Следете не

На денешен ден

24 март – На денешен ден

Објавено пред

на

1401.- Во поход низ Азија и Медитеранот, татарскиот воен водач Тамерлан го освоил Дамаск.

1603.- Умре англиската кралица Елизабета I. За време на нејзиното 45-годишно владеење, Англија стана водечка земја во производството на текстил и волна, ја основа својата прва колонија во Северна Америка, Вирџинија, ја основа компанијата Источна Индија, а британските морнари, трговци и пирати ги поставија темелите на идниот Британец. Империја. Престолот го наследил шкотскиот крал Џејмс VI, со што ги обединил англиската и шкотската круна како Џејмс I. Заедничкиот парламент е формиран во 1707 година, кога двете земји се споиле во Велика Британија.

1736.- Во Будим со мачење е убиен водачот на српските востаници Пера Шегединац, кој во 1735 година ја подигнал Војводина против Австрија во Поморишје, Бачка и Посавина. Командантот од Мориш се пееше во народни песни, а Лаза Костиќ ја напиша драмата „Пера Шегединац“.

1882.- Германскиот бактериолог Роберт Кох објавил дека изолирал бактерија која предизвикува туберкулоза, подоцна позната како „Кох бацил“.

1882.- Умре американскиот писател Хенри Вадсворт Лонгфелоу, автор на епската поема Хиавата, која го прикажува фолклорот на северноамериканските Индијанци.

1891.- Велика Британија и Италија постигнаа договор за границите на колониите во областа на Црвеното Море.

1905.- Умре францускиот писател Жил Верн, кој одигра голема улога во популаризацијата на науката со своите научно-фантастични романи и предвиде многу подоцнежни научни достигнувања. Има напишано 57 романи, од кои најпознати се „Патување околу светот за 80 дена“, „Дваесет илјади милји под морето“, „Патување до месечината“, „Патување до центарот на земјата“, „Пет Недели во балон“.

1945.- Американските и британските трупи ја преминаа Рајна во Втората светска војна и продолжија да ја напаѓаат германската заднина.

1945.- Во Белград е потпишан договор меѓу владата на Демократска Федеративна Југославија и Управата на ОН за помош и обнова (УНРА). Договорот предвидува УНРА да помага со храна, лекови, обувки и облека и да испрати експерти за обнова на земјоделството, индустријата и транспортот.

1962.- Умре Огист Пикард, швајцарски физичар, балонист и истражувач на длабочините, професор на Универзитетот во Брисел. Во 1931 година, тој стана првиот човек кој стигна до стратосферата, искачувајќи се на балон до 15.780 метри. Од 1938 година, тој се спуштил со батискаф 48 пати до длабочините на океаните и до 4.000 метри.

1972.- Велика Британија воспостави директна контрола во Северна Ирска за да спречи судири меѓу паравоените групи римокатолици и протестанти.

1976.- Воената хунта на генералот Хорхе Видела ја презеде власта во Аргентина, а претседателката Изабел Перон беше уапсена.

1976.- Умре британскиот фелдмаршал Бернард Ло Монтгомери, еден од водечките воени лидери на сојузниците во Втората светска војна. Победата на неговата осма армија над африканскиот корпус на германскиот фелдмаршал Ервин Ромел во битката кај Ел Аламеин кон крајот на 1942 година го смени текот на војната во Африка.

1980.- Убиен е најстариот критичар на граѓанската војна во Ел Салвадор, надбискупот на Сан Салвадор, Оскар Арнулфо Ромеро (Оскар). Смртта на влијателен и популарен борец за реформи и човекови права дополнително ја влоши кризата.

1989 – Ексон Валдез истури повеќе од четири милиони тони нафта во Алјаска.

1990 – 2.000 индиски војници ја напуштија Шри Ланка, последниот од контингентот од 50.000 војници кои неуспешно се обидуваа две и пол години да го задушат вооружениот бунт на тамилските герилци против централната влада во Коломбо.

1999.- Во 20.00 часот силите на НАТО започнаа воздушни напади врз СР Југославија. Во текот на 78 дена од акцијата наречена „Ангел на милосрдието“, во која учествуваа 19 земји, загинаа над 1.000 луѓе, а илјадници беа повредени. Инфраструктурата, воените и цивилните објекти беа сериозно оштетени, а штетата беше проценета на околу 30 милијарди долари.

1999.- Владата на СР Југославија прогласи воена состојба.

2000.- На состанокот во Лисабон, лидерите на Европската унија се договорија за нова стратегија на Балканот – зајакнување на врските со опозицијата и „граѓанското општество“ во Србија со цел да се постигне демократска трансформација низ СР Југославија.

2002 – За прв пат во 74-годишната историја на Оскарите, двајца црни актери ја добиваат наградата за најдобра машка и женска улога: Дензел Вашигтон за нејзината улога во „Тренинг ден“ и Хали Бери во „Чудовишта на топката“.

2003.- Жупанискиот суд во Риека (Хрватска) го осуди поранешниот хрватски генерал Мирко Норац на 12 години затвор за злосторства против Србите во Госпиќ во 1991 година.

2005.- Опозицијата во Киргистан ја презеде власта и го назначи опозицискиот пратеник Курманбек Бакиев за претседател Аскар Акаев. Револуција на лале или револуција на лале е името на настаните во Киргистан кои доведоа до промена на власта, а поради низа детали се сметаат за дел од т.н. „обоени револуции“.

2008.- Умре Борис Дворник, еден од најпознатите актери во историјата на Хрватска и поранешна СФРЈ. Најголемата популарност ја стекна со улогите во ТВ сериите „Наше мало мисто“, „Капелски кревети“ и „Вело мисто“.

2010.- Умре Стеван Никшиќ, новинар и уредник на НИН, еден од основачите на новинската агенција Бета и Независното здружение на новинари на Србија.

2016 – Хашкиот трибунал го осуди поранешниот претседател на Република Српска и врховен командант на нејзините вооружени сили Радован Караџиќ (71) на 40 години затвор. Караџиќ беше прогласен за виновен за геноцид во Сребреница и за злосторства против човештвото врз муслиманите и Хрватите за време на војната во БиХ во периодот 1992-1995 година. години.

2017 – Поранешниот египетски претседател Хосни Мубарак беше ослободен по шест години притвор за време на истрагата за неколку случаи покренати по „арапската пролет“, што доведе до негово соборување во 2011 година.

2020 година – Олимписките игри во Токио, закажани за 24 јули до 9 август, се одложени поради пандемијата на крунскиот вирус следната година.

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден (25 август)

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

1530 – Роден е рускиот цар Иван IV Василевич, познат како Иван Грозни. Тој го добил прекарот поради суровоста со која го потиснувал самоволието на бојарите. За време на неговото владеење бил основан Архангелск, Сибир бил припоен кон Русија, а во 1553 година започнала да работи првата печатница во земјата.

1718 – Француски емигранти во Луизијана го основале градот Њу Орлеанс, именуван по францускиот војвода од Орлеанс.

1744 – Роден е германскиот писател, филозоф и теолог Јохан Готфрид фон Хердер. Неговото дело влијаело врз германскиот романтизам, особено врз Гете и движењето „Штурм унд Дранг“. Во својата збирка „Гласови на народот во песните“ вклучил и српски народни песни, меѓу кои и „Хасанагиница“ во превод на Гете.

1819 – Роден е Ален Пинкертон, американски детектив од шкотско потекло, основач на Националната детективска агенција „Пинкертон“ (1850).

1822 – Починал англискиот астроном Вилијам Хершел, откривачот на планетата Уран (1781).

1825 – Уругвај ја прогласил својата независност од Шпанија.

1839 – Во Ужице е основано средно училиште, кое го посетувале истакнати личности како Радован Драговиќ, Димитрије Туцовиќ, Душан Поповиќ, Љубомир Давидовиќ и Милан Предиќ.

1842 – Во Крагуевац избувнал бунт на селани против зголемените даноци, предводен од Томо Вучиќ-Перишиќ. Принц Михаило Обреновиќ бил соборен, а за принц бил прогласен Александар Караѓорѓевиќ. Михаило повторно станал владетел во 1860 година, до неговото убиство во 1868 година.

1867 – Починал англискиот физичар и хемичар Мајкл Фарадеј, откривач на законот за електромагнетна индукција (1831) и законите за електролиза.

1875 – Капетан Метју Веб станал првиот човек што го препливал Ламанш.

1900 – Починал германскиот филозоф Фридрих Ниче, татко на нихилизмот и автор на дела како „Така зборуваше Заратустра“ и „Надвор од доброто и злото“.

1921 – САД потпишале мировен договор со Германија, со што формално завршила воената состојба меѓу двете земји по Првата светска војна.

1930 – Роден е шкотскиот актер Шон Конери, светски познат по улогата на Џејмс Бонд.

1940 – Британското воздухопловство ги фрлило првите бомби врз Берлин во Втората светска војна.

1944 – Сојузничките сили го ослободиле Париз.

1961 – Бразилскиот претседател Јанио Квадрос поднел оставка, повикувајќи се на „окултни сили“.

1964 – Кенет Каунда станал првиот претседател на Замбија.

1965 – Лавина во Швајцарските Алпи закопала 108 лица.

1972 – Кина за првпат го искористила своето право на вето во Советот за безбедност на ООН, спротивставувајќи се на приемот на Бангладеш.

1989 – Американската сонда „Војаџер 2“ стигнала до Нептун и неговиот сателит Тритон, испраќајќи снимки на Земјата.

1999 – Во Виена е уапсен генерал-потполковник Момир Талиќ, началник на Генералштабот на Армијата на Република Српска, по обвинение од Хашкиот трибунал.

2000 – Во Белград исчезнал Иван Стамболиќ, поранешен претседател на Србија и критичар на Слободан Милошевиќ. Неговото тело било пронајдено во 2003 година на Фрушка Гора.

2001 – Мете-Марит Тјесем Хојби се омажила за норвешкиот престолонаследник Хакон.

2003 – Во Руанда биле одржани први повеќепартиски претседателски избори од независноста. Победил Пол Кагаме.
– Во Мумбаи, Индија, експлодирале две автомобил-бомби; загинале 52 лица, а над 150 биле повредени.

2004 – Во Јужна Африка е уапсен Марк Тачер, син на поранешната британска премиерка Маргарет Тачер, под сомнение за вмешаност во државен удар во Екваторска Гвинеја.

2010 – Починал јапонскиот режисер и автор на аниме Сатоши Кон („Совршено сино“, „Паприка“).

2012 – Починал Нил Армстронг, американски астронаут и првиот човек што зачекорил на Месечината (1969).

2014 – Миро Церар, победник на јулските избори, станал премиер на Словенија.

2021 – Починал Милан Лане Гутовиќ, театарски и филмски актер, популарен по улогите во „Буба у уху“ и ТВ-серијата „Бела лаѓа“.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 19 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 19 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

⚔️ Империјализам и воени конфликти

  • 14 година: Смртта на Октавијан Август означува крај на ерата на основачот на Римското Царство.

  • 636 година: Битката кај Јармук – клучна пресвртница во арапските освојувања и падот на византиската моќ на Истокот.

  • 1691 година: Австриско-турски судир кај Сланкамен – дел од големите европско-османлиски војни.

  • 1878 година: Австроунгарската окупација на Сараево – вовед во политичките тензии на Балканот кои ќе кулминираат со Првата светска војна.


🧠 Наука и техника

  • 1819: Смртта на Џејмс Ват – човекот што ја усоврши парната машина, симбол на Индустриската револуција.

  • 1979: Повраток од рекорден престој во вселената – важен момент за советската вселенска програма.

  • 1996: Средба на меѓународни космонаути на „Мир“ – симбол на соработката во пост-Студена војна доба.


🎭 Култура и уметност

  • 1883: Родена Коко Шанел – икона на модата.

  • 1929: Смртта на Сергеј Дјагилев – револуционер во балетот и сценската уметност.

  • 1936: Убиството на Федерико Гарсија Лорка – симбол на интелектуалната жртва во Шпанската граѓанска војна.

  • 2009-2016: Смрт на неколку значајни фигури од оперската, книжевната и филмската сцена, меѓу кои Хилдегард Беренс, Мирко Ковач, Мира Ступица.


🌍 Политички превирања и државни удари

  • 1953: Удар во Иран со поддршка на ЦИА – клучен настан во иранско-американските односи.

  • 1991: Обид за државен удар во СССР – пресуден момент за крајот на Советскиот Сојуз.

  • 2020: ЕУ не ги признава изборите во Белорусија – контекст на современи европски политички конфликти.


✈️ Технологија и летови

  • 1871: Роден Орвил Рајт – пионер на воздухопловството.

  • 1960: Судбината на Гари Пауерс – шпионски инцидент од Студената војна.

Прочитај повеќе...

На денешен ден

Времеплов: На денешен ден: 14 август

Објавено пред

на

ФОТО: Unsplash.com

На денешен ден 14 август, важни историски настани кои се случиле во различни години и делови од светот. Еве краток преглед на клучните теми и значење на овие настани по хронолошки ред по категории:

🛡️ Историски битки и политички настани

  • 1385 – Победата на Португалците во Битката кај Аљубарота ја обезбедила независноста на земјата.

  • 1867 – Обид за балкански сојуз против Отоманската империја.

  • 1920 – Потпишан договорот за Мала Антанта.

  • 1941Атлантската повелба ја дефинира визијата за поствоен свет.

  • 1947 – Формирање на Пакистан, значаен геополитички момент.

  • 1996 – Крајот на ерата на апартхејдот: Јужноафриканската национална партија оди во опозиција.

  • 2015САД и Куба ги обновуваат дипломатските односи.


⚔️ Воени конфликти и кризи

  • 1900 – Крај на Боксерската буна.

  • 1945 – Јапонија капитулира – крај на Втората светска војна.

  • 2006 – Прекин на огнот меѓу Израел и Либан.

  • 2013 – Египет во криза – вонредна состојба по смртоносни судири.


🧪 Наука и технологија

  • 1457 – Првата книга во боја: „Мајнцовиот псалтир“.

  • 1777 – Роден Ханс Кристијан Ерстед, откривачот на електромагнетизмот.

  • 1893Франција воведува први регистарски таблички.


🧍‍♂️ Значајни личности (родени/починати)

  • 1777 – Ерстед (научник)

  • 1956 – Починал Бертолт Брехт, драматург.

  • 1988 – Смрт на Енцо Ферари, основач на Ferrari.

  • 2004 – Починал Чеслав Милош, нобеловец.

  • 2010 – Починал Херман Леонард, легендарен џез фотограф.

  • 2012 – Починал Светозар Глигориќ, шаховски велемајстор.


🌍 Катастрофи и трагедии

  • 2005 – Пад на авион во Грција (121 загинат).

  • 2017Поплави во Сиера Леоне (310 загинати).

  • 2018Уривање на мост во Џенова, Италија (43 загинати).

  • 2021Земјотрес во Хаити (над 2.200 загинати).

  • 2022Пожар во коптска црква во Каиро (41 загинат).

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Кичево2 часа

(ФОТО) Денес официјално промовиран првиот „Млекомат“ во Кичево, каде присуствуваше министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Цветан Трипуновски и Лазар Неданоски од МРФП

Со поддршка од Европската Унија, преку проектот „АгроСмарт“ кој се реализира од Македонската развојна фондација за претпријатија (МРФП) во соработка...

Македонија2 часа

МВР со детали за инцидентот на игралиштето „Бело брдо“ во Штип, каде се одигра првенствен фудбалски натпревар

На 24.8.2025 во СВР Штип било пријавено дека околу 11:40 часот на игралиштето „Бело брдо“ во Штип, за време на...

Автомобили3 часа

РКЕ: Од полноќ поскапуваат горивата, ова е новата цена за литар источено гориво на малопродажните објекти

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 се зголемуваат за 1,00 ден/лит, во однос на малопродажните цени утврдени...

Македонија4 часа

Се вози брзо: Во изминатото деноноќие лишени од слобода пет возачи за „безобѕирно управување со моторно возило“

На 24.08.2025 во 17:58 часот на автопатот Скопје-Тетово, на место викано „Студена вода“, полициски службеници од СВР Тетово го лишиле...

Автомобили4 часа

Рекорден број автомобили во Германија – нови податоци за моторизацијата

На почетокот на годината, Германија забележа рекорден број на регистрирани патнички автомобили. Според податоците на германскиот завод за статистика Destatis,...

Спорт5 часа

ФФМ со најостра осуда за немилиот настан кој се случи на мечот помеѓу ФК Шкупи и ФК Брегалница

Фудбалската федерација на Македонија (ФФМ) со најостра осуда реагира на инцидентот што се случи за време на натпревар од младинските...

Кичево6 часа

Утрово на бул. „Ослободување“ во Кичево од автомобил бил удрен повозрасен пешак, веднаш интервенирала екипа на Брза Помош

Утрово нешто по 07:20ч во Кичево на бул. „Ослободување“ се случил немил настан, имено автомобил удрил повозрасен пешак. Увид на...

На денешен ден8 часа

Времеплов: На денешен ден (25 август)

1530 – Роден е рускиот цар Иван IV Василевич, познат како Иван Грозни. Тој го добил прекарот поради суровоста со...

Хороскоп17 часа

Дневен Хороскоп за понеделник (25 август)

ОВЕН Денес ќе бидете стимулирани на различни начини. Ќе бидете фасцинирани од се што блеска, па внимавајте да не ги...

Спорт18 часа

Маркез доминираше денес за големата награда на Унгарија на уникатната патека „Балатон Парк“

Шпанецот Марк Маркез, возач на Дукати, извојува убедлива победа на денешната трка за Големата награда на Унгарија, возена на патеката...

НАЈЧИТАНИ