филмски режисер Клод Шаброл, претставник на „новиот бран“ на францускиот филм („Наивни девојки“, „Двоен пресврт“, „Распад“).

1947.- Американски пилот изјавил дека видел необичен објект на небото, кој го опишал како „теснувачка што лета низ вода“. По овој настан почна да се користи терминот „летечка чинија“.

1948.- Во обид да го спречат обновувањето на германската држава во областа што ја држат западните сојузници, советските трупи започнаа блокада на Западен Берлин со запирање на патниот и железничкиот сообраќај кон градот. За 300 дена, колку што траеше блокадата, градот се снабдуваше преку воздушен мост.

1960.- Југославија, Грција и Турција го распуштија Балканскиот сојуз, врз основа на Договорот за сојуз, политичка соработка и взаемна помош склучен во Блед на 8 август 1954 година.

1973.- Најстариот државник на светот Ејмон де Валера поднесе оставка од функцијата претседател на Ирска во 1990-тите, функција на која беше од 1959 година.

1975.- Боинг 727 на Американ ерлајнс се урна во близина на аеродромот Кенеди во Њујорк. Загинаа 113 лица од 124 загинати во авионот.

1986.- Умре српскиот писател Мирослав Антиќ, автор на „Синиот тафт“, една од најпопуларните збирки детски песни во современата српска литература.

1989.- Генералниот секретар на кинеската Комунистичка партија Жао Кианг е сменет поради спротивставување на употребата на сила против студентите на плоштадот Тјенанмен на 4 јуни. На негово место е избран Џианг Земин.

2001.- Ватерполо репрезентацијата на Југославија стана европски шампион.

2001.- Во операциите на руските безбедносни сили во Чеченија е убиен водачот на чеченските бунтовници Арби Бараев.

2002 – Претседателот на СР Југославија Воислав Коштуница го замени началникот на Генералштабот на Југословенската армија, генерал Небојша Павковиќ, кој беше на функција речиси две години по падот.

2003.- Рускиот претседател Владимир Путин пристигна во четиридневна посета на Обединетото Кралство, каде што беше официјален гостин во Бакингемската палата. Путин е првиот руски лидер кој го посетил кралството по 1874 година, кога рускиот цар Александар Втори бил на суд. Британскиот суд ги задржа замрзнатите односи со Москва во знак на протест поради фактот што болшевиците го убиле рускиот цар Николај Втори во 1918 година.

2004.- Во нападите на бунтовниците врз локалните безбедносни сили во пет градови во Ирак загинаа повеќе од 100, а беа повредени повеќе од 320.

2005.- Големи поплави погодија индустриски центар во јужна Кина, при што загинаа најмалку 536 луѓе.

2009.- Почина српската сликарка Оља Ивањицки (79), единствената жена меѓу основачите на познатата група „Медијала“ (1959), која собра млади сликари, писатели, филозофи, архитекти, композитори. Има реализирано 99 самостојни изложби во земјата и странство.

2010 – Џулија Гилард стана првата жена премиер на Австралија.

2012.- За претседател на Египет е избран кандидатот на исламистичкото Муслиманско братство Мохамед Морси, кој е првиот претседател на републиката избран од народот.

2016.- Британскиот премиер Дејвид Камерон поднесе оставка по одлуката на граѓаните на референдум за напуштање на Европската унија.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај

📜 Среден и нов век

  • 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик, еден од најважните правни документи во српската историја.
  • 1498Васко де Гама пристигнува во Индија (Каликут), отворајќи нов морски пат околу Африка.
  • 1506 – Почина Кристофоро Колумбо, откривачот на Америка.

✍️ Култура и филозофија

  • 1799 – Роден е Оноре де Балзак, автор на Човечката комедија.
  • 1806 – Роден е Џон Стјуарт Мил, филозоф, економист и застапник на утилитаризмот.
  • 2005 – Почина Пол Рикер, француски филозоф и хуманист.

⚔️ Војни и политика

  • 1834 – Почина Маркиз Ла Фајет, херој од Американската револуција.
  • 1882 – Потпишан е Тројниот сојуз меѓу Германија, Австро-Унгарија и Италија.
  • 1941 – Италија ја анектира Бока Которска за време на Втората светска војна.
  • 1956 – САД изведуваат прва воздушна експлозија на хидрогенска бомба.
  • 1999 – НАТО напад врз болница во Белград, при што загинаа пациенти.

🌍 Независности и државни промени

  • 1902 – Куба станува република; САД ги повлекуваат трупите.
  • 1927 – Велика Британија ја признава независноста на Саудиска Арабија.
  • 2002Источен Тимор прогласува независност.
  • 2000Тајван инаугурира прв демократски избран претседател од опозицијата.

🧑‍🤝‍🧑 Друштвени и економски настани

  • 1980 – Референдумот во Квебек – 60% против независност од Канада.
  • 1989 – Србија издава заем за економско заживување – никогаш не е вратен.
  • 1995Ебола карантин во Заир.
  • 2015 – Големите банки признаваат вина за валутни манипулации, казна од 5,7 милијарди долари.

🎨 Кражби и културни загуби

  • 2010 – Во Париз одземени, односно украдени 5 слики вредни 100 милиони евра, меѓу нив дела од Пикасо, Матис, Модиљани и други.
Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (18 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com / Jakob Braun

Култура и уметност

  • 1799 – Смртта на Пјер Бомарше, драматург чија работа инспирирала класични опери како „Севилскиот бербер“ (Росини) и „Фигаровата свадба“ (Моцарт).

  • 1911 – Почина Густав Малер, влијателен австриски композитор и диригент.

  • 1995 – Почина Александар Годунов, познат балетски танчер кој доживеа успех и на запад по бегството од СССР.


Политика и конфликти

  • 1803 – Велика Британија ѝ објави војна на Франција, со што се заострија Наполеонските војни.

  • 1804Наполеон е прогласен за император.

  • 1944 – Протерување на Татарите од Крим од страна на СССР, што останува едно од најконтроверзните етнички чистки во историјата на регионот.

  • 1996Радован Караџиќ се повлекува од функцијата претседател на РС поради меѓународен притисок.

  • 2000 – СБ на ОН воведува ембарго за оружје за Етиопија и Еритреја, поради нивната гранична војна.


Наука и технологија

  • 1974Индија го извршува својот прв нуклеарен тест, станувајќи шеста нуклеарна сила.

  • 1998 – Тужба против Мајкрософт за монополско однесување, значајна пресвртница во правната историја на технолошките гиганти.


Човекови права и меѓународна правда

  • 1954 – Стапува во сила Европската конвенција за човекови права.

  • 2010 – Обама го потпишува Законот за слобода на печатот, именуван по новинарот Даниел Перл.

  • 2011 – Пресуда против Аугустин Бизмунг, поврзана со геноцидот во Руанда.


Родени

  • 1836Вилхелм Штајниц, првиот официјален светски шампион во шах.

  • 1868Николај II, последниот руски цар.

  • 1872Бертран Расел, добитник на Нобелова награда и познат филозоф.

  • 1883Валтер Гропиус, основач на Баухаус и визионер во архитектурата.

  • 1919Марго Фонтејн, легендарна балерина.

  • 1920Карол Војтила, идниот папа Јован Павле II.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (17 мај)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

Светот виден во рубриката „На денешен ден“ за 17-ти мај

🎨 Култура и уметност

  • 1510 – Смртта на Сандро Ботичели, еден од најголемите ренесансни сликари. Неговите дела, особено Раѓањето на Венера, се симболи на хуманизмот и естетиката на Ренесансата.

  • 1866 – Роден е Ерик Сати, француски композитор чие дело има големо влијание врз модерната музика.

  • 2012 – Почина Дона Самер, диско икона со глобално влијание во поп културата.


⚕️ Медицина и наука

  • 1749 – Роден е Едвард Џенер, пионер на имунизацијата, чиј изум – вакцината против сипаници – го променил текот на медицинската историја.


⚔️ Политика и воени настани

  • 1814 – Норвешка прогласува независност и усвојува устав – значаен момент во историјата на скандинавските земји.

  • 1838 – Смртта на Талеран, еден од највештите дипломати на Франција, со улога во реставрацијата по Наполеон.

  • 1940 – Германските трупи влегуваат во Брисел – дел од брзото напредување на нацистичка Германија во Втората светска војна.

  • 1949 – Обединетото Кралство ја признава независноста на Република Ирска.

  • 1997Лоран Кабила ја презема власта во Заир, кој се преименува во Демократска Република Конго.


📺 Технологија и медиуми

  • 1965 – Првото емитување во боја од Велика Британија до САД – голем чекор во глобалната телевизиска технологија.

  • 2000 – Српската влада ја презема РТВ „Студио Б“, симболичен настан за медиумската слобода во Србија.


⚖️ Човекови права и општествени промени

  • 1954 – Пресудата Brown v. Board of Education од Врховниот суд на САД ја укинува расната сегрегација во училиштата – историски момент во движењето за граѓански права.

  • 2004 – Масачусетс стана првата американска држава што легализира истополови бракови.

  • 2009 – За прв пат, жени се избрани во парламентот на Кувајт – голем напредок во правата на жените на Блискиот Исток.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

На денешен ден5 часа

Времеплов: На денешен ден (20 мај)

Светот виден на денешен ден, 20-ти мај 📜 Среден и нов век 1349 – Цар Душан го прогласува Душановиот законик,...

Спорт5 часа

Македонската репрезентација во фудбал до 18 години, ќе одигра два контролни натпревари со Словенија во гости

Репрезентацијата на Македонија до 18 години кон крајот на мај ќе одигра два контролни натпревари против соодветната селекција на Словенија....

Хороскоп5 часа

Хороскоп за вторник (20 мај)

ОВЕН Вие сте упорни во сѐ што ќе наумите, па ако деловниот успех е ваш приоритет нема сомнежи дека ќе...

Храна7 часа

Следните 6 витамини се најзастапени во магдоносот, истиот може да помогне при висок крвен притисок

Магдоносот спаѓа во зачински билки кои најчесто се користат при готвење, а покрај својата арома обезбедуваат бројни хранливи материи и...

Македонија15 часа

Од вечерва бензин 95 и дизел поскапуваат, ова е новата цена за литар

Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95, се зголемува за 2,00 ден/лит, во однос на малопродажната цена утврдена со одлуката за...

Lifestyle17 часа

Дали рчите во сон? Причина може да биде оваа секојдневна навика

Рчењето е чест проблем кој не само што го нарушува сонот, туку може да биде и знак за длабоки нарушувања...

Lifestyle17 часа

Како да го исчистите одводот без сода бикарбона и оцет: Ефикасни и едноставни решенија

Избегнете скапи поправки со домашни методи кои навистина функционираат Затнат одвод е проблем со кој се соочуваат многумина – водата...

Македонија17 часа

Во автобус со турски државјани во Охрид починал турист кој бил дел од групата

На 18.05.2025 во 11.30 часот во СВР Охрид е пријавено дека во автобус кој превезувал група туристи од Република Турција...

Македонија18 часа

МВР: Со „БМВ“ возел 111 км/ч на место каде е дозволено 50 км/ч

На 18.05.2025 во 09.57 часот, полициски службеници од Полициската станица безбедност на патниот сообраќај Тетово го лишија од слобода Х.А.(56)...

Скопје19 часа

Универзитетската клиника за урологија стана лиценциран центар за поставување на уринарен сфинктер

Универзитетската клиника за урологија во Скопје, започна со изведување операции за вградување на вештачки уринарен сфинктер, нова процедура, која досега...

НАЈЧИТАНИ