На денешен ден
24 мај – На денешен ден

1543.- Почина полскиот астроном Николаус Коперник, творец на хелиоцентричниот систем и основач на модерната астрономија, автор на „Циркулацијата на небесните тела“. Со својата научна работа, која претставува една од најголемите пресвртници во историјата на науката, тој ја создаде основата за големите откритија на Јоханес и Исак Њутн.
1544.- Роден е англискиот лекар и физичар Вилијам Гилберт, истражувач на магнетизмот и електричната енергија. Тој докажа дека Земјата е магнет со голема топка и дека иглата на компасот не е насочена кон небото, како што се веруваше дотогаш, туку кон магнетните полови на планетата.
1686.- Роден е германскиот физичар Габриел Даниел Фаренхајт, кој во 1726 година го направил првиот живин термометар и направил температурна скала од 180 степени именувана по него.
1743.- Роден е Жан Пол Марат, француски лекар и новинар, еден од главните водачи на Француската револуција, водач на Монтањарците и еден од организаторите на востанието во мај 1793 година со кое беа соборени Жирондинците. Во јули истата година, тој беше убиен од Шарлот Кордеј, која беше гилотина четири дена подоцна.
1819.- Родена е британската принцеза Александрина Викторија, кралица Викторија I од 1837 до 1901 година. За време на нејзиното долго владеење, Британија доживеа економски и културен подем и стана колонијална сила.
1822.- Војниците под команда на Антонио Хозе, Сукре ги поразиле Шпанците во битката кај Пичинка, а Еквадор стекнал независност од Шпанија.
1844.- Пронаоѓачот на телеграфот Семјуел Морс ја испратил првата телеграфска порака на 65 километри (од Вашингтон до Балтимор) на која пишува: „Што направи Бог?
1883.- Бруклинскиот мост го поврзува Менхетен со Бруклин, Њујорк.
1899.- Роден е српскиот архитект Бранислав Којиќ, професор на Универзитетот во Белград, член на Српската академија на науките и уметностите, дизајнер на уметничкиот павилјон на Калемегдан.
1926.- Отворена е Универзитетската библиотека во Белград. Првата зграда во Србија, изградена специјално за библиотеката, била изградена со помош на фондацијата Карнеги. Името на Универзитетската библиотека „Светозар Марковиќ“ е дадено во 1946 година.
1941.- Германскиот воен брод Бизмарк во Втората светска војна го потопи британскиот крстосувач Худ. Од 1.422 морнари преживеале само тројца.
1941.- Роден е американскиот пејач и текстописец Роберт Цимерман, познат како Боб Дилан, еден од најпопуларните музичари на 20 век.
1964.- Повеќе од 300 луѓе загинаа во тепачка на фудбалски натпревар во главниот град на Перу, Лима, предизвикана од судиската одлука да го поништи голот на домашната екипа.
1968.- За време на студентските демонстрации во Франција, претседателот Гол предложи референдум; бунтовни студенти ја запалија париската берза.
1974.- Умре Едвард Кенеди Дјук Елингтон, популарен американски џез пијанист, композитор и диригент. Светската слава ја стекна по Втората светска војна настапувајќи со својот оркестар низ светот.
1981.- Претседателот на Еквадор Хаиме Ролдос Агилера и уште седум други загинаа при експлозија на бомба во авион.
1982.- Во Иранско-ирачката војна, иранските трупи повторно го зазедоа Корамшар, држен од Ирачаните 20 месеци.
1992.- Конзервативниот кандидат Томас Клестил е избран за претседател на Австрија на местото на Курт Валдхајм.
1992.- Косовските Албанци ги одржаа првите паралелни општи избори. Властите во Србија ги прогласија изборите за незаконски, но не ги попречуваа.
1993.- Еритреја стекна независност од Етиопија по 30 години граѓанска војна.
1993.- Во Тибет избувнаа насилни демонстрации против кинеските власти.
1994.- Во бркотница на муслимански аџии во Мека, Саудиска Арабија, загинаа 270 луѓе.
1995.- Умре англискиот државник и публицист Џејмс Харолд Вилсон, лидер на Лабуристичката партија и премиер на Обединетото Кралство (1964-1970, 1974-76).
2000.- По 22 години, Израел ги повлече своите војници од 15-километарската окупациска зона во пограничната област со Либан. Мировниците на ОН влегоа во областа на 28 јули.
2000 – Хрватска стана 26-та членка на програмата на НАТО Партнерство за мир.
2001.- Дваесет и три лица загинаа, а повеќе од 300 беа повредени кога се урна сала за венчавки во Ерусалим. Тоа е најголемата цивилна трагедија во Израел во изминатите 53 години.
2002.- Претседателите на САД и Русија, Џорџ В. Буш и Владимир Путин, потпишаа договор за две третини за намалување на нуклеарното оружје во следните десет години.
2004 – Ученици од Крагуевац, средношколци, пристигнаа во Сараево (БиХ) на нивната прва екскурзија по 14 години.
2010.- На локалните избори во Црна Гора, Демократската партија на социјалистите освои мнозинство во 12 од 14 општини каде што се гласаше.
2012.- Во украинскиот парламент избувна тепачка поради законот со кој се дозволува официјална употреба на рускиот јазик меѓу членовите на прозападната опозиција и партијата на украинскиот претседател Виктор Јанукович, која ја има главната поддршка во рускојазичниот дел од земјата.
2015.- Анджеј Дуда, кандидатот на опозициските конзервативци, освои мнозинство гласови на претседателските избори во Полска. Во вториот круг гласање го победи претходниот претседател од редовите на владејачките либерали Бронислав Коморовски.
2015.- Американскиот математичар Џон Неш (86), познат по својата теорија на игри и добитник на Нобеловата награда за економија во 1994 година, загина во сообраќајна несреќа.
2019 година – Хинду националистичката партија БЈП на индискиот премиер Нарендра Моди освои мнозинство во долниот дом на парламентот и ја стекнува основата за формирање влада.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 27 јуни

На денешен ден 27 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
🌍 Историски настани:
- 1801 – Британски и турски сили го поразуваат Наполеоновиот гарнизон во Каиро, ставајќи крај на француската инвазија на Египет.
- 1905 – Почеток на бунтот на екипажот на крстосувачот „Потемкин“, еден од првите знаци на револуционерно движење во царска Русија.
- 1932 – Сиам (денешен Тајланд) преминува од апсолутна во уставна монархија.
- 1946 – Додеканеските острови официјално ѝ се доделуваат на Грција по Втората светска војна.
- 1950 – Југославија го воведува самоуправувањето, уникатен модел во социјалистичкиот свет.
- 1954 – Во Обнинск, СССР, е пуштена првата нуклеарна електрана во светот.
🕊 Политика и конфликти:
- 1991 – Почеток на војната за независност на Словенија, што трае само шест дена.
- 1997 – Претседателот на Таџикистан потпишува мировен договор, ставајќи крај на граѓанската војна.
- 1999 – Алжирската влада предлага амнестија за исламските екстремисти за прекин на долгогодишното насилство.
- 2011 – Меѓународниот кривичен суд издава налог за апсење на Моамер Гадафи.
🎭 Култура, наука и општество:
- 1838 – Роден Банким Чандра Чатерџи, пионер на индиската литература на бенгалски.
- 1989 – Починува Жил Алфред Ајер, истакнат британски филозоф.
- 2000 – Усвоена Варшавската декларација за демократија.
- 2023 – Земјата изгубила 4,1 милиони хектари тропска шума за една година.
🎸 Музика и поп култура:
- 2002 – Почина Џон Ентвисл, басист на легендарната рок-група The Who.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 26 јуни

На денешен ден 26 јуни, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:
19 век
- 1843 – Хонг Конг станува британска кралска колонија, клучен момент во историјата на Британската империја и Кина.
- 1856 – Смрт на Макс Штирнер, влијателен, но контроверзен анархистички мислител.
- 1858 – Крај на Британско-кинеската војна; договорот од Тиенцин ги отвора кинеските пристаништа и легализира опиумот.
- 1867 – Историски чин на симнување на турското знаме од белградската тврдина – симбол на крајот на османлиското владеење.
- 1869 – Роден Владимир Ласкарев, значаен геолог кој го проучувал Балканот.
- 1877 – Црногорска победа против Османлиите кај Спуж – дел од широка ослободителна борба.
- 1881 – Тајна конвенција меѓу Србија и Австро-Унгарија – дипломатски потег со долгорочни последици за Балканот.
- 1892 – Родена Перл Бак, Нобеловка која пишувала за кинескиот живот.
- 1898 – Роден Месершмит, дизајнер на револуционерни авиони.
20 век
- 1905 – Смрт на Јанко Веселиновиќ, писател со теми од српската историја.
- 1906 – Првата Гран При трка – почеток на моторспорт традицијата.
- 1917 – Солунски процес: егзекуција на Апис и други офицери – драматичен момент во српската воена и политичка историја.
- 1941 – Финска влегува во војна на страната на Германија.
- 1945 – Потпишување на Повелбата на ООН – клучен чекор кон нов светски поредок по Втората светска војна.
- 1960 – Независност на Мадагаскар и Сомалиленд – дел од дехолонизацијата на Африка.
- 1970 – Дубчек е исклучен од КПЧ – крај на Прашката пролет.
- 1977 – Независност на Џибути; последен концерт на Елвис Присли.
Кон крајот на 20 век и 21 век
- 1992 – ОН бараат прекин на борбите во Сараево.
- 2000 – Првично декодирање на човечкиот геном – револуција во медицината.
- 2001 – Регионален договор за бегалци и трговија во ЈИЕ.
- 2004 – Прв воз Белград – Сплит по војната.
- 2006 – Прва официјална посета на српски претседател во независна Црна Гора.
- 2008 – Врховниот суд на САД го признава правото на поседување оружје.
- 2012 – Црна Гора добива „зелено светло“ за преговори со ЕУ.
- 2013 – Еди Рама победува на изборите во Албанија.
- 2015 – Исламистички напади во Тунис и Кувајт.
- 2016 – Српска ватерполо доминација во Светската лига.
- 2021 – Американски извештај за НЛО – многу прашања, малку одговори.
- 2024 – Повлекување на контроверзен даночен закон во Кенија по жестоки протести.
На денешен ден
Времеплов: На денешен ден – 25 јуни

На денешен ден 25 јуни, хронолошки подредени значајни настани што се случиле низ различни години и делови на светот. Еве краток преглед на најважните случувања по категории:
🎭 КУЛТУРА И УМЕТНОСТ
- 1822 – Почина Ернст Хофман, германски писател и композитор. Неговата фантастична литература го инспирирала Жак Офенбах да ја создаде познатата опера „Хофманови приказни“.
- 1997 – Почина Жак-Ив Кусто, француски океанограф и изумител на „водните бели дробови“ (Aqualung), симбол на подводната ера.
⚔️ ВОЕНИ И ПОЛИТИЧКИ НАСТАНИ
- 1876 – Битка кај Литл Биг Хорн: пораз на американската војска од страна на Сиуксите предводени од Лудиот Коњ.
- 1950 – Започна Корејската војна, еден од најзначајните конфликти на Студената војна.
- 1991 – Словенија и Хрватска прогласија независност од СФРЈ, што доведе до војна во регионот.
- 1995 – Државен удар во Катар, при што шеикот Хамад бин Калифа Ал Тани го симна својот татко од власт.
🏛 ДИПЛОМАТИЈА И МЕЃУНАРОДНИ ОДНОСИ
- 1966 – Југославија и Ватикан ги обновија дипломатските односи.
- 1988 – Потпишана Декларацијата за односи меѓу ЕЗ и ССЕА, симболично зближување Исток-Запад.
- 2024 – Ален Берсе, поранешен претседател на Швајцарија, е избран за генерален секретар на Советот на Европа.
🗳 ДЕМОКРАТИЈА И ИЗБОРИ
- 1993 – Ким Кемпбел стана првата жена премиер на Канада.
- 2005 – Махмуд Ахмадинеџад избран за претседател на Иран.
- 2023 – Киријакос Мицотакис и неговата партија Нова демократија победија на изборите во Грција; Алексис Ципрас поднесе оставка.
🌍 КОЛОНИЈАЛИЗАМ И НЕЗАВИСНОСТ
- 1847 – Прогласување на независноста на Либерија, основана од ослободени американски робови.
- 1975 – Мозамбик стана независна држава по 477 години португалска колонијална власт.
🎤 ПОП КУЛТУРА
- 2009 – Смрт на Мајкл Џексон, кралот на попот, чие музичко наследство останува безвремено.
-
Хороскоп1 ден
Хороскоп за недела (29 јуни)
-
Временска прогноза2 дена
Викенд метео вести: Еве какво време ни претстои денес и утре
-
Кичево5 часа
(ФОТО) Се запали дива депонија покрај пат кај с.Пополжани, интервенираше ТППЕ Кичево
-
Скопје13 часа
Во Скопје посебен режим на сообраќај за утре и задутре
-
Магазин2 дена
iOS 26: Ова се iPhone моделите што добиваат надградба
-
Lifestyle2 дена
Кајгана како од хотел: кремаста, богата и совршена со еден едноставен трик
-
Магазин2 дена
Крај на една ера: Microsoft се збогува со „Blue Screen of Death“
-
Хороскоп49 минути
Хороскоп за понеделник (30 јули)