На денешен ден
24 ноември – На денешен ден
1572.- Починал шкотскиот протестантски реформатор Џон Нокс (Џон Нокс), следбеник на Калвин, основач на шкотската презвитеријанска црква и автор на „Историјата на реформацијата во Шкотска“.
1632.- Роден е холандскиот филозоф Барух де Спиноза (Барух), еден од најзначајните и доследни претставници на рационалистичката и монистичката филозофија. Неговата мисла, изразена во главниот дел „Етика“, имаше многу значајно влијание врз европската филозофија. Неговиот критички однос кон Библијата и Талмудот предизвика гнев во теолошките кругови, а еврејската заедница го анатемираше и го исклучи од своите редови.
1642.- Холандскиот морепловец Абел Јансон Тасман (Јанзон) открил остров јужно од Австралија и го нарекол Ван Дименова земја, која подоцна во негова чест била наречена Тасманија.
1729.- Роден е рускиот генерал Александар Василевич Суворов, еден од најголемите војсководци во 18 век. Успешно се борел против Турците (1787-91), под негова команда австриско-руските трупи ги потиснале Французите од северна Италија во 1799 година, кога се прославил со преминувањето на Алпите на враќање во Русија. Тој го задушил Пугачевското востание во Русија во 1774 година и востанието во Полска во 1794 година. Во 1942 година, Орденот Суворов бил воведен во СССР за високи воени заслуги.
1848.- Умре британскиот државник Лорд Мелбурн (Мелбурн), премиер и доверлив човек на кралицата Викторија (Викторија), по чие име го доби австралискиот град Мелбурн.
1859.- Објавена е книгата „Потеклото на видовите“ од англискиот натуралист Чарлс Дарвин. Неговата револуционерна теорија за еволуцијата предизвика големи контроверзии во научните кругови, а црковните луѓе го изразија својот страв дека книгата ќе ги поткопа религиозните верувања за потеклото на светот.
1864.- Роден е францускиот сликар и графичар Анри Тулуз Лотрек, мајстор на литографијата, сликар на боемскиот Монмартр, атмосфера и ликови на ноќниот живот на Париз од крајот на 19 век.
1883.- Роден е српскиот писател Јован Јовановиќ Змај, еден од најистакнатите личности на српското општество во втората половина на 19 век. Борец за национално и политичко ослободување, член на Српската кралска академија и драматург на Народниот театар во Белград (1890-98), уредник на повеќе списанија, попознат е како детски поет и автор на елегични лични исповеди („Ѓулиќи“, „Ѓулиќи увеоци“).
1916.- Умрел Хирам Стивенс Максим, британскиот конструктор на оружје со американско потекло, пронаоѓач на митралезот (1884), кој по него го добил името „Максим“.
1929.- Умре францускиот државник Жорж Бенжамин Клемансо, премиер од 1906 до 1909 година и од 1917 до 1920 година, кога се повлече од политичкиот живот. Поради брзината со која делуваше во парламентот како опозиција, го доби прекарот „Тигар“. Во времето на аферата Драјфус, тој во 1898 година во својот весник „Л’ Орор“ (Л’ Аурора) го објави познатото писмо на Зола до претседателот на Републиката „Обвинувам“. Тој е еден од креаторите на Антантата и претседавач на мировната конференција во Версај во 1919 година.
1941.- Започнала германската офанзива на градот Ужице во Втората светска војна. Одредот на главниот дел од партизанските сили го сочинуваше Работничкиот баталјон. Германците го зазеле градот на крајот на ноември, а за време на борбите на Кадињача, 14 километри западно од Ужице, загинале 180 бранители на градот.
1957.- Во Мексико Сити умре познатиот мексикански сликар и комунистички активист Диего Ривера (Диего). Тој стана познат по неговите монументални мурали во јавните институции во Мексико (124 фрески во Палатата на Министерството за образование) и во САД.
1963.- Два дена по атентатот на американскиот претседател Џон Кенеди во Далас, Џек Руби со револвер во полициската станица го застрела Ли Харви Освалд, кој беше осомничен за атентатот.
1974.- Американскиот претседател Џералд Форд (Џералд) и советскиот лидер Леонид Брежнев постигнаа привремен договор во Владивосток за ограничување на офанзивното стратешко нуклеарно оружје.
1976.- Во земјотресот што го уништи градот Мурадије и стотици села на истокот на Турција, загинаа околу 5.300 луѓе, а 50.000 останаа без покрив над главата.
1989.- Под притисок на масовните демонстрации во Прага, целото раководство на Комунистичката партија на Чехословачка поднесе оставка, вклучително и генералниот секретар Милош Џејкс (Милош Џејкс). На местото на генерален секретар на партијата дојде Карол Урбанек.
1992.- На југот на Кина се урна патнички авион „Боинг 737“. Во најтешката несреќа во историјата на кинеската авијација загинаа 141 лице – сите патници и членови на екипажот.
1995.- На референдум, Ирците со тесно мнозинство (50,28 отсто) гласаа за легализирање на разводот.
1998.- Претседателот на СР Југославија Слободан Милошевиќ го разреши началникот на Генералштабот на Југословенската армија, генерал полковник Момчило Перишиќ.
1998.- Генералот Емил Лахуд (Емил Лахуд), првиот претседател на Либан по завршувањето на 15-годишната граѓанска војна во таа блискоисточна земја, ја презеде должноста шеф на државата.
1572.- Умрел шкотскиот протестантски реформатор Џон Нокс (Џон Нокс), следбеник на Калвин, основач на шкотската презвитеријанска црква и автор на „Историјата на реформацијата во Шкотска“.
1632.- Роден е холандскиот филозоф Барух де Спиноза (Барух), еден од најзначајните и доследни претставници на рационалистичката и монистичката филозофија. Неговата мисла, изразена во главниот дел „Етика“, имаше многу значајно влијание врз европската филозофија. Неговиот критички однос кон Библијата и Талмудот предизвика гнев во теолошките кругови, а еврејската заедница го анатемираше и го исклучи од своите редови.
1642.- Холандскиот морепловец Абел Јансон Тасман (Јанзон) открил остров јужно од Австралија и го нарекол Ван Дименова земја, која подоцна во негова чест била наречена Тасманија.
1729.- Роден е рускиот генерал Александар Василевич Суворов, еден од најголемите војсководци во 18 век. Успешно се борел против Турците (1787-91), под негова команда австриско-руските трупи ги потиснале Французите од северна Италија во 1799 година, кога се прославил со преминувањето на Алпите на враќање во Русија. Тој го задушил Пугачевското востание во Русија во 1774 година и востанието во Полска во 1794 година. Во 1942 година, Орденот Суворов бил воведен во СССР за високи воени заслуги.
1848.- Умре британскиот државник Лорд Мелбурн (Мелбурн), премиер и доверлив човек на кралицата Викторија (Викторија), по чие име го доби австралискиот град Мелбурн.
1859.- Објавена е книгата „Потеклото на видовите“ од англискиот натуралист Чарлс Дарвин. Неговата револуционерна теорија за еволуцијата предизвика големи контроверзии во научните кругови, а црковните луѓе го изразија својот страв дека книгата ќе ги поткопа религиозните верувања за потеклото на светот.
1864.- Роден е францускиот сликар и графичар Анри Тулуз Лотрек, мајстор на литографијата, сликар на боемскиот Монмартр, атмосфера и ликови на ноќниот живот на Париз од крајот на 19 век.
1883.- Роден е српскиот писател Јован Јовановиќ Змај, еден од најистакнатите личности на српското општество во втората половина на 19 век. Борец за национално и политичко ослободување, член на Српската кралска академија и драматург на Народниот театар во Белград (1890-98), уредник на повеќе списанија, попознат е како детски поет и автор на елегични лични исповеди („Ѓулиќи“, „Ѓулиќи увеоци“).
1916.- Умрел Хирам Стивенс Максим, британскиот конструктор на оружје со американско потекло, пронаоѓач на митралезот (1884), кој по него го добил името „Максим“.
1929.- Умре францускиот државник Жорж Бенжамин Клемансо, премиер од 1906 до 1909 година и од 1917 до 1920 година, кога се повлече од политичкиот живот. Поради брзината со која делуваше во парламентот како опозиција, го доби прекарот „Тигар“. Во времето на аферата Драјфус, тој во 1898 година во својот весник „Л’ Орор“ (Л’ Аурора) го објави познатото писмо на Зола до претседателот на Републиката „Обвинувам“. Тој е еден од креаторите на Антантата и претседавач на мировната конференција во Версај во 1919 година.
1941.- Започнала германската офанзива на градот Ужице во Втората светска војна. Одредот на главниот дел од партизанските сили го сочинуваше Работничкиот баталјон. Германците го зазеле градот на крајот на ноември, а за време на борбите на Кадињача, 14 километри западно од Ужице, загинале 180 бранители на градот.
1957.- Во Мексико Сити умре познатиот мексикански сликар и комунистички активист Диего Ривера (Диего). Тој стана познат по неговите монументални мурали во јавните институции во Мексико (124 фрески во Палатата на Министерството за образование) и во САД.
1963.- Два дена по атентатот на американскиот претседател Џон Кенеди во Далас, Џек Руби со револвер во полициската станица го застрела Ли Харви Освалд, кој беше осомничен за атентатот.
1974.- Американскиот претседател Џералд Форд (Џералд) и советскиот лидер Леонид Брежнев постигнаа привремен договор во Владивосток за ограничување на офанзивното стратешко нуклеарно оружје.
1976.- Во земјотресот што го уништи градот Мурадије и стотици села на истокот на Турција, загинаа околу 5.300 луѓе, а 50.000 останаа без покрив над главата.
1989.- Под притисок на масовните демонстрации во Прага, целото раководство на Комунистичката партија на Чехословачка поднесе оставка, вклучително и генералниот секретар Милош Џејкс (Милош Џејкс). На местото на генерален секретар на партијата дојде Карол Урбанек.
1992.- На југот на Кина се урна патнички авион „Боинг 737“. Во најтешката несреќа во историјата на кинеската авијација загинаа 141 лице – сите патници и членови на екипажот.
1995.- На референдум, Ирците со тесно мнозинство (50,28 отсто) гласаа за легализирање на разводот.
1998.- Претседателот на СР Југославија Слободан Милошевиќ го разреши началникот на Генералштабот на Југословенската армија, генерал полковник Момчило Перишиќ.
1998.- Генералот Емил Лахуд (Емил Лахуд), првиот претседател на Либан по завршувањето на 15-годишната граѓанска војна во таа блискоисточна земја, ја презеде должноста шеф на државата.
2000.- Околу 900.000 луѓе протестираа на улиците на Барселона поради терористичките акции на баскиската сепаратистичка организација ЕТА. На чело на протестната колона беа шпанскиот премиер Хозе Марија Азнар (Аснар) и Д…
На денешен ден
Светот на денешен ден (20 ноември)
1531 – Капелскиот мировен договор ја утврдува конфесионалната поделба на Швајцарија.
1780 – Велика Британија објави војна на Холандија поради снабдувањето на американските бунтовници.
1818 – Симон Боливар ја прогласи независноста на Венецуела од Шпанија.
1873 – Обединување на Будим и Пешта во главниот град Будимпешта.
1903 – Демонстрации во Белград против режимот на кралот Александар Обреновиќ.
1910 – Франциско I. Мадеро повика на револуција и се прогласи за претседател на Мексико.
1917 – Украина беше прогласена за република.
1917 – Почеток на Битката кај Камбре во Првата светска војна.
1919 – Во Берлин нелегално започна првиот конгрес на младински организации и беше основана Комунистичката младинска интернационала.
1924 – Задушено курдското востание во Турција.
1962 – Кенеди ја укина американската блокада на Куба и формално ја заврши Кубанската ракетна криза.
1991 – Однесувањето на околу 260 луѓе од болницата во Вуковар до Овчара од страна на ЈНА.
1999 – Кина го лансира својот прв вселенски брод.
2003 – Експлозија на неколку бомби во Истанбул; уништен британскиот конзулат.
2003 – Уапсен Мајкл Џексон за наводна сексуална експлоатација на малолетници.
На денешен ден
Светот на денешен ден (18 ноември)
Среден век и големи откритија
-
1477 – Основан е рускиот град Екатеринбург.
-
1493 – Кристофер Колумбо за првпат го здогледува Порторико; следниот ден се истоварува и островот го нарекува Сан Хуан Батиста.
18. и 19. век
-
1739 – Со Белградскиот договор Отоманската империја го враќа Белград и териториите северно од Западна Морава.
-
1865 – Во Њујорк се објавува расказот на Марк Твен: „Прославената скокачка жаба од округот Калаверас“.
Почеток на 20. век
-
1903 – САД потпишуваат договор со Панама за неограничено користење на Панамскиот канал.
-
1905 – Принцот Чарлс од Данска станува крал на Норвешка под името Хакон VII.
-
1909 – САД испраќаат два воени брода во Никарагва по масакрот што го наредил диктаторот Хозе Сантос Зелаја.
-
1910 – Започнува Мексиканската селска револуција, предводена од Панчо Виља и Емилијано Сапата.
Првата светска војна и последици
-
1918 – Латвија прогласува независност.
-
1918 – Белгиската армија повторно влегува во Брисел по четиригодишна германска окупација.
1920-ти и 1930-ти
-
1926 – Џорџ Бернард Шо ги одбива парите од Нобеловата награда.
-
1928 – Во Њујорк е прикажан „Паробродот Вили“, првиот анимиран филм со Мики Маус.
-
1936 – Германија и Италија ја признаваат владата на Франциско Франко во Шпанија.
Втора светска војна и по неа
-
1941 – Прв судир меѓу четници и партизани во Хрватска, во Почитељ.
-
1943 – 440 авиони на британските Кралски воздухопловни сили го бомбардираат Берлин, со минимална штета.
-
1945 – На изборите во Бугарија победува комунистичкиот Отечествен фронт.
Втора половина на 20. век
-
1959 – Премиера на филмот „Бен-Хур“ во Њујорк.
-
1969 – „Аполо 12“ слетува на Месечината – второ успешно слетување на човечка мисија.
-
1971 – „Лед Цепелин“ го објавува својот безнасловен албум („Led Zeppelin IV“).
-
1978 – Масовното самоубиство во Џонстаун: 913 жртви.
-
1982 – Боксерот Дук Ку Ким умира по мечот со Реј Манчини, што предизвикува реформи во боксот.
-
1987 – Пожар во лондонската метро-станица Кингс Крос: 31 загинат.
-
1988 – Претседателот Реган потпишува закон со кој дилерите на дрога можат да бидат осудени на смрт.
-
1990 – Првите општи избори во СР Босна и Херцеговина.
Распадот на Југославија
-
1991 – ЈНА го освојува Вуковар.
-
1991 – Мате Бобан ја прогласува „Хрватска заедница Херцег-Босна“.
-
1991 – Македонското собрание го усвојува Уставот, прогласувајќи независност.
-
1993 – Јужноафриканските лидери го одобруваат уставот што го означува крајот на апартхејдот.
Кон крајот на векот
-
1996 – Пожар во тунелот под Ла Манш.
-
1998 – Алис Мекдермот ја добива Националната награда за книга за „Шармантниот Били“.
-
1999 – На самитот на ОБСЕ во Истанбул е усвоена Повелбата за европска безбедност.
21. век
-
2002 – Тимот на Ханс Бликс пристигнува во Ирак како ОН-инспектори за нуклеарно оружје.
-
2003 – Хашкиот трибунал го обвинува Милан Бабиќ за злосторства против човештвото; подоцна осуден на 13 години.
-
2003 – Последна седница на коалицијата ДОС во Белград.
-
2004 – Русија го ратификува Протоколот од Кјото.
-
2004 – Чешка укинува задолжителен воен рок и преминува на професионална армија.
-
2006 – Тони Блер признава дека интервенцијата во Ирак била грешка.
-
2006 – Поплави во авганистанската покраина Бадгис: 53 загинати.
На денешен ден
Светот на денешен ден (8 ноември)
1520 – По наредба на данскиот крал Кристијан II, во „Стокхолмската крвава бања“ биле убиени повеќе од 80 шведски свештеници и благородници. Настанот предизвикал востание под водство на Густав Васа, кое во 1521 година ја ослободило Шведска од данската власт.
1620 – Во близина на Прага се одржала битката кај Бела Гора – првата голема битка од Триесетгодишната војна.
1805 – Диздарот на Смедерево, Мухарем Гуша Бошњак, му ги предал клучевите од градот на Караѓорѓе, со што Смедерево станало еден од првите градови ослободени во Првото српско востание.
1858 – По победата кај Грахово, Црна Гора добила меѓународно признати граници со Отоманската империја, гарантирани од Русија, Австрија, Франција и Прусија.
1889 – Монтана станала 41-та држава на Соединетите Американски Држави.
1895 – Германскиот физичар Вилхелм Конрад Рентген ги открил рендгенските зраци, по кои и се наречени. Во 1901 година ја добил првата Нобелова награда за физика.
1917 – Основан е Советот на народни комесари – новата влада на Советска Русија со Ленин на чело. Лев Троцки станал комесар за надворешни работи, а Сталин – за националности.
1923 – Осуетен е неуспешниот „Пуч во пивницата“ во Минхен, предводен од Адолф Хитлер и генерал Ерих Лудендорф. Хитлер бил уапсен и осуден на пет години затвор, каде ја напишал својата книга „Мојата борба“ (Mein Kampf).
1931 – Во Кралството Југославија се одржале парламентарни избори, на кои излегле над 2,3 милиони гласачи.
1937 – Во Минхен бил прикажан нацистичкиот пропаганден филм „Вечниот Евреин“.
1941 – Основана е Комунистичката партија на Албанија.
1942 – Сојузничките сили под команда на генерал Двајт Ајзенхауер започнале со искрцување во Северна Африка. Операцијата завршила во мај 1943 година со победа на сојузниците.
1944 – Во текот на Народноослободителната војна биле ослободени Штип, Неготино и Струга.
1959 – Обединетата Арапска Република и Судан потпишале договор за користење на реката Нил.
1960 – Џон Ф. Кенеди го победил Ричард Никсон на претседателските избори во САД, станувајќи најмладиот избран претседател во американската историја.
1971 – Издаден е четвртиот студиски албум на „Лед Цепелин“, кој го содржи легендарниот хит „Stairway to Heaven“.
1977 – Грчкиот археолог Манолис Андроникос ја открил гробницата на Филип II Македонски во Вергина.
1989 – Даглас Вајлдер е избран за гувернер на Вирџинија – првиот Афроамериканец на таа функција во историјата на САД. Истовремено, Дејвид Динкинс станал прв црн градоначалник на Њујорк.
1991 – Југословенската морнарица воспоставила поморска блокада на Хрватска.
1992 – Започнала Митровданската офанзива – една од најжестоките битки во војната во Босна и Херцеговина, во реонот на Невесиње.
1995 – Република Македонија станала 38-ма членка на Советот на Европа.
1998 – Суд во Бангладеш изрекол смртни казни за 15 поранешни офицери, обвинети за убиството на претседателот Шеик Муџибур Рахман во 1975 година.
2001 – Припадниците на српската единица „Црвени беретки“ започнале бунт во Кула, кој завршил по десет дена со преговори со владата.
Истиот ден, францускиот Сенат усвоил закон за ограничена автономија на Корзика.
2002 – Советот за безбедност на ОН ја усвоил Резолуцијата 1441, со која се бара разоружување на Ирак.
2006 – Прогласен е новиот Устав на Република Србија, со кој Косово е дефинирано како составен дел на државата.
2010 – Европската Унија ги укина визите за граѓаните на Босна и Херцеговина и Албанија.
2016 – Доналд Џ. Трамп е избран за претседател на САД, по победата над Хилари Клинтон
-
Кичево2 денаЦУК со известување за изминатото деноноќие, во Кичево побарана била општинска интервенција во делот на ул. „Прилепска“
-
Хороскоп1 денХороскоп за петок (21 ноември)
-
Без категорија1 денЖолта предупредувачка фаза поради најавените обилни врнежи од дожд и силниот ветер, локално процесите ќе бидат во форма на невреме
-
Македонија1 денДржавниот пазарен инспекторат изврши инспекциски надзори во пет градови, затекнати биле низа неправилности кај 16 правни субјекти кои продавале тутунски производи
-
Култура1 денДенес се празнува Св.Архангел Михаил, домаќини нека Ви е на помош празникот на војводата на сите ангели!
-
Спорт1 денДанска првиот предизвик за „рисовите“ во март, за пласман на големиот мундијал во САД, Мексико и Канада
-
Временска прогноза1 денНови врнежи од дожд на планините ќе провејува снег, продор на ладен бран од север може да резултира со снег на превоите
-
Хороскоп3 часаХороскоп за сабота (22 ноември)
