На денешен ден
24 март – На денешен ден
1401.- Во поход низ Азија и Медитеранот, татарскиот воен водач Тамерлан го освоил Дамаск.
1603.- Умре англиската кралица Елизабета I. За време на нејзиното 45-годишно владеење, Англија стана водечка земја во производството на текстил и волна, ја основа својата прва колонија во Северна Америка, Вирџинија, ја основа компанијата Источна Индија, а британските морнари, трговци и пирати ги поставија темелите на идниот Британец. Империја. Престолот го наследил шкотскиот крал Џејмс VI, со што ги обединил англиската и шкотската круна како Џејмс I. Заедничкиот парламент е формиран во 1707 година, кога двете земји се споиле во Велика Британија.
1736.- Во Будим со мачење е убиен водачот на српските востаници Пера Шегединац, кој во 1735 година ја подигнал Војводина против Австрија во Поморишје, Бачка и Посавина. Командантот од Мориш се пееше во народни песни, а Лаза Костиќ ја напиша драмата „Пера Шегединац“.
1882.- Германскиот бактериолог Роберт Кох објавил дека изолирал бактерија која предизвикува туберкулоза, подоцна позната како „Кох бацил“.
1882.- Умре американскиот писател Хенри Вадсворт Лонгфелоу, автор на епската поема Хиавата, која го прикажува фолклорот на северноамериканските Индијанци.
1891.- Велика Британија и Италија постигнаа договор за границите на колониите во областа на Црвеното Море.
1905.- Умре францускиот писател Жил Верн, кој одигра голема улога во популаризацијата на науката со своите научно-фантастични романи и предвиде многу подоцнежни научни достигнувања. Има напишано 57 романи, од кои најпознати се „Патување околу светот за 80 дена“, „Дваесет илјади милји под морето“, „Патување до месечината“, „Патување до центарот на земјата“, „Пет Недели во балон“.
1945.- Американските и британските трупи ја преминаа Рајна во Втората светска војна и продолжија да ја напаѓаат германската заднина.
1945.- Во Белград е потпишан договор меѓу владата на Демократска Федеративна Југославија и Управата на ОН за помош и обнова (УНРА). Договорот предвидува УНРА да помага со храна, лекови, обувки и облека и да испрати експерти за обнова на земјоделството, индустријата и транспортот.
1962.- Умре Огист Пикард, швајцарски физичар, балонист и истражувач на длабочините, професор на Универзитетот во Брисел. Во 1931 година, тој стана првиот човек кој стигна до стратосферата, искачувајќи се на балон до 15.780 метри. Од 1938 година, тој се спуштил со батискаф 48 пати до длабочините на океаните и до 4.000 метри.
1972.- Велика Британија воспостави директна контрола во Северна Ирска за да спречи судири меѓу паравоените групи римокатолици и протестанти.
1976.- Воената хунта на генералот Хорхе Видела ја презеде власта во Аргентина, а претседателката Изабел Перон беше уапсена.
1976.- Умре британскиот фелдмаршал Бернард Ло Монтгомери, еден од водечките воени лидери на сојузниците во Втората светска војна. Победата на неговата осма армија над африканскиот корпус на германскиот фелдмаршал Ервин Ромел во битката кај Ел Аламеин кон крајот на 1942 година го смени текот на војната во Африка.
1980.- Убиен е најстариот критичар на граѓанската војна во Ел Салвадор, надбискупот на Сан Салвадор, Оскар Арнулфо Ромеро (Оскар). Смртта на влијателен и популарен борец за реформи и човекови права дополнително ја влоши кризата.
1989 – Ексон Валдез истури повеќе од четири милиони тони нафта во Алјаска.
1990 – 2.000 индиски војници ја напуштија Шри Ланка, последниот од контингентот од 50.000 војници кои неуспешно се обидуваа две и пол години да го задушат вооружениот бунт на тамилските герилци против централната влада во Коломбо.
1999.- Во 20.00 часот силите на НАТО започнаа воздушни напади врз СР Југославија. Во текот на 78 дена од акцијата наречена „Ангел на милосрдието“, во која учествуваа 19 земји, загинаа над 1.000 луѓе, а илјадници беа повредени. Инфраструктурата, воените и цивилните објекти беа сериозно оштетени, а штетата беше проценета на околу 30 милијарди долари.
1999.- Владата на СР Југославија прогласи воена состојба.
2000.- На состанокот во Лисабон, лидерите на Европската унија се договорија за нова стратегија на Балканот – зајакнување на врските со опозицијата и „граѓанското општество“ во Србија со цел да се постигне демократска трансформација низ СР Југославија.
2002 – За прв пат во 74-годишната историја на Оскарите, двајца црни актери ја добиваат наградата за најдобра машка и женска улога: Дензел Вашигтон за нејзината улога во „Тренинг ден“ и Хали Бери во „Чудовишта на топката“.
2003.- Жупанискиот суд во Риека (Хрватска) го осуди поранешниот хрватски генерал Мирко Норац на 12 години затвор за злосторства против Србите во Госпиќ во 1991 година.
2005.- Опозицијата во Киргистан ја презеде власта и го назначи опозицискиот пратеник Курманбек Бакиев за претседател Аскар Акаев. Револуција на лале или револуција на лале е името на настаните во Киргистан кои доведоа до промена на власта, а поради низа детали се сметаат за дел од т.н. „обоени револуции“.
2008.- Умре Борис Дворник, еден од најпознатите актери во историјата на Хрватска и поранешна СФРЈ. Најголемата популарност ја стекна со улогите во ТВ сериите „Наше мало мисто“, „Капелски кревети“ и „Вело мисто“.
2010.- Умре Стеван Никшиќ, новинар и уредник на НИН, еден од основачите на новинската агенција Бета и Независното здружение на новинари на Србија.
2016 – Хашкиот трибунал го осуди поранешниот претседател на Република Српска и врховен командант на нејзините вооружени сили Радован Караџиќ (71) на 40 години затвор. Караџиќ беше прогласен за виновен за геноцид во Сребреница и за злосторства против човештвото врз муслиманите и Хрватите за време на војната во БиХ во периодот 1992-1995 година. години.
2017 – Поранешниот египетски претседател Хосни Мубарак беше ослободен по шест години притвор за време на истрагата за неколку случаи покренати по „арапската пролет“, што доведе до негово соборување во 2011 година.
2020 година – Олимписките игри во Токио, закажани за 24 јули до 9 август, се одложени поради пандемијата на крунскиот вирус следната година.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
На денешен ден
Светот „На денешен ден“ – 30 октомври
1762 – Роден е францускиот поет Андре де Шение, кој ги споил класичните поетски форми со новиот романтичарски дух. Се спротивставил на јакобинската диктатура и бил погубен на гилотина во 1794 година.
1817 – Симон Боливар ја формира првата независна влада на Венецуела.
1830 – Починал Петар I Петровиќ Његош, црногорски епископ и државник. Тој го донел првиот закон на Црна Гора (1796) и основал централно судско тело (1803), обединувајќи ги завојуваните племиња.
1864 – Со Виенскиот мир, Данска им ги предала Шлезвиг, Холштајн и Лауенбург на Прусија.
1869 – Во Белград е отворен Народниот театар, дело на архитектот Александар Бугарски. На свеченоста е изведена сликата „Посмртна слава на принцот Михаил“ од Ѓорѓе Милетиќ.
1905 – Рускиот цар Николај II го издал Октомврискиот манифест, со кој биле воведени граѓански слободи и избран парламент – Думата.
1910 – Починал Жан Анри Динан, швајцарски филантроп и основач на Црвениот крст, добитник на првата Нобелова награда за мир (1901).
1918 – Словачка се одвоила од Унгарија и со Чешка ја формирала Чехословачка, првата држава создадена по распадот на Австро-Унгарија.
Истата година Турција капитулирала во Првата светска војна, со што престанала да постои Отоманската империја.
1922 – По „Маршот кон Рим“, Бенито Мусолини ја формирал првата фашистичка влада во Италија.
1938 – Радио драмата „Војна на световите“ на Орсон Велс предизвикала паника во САД – слушателите поверувале дека станува збор за вистинска инвазија од Марс.
1973 – Отворен е Босфорскиот мост, што ги поврзува Европа и Азија.
1974 – Мухамед Али се вратил на боксерскиот ринг и со нокаут го победил Џорџ Форман.
1975 – Принцот Хуан Карлос го наследил болниот диктатор Франциско Франко и ја презел власта во Шпанија.
Истата година се случила авионската несреќа на „Инекс-Адрија“ кај Прага, во која загинале 75 патници.
1990 – Кина објавила дека има 1 милијарда и 13 милиони жители.
1995 – На референдумот во Квебек, 50,6% од гласачите се изјасниле против независноста од Канада.
1998 – Започнала НАТО мисијата „Орловско око“ за надгледување на воздушниот простор над Косово.
2000 – Во Мадрид, автомобил-бомба убила судија од Врховниот суд и уште две лица; нападот се припишува на групата ЕТА.
2001 – Лондонскиот клуб на доверители ѝ го намалил долгот на СР Југославија за 600 милиони долари.
2003 – Донаторска конференција во Хаг обезбедила 15,7 милиони евра за судот за воени злосторства во Сараево.
Истата година, Џулио Андреоти бил ослободен од обвинението за вмешаност во убиството на новинарот Кармине Пикорели.
2006 – Аугусто Пиноче, поранешен чилеански диктатор, бил ставен во домашен притвор за злосторства извршени за време на неговото владеење.
2008 – Починал Исмет (Ицо) Вољевица, познат хрватски карикатурист и автор на стрипот „Грга“.
2011 – Росен Плевнелиев бил избран за претседател на Бугарија.
2012 – Ураганот Сенди го погодил источниот брег на САД, одземајќи најмалку 39 животи и оставајќи милиони без струја.
2017 – Светската метеоролошка организација објавила дека концентрацијата на CO₂ во атмосферата достигнала рекордно ниво во 2016 година.
2020 – Починал митрополит Амфилохие, лидер на Српската православна црква во Црна Гора, од последици на COVID-19.
2022 – Луиз Инасио Лула да Силва е избран по трет пат за претседател на Бразил.
-
Кичево2 дена„ЕВН КЕЦ Кичево“ најави прекин на електрична енергија на овие локации, работите на терен се планирани за вторник и четврток
-
Кичево16 часа(ФОТО) Кичево: Се работи во населба „Иванидол“, чекор по чекор до реализација на сите ветувања за подобар по квалитетен живот за сите граѓани
-
Хороскоп1 денХороскоп за вторник (18 ноември)
-
Македонија2 денаПоскапи нафтени деривати од ноќеска, ова е новата цена за источен литар
-
Спорт2 денаВажен натпревар, врвен судиски тим. Макеле ќе биде главен судија на Македонија – Велс во Кардиф
-
Македонија2 денаНелегално ја преминал границата „Ќафасан“, потоа превезувал огревно дрво без таблици и без документација
-
Временска прогноза19 часаВо овој момент се формира влажен бран кој носи обилен дожд и невреме!
-
Култура2 дена(ФОТО) Празничната убавина во чест на Христовиот војвода во славниот манастир на свети Георгиј во Рајчица
